From 27753eefc041db5ab3f36d7dd500a23917f423d5 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Giorgos Keramidas Date: Thu, 27 Mar 2003 16:17:46 +0000 Subject: [PATCH] Add a new article translation. Partially submitted by: Theodore Papaioannou --- el_GR.ISO8859-7/articles/multi-os/Makefile | 17 + .../articles/multi-os/article.sgml | 794 ++++++++++++++++++ 2 files changed, 811 insertions(+) create mode 100644 el_GR.ISO8859-7/articles/multi-os/Makefile create mode 100644 el_GR.ISO8859-7/articles/multi-os/article.sgml diff --git a/el_GR.ISO8859-7/articles/multi-os/Makefile b/el_GR.ISO8859-7/articles/multi-os/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..b317c4a33e --- /dev/null +++ b/el_GR.ISO8859-7/articles/multi-os/Makefile @@ -0,0 +1,17 @@ +# +# $FreeBSD$ +# $RCS: fx/doc/el_GR.ISO8859-7/articles/multi-os/Makefile,v 1.1 2002/11/26 22:14:41 keramida Exp $ +# Original version: 1.8 +# + +DOC?= article + +FORMATS?= html +INSTALL_COMPRESSED?=gz +TIDYFLAGS+= -raw + +SRCS= article.sgml + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../.. + +.include "${DOC_PREFIX}/share/mk/doc.project.mk" diff --git a/el_GR.ISO8859-7/articles/multi-os/article.sgml b/el_GR.ISO8859-7/articles/multi-os/article.sgml new file mode 100644 index 0000000000..e5a2bc5743 --- /dev/null +++ b/el_GR.ISO8859-7/articles/multi-os/article.sgml @@ -0,0 +1,794 @@ + + + +%authors; +]> + +
+ + Εγκατάσταση και χρήση του FreeBSD μαζί με άλλα λειτουργικά συστήματα + + + + Jay + + Richmond + + +
+ jayrich@sysc.com +
+ + + + + 6 August 1996 + + + Αυτό το κείμενο περιγράφει πως μπορεί το FreeBSD να συνυπάρξει + αρμονικά με άλλα δημοφιλή λειτουργικά συστήματα, όπως το Linux, το + MS-DOS, το OS/2 και τα Windows 95. Για την βοήθειά τους στη + συγγραφή αυτού του κειμένου, θέλω να ευχαριστήσω τους: + Annelise Anderson andrsn@stanford.edu, + Randall Hopper rhh@ct.picker.com, και &a.jkh;. + + + + + Περίληψη + + Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να στήσουν παραπάνω από ένα + λειτουργικό σύστημα χωρίς μεγάλο δίσκο, γι αυτό παρακάτω θα βρείτε και + πληροφορίες για μεγάλους EIDE δίσκους. Επειδή υπάρχουν πάρα πολλοί + συνδυασμοί από πιθανά λειτουργικά συστήματα και ρυθμίσεις σκληρών + δίσκων, το τμήμα είναι το πιο χρήσιμο. + Περιγράφει συγκεκριμένα παραδείγματα από εγκαταστάσεις, που δουλεύουν + χρησιμοποιώντας περισσότερα από ένα λειτουργικά συστήματα. + + Αυτό το κείμενο θεωρεί δεδομένο ότι έχετε ήδη κάνει χώρο στο δίσκο + σας για κάποιο πρόσθετο λειτουργικό σύστημα. Κάθε φορά που αλλάζετε + τις κατατμήσεις του δίσκου σας υπάρχει ο κίνδυνος να χάσετε ή να + καταστρέψετε τα δεδομένα στις υπάρχουσες κατατμήσεις. Παρόλ' αυτά, αν ο + δίσκος σας αυτή τη στιγμή περιέχει μόνο DOS κατατμήσεις, μπορεί να σας + φανεί χρήσιμο το εργαλείο FIPS (περιέχεται στα CD-ROM εγκατάστασης του + FreeBSD, στον κατάλογο \TOOLS, + αλλά μπορείτε να το βρείτε και μέσω ftp). + Με το FIPS μπορείτε να αλλάξετε το μέγεθος των κατατμήσεων στο δίσκο + σας, χωρίς να καταστραφούν τα δεδομένα που υπάρχουν ήδη σε αυτόν. + Υπάρχει κι ένα εμπορικό πρόγραμμα, που λέγεται Partition Magic, το οποίο + επιτρέπει να αλλάξετε το μέγεθος που έχουν ή να σβήσετε τις κατατμήσεις + σας χωρίς δυσάρεστες συνέπειες. + + + + Σύγκριση Διαχειριστών Εκκίνησης (boot managers) + + Εδώ περιγράφονται κάποιοι από τους διάφορους διαχειριστές εκκίνησης + που μπορεί να συναντήσετε. Ανάλογα με τις ρυθμίσεις του υπολογιστή σας, + μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε ένα ή περισσότερους στο ίδιο + σύστημα. + + + + Το Boot Easy + + + Αυτός είναι ο προκαθορισμένος διαχειριστής εκκίνησης που + χρησιμοποιείται με το FreeBSD. Έχει τη δυνατότητα να ξεκινήσει + σχεδόν όλα τα λειτουργικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων των BSD, + OS/2 (HPFS), Windows 95 (FAT ή FAT32), και Linux. Η κατάτμηση που + θα χρησιμοποιηθεί διαλέγεται με τα πλήκτρα F1, + F2, …. + + + + + Ο διαχειριστής εκκίνησης του OS/2 + + + Αυτός ο διαχειριστής εκκίνησης μπορεί να ξεκινήσει κατατμήσεις + τύπου FAT, HPFS, FFS (FreeBSD) και EXT2 (Linux). Μπορεί επίσης να + ξεκινήσει και κατατμήσεις FAT32. Η κατάτμηση που θα ξεκινήσει + επιλέγεται με τα βελάκια. Ο διαχειριστής εκκίνησης του OS/2 είναι + ο μόνος που χρησιμοποιεί το δικό του ξεχωριστό χώρο στο δίσκο για + να κρατάει πληροφορίες, αντίθετα με όλους τους άλλους που + χρησιμοποιούν το master boot record (MBR). Γι αυτό πρέπει να + εγκαθίσταται σε περιοχή κοντά στην αρχή του δίσκου, πριν από τον + κύλινδρο 1024, ώστε να αποφεύγονται προβλήματα κατά την εκκίνηση. + Μπορεί να ξεκινήσει και το Linux με χρήση του LILO, όταν το LILO + δεν έχει εγκατασταθεί στο MBR αλλά στο boot record της Linux + κατάτμησης. Διαβάστε περισσότερα για τη χρήση του διαχειριστή + εκκίνησης OS/2 με Linux στα Linux + HOWTOs. + + + + + OS-BS + + + Εναλλακτικός διαχειριστής που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αντί + για το Boot Easy. Δίνει μεγαλύτερο έλεγχο της διαδικασίας + εκκίνησης, με δυνατότητα να αλλάξετε την προκαθορισμένη κατάτμηση + και τον χρόνο αναμονής. Οι beta εκδόσεις του προγράμματος + επιλέγουν την επιλογή της κατάτμησης με τα βελάκια. Μπορείτε να + βρείτε τον OS-BS στα CD εγκατάστασης του FreeBSD, στον κατάλογο + \TOOLS ή να τον κατεβάσετε μέσω + ftp. + + + + + LILO, ή LInux LOader + + + Αυτός είναι ένας διαχειριστής εκκίνησης με + περιορισμένες δυνατότητες. Μπορεί να ξεκινήσει και το + FreeBSD, αν και χρειάζεται κάποιες αλλαγές στο αρχείο + ρυθμίσεων του LILO. + + + + + + Σχετικά με το FAT32 + + Το FAT32 είναι το σύστημα αρχείων που άρχισε να + χρησιμοποιείται στην έκδοση OEM SR2 των Windows 95 της + Microsoft, περίπου στα τέλη του 1996. Είναι μια εξέλιξη του + FAT συστήματος αρχείων, που επιτρέπει τη χρήση μικρότερου + μεγέθους cluster σε μεγάλους δίσκους. Έχει κάποιες διαφορές + όμως στη μορφή του boot sector και του allocation table, που + το κάνουν ασύμβατο με κάποιους διαχειριστές εκκίνησης. + + + + + Μια τυπική εγκατάσταση + + Ας πούμε ότι έχετε δυο μεγάλους EIDE σκληρούς δίσκους, και θέλετε να + εγκαταστήσετε σε αυτούς FreeBSD, Linux και Windows 95. + + Παρακάτω θα δούμε πως εγώ (ΣΤΜ: ο συγγραφέας του άρθρου, Jay + Richmond) θα χρησιμοποιούσα αυτούς τους δίσκους: + + + + /dev/wd0 (πρώτος φυσικός δίσκος) + + + + /dev/wd1 (δεύτερος φυσικός δίσκος) + + + + Και οι δυο δίσκοι έχουν 1416 κυλίνδρους ο καθένας. + + + + Ξεκινάω από μια δισκέττα εκκίνησης MS-DOS ή Windows 95 που + περιέχει το πρόγραμμα FDISK.EXE και δημιουργώ + μια μικρή κατάτμηση των 50 MB (35-40 για τα Windows 95, + και λίγο ελεύθερο χώρο) στον πρώτο δίσκο. Επίσης δημιουργώ μια + μεγαλύτερη κατάτμηση στον δεύτερο δίσκο, για τα υπόλοιπα δεδομένα + και τις εφαρμογές των Windows. + + + + Κάνω επανεκκίνηση και στήνω τα Windows 95 στην κατάτμηση + C:. + + + + Το επόμενο βήμα είναι να στήσω το Linux. Δεν είμαι σίγουρος για + όλες τις διανομές του Linux, αλλά τουλάχιστον το Slackware + χρησιμοποιεί το LILO (βλ. ). Όταν δημιουργώ + κατατμήσεις στο δίσκο μου με το fdisk πρόγραμμα + του Linux, τοποθετώ όλο το Linux στον πρώτο δίσκο (μια κατάτμηση των + 300 MB φτάνει για ένα καλό root partition και λίγο swap). + + + + Αφού στήσω το Linux, την ώρα που με ρωτάει για να στήσει το + LILO, προσέχω να στήσω το LILO στο boot sector + της Linux κατάτμησής μου, κι όχι στο MBR (master boot record). + + + + Ο υπόλοιπος χώρος του δίσκου μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το + FreeBSD. Προσέχω η κατάτμηση στην οποία βρίσκεται το root σύστημα + αρχείων του FreeBSD μου να μην υπερβαίνει τον κύλινδρο 1024. (Ο + κύλινδρος 1024 είναι περίπου στα 528 MB στους υποθετικούς μας + δίσκους των 720 MB.) Θα χρησιμοποιήσω τον υπόλοιπο δίσκο + (περίπου 270 MB) για τα συστήματα αρχείων + / και + /usr αν χρειαστεί. + Ο υπόλοιπος χώρος του δεύτερου σκληρού δίσκου (το μέγεθος εξαρτάται + από το χώρο που θα αφήσω για τις εφαρμογές των Windows, που + δημιούργησα στο βήμα 1) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το σύστημα + αρχείων /usr/src και σαν + δευτερεύουσα μνήμη (swap space). + + + + Όταν βλέπω τους δίσκους με το πρόγραμμα fdisk + των Windows 95, θα πρέπει να φαίνονται όπως παρακάτω: + + --------------------------------------------------------------------- + + Display Partition Information + +Current fixed disk drive: 1 + +Partition Status Type Volume_Label Mbytes System Usage +C: 1 A PRI DOS 50 FAT** 7% + 2 A Non-DOS (Linux) 300 43% + +Total disk space is 696 Mbytes (1 Mbyte = 1048576 bytes) + +Press Esc to continue + +--------------------------------------------------------------------- + + Display Partition Information + +Current fixed disk drive: 2 + +Partition Status Type Volume_Label Mbytes System Usage +D: 1 A PRI DOS 420 FAT** 60% + +Total disk space is 696 Mbytes (1 Mbyte = 1048576 bytes) + +Press Esc to continue + +--------------------------------------------------------------------- + + ** Εδώ μπορεί ο τύπος κατάτμησης να είναι FAT16 ή FAT32 αν + χρησιμοποιείται η έκδοση OEM SR2 των Windows. + Βλ. ). + + + + Εγκαθιστώ το FreeBSD. Πριν την εγκατάσταση βεβαιώνομαι ότι ο + πρώτος δίσκος είναι δηλωμένος σαν NORMAL στο BIOS. + Αν δεν είναι, μπορεί να χρειαστεί να δώσω την κανονική γεωμετρία του + δίσκου όταν ξεκινάει ο υπολογιστής (για να βρείτε τη γεωμετρία του + δίσκου, ξεκινήστε τον υπολογιστή σας με τα Windows 95 και + τρέξτε το πρόγραμμα Microsoft Diagnostics + (MSD.EXE),ή ελέγξτε το BIOS). Τη γεωμετρία + του δίσκου θα την δώσετε με την παράμετρο + hd0=1416,16,63, όπου + 1416 είναι ο αριθμός των κυλίνδρων του + σκληρού δίσκου, 16 είναι ο αριθμός των + κεφαλών σε κάθε track και 63 είναι ο + αριθμός των sectors σε κάθε track του δίσκου. + + + + Όταν φτιάξω τις κατατμήσεις στο δίσκο μου, προσέχω να + εγκατασταθεί το Boot Easy στον πρώτο δίσκο. Δεν έχει σημασία να + κάνω το ίδιο για τον δεύτερο δίσκο, αφού τίποτα δεν ξεκινάει από + αυτόν. + + + + Όταν κάνω επανεκκίνηση, το Boot Easy θα πρέπει να αναγνωρίσει + τις τρεις κατατμήσεις από τις οποίες μπορεί να ξεκινήσει ο + υπολογιστής σαν DOS (Windows 95), Linux, και BSD (FreeBSD). + + + + + + Ειδικές Παρατηρήσεις + + Τα πιο πολλά λειτουργικά συστήματα είναι πολύ αυστηρά σχετικά με τη + θέση και τον τρόπο που τοποθετούνται στον δίσκο. Τα Windows 95 και το + DOS απαιτούν να είναι στην πρώτη κύρια κατάτμηση (primary partition) του + πρώτου σκληρού δίσκου. Το OS/2 αποτελεί εξαίρεση. Μπορεί να + εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε δίσκο, σε κύρια ή εκτεταμένη κατάτμηση. Αν + δεν είστε σίγουροι, κρατήστε την αρχή της κατάτμησης εκκίνησης σε + κύλινδρο μικρότερο από τον 1024. + + Αν εγκαταστήσετε τα Windows 95 σε ένα υπάρχον BSD σύστημα, θα + καταστρέψει το MBR και θα πρέπει να ξαναστήσετε τον + προηγούμενο boot manager σας. Το Boot Easy μπορεί να εγκατασταθεί + χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα BOOTINST.EXE που + υπάρχει στον κατάλογο \TOOLS του + CD-ROM κα στηνν διεύθυνση ftp. + Μπορείτε επίσης να ξεκινήσετε πάλι την διαδικασία εγκατάστασης και να + πάτε στον partition editor. Από εκεί, σημειώστε την κατάτμηση του + FreeBSD σαν bootable, επιλέξτε Boot Manager, και τότε δώστε W για να + γράψετε ((W)rite) τις πληροφορίες στο MBR. Μπορείτε τώρα να κάνετε + επανεκκίνηση και το Boot Easy θα πρέπει να αναγνωρίσει τηνν κατάτμηση + των Windows 95 σαν DOS. + + Σημειώστε εδώ ότι το OS/2 μπορεί να διαβάσει FAT ή HPFS κατατμήσεις, + αλλά όχι κατατμήσεις τύπου FFS (FreeBSD) ή EXT2 (Linux). Αντίστοιχα, τα + Windows 95 μπορούν να διαβάσουν μόνο FAT και FAT32 συστήματα αρχείων + (βλ. ). Το FreeBSD μπορεί να διαβάσει τα + περισσότερα συστήματα αρχείων, αλλά αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να + διαβάσει HPFS κατατμήσεις. Το Linux μπορεί να διαβάσει κατατμήσεις + τύπου HPFS, αλλά δεν μπορεί να γράψει σε αυτές. Σχετικά πρόσφατες + εκδόσεις του Linux πηρύνα (2.x) μπορούν να διαβάσουν και να γράψουν από + Windows 95 κατατμήσεις τύπου VFAT (το VFAT είναι περίπου σαν το FAT, με + πιο ουσιαστική διαφορά τα μεγάλα ονόματα αρχείων). Το Linux μπορεί να + διαβάσει και να γράψει στα περισσότερα συστήματα αρχείων. Το καταλάβατε + αυτό; Ελπίζω ναι. + + + + Παραδείγματα + + (Αυτό το τμήμα χρειάζεται βελτιώσεις, + παρακαλώ στείλε τα παραδείγματά σας στην διεύθυνση + jayrich@sysc.com). + + FreeBSD+Win95: Αν εγκαταστήσετε το FreeBSD μετά από τα Windows 95, + θα πρέπει να δείτε μια κατάτμηση DOS στο μενού + επιλογών του Boot Easy. Αυτή είναι η κατάτμηση των Windows 95. + Αν εγκαταστήσετε τα Windows 95 μετά από το FreeBSD, διαβάστε παραπάνω + . Αν ο δίσκος σας δεν έχει παραπάνω από 102 + κυλίνδρους, δεν θα πρέπει να έχετε πρόβλημα να ξεκινήσετε κάποιο από τα + λειτουργικά συστήματα. Αν όμως κάποια από τις κατατμήσεις σας βρίσκεται + σε κύλινδρο μετά από τον 1024ο κύλινδρο του δίσκου, και παίρνετε + μηνύματα όπως invalid system disk κάτω από το DOS + (Windows 95) ή το FreeBSD δεν ξεκινάει, δοκιμάστε να ψάξετε στο BIOS σας + για μια επιλογή με όνομα > 1024 cylinder support ή + NORMAL/LBA mode. Το DOS μπορεί να χρειάζεται να + ενεργοποιήσετε την επιλογή LBA (Logical Block Addressing) για να + ξεκινήσει σωστά. Αν η ιδέα της αλλαγής σε LBA mode κάθε φορά που θέλετε + να ξεκινήσετε το DOS δεν σας αρέσει πολύ, μπορείτε να ξεκινήσετε το + FreeBSD από το DOS χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα + FBSDBOOT.EXE από το CD (αυτό πρέπει να βρει μόνο + του και να ξεκινήσει την FreeBSD κατάτμησή σας). + + FreeBSD+OS/2+Win95: Τίποτα διαφορετικό εδώ. Ο boot manager του + OS/2 μπορεί να ξεκινήσει οποιοδήποτε από αυτά τα λειτουργικά συστήματα, + οπότε δεν θα έχετε πρόβλημα. + + FreeBSD+Linux: Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το Boot Easy για να + ξεκινήσετε αυτά τα δυο λειτουργικά συστήματα. + + FreeBSD+Linux+Win95: (βλ. ) + + + + Διάφορες Πηγές Βοήθειας + + Υπάρχουν πολλά κείμενα HOWTO στην συλλογή των Linux + HOW-TOs που αναφέρονται στο θέμα των πολλαπλών λειτουργικών + στον ίδιο σκληρό δίσκο. + + Το κείμενο Linux+DOS+Win95+OS2 + mini-HOWTO προσφέρει βοήθεια για τις ρυθμίσεις του OS/2 boot + manager, και το κείμενο Linux+FreeBSD + + mini-HOWTO μπορεί να σας ενδιαφέρει αρκετά. Ένα άλλο κείμενο + που είναι χρήσιμο είναι το Linux-HOWTO. + + Ο οδηγός The NTLDR + Hacking Guide περιέχει πολλές πληροφορίες για την + εκκίνηση των Windows NT, '95 και του DOS μαζί με άλλα λειτουργικά + συστήματα. + + Και η συλλογή οδηγών How It Works του Hale Landis + περιέχει κάποιες χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την γεωμετρία των + δίσκων και την εκκίνηση των υπολογιστών. Μπορείτε να βρείτε αυτή τη + συλλογή στην διεύθυνση + . + + Τέλος, μην ξεχνάτε την τεκμηρίωση του πηρύνα του FreeBSD για την + διαδικασία εκκίνησης, που διανέμεται μαζί με τον πηγαίο κώδικα + (αποσυυμπιέζεται στο αρχείο . + + + + Τεχνικές Λεπτομέρειες + + (Γράφτηκε από τον Randall Hopper, + rhh@ct.picker.com) + + Αυτό το τμήμα προσπαθεί να σας δώσει αρκετές από τις βασικές + πληροφορίες για τους σκληρούς δίσκους σας και την διαδικασία εκκίνησης + ώστε να μπορείτε να αντιμετωπίσετε τα πιο πολλά από τα προβλήματα που + μπορεί να συναντήσετε καθώς προσπαθείτε να εγκαταστήσετε ένα ή + περισσότερα λειτουργικά συστήματα. Ξεκινά με πολύ βασικά πράγματα, + οπότε μπορείτε να αγνοήσετε τα πρώτα μέρη και να αρχίσετε να διαβάζετε + αργότερα, όταν φανεί ότι αυτά που γράφονται δεν σας είναι ήδη + γνωστά. + + + Σκληροί Δίσκοι + + Τρεις βασικοί όροι χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν τη θέση των + δεδομένων στο σκληρό δίσκο σας: οι κύλινδροι (cylinders), οι κεφαλές + (heads) και οι τομείς (sectors). Δεν είναι ιδιαίτερα σημαντικό να + γνωρίζετε τι ακριβώς σημαίνουν αυτοί οι όροι, εκτός από το γεγονός ότι + προσδιορίζουν την φυσική θέση των δεδομένων στο δίσκο σας. + + Ο δίσκος σας έχει ένα συγκεκριμένο αριθμό από κυλίνδρους, ένα + αριθμό από κεφαλές και κάποιο αριθμό από τομείς σε κάθε ζευγάρι + κυλίνδρου-κεφαλής (το ζευγάρι κυλίνδρου-κεφαλής είναι γνωστό και ως + μονοπάτι—track). Συνολικά αυτές οι πληροφορίες ορίζουν την + φυσική γεωμετρία δίσκου του σκληρού δίσκου. Το τυπικό + μέγεθος ενός τομέα είναι 512 bytes και συνήθως υπάρχουν 63 τομείς σε + κάθε μονοπάτι. Ο αριθμός των κεφαλώ και κυλίδρων διαφέρει αρκετά από + δίσκο σε δίσκο. Έτσι μπορείτε να υπολογίσετε τον αριθμό των bytes που + χωράνε να αποθηκευθούν στο δίσκο σας υπολογίζοντας την τιμή: + + + (κύλινδροι) × (κεφαλές) × (63 + τομείς/μονοπάτι) × (512 bytes/τομέα) + + + Για παράδειγμα, στον 1.6 GigWestern Digital AC31600 EIDE σκληρό + δίσκο μου, αυτές οι τιμές είναι: + + + (3148 cyl) × (16 heads) × (63 + sectors/track) × (512 bytes/sect) + + + που μας δίνει 1.624.670.208 bytes, ή περίπου 1.6 Gig. + + Μπορείτε να βρείτε την φυσική γεωμετρία του δίσκου σας (τον αριθμό + των κυλίνδρων, των κεφαλών και το πλήθος των τομέων ανά μονοπάτι) + χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα ATAID ή άλλα προγράμματα που είναι + διαθέσιμα μέσω δικτύου. Προσοχή όμως. Αν έχετε ενεργοποιήσει την + πρόσβαση με LBA στο BIOS σας (βλ. ), δεν + μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε πρόγραμμα για να διαβάσετε την + φυσική γεωμετρία του δίσκου. Αυτό συμβαίνει γιατί πολλά προγράμματα + (π.χ. το MSD.EXE ή το fdisk του FreeBSD) δεν + διαβάζουν την φυσική γεωμετρία του δίσκου, αλλά την + μεταφρασμένη γεωμετρία (εικονικούς αριθμούς που + προκύπτουν από την χρήση LBA πρόσβασης). Δείτε παρακάτω τι σημαίνει + αυτό. + + Κάτι άλλο που είναι χρήησιμο γι αυτούς τους όρους. Με μια τριάδα + αριθμών—ένα αριθμό κυλίνδρου, ένα αριθμό κεφαλής κι ένα αριθμό + τομέα μέσα στο μονοπάτι—μπορείτε να αναφερθείτε στην φυσική θέση + ενός συγκεκριμένου τομέα του δίσκου σας (ένα μπλοκ δεδομένων, μεγέθους + 512 bytes). Οι κύλινδροι και οι κεφαλές έχουν αριθμούς από 0 και + πάνω, ενώ οι τομείς από 1 και πάνω. + + Για αυτούς που ενδιαφέρονται για περισσότερες τεχνικές + λεπτομέρειες, πληροφορίες για την γεωμετρία των δίσκων, τους τομείς + εκκίνησης (boot sectors), τα BIOS, κλπ. μπορούν να βρεθούν σε πολλά + μέρη στο διαδίκτυο. Ψάξτε στο Lycos, στο Yahoo, κλπ. για + boot sector ή για master boot + record. Ανάμεσα στις χρήσιμες πληροφορίες θα βρείτε και την + σειρά κειμένων How It Works του Hale Landis. + Δείτε το τμήμα για περισσότερες λεπτομέρειες + κι αναφορές σε πηγές. + + Ok, αρκετά με την ορολογία. Υποτίθεται μιλάμε για την διαδικασίας + εκκίνησης. + + + + Η διαδικασία Εκκίνησης + + Στον πρώτο τομέα του δίσκου (Κυλ. 0, Κεφαλή 0, Τομέας 1) υπάρχει ο + Κύριος Τομέας Εκκίνησης (Master Boot Record ή MBR). Περιέχει ένα + χάρτη του δίσκου. Ορίζει μέχρι 4 κατατμήσεις + (partitions), κάθε μια από τις οποίες είναι ένα συνεχές κομμάτι του + δίσκου. Το FreeBSD ονομάζει τις κατατμήσεις + slices για να αποφύγει την σύγχυση με τα δικά + του partitions, αλλά δεν θα το κάνουμε αυτό εδώ. Κάθε κατάτμηση + μπορεί να περιέχει το δικό της, ξεχωριστό λειτουργικό σύστημα. + + Κάθε εγγραφή κατάτμησης στο MBR έχει ένα Partition + ID, ένα αρχικό κύλινδρο και ένα + τελικό κύλινδρο/κεφαλή/τομέα. Το Partition ID + ορίζει τι τύπου είναι η κατάτμηση (τι λειτουργικό σύστημα περιέχει) + και η αρχή/τέλος ορίζουν που βρίσκεται. Ο + δείχνει κάποιους από τους πιο κοινούς τύπους κατάτμησης. + + + Τύποι κατατμήσεων + + + + + Τύπος (στο δεκαεξαδικό) + Περιγραφή + + + + + + 01 + Κύρια κατάτμηση DOS12 (12-bit FAT) + + + + 04 + Κύρια κατάτμηση DOS16 (16-bit FAT) + + + + 05 + Εκτεταμένη κατάτμηση DOS + + + + 06 + Κύρια κατάτμηση DOS μεγάλυ μεγέθους (> 32MB) + + + + 0A + OS/2 + + + + 83 + Linux (EXT2FS) + + + + A5 + FreeBSD, NetBSD, 386BSD (UFS) + + + +
+ + Σημειώστε πως δεν είναι δυνατή η εκκίνηση από οποιοδήποτε τύπο + κατάτμησης (π.χ. από εκτεταμένες κατατμήσεις DOS). Από κάποιους + τύπους γίνεται, από άλλους όχι. Αυτό που κάνει δυνατή την εκκίνηση + από μια κατάτμηση είναι οι ρυθμίσεις του Τομέα Εκκίνησης + Κατάτμησης που βρίσκεται στην αρχή κάθε κατάτμησης. + + Όταν ρυθμίσετε τον boot manager της προτιμήσεώς σας, αυτός ψάχνει + όλες τις εγγραφές κατατμήσεων τον πίνακα MBR όλων των δίσκων σας και + σας δίνει τη δυνατότητα να ονομάσετε εγγραφές από τη λίστα. Έτσι, + μόλις ξεκινάτε τον υπολογιστή σας, ειδικός κώδικας στο Master Boot + Sector του πρώτου δίσκου του συστήματος τρέχει και ξεκινάει τον boot + manager. Ο boot manager βρίσκει στον πίνακα MBR την εγγραφή για την + κατάτμηση που επιλέξατε, βρίσκει την αρχή και το τέλος της κατάτμησης, + φορτώνει στη μνήμη τονν Τομέα Εκκίνησης Κατάτμησης από αυτή την + κατάτμηση και περνάει τον έλεγχο σε αυτόν. Ο Τομέας Εκκίνησης της + κατάτμησης περιέχει αρκετές πληροφορίες για να ξεκινήσει να φορτώνει + το λειτουργικό σύστημα από αυτή την κατάτμηση. + + Κάτι που δε το αναφέραμε με πολλές λεπτομέρειες είναι σημαντικό + και πρέπει να το ξέρετε. Όλοι οι δίσκοι σας έχουν MBR. Αλλά, ο + τομέας MBR που είναι σημαντικός είναι αυτός που είναι στον πρώτο δίσκο + του συστήματος που αναγνωρίζεται από το BIOS. Αν έχετε μόνο IDE + δίσκους είναι ο πρώτος IDE δίσκος (δηλ. ο κύριος δίσκος του πρώτου + ελεγκτή δίσκων). Αντίστοιχα για τα συστήματα που έχουν μόνο SCSI + δίσκους. Αν έχετε και IDE και SCSI δίσκους όμως, συνήθως είναι οι IDE + δίσκοι που αναγνωρίζονται πρώτα από το BIOS. Τότε ο boot manager + πρέπει να τοποθετηθεί στο MBR αυτού του δίσκου, όπως περιγράψαμε + πριν. + + + + Περιορισμοί Εκκίνησης και Προειδοποιήσεις + + Και τώρα τα ενδιαφέροντα πράγματα για τα οποία θα πρέπει να + προσέχετε. + + + Το περίφημο όριο του κυλίνδρου 1024 και πως βοηθάει το LBA + BIOS + + Το πρώτο κομμάτι της διαδικασίας εκκίνησης γίνεται εξ' ολοκλήρου + μέσω του BIOS (αν αυτός είναι καινούριος όρος για σας, το BIOS είναι + ένα κομμάτι λογισμικού, αποθηκευμένο σε ένα chip της μητρικής + πλακέτας του συστήματός σας, που περιέχει τον κώδικα εκκίνησης του + σύστηματος). Γι αυτό το λόγο το πρώτο κομμάτι της εκκίνησης + υπόκειται στους περιορισμούς του BIOS. + + Ο τρόπος με τον οποίο το BIOS καλείται να διαβάσει τον σκληρό + δίσκο σε αυτό το στάδιο της εκκίνησης (INT 13H, Συνάρτηση 2) + δεσμεύει 10 bits για τον αριθμό κυλίνδρου, 8 bits για τον αριθμό + κεφαλής και 6 bits για τον αριθμό τομέα. Αυτό περιορίζει κάπως τους + χρήστες αυτής της κλήσης (π.χ. τους boot managers που υπάρχουν στο + MBR του δίσκου σας, καθώς και τους loaders των λειτουργικών + συστημάτων που υπάρχουν στους άλλους τομείς εκκίνησης). + Τα όρια που επιβάλλει αυτή η κλήση είναι: + + + + μέγιστος αριθμός κυλίνδρων = 1024 + + + + μέγιστος αριθμός κεφαλώνν = 256 heads + + + + μέγιστος αριθμός τομέων/μονοπάτι = 64 (βασικά 63, ο τομέας + 0 δεν είναι διαθέσιμος) + + + + + Σήμερα οι δίσκοι είναι αρκετά μεγάλοι, και έχουν πάρα πολλούς + κυλίνδρους αλλά όχι πάρα πολλές κεφαλές. Έτσι λοιπόν, χωρίς + εξαίρεση, οι μεγάλοι σκληροί δίσκοι έχουν περισσότερους από 1024 + κυλίνδρους. Αυτό σημαίνει πως το BIOS δεν μπορεί να εκκινήσει τον + υπολογιστή σας από οποιοδήποτε σημείο του δίσκου. Ο κώδικας + εκκίνησης (ο boot manager και ο OS loader που έχει εγκατασταθεί σε + όλες τις κατατμήσεις από τις οποίες θέλουμε να είναι δυνατή η + εκκίνηση) πρέπει να είναι κάτω από το όριο του κυλίνδρου 1024. + Γενικά, αν ο δίσκος σας είναι ένας τυπικός δίσκος κι έχει 16 + κεφαλές, αυτό σημαίνει: + + + 1024 κυλ/δίσκο × 16 κεφαλές/δίσκο × + 63 τομείς/(κυλ-κεφαλή) × 512 bytes/τομέα + + + που είναι περίπου κοντά στο όριο των 528 MB που συχνά θα + ακούσετε να αναφέρεται. + + Εδώ είναι που η χρήση του BIOS LBA (Logical Block + Addressing—Λογική Διευθυνσιοδότηση Μπλοκ) έρχεται να μας + βοηθήσει. Η διευθυνσιοδότηση LBA δίνει στον χρήστη των κλήσεων του + BIOS API ένα τρόπο να προσπελάσει κυλίνδρους πάνω από τον κύλινδρο + 1024 χρησιμοποιώντας τις ίδιες κλήσεις BIOS ορίζοντας διαφορετικά + τον κύλινδρο. Ορίζει μια διαφορετική οργάνωση των κυλίνδρων και των + κεφαλών, για να δώσει μέσω του BIOS διαφορετική μορφή στο δίσκο, με + λιγότερους κυλίνδρους και περισσότερες κεφαλές από ότι πραγματικά + έχει. Με λίγα λόγια, εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι οι δίσκοι έχουν + σχετικά λίγες κεφαλές και πολύ περισσότερους κυλίνδρους αλλάζοντας + λίγο την ισορροπία μεταξύ του αριθμού των κυλίνδρων και του αριθμού + των κεφαλών, έτσι ώστε και οι δυο αριθμοί να φαίνονται κάτω από τα + όρια που αναφέραμε (1024 κύλινδροι, 256 κεφαλές). + + Με χρήση BIOS LBA, το όριο μεγέθους του δίσκου δεν είναι πλέον + εμπόδιο (τουλάχιστον, όχι μέχρι τα 8 Gigabytes). Αν έχετε LBA BIOS, + μπορείτε να βάλετε το FreeBSD ή οποιοδήποτε άλλο λειτουργικό σύστημα + οπουδήποτε θέλετε και να μην περιορίζεστε από το όριο του κυλίνδρου + 1024. + + Για να χρησιμοποιήσω ξανά τον 1.6 Gig Western Digital δίσκο μου + σαν παράδειγμα, η φυσική γεωμετρία του είναι: + + + (3148 κυλ, 16 κεφ, 63 τομείς/μονοπάτι, 512 bytes/τομέα) + + + Αλλά, η διευθυνσιοδότηση LBA του BIOS τον αλλάζει σε: + + + (787 κυλ, 64 κεφ, 63 τομείς/μονοπάτι, 512 bytes/τομέα) + + + δίνοντας πρακτικά το ίδιο μέγεθος δίσκου, αλλά με τους αριθμούς + κυλίνδρων και κεφαλών μέσα στα όρια των κλήσεων του BIOS API + (Παρεπιπτόντως, έχω στήσει και Linux και FreeBSD σε ένα από τουυς + δίσκους μου, πάνω από το όριο του κυλίνδρου 1024. Και τα δυο + λειτουργικά συστήματα δουλεύουν μια χαρά, χάρη στην διευθυνσιοδότηση + LBA του BIOS). + + + + Boot Managers και Κατανομή Δίσκων + + Ένα άλλο σημαντικό σημείο που αξίζει να προσέξετε όταν στήνετε + κάποιο boot manager είναι να κρατήσετε αρκετό χώρο για τον boot + manager. Είναι καλύτερα να τοο ξέρετε αυτό από την αρχή για να + γλιτώσετε από τον κόπο της επανεγκατάστασης ενός η περισσότερων από + τα λειτουργικά συστήματά σας. + + Αν ακολουθήσατε τις οδηγίες στο σχετικά + με το MBR (που είναι το MBR), τους Τομείς Εκκίνησης, και την + διαδικασία εκκίνησης, μπορεί να αναρωτιέστε ήδη που ακριβώς στον + δίσκο σας υπάρχει αυτός ο καλός boot manager. Ε λοιπόν, κάποιοι + boot managers είναι αρκετά μικροί ώστε να χωρέσουν μέσα στον Κύριο + Τομέα Εκκίνησης (MBR. Κύλινδρος 0, κεφαλή 0, τομέας 1) μαζί με τον + πίνακα κατατμήσεων. Κάποιοι άλλοι χρειάζονται περισσότερο χώρο και + ουσιαστικά καταλαμβάνουν αρκετούς τομείς μετά τον MBR, μέσα στο + μονοπάτι με κύλινδρο 0 και κεφαλή 0, αφού τυπικά αυτός ο χώρος είναι + ελεύθερος—τυπικά. + + Εδώ είναι κι η παγίδα. Κάποια λειτουργικά συστήματα (ένα από + αυτά είναι και το FreeBSD) σας επιτρέπουν να ξεκινήσετε την + κατάτμησή τους ακριβώς μετά το MBR στον κύλινδρο 0, κεφαλή 0, και + τομέα 2 αν θέλετε. Για παράδειγμα, αν δώσετε το sysinstall + πρόγραμμα εγκατάστασης του FreeBSD ένα δίσκο με άδειο χώρο στην αρχή + του δίσκου ή ένα τελείως άδειο δίσκο, εκεί θα προσπαθήσει να βάλει + την κατάτμηση του FreeBSD (τουλάχιστον αυτό έκανε όταν την πάτησα + εγώ). Έτσι, όταν πάτε να στήσετε τον boot manager σας, αν χρειαστεί + να πιάσει κάποιους τομείς αμέσως μετά το MBR, θα σβηστεί η αρχή της + πρώτης κατάτμησης με δεδομένα. Στην περίπτωση του FreeBSD, αυτό + καταστρέφει την περιοχή του disklabel, κάνοντας αδύνατη την εκκίνηση + από αυτή την κατάτμηση. + + Η εύκολη λύση για να αποφύγετε τέτοια προβλήματα (και να + κρατήσετε για τον εαυτό σας την δυνατότητα χρήσης κάποιου + διαφορετικού boot manager στο μέλλον) είναι να αφήνετε πάντα + ελεύθερο το πρώτο μονοπάτι όταν φτιάχνετε κάποιες κατατμήσεις στο + δίσκο σας. Με λίγα λόγια, αφήστε ελεύθερο τον χώρο από τον + κύλινδρο 0, κεφαλή 0, τομέα 2 μέχρι και τον + κύλινδροnbsp;0, κεφαλή 1, τομέα 1. Βασικά, όταν φτιάχνετε + κατατμήσεις στην αρχή του δίσκου με το DOS, το DOS αφήνει αυτό τονν + χώρο ελεύθερο (γι αυτό και πολλοί boot manager θεωρούν ότι θα είναι + ελεύθερος). Αν φτιάξετε μια μικρή κατάτμηση DOS στην αρχή του + δίσκου σας δεν θα συναντήσετε αυτό το πρόβλημα. Προσωπικά μ' αρέσει + να δημιουργώ στην αρχή μια μικρή κατάτμηση DOS μεγέθους 1 MB, καθώς + έτσι αποφεύγω και τις αλλαγές στα drive letter των κύριων DOS + κατατμήσεών μου αργότερα αν αλλάξω τις κατατμήσεις του δίσκου. + + Αναφορικά, οι παρακάτω boot managers χρησιμοποιούν το Master + Boot Sector αποθηκεύσουν δικό τους κώδικα ή/και δεδομένα: + + + + OS-BS 1.35 + + + + Boot Easy + + + + LILO + + + + Αυτοί οι boot managers χρησιμοποιούν και λίγους ακόμα τομείς + μετά το Master Boot Sector: + + + + OS-BS 2.0 Beta 8 (sectors 2-5) + + + + OS/2's boot manager + + + + + + Τι γίνεται αν ο υπολογιστής σας δεν ξεκινάει; + + Κάποια στιγμή, καθώς στήνετε διάφορους boot managers, μπορεί να + αφήσετε το MBR σε τέτοια κατάσταση που να μην είναι δυνατόν να + ξεκινήσετε τον υπολογιστή σας. Αυτό είναι απίθανο, αλλά μπορεί να + γίνει καθώς αλλάζετε κατατμήσεις μετά από την εγκατάσταση ενός boot + manager. + + Αν έχετε κάποια bootable DOS κατάτμηση στον δίσκο σας, μπορείτε + να ξεκινήσετε με μια δισκέττα εκκίνησης DOS και να τρέξετε: + + + A:\> FDISK /MBR + + + για να επαναφέρετε τον αρχικό, απλό κώδικα εκκίνησης του DOS στο + σύστημά σας. Μπορείτε τότε να ξεκινήσετε με το DOS (και μόνο με το + DOS) από το σκληρό σας δίσκο. Εναλλακτικά, μπορείτε να ξανατρέξετε + το πρόγραμμα εγκατάστασης του boot manager σας από μια δισκέττα + εκκίνησης. + + + +
+ +