diff --git a/el_GR.ISO8859-7/articles/bsdl-gpl/Makefile b/el_GR.ISO8859-7/articles/bsdl-gpl/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..e683b09462 --- /dev/null +++ b/el_GR.ISO8859-7/articles/bsdl-gpl/Makefile @@ -0,0 +1,21 @@ +# $FreeBSD$ +# +# %SOURCE% en_US.ISO8859-1/articles/bsdl-gpl/Makefile +# %SRCID% 1.1 + +MAINTAINER= keramida@FreeBSD.org + +DOC?= article + +FORMATS?= html +WITH_ARTICLE_TOC?= YES + +INSTALL_COMPRESSED?= gz +INSTALL_ONLY_COMPRESSED?= + +SRCS= article.sgml + +URL_RELPREFIX?= ../../../.. +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../.. + +.include "${DOC_PREFIX}/share/mk/doc.project.mk" diff --git a/el_GR.ISO8859-7/articles/bsdl-gpl/article.sgml b/el_GR.ISO8859-7/articles/bsdl-gpl/article.sgml new file mode 100644 index 0000000000..ad02c4fc51 --- /dev/null +++ b/el_GR.ISO8859-7/articles/bsdl-gpl/article.sgml @@ -0,0 +1,707 @@ + + + +%articles.ent; +]> + +
+ Γιατί να χρησιμοποιήσετε την άδεια BSD για το λογισμικό σας + + + + + Bruce + + Montague + +
brucem@alumni.cse.ucsc.edu
+ + Αρχικός συγγραφέας + + + Γιώργος + Κεραμίδας + +
keramida@FreeBSD.org
+ + Μετάφραση + + + + $FreeBSD$ + + + &tm-attrib.freebsd; + &tm-attrib.cvsup; + &tm-attrib.intel; + &tm-attrib.xfree86; + &tm-attrib.general; + + + + + + Εισαγωγή + + Αυτό το άρθρο παρουσιάζει τα πλεονεκτήματα της άδειας BSD για + λογισμικό και δεδομένα. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται στα πλεονεκτήματα + της άδειας BSD σε σχέση με την GPL. Ουσιαστικά είναι μια σύγκριση της + άδειας BSD και της άδειας GPL, και μια εισαγωγή στις διαφορές + τους. + + + + Σύντομη Ιστορία του Ανοικτού Λογισμικού + + Πολύ πριν χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά ο όρος Open + Source, οι προγραμματιστές είχαν αρχίσει να αναπτύσσουν το λογισμικό των + υπολογιστών σε ομάδες και να ανταλλάσουν τα προγράμματα που έφτιαχναν + εντελώς ελεύθερα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 οι οργανισμοί όπως + το SHARE και + το DECUS έφτιαχναν ένα μεγάλο + ποσοστό από το λογισμικό το οποίο προσέφεραν οι εταιρείες λογισμικού + μαζί με το υλικό των υπολογιστών τους. Η κυριότερη πηγή εσόδων των + εταιρειών ήταν το υλικό των υπολογιστών τους. Οτιδήποτε μείωνε το + κόστος ανάπτυξης του λογισμικού ήταν παράγοντας που βελτίωνε επίσης τις + πωλήσεις του υλικού κι έκανε τις εταιρείες αυτές πιο + ανταγωνιστικές. + + Αυτό όμως άλλαξε τη δεκαετία του 1960. Το 1965 η ADR ανέπτυξε το + πρώτο εμπορικό προϊόν λογισμικού, το οποίο διένειμε ανεξάρτητα από μια + εταιρεία υλικού. Η ADR συναγωνιζόταν ένα δωρεάν πακέτο λογισμικού της + IBM, το οποίο είχαν φτιάξει αρχικά οι πελάτες της IBM. Η ADR + πατεντάρισε το λογισμικό της το 1968. Για να εμποδίσουν την ελεύθερη + διανομή του προγράμματός τους, το έδιναν με μια μορφή leasing. Οι + πελάτες τους πλήρωναν μόνιμα για την χρήση του προγράμματος της ADR. Η + ADR ήταν ο ιδιοκτήτης του προγράμματος, κι έλεγχε έτσι τη μεταπώληση και + χρήση του προγράμματος. + + Το 1969 το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ κατηγόρησε την IBM ότι + καταστρέφει τις επιχειρήσεις διανέμοντας δωρεάν λογισμικό με το υλικό + της IBM. Το αποτέλεσμα ήταν να σταματήσει τη διανομή λογισμικού με τους + υπολογιστές της η IBM. Έτσι το λογισμικό έγινε ένα ξεχωριστό, + ανεξάρτητο προϊόν από το υλικό. + + Το 1968 η εταιρεία Informatics διέδωσε το πρώτο killer + application, συνεισφέροντας έτσι στην αποκρυστάλλωση της ιδέας + του λογισμικού ως προϊόντος, της έννοιας της εταιρείας λογισμικού, και + των πολύ ακριβών τιμών πώλησης του λογισμικού. Η Informatics έκανε + γνωστή την ιδέα της άδειας λογισμικού, η οποία είναι πλέον εγγενές μέρος + της βιομηχανίας λογισμικού, σύμφωνα με την οποία η ιδιοκτησία του + λογισμικού δε μεταφέρεται ποτέ στον πελάτη. + + + + Το Unix από την σκοπιά της άδειας BSD + + Η αρχική υλοποίηση του Unix ανήκε στην εταιρεία AT&T. Η + AT&T, λόγω των περιορισμών που είχε ως κρατικά ελεγχόμενο μονοπώλιο, + δε μπορούσε να πουλήσει προϊόντα λογισμικού. Μπορούσε όμως να παρέχει + λογισμικό σε ακαδημαϊκά ιδρύματα, στο κόστος του αποθηκευτικού + μέσου. + + Μετά από ένα συνέδριο για λειτουργικά συστήματα, στο οποίο + παρουσιάστηκε το Unix, τα πανεπιστήμια υιοθέτησαν το Unix πολύ γρήγορα. + Οι βασικοί λόγοι για τη δημοτικότητα του Unix ήταν ότι έτρεχε σε PDP-11, + ένα πολύ φτηνό υπολογιστή 16-bit, και ότι ήταν γραμμένο σε μια γλώσσα + υψηλού επιπέδου η οποία ήταν εμφανώς καλή για προγραμματισμό + συστημάτων. Οι υπολογιστές PDP-11 της DEC είχαν, ουσιαστικά, ένα ανοιχτό + interface υλικού, το οποίο ήταν σχεδιασμένο ακριβώς για να μπορούν οι + πελάτες να γράψουν το δικό τους λειτουργικό σύστημα. Πολλοί λοιπόν + έκαναν ακριβώς αυτό. Όπως έχει πει ο Ken Olsen, ιδρυτής της + DEC: Το λογισμικό έρχεται από τους ουρανούς, αν έχεις καλό + υλικό. + + Ο δημιουργός του UNIX, ο Ken Thompson, επέστρεψε στο πανεπιστήμιο + του Μπέρκλεϋ στην Καλιφόρνια (University of California, Berkeley; UCB) + το 1975, για να διδάξει γραμμή προς γραμμή πως δούλευε το Unix. Αυτό + είχε ως αποτέλεσμα τη μετεξέλιξη του Unix στο σύστημα το οποίο έγινε + γνωστό ως BSD (Berkeley Software Distribution). Το UCB μετέφερε το Unix + σε 32-bit υπολογιστές, πρόσθεσε ένα υποσύστημα εικονικής μνήμης, και + υλοποίησε την έκδοση του TCP/IP πάνω στην οποία βασίστηκε, πρακτικά, + όλοτο Internet. Το UCB παρείχε το BSD στο κόστος που χρειαζόταν το + αποθηκευτικό μέσο για να μεταφερθεί, με μια άδεια που έγινε γνωστή + ως άδεια BSD. Όποιος ήθελε το BSD, αγόραζε μια άδεια για + το Unix από την AT&T κι ύστερα παράγγελνε μια κασέτα με το BSD από + το UCB. + + Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, μια αντικοινοπρακτική μήνυση της + κυβέρνησης των ΗΠΑ εναντίον της AT&T, ανάγκασε την AT&T να + αναδιοργανωθεί σε μικρότερες εταιρείες. Η AT&T είχε ακόμα την + ιδιοκτησία του Unix, αλλά τώρα μπορούσε πλέον να το πουλήσει ως προϊόν. + Οπότε, ξεκίνησε από την AT&T μια έντονη προσπάθεια για απαίτηση + άδειας για το Unix, και οι περισσότερες εμπορικές εκδόσεις του Unix + έγιναν παράγωγα του AT&T Unix. + + Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η AT&T μήνυσε το UCB για + παραβίαση της άδειας του Unix. Το UCB βρήκε ότι η AT&T είχε + ενσωματώσει στα προϊόντα της, χωρίς να τις αγοράσει και χωρίς να + αναφέρει την πηγή τους, πολλές από τις βελτιώσεις του BSD. Μια + δικαστική διαμάχη μεταξύ της AT&T και του UCB ξεκίνησε, και κράτησε + πολύ καιρό. Όσο ακόμη συνεχιζόταν η διαμάχη, ορισμένοι προγραμματιστές + του UCB ξεκίνησαν την προσπάθεια να ξαναγράψουν από την αρχή οποιοδήποτε + κομμάτι του AT&T Unix ήταν μέρος του BSD. Το αποτέλεσμα αυτής της + προσπάθειας ήταν ένα σύστημα που λέγεται BSD 4.4-lite. Ο + χαρακτηρισμός lite σημαίνει ότι δεν ήταν ένα ολοκληρωμένο + σύστημα (έλειπαν 6 σημαντικά αρχεία της AT&T). + + Λίγο αργότερα, στο περιοδικό Dr. Dobbs εμφανίστηκε μια μεγάλη + σειρά από άρθρα, τα οποία περίεγραφαν ένα παράγωγο του BSD για συστήματα + 386. Αυτή η έκδοση του Unix για PC περιείχε νέες εκδόσεις των 6 αρχείων + που έλειπαν από το 4.4 BSD-lite. Οι νέες εκδόσεις των 6 αρχείων είχαν + άδεια BSD. Αυτό το σύστημα, το οποίο λεγόταν 386BSD, είχε φτιαχτεί από + έναν πρώην προγραμματιστή του UCB: τον Ουίλιαμ Τζόλιτζ (William Jolitz). + Στην αρχή, το 386BSD αποτέλεσε τη βάση όλων των σημερινών συστημάτων PC + BSD. + + Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, η Novell αγόρασε τα δικαιώματα του + Unix από την AT&T και έκανε μια (τότε μυστική ακόμα) συμφωνία να + σταματήσει τη δικαστική διαμάχη. Λίγο μετά το USB σταμάτησε να + υποστηρίζει επίσημα το BSD. + + + + Η Σημερινή Κατάσταση της Άδειας του &os; και των Αδειών BSD + + Η νέα + άδεια τύπου BSD, με την οποία διανέμεται το &os; τα + τελευταία χρόνια, είναι ουσιαστικά μια δήλωση ότι μπορείτε να + κάνετε ότι θέλετε με τον πηγαίο κώδικα του &os;, αλλά δεν + παρέχεται καμία εγγύηση γι' αυτόν και δε φέρει ευθύνη για + προβλήματα με τον πηγαίο κώδικα κανείς από τους συγγραφείς του + (βασικά, δε μπορείτε να κάνετε μήνυση σε κάποιον). Αυτή η νέα + άδεια BSD έχει ως σκοπό να ενθαρρύνει την εμπορευματοποίηση του + πηγαίου κώδικα. Οποιοδήποτε κομμάτι BSD κώδικα μπορεί να πωληθεί + ή να ενσωματωθεί σε εμπορικά προϊόντα, χωρίς κανένα περιορισμό ή + απαίτηση για διαθεσιμότητα του κώδικα ή κάποια άλλη προϋπόθεση + σχετικά με τη μελλοντική συμπεριφορά σας. + + Είναι σημαντικό να μη μπερδεύουμε την άδεια BSD με τις + άδειες public domain. Παρόλο που ένα αντικείμενο + μα άδεια public domain είναι κι αυτό διαθέσιμο για οποιαδήποτε + χρήση, τα αντικείμενα public domain δεν έχουν συγκεκριμένο + ιδιοκτήτη. + + + + Οι Απαρχές της Άδειας GPL + + Τα τέλη της δεκαετίας του 1980 ήταν λίγο περίεργη περίοδος για το + μέλλον του UNIX. Παρόλ' αυτά από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και τις + αρχές τη επόμενης δεκαετίας, του 1990, άρχισε να φέρνει αποτελέσματα η + GPL — ένα άλλο έργο με σημαντικές επιπτώσεις στο θέμα των + αδειών λογισμικού. + + Ο Richard Stallman, ο προγραμματιστής που έφτιαξε το Emacs, ήταν + μέλος της ομάδας του MIT όταν το εργαστήριο στο οποίο δούλευε άλλαξε από + συστήματα που είχαν αναπτυχθεί εσωτερικά στο εργαστήριο σε εμπορικά + συστήματα. Ο Stallman ενοχλήθηκε όταν ανακάλυψε ότι δε μπορούσε να + προσθέσει χαρακτηριστικά σε ένα εμπορικό ύστημα ή να βελτιώσει τα + υπάρχοντα χαρακτηριστικά με νόμιμο τρόπο. (Πολλοί από τους παλιούς + συνεργάτες του Stallman είχαν φύγει για να ιδρύουν δύο εταιρείες + βασισμένες σε λογισμικό το οποίο είχε αναπτυχθεί στο MIT και ήταν + διαθέσιμο με άδεια από το MIT. Δεν είναι ξεκάθαρο όμως ποιός είχε + πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα του λογιμικού.) Με αφορμή αυτές τις + εξελίξεις, ο Stallman εφηύρε μια άδεια λογισμικού ως εναλλακτική των + εμπορικών αδειών: την άδεια GPL ή "GNU Public License". Ίδρυσε επίσης + και ένα μη κερδοσκοπικό οργανισμό, + την Free Software Foundation + (FSF), με σκοπό την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου λειτουργικού συστήματος + και όλου του σχετικού λογισμικού· ενός συστήματος που δε θα είχε κανέναν + από τους περιορισμούς των εμπορικών αδειών λογισμικού. Αυτό το σύστημα + λεγόταν GNU, ένα όνομα που σήμαινε "GNU is Not Unix". + + Η άδεια GPL είχε σχεδιασθεί με σκοπό να είναι ο αντίποδας των + συνηθισμένων εμπορικών αδειών λογισμικού. Έτσι απαιτούσε να διανέμονται + με την ίδια άδεια, τη GPL, όλες οι αλλαγές ενός προγράμματος που ήδη + διανέμεται με άδεια GPL (απαιτώντας να είναι διαθέσιμος ο πηγαίος + κώδικας σε κάθε χρήστη). Επίσης απαιτούσε να διανέμεται με άδεια GPL + κάθε πρόγραμμα που συνδεόταν με κώδικα GPL. Ο βασικός στόχος της GPL + ήταν να εμποδίσει με κάθε τρόπο την εμπορευματοποίηση του πηγαίου κώδικα + ενός προγράμματος. Όπως λέει και η τελευταία παράγραφος της GPL: + + + Αυτή η Γενική Δημόσια Άδεια δεν επιτρέπει την ενσωμάτωση του + προγράμματός σας σε εμπορικά προγράμματα.[1] + + + Η + άδεια GPL + είναι μια ιδιαίτερα πολύπλοκη άδεια, οπότε ορισμένοι απλοί κανόνες που + μπορεί να σας βοηθήσουν όταν έχετε να κάνετε με GPL κώδικα είναι οι + εξής: + + + + Μπορείτε να χρεώσετε όσο θέλετε για τη διανομή, την υποστήριξη, + ή την τεκμηρίωση του λογισμικού, αλλά δε μπορείτε να πουλήσετε το + ίδιο το πρόγραμμα. + + + + Ένας απλός κανόνας είναι: αν χρειάζεται πηγαίος κώδικας με άδεια + GPL για να μεταγλωττιστεί ένα πρόγραμμα, το πρόγραμμα πρέπει να + διανέμεται με άδεια GPL. Η σύνδεση (linking) με μια στατική + βιβλιοθήκη άδειας GPL απαιτεί και το υπόλοιπο πρόγραμμα να + διανέμεται με άδεια GPL. + + + + Αν υπάρχουν πατέντες που σχετίζονται με ένα πρόγραμμα άδειας + GPL, τότε η άδεια GPL απαιτεί αυτές οι πατέντες να είναι διαθέσιμες + για ελεύθεση χρήση από όλους. + + + + Η απλή παράθεση προγραμμάτων στο ίδιο αποθηκευτικό μέσο, π.χ. η + αποθήκευση στον ίδιο δίσκο, δεν επηρεάζεται από την άδεια GPL: στον + ίδιο αποθηκευτικό δίσκο μπορεί να αποθηκεύονται προγράμματα με άδεια + GPL και προγράμματα με άλλες άδειες λογισμικού. + + + + Η έξοδος ενός προγράμματος δεν θεωρείται παράγωγο έργο. Για + παράδειγμα, η έξοδος του μεταγλωττιστή gcc μπορεί να χρησιμοποιηθεί + σε εμπορικά περιβάλλοντα, χωρίς κανένα νομικό πρόβλημα. + + + + Αφού ο πυρήνας του Linux διανέμεται με άδεια GPL, οποιοσδήποτε + κώδικας συνδέεται με στατικό τρόπο με τον πυρήνα του Linux πρέπει να + διανέμεται κι αυτός με την ίδια άδεια. Αυτός ο περιορισμός μπορεί + να αρθεί με δυναμική σύνδεση με τον πυρήνα του Linux (loadable + kernel modules). Αυτό επιτρέπει σε εταιρείες να διανέμουν οδηγούς + συσκευών σε εκτελέσιμη μορφή, αλλά έχει συχνά το μειονέκτημα ότι + μπορεί να λειτουργήσει σωστά μόνο με συγκεκριμένες εκδόσεις του + πυρήνα. + + + + Λόγω της μεγάλης πολυπλοκότητας της άδειας GPL, σε πολλά μέρη του + κόσμου αγνοεί ο κόσμος τις νομικές πολυπλοκότητες της GPL σε σχέση με το + Linux και άλλα προϊόντα λογισμικού. Οι μακροχρόνιες επιδράσεις τις + οποίες μπορεί να έχει αυτό δεν είναι πολύ ξεκάθαρες. + + + + Οι Απαρχές του Linux και της LGPL + + Όσο μαινόταν ο πόλεμος μεταξύ των εμπορικών Unix, άρχισε να + αναπτύσσεται ο πυρήνας του Linux ως κλώνος του Unix για PC. Ο Linus + Torvalds αποδίδει την ύπαρξη του Linux στη διαθεσιμότητα του GNU C + compiler και των σχετικών GNU εργαλείων ανάπτυξης. Γι' αυτό διανέμει + τον πυρήνα του Linux με άδεια GPL. + + Θυμηθείτε ότι η GPL απαιτεί να διανέμεται με άδεια GPL κάθε + πρόγραμμα που συνδέεται στατικά (static linking) με ένα πρόγραμμα που + έχει ήδη άδεια GPL. Ο πηγαίος κώδικας για κάθε πρόγραμμα με άδεια GPL + πρέπει να είναι διαθέσιμος σε κάθε χρήστη του προγράμματος. Αντίθετα, η + δυναμική σύνδεση με κώδικα που δεν έχει άδεια GPL δε θεωρείται παραβίαση + της GPL. Η πίεση να διανέμονται ακόμα και εμπορικά προγράμματα με άδεια + GPL άρχισε να αυξάνεται· ειδικά για προγράμματα που έπρεπε να συνδέονται + με βιβλιοθήκες του συστήματος. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία μιας + διαφορετικής έκδοσης της άδειας GPL, με + όνομα LGPL + ("Library GPL", since renamed to "Lesser GPL"). Η LGPL επιτρέπει τη + σύνδεση εμπορικού κώδικα με τη GNU C library, τη glibc. Δε χρειάζεται + να διαθέσετε τον πηγαίο κώδικα ενός προγράμματος αν αυτό συνδέεται + δυναμικά με μια βιβλιοθήκη άδειας LGPL. + + Αν ένα πρόγραμμα συνδέεται στατικά (static linking) με τη glibc, για + παράδειγμα όπως γίνεται συχνά σε embedded συστήματα, δε γίνεται να + κρατήσετε τον κώδικα της εφαρμογής με εμπορική άδεια· πρέπει ο πηγαίος + κώδικας να διανέμεται κι αυτός με άδεια GPL. Για προγράμματα με στατική + σύνδεση με GPL κώδικα, τόσο η GPL όσο και η LGPL απαιτούν ο κώδικας του + προγράμματος να διανέμεται με την ίδια άδεια. + + + + Οι Άδειες Ανοιχτού Λογισμικού και το Πρόβλημα του Ορφανού + Κώδικα + + Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα του εμπορικού λογισμικού είναι το + πρόβλημα του ορφανού κώδικα. Αυτό εμφανίζεται όταν μια + συγκεκριμένη εταιρεία αποτυγχάνει ή αλλάζει στρατηγική σχετικά με ένα + προϊόν, προκαλώντας προβλήματα σε μια τεράστια πυραμίδα από εξαρτημένα + συστήματα και εταιρείες για λόγους πέρα από τον έλεγχό τους. Δεκαετίες + εμπειρίας έχουν δείξει ότι το προσωρινό μέγεθος ή η επιτυχία μιας + εταιρείας δεν παρέχουν καμία εγγύηση σχετικά με τη διαθεσιμότητα του + λογιμικού της εταιρείας. Καθώς αλλάζουν οι συνθήκες της αγοράς ή οι + στρατηγικές των εταιρειών — πολλές φορές με πολύ γρήγορο + ρυθμό — τα προγράμματα μπορεί να πάψουν να είναι διαθέσιμα + για οποιοδήποτε λόγο. + + Η άδεια λογισμικού GPL προσπαθεί να αποφύγει το πρόβλημα + των ορφανών προγραμμάτων αποκόπτοντας κάθε εξάρτηση του + πηγαίου κώδικα ενός προγράμματος με τα θέματα της πνευματικής + ιδιοκτήσιας. + + Μια BSD άδεια λογισμικού δίνει σε μια μικρή εταιρεία το ισοδύναμο + ενός προγράμματος με δικλείδα ασφαλείας: αν η αρχική εταιρεία σταματήσει + να φτιάχνει ένα πρόγραμμα, μπορεί η εταιρεία που εξαρτάται από αυτό να + πάρει τα ηνία και να συνεχίσει να το συντηρεί με εμπορικό τρόπο. Μια + ακόμα καλύτερη περίπτωση είναι αυτή ενός BSD προγράμματος που + συντηρείται από μια μικρή ανεπίσημη επιτροπή, αφού τότε η επιβίωση ενός + προγράμματος δεν εξαρτάται από μία και μόνο εταιρεία ή από μια + συγκεκριμένη σειρά προϊόντων. Η επιβιωσιμότητα της ομάδας ανάπτυξης, + όταν βρίσκονται στην κατάλληλη διανοητική κατάσταση, είναι πιο σημαντική + από την φυσική διαθεσιμότητα του πηγαίου κώδικα. + + + + Τι δε Μπορεί να Κάνει μια Άδεια Λογισμικού + + Καμία άδεια λογισμικού δε μπορεί να εγγυηθεί τη μελλοντική + διαθεσιμότητα ενός προγράμματος. Ο ιδιοκτήτης του copyright ενός + προγράμματος μπορεί, παραδοσιακά, να αλλάξει τους όρους του copyright + οποιαδήποτε στιγμή, η κοινότητα του BSD θεωρεί ότι σε αυτή την περίπτωση + ένα από τα άμεσα αποτελέσματα είναι η διάσπαση και η ανεξάρτητη ανάπτυξη + του κώδικα. + + Η GPL απαγορεύει ρητά την αλλαγή της άδειας. Παρόλ' αυτά υπάρχει + τουλάχιστον μία περίπτωση που αυτό δεν έγινε: μια εταιρεία (η Mattel) + αγόρασε ένα GPL copyright (cphack), ακύρωσε κάθε όρο του αρχικού + copyright, πήγε στα δικαστήια και κέρδισε τη δίκη [2]. Κατάφεραν, + δηλαδή, με νόμιμο τρόπο, να ακυρώσουν το copyright για τη διανομή του + συγκεκριμένου προγράμματος και όλων των παράγωγων έργων. Δεν είναι + ξεκάθαρο αν κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει με ένα πολύ μεγαλύτερο ή + πολύ πιο διαδεδομένο πρόγραμμα. Υπάρχουν επίσης αμφιβολίες σχετικά με + το αν το αρχικό πρόγραμμα ήταν άδειας GPL. + + Ένα άλλο παρόμοιο παράδειγμα είναι η εξαγορά της Cygnus από τη Red + Hat. Η Cygnus ήταν μια εταιρεία μηχανικών, η οποία είχε αναλάβει την + ανάπτυξη των εργαλείων μεταγλώττισης (compiler tools) της FSF. Η Cygnus + μπορούσε να το κάνει αυτό επειδή είχε αναπτύξει ένα μοντέλο υποστήριξης + των εργαλείων GNU: πουλούσαν τεχνική υποστήριξη για αυτά τα εργαλεία, + οπότε μπορούσαν να συντηρούν μια ομάδα 50 προγραμματιστών και να ορίζουν + την πορεία ανάπτυξης των εργαλείων, προσφέροντας την πλειοψηφία των + αλλαγών που γίνονταν σε αυτά. Όπως έχει πει ο Donald + Rosenberg: Οι ομάδες που χρησιμοποιούν προϊόντα λογισμικού με + άδεια GPL... ζουν με τη μόνιμη απειλή ότι κάποιος άλλος θα πάρει τα + ηνία στο έργο επειδή έφτιαξε μια καλύτερη έκδοση του κώδικα ή απλά + επειδή μπορεί να το κάνει πιο γρήγορα από τους αρχικούς + προγραμματιστές[3]. + + + + Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα της Άδειας GPL + + Ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους για να χρησιμοποιήσει κανείς + την άδεια GPL είναι όταν κάνει αλλαγές στον μεταγλωττιστή GCC ή όταν τον + επεκτείνει. Αυτό είναι πολύ χρήσιμο όταν δουλεύει με καινούριους + επεξεργαστές ή ειδικούς επεξεργαστές σε περιβάλλοντα όπου κάθε κόστος + λογισμικού μπορεί να θεωρηθεί περιττό κόστος, ή όταν είναι πολύ μικρή η + πιθανότητα να χρησιμοποιηθεί από άλλους το αποτέλεσμα του καινούριου + μεταγλωττιστή. + + Η άδεια GPL είναι ελκυστική και για τις μικρές εταιρείες οι οποίες + πωλούν CD=ROM σε ένα περιβάλλον όπου ισχύει ο κανόνας "αγόρασε φτηνά, + πούλα ακριβότερα" και υπάρχουν ακόμη περιθώρια κέρδους. Είναι επίσης + ελκυστική για εκείνες τις εταιρείες οι οποίες επιβιώνουν παρέχοντας + διάφορες μορφές τεχνικής υποστήριξης ή τεκμηρίωσης για τα προϊόντα με + άδεια GPL. + + Ένα ακούσιο και λιγότερο τεκμηριωμένο αποτέλεσμα της GPL είναι η + συμπάθεια που της δείχνουν οι μεγάλες εταρείες με σκοπό να υπονομεύσουν + τις μικρότερες εταιρείες λογισμικού. Μερικές φορές η GPL μπορεί να + ταιριάξει πολύ καλά με στρατηγικές μάρκετινγκ, και να χρησιμοποιηθεί με + σκοπό τη μείωση του άμεσου οικονομικού κέρδους, συνεισφέροντας με το + δικό της τρόπο σε μονοπωλιακές τακτικές. + + Η άδεια GPL μπορεί να είναι πολύ σημαντικό πρόβλημα για όποιον θέλει + να εμπορευματοποιήσει ένα έργο λογισμικού και να βγάλει κέρδος από αυτό. + Για παράδειγμα, η GPL μπορεί να είναι εμπόδιο στα σχέδια ενός φοιτητή ο + οποίος σκέφτεται να ιδρύσει μια εταιρεία με βάση την ιδέα της έρευνάς + του, ή μπορεί να είναι εμπόδιο στα σχέδια ενός εργαζόμενου που θέλει να + συνεργαστεί με μια εταιρεία με βάση μια προσωπική του ιδέα. + + Για όσους χρειάζεται να δουλεύουν με στατικά συνδεμένα προγράμματα + και να συνδυάζουν κώδικα από πολλά μέρη ή κώδικα που είναι συμβατός με + μια ποικιλία από πρότυπα, η GPL δεν είναι τόσο καλή επιλογή άδειας, + επειδή απαγορεύει τη χρήση εμπορικω υλοποιήσεων αυτών των προτύπων. + Έτσι η GPL μειώνει τον αριθμό των προγραμμάτων που μπορούν να + αναπτυχθούν σε αυτά που χρησιμοποιούν μόνο τα πρότυπα GPL. Ο σκοπός της + ίδιας της GPL είναι να μη μπορεί να φτιάξει κανείς εμπορικά προϊόντα με + GPL κώδικα. (Αυτός ο περιορισμός δεν ισχύει για όλες τις εφαρμογές + Linux, επειδή οι περισσότερες από αυτές δεν χρησιμοποιούν στατική + σύνδεση με τον GPL κώδικα του Linux, αλλά βασίζονται σε ένα δυναμικό + API.) + + Η GPL παοσπαθεί να πείσει τους προγραμματιστές να συνεισφέρουν σε + ένα συνεχώς εξελισσόμενο σύνολο προγραμμάτων, με περιθώριο συναγωνισμού + στη διανομή και την τεχνική υποστήριξη αυτών των προγραμμάτων. Αυτό δεν + είναι ρεαλιστικό σενάριο όμως για πολλά καίρια συστήματα και πρότυπα, τα + οποία μπορεί να είναι χρήσιμα σε μεγάλη ποικιλία συστημάτων και μπορεί + να απαιτούν εμπορικές επεκτάσεις ή προσαρμογές ή ενσωμάτωση σε υπάρχοντα + προγράμματα με legacy πρότυπα και υπάρχουσες άδειες, ασύμβατες με την + άδεια GPL. Για παράδειγμα, τα real-time και τα embedded συστήματα + χρησιμοποιούν στατική σύνδεση πολύ συχνά, οπότε η GPL και η LGPL + αποτελούν σοβαρό πρόβλημα για εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται σε + αυτό το χώρο. + + Η άδεια GPL είναι μια προσπάθεια να συγκρατήσει την ανάπτυξη του + λογισμικού, ανεξάρτητα από τη ζήτηση για άλλου είδους αποτελέσματα, σε + ένα στάδιο έρευνας και ανάπτυξης. Αυτό μεγιστοποιεί τα κέρδη για τους + μελετητές και τους προγραμματιστές, αλλά μπορεί να έχει ένα άγνωστου + μεγέθους κόστος για όσους θα είχαν όφελος από την πιο ευρεία + διαθεσιμότητα του κώδικα. + + Η GPL έχει σχεδιαστεί, βασικά, με σκοπό να εμποδίσει τα αποτελέσματα + της έρευνας από το να κάνουν τη μετάβαση σε εμπορικά προϊόντα. Πολλές + φορές αυτό θεωρείται ένα από τα τελευταία βήματα στην παραδοσιακή + μεταφορά τεχνογνωσίας από το ερευνητικό στο εμπορικό στάδιο, και είναι + συνήθως αρκετά δύσκολο σαν βήμα ακόμα και κάτω από τις καλύτερες + συνθήκες. Η GPL έχει σχεδιαστεί έτσι που αυτό το βήμα να είναι πρακτικά + αδύνατον να πραγματοποιηθεί. + + + + Πλεονεκτήματα της Άδειας BSD + + Η άδεια BSD είναι πολύ καλή επιλογή για ερευνητικά ή άλλα έργα, όταν + αυτά έχουν μεγάλη διάρκεια και χρειάζονται ένα περιβάλλον ανάπτυξης το + οποίο: + + + + έχει πολύ μικρό ή μηδενικό κόστος + + + + θα συνεχίσει να εξελίσσεται σε βάθος χρόνου + + + + επιτρέπει σε οποιονδήποτε να συνεχίσει, ακόμη και να + εμπορευματοποιήσει τα τελικά αποτελέσματα με πολύ μικρό κόστος και + ελάχιστα νομικά προβλήματα + + + + Αυτό το τελευταίο χαρακτηριστικό είναι πολύ συχνά εκείνο που παίζει + τον πιο σημαντικό ρόλο. Κλασικό παράδειγμα είναι η επιλογή άδειας του + Apache project: + + + Αυτού του είδους η άδεια είναι ιδανική για την προώθηση ενός + πηγαίου κώδικα που λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για την υλοποίηση + ενός πρωτοκόλου κοινής χρήσης. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για + τους οποίους διαλέξαμε μια τέτοια άδεια για το apache group. Πολλοί + από εμάς θέλουμε να επιβιώσει το HTTP και να γίνει ένα πρότυπο το + οποίο είναι αποδεκτό από όλους, και δε θα μας πειράξει καθόλου αν η + Microsoft ή η Netscape ενσωματώσει τη δική μας μηχανή HTTP σε δικά + τους προϊόντα, αν αυτό προωθήσει ακόμη περισσότερο το στόχο μας για + κοινή χρήση του HTTP... Αυτό σημαίνει ότι είναι στρατηγικής σημασίας + για το έργο μας να διατηρήσουμε την ενεργητικότητα που έχει σήμερα, + και να πείσουμε τους συμμετέχοντες ότι κερδίζουν περισσότερα + συνεισφέροντας κώδικα στο έργο μας. Ακόμη και κώδικα που μπορεί να + είχε αξία αν τον κρατούσαν ως εμπορικό μυστικό. + + + Οι προγραμματιστές τείνουν να προτιμούν την άδεια BSD επειδή τους + αφήνει να ασχολούνται με τον κώδικα, και να κάνουν αυτό που πραγματικά + θέλουν, χωρίς να ασχολούνται με περίπλοκα νομικά ζητήματα. Αντίθετα, + όσοι θέλουν να χρησιμοποιούν το τελικό αποτέλεσμα ως ένα ολοκληρωμένο + σύστημα, ή ξέρουν πως άλλοι θα κάνουν την ανάπτυξη του λογισμικού, ή + όσοι δεν περιμένουν να ζήσουν από τις αλλαγές και βελτιώσεις τις οποίες + κάνουν σε ένα σύστημα (όπως π.χ. οι εργαζόμενοι σε κυβερνητικούς + φορείς), προτιμούν την άδεια GPL επειδή αναγκάζει τους άλλους να τους + δώσουν περισσότερο κώδικα και εμποδίζει τους εργοδότες τους από το να + κρατήσουν τα πνευματικά δικαιώματα και να "θάψουν" ή να αφήσουν ορφανό + ένα πρόγραμμα. Αν θέλετε να αναγκάσετε τους ανταγωνιστές σας να σας + βοηθήσουν, τότε η GPL είναι ιδιαίτερα ελκυστική ως επιλογή. + + Μια άδεια τύπου BSD δεν είναι απλά ένα δώρο. Μια από τις πιο συχνές + ερωτήσεις σχετικά με τις άδειες BSD είναι: Γιατί να βοηθήσω τους + ανταγωνιστές μου να κλέψουν τη δουλειά μας;. Στην + πραγματικότητα η άδεια BSD δίνει κίνητρο στους ανταγωνιστές να + συνεργαστούν. Αν μία μόνο εταιρεία καταφέρει να κυριαρχήσει σε κάποιο + τομέα τον οποίο οι άλλες εταιρείες θεωρούν στρατηγικής σημασίας, τότε οι + άλλες εταιρείες μπορούν, με ελάχιστη προσπάθεια, να ιδρύσουν μια μικρή + επιτροπή με στόχο την επαναφορά της ισορροπίας. Μπορούν τότε να + συνεισφέρουν όλες μαζί στην βελτίωση ενός ανταγωνιστικού BSD προϊόντος, + αυξάνοντας τον ανταγωνισμό της αγοράς. Έτσι κάθε εταιρεία μπορεί να + κερδίσει από κάποιου είδους πλεονέκτημα, το οποίο μπορεί να προσφέρει η + ίδια, ενώ ταυτόχρονα όλες μαζί συνεισφέρουν στην οικονομική ευελιξία και + αποδοτικότητα της αγοράς. Όσο πιο γρήγορα και εύκολα μπορούν να το + κάνουν αυτό τα συνεργαζόμενα μέλη μιας τέτοιας ομάδας, τόσο πιο + πετυχημένη μπορεί να γίνει η ομάδα. Μια άδεια BSD είναι, ουσιαστικά, + μια άδεια λογισμικού που επιτρέπει και ενθαρρύνει τέτοιες συμπεριφορές, + με το ελάχιστο νομικό κόστος και πολύ μικρή νομική πολυπλοκότητα. + + Ο πιο σημαντικός στόχος της GPL, η δημιουργία ενός πλήρους και + ανταγωνιστικού συστήματος Ελεύθερου Λογισμικού, διαθέσιμου σε + οποιονδήποτε το θέλει ή το χρειάζεται με ελάχιστο ή καθόλου κόστος, + είναι σημαντικός στόχος. Μια άδεια BSD, σε συνδυασμό με ad-hoc ομάδες + από ενδιαφερόμενους συνεργάτες, μπορεί να πετύχει τον ίδιο στόχο χωρίς + να καταστρέψει τα οικονομικά κίνητρα του συστήματος μεταφοράς + τεχνογνωσίας. + + + + Οδηγίες για τη Χρήση μιας Άδειας Τύπου BSD + + + + Η άδεια BSD είναι προτιμότερη για τη μεταφορά ερευνητικών + αποτελεσμάτων με τρόπο που μπορεί να χρησιμοποιεί σε μεγάλο εύρος + εφαρμογών και να μεγιστοποιήσει το όφελος μιας οικονομίας. Γι αυτό + πρέπει οι οργανώσεις που χρηματοδοτούν ερευνητικά έργα, όπως η NFS, + ONR και DARPA, να ενθαρρύνουν τη χρήση μιας άδειας τύπου BSD. Μια + τέτοια άδεια είναι ιδανική τόσο για τα πρώτα στάδια ενός ερευνητικού + έργου, όσο και για τα προγράμματα, τα δεδομένα και το υλικό που + χρησιμοποιείται. Οι χρηματοδότες οργανισμοί θα πρέπει επίσης να + ενθαρρύνουν τη χρήση ανοιχτών προτύπων και ανοιχτών συστημάτων, τα + οποία υλοποιούνται με βάση υπάρχοντα ανοιχτά συστήματα και ανοιχτά + πρότυπα. + + + + Η πολιτική των κυβερνήσεων πρέπει να ελαχιστοποιεί το κόστος και + τα προβλήματα της μετάβασης από ερευνητικό σε εφαρμοσμένο στάδιο. + Όταν αυτό είναι δυνατόν, η χρηματοδότηση μιας ερευνητικής εργασίας + θα πρέπει να απαιτεί τη διαθεσιμότητα των αποτελεσμάτων με βάση μια + άδεια που επιτρέπει και την εμπορική χρήση των + αποτελεσμάτων — όπως οι άδειες τύπου BSD. + + + + Σε πολλές περιπτώσεις μια άδεια τύπου BSD και οι μακροχρόνιες + επιπτώσεις της στη διαθεσιμότητα και τις εν δυνάμει χρήσεις του + λογισμικού ταιριάζουν πιο καλά με τους στόχους ενός ερευνητικού + πανεπιστημιακού προγράμματος, από ότι μια κλειστή πανεπιστημιακή + άδεια ή μια άδεια βασισμένη σε πατέντες. Η μέχρι τώρα εμπειρία έχει + δείξει ότι μερικές φορές τα πανεπιστήμια έχουν περισσότερα να + κερδίσουν και σε βάθος χρόνου αμοίβονται καλύτερα όταν δημοσιεύουν + τα αποτελέσματα των ερευνών τους και αναζητούν δωρεές από + επιτυχημένους απόφοιτους. + + + + Οι εταιρείες έχουν καταλάβει πλέον ότι η δημιουργία de facto + προτύπων είναι μια καλή τεχνική προβολής. Μια άδεια τύπου BSD + μπορεί να λειτουργήσει άνετα με τέτοιο τρόπο, ειδικά όταν μια + εταιρεία έχει το πλεονέκτημα να οδηγεί τις εξελίξεις ενός + συστήματος. Η άδεια είναι ελκυστική από νομικής πλευράς σε όσο το + δυνατόν μεγαλύτερο κοινό, και την ίδια στιγμή η εμπειρία μιας + εταιρείας με το συγκεκριμένο σύστημα εξασφαλίζει ότι θα έχει τον + έλεγχο σε ότι αφορά στην ανάπτυξη και εξέλιξη του συστήματος. + Μερικές φορές μπορεί να παίξει τον ίδιο ρόλο στη δημιουργία de facto + προτύπων και κάποια άλλη άδεια, όπως η GPL, ειδικά όταν υπάρχει + λόγος να καθυστερήσουν ή να έχουν διάφορα εμπόδια οι ανταγωνιστές. + Η GPL όμως δημιουργεί άλλου είδους προβλήματα στην προώθηση ενός + προτύπου, επειδή ενθαρρύνει τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης σουίτας + κι όχι ενός ανεξάρτητου, εμπορικά διαθέσιμου και βιώσιμου προτύπου. + Η χρήση μιας σουίτας GPL προγραμμάτων δημιουργεί, από την άλλη, μια + σειρά από προβλήματα και νομικές δυσκολίες σχετικά με την εμπορική + χρήση ενός συστήματος. Ένα πραγματικά χρήσιμο τεχνικό πρότυπο δε θα + 'πρεπε να δημιουργεί τέτοιου είδους προβλήματα ή να απαιτεί τον + αποκλεισμό άλλων προτύπων για μη τεχνικούς λόγους. + + + + Όσες εταιρείες ενδιαφέρονται να προωθήσουν κάποιο πρότυπο, + το οποίο μπορεί να γίνει η βάση για τα εμπορικά προϊόντα μιας + άλλης εταιρείας, πρέπει να είναι προσεκτικές με την άδεια GPL. + Ανεξάρτητα από την άδεια που θα χρησιμοποιηθεί, κάθε σύστημα + τείνει να περνάει στην κατοχή όποιου κάνει τις περισσότερες + αλλαγές και καταλαβαίνει περισσότερο τον τρόπο με τον οποίο + λειτουργεί το συγκεκριμένο σύστημα. Το μόνο που προσθέτει + συνήθως η άδεια GPL είναι νομικής φύσεως προστριβές. + + + + Οι μεγάλες εταιρείες, στις οποίες αναπτύσσεται και Open Source + λογισμικό, είναι καλό να γνωρίζουν ότι οι προγραμματιστές προτιμούν + το Open Source λογισμικό επειδή παραμένει διαθέσιμο στον εργαζόμενο + όταν αλλάζει εργοδότη. Μερικές εταιρείες ενθαρρύνουν κάτι τέτοιο, + θεωρώντας το άλλη μια προσφορά της εταιρείας στον εργαζόμενο, ειδικά + όταν το σχετικό λογισμικό δεν είναι στρατηγικής σημασίας για την + ίδια την εταιρεία. Η όλη ιδέα είναι, βασικά, ένα είδος + από επίδομα ή προσφορά της εταιρείας στον εργαζόμενο, + το οποίο εμπεριέχει την πιθανότητα μελλοντικού κόστους για την + εταιρεία αλλά δεν κοστίζει τίποτα με άμεσο τρόπο. Ένας τρόπος με + τον οποίο ωφελείται μια εταιρεία όταν ενθαρρύνει τους εργαζόμενούς + της να προσφέρουν σε έργα Open Source είναι η φήμη που κερδίζουν + μεταξύ των συναδέλφων τους. Η ευκαιρία για κάτι τέτοιο είναι κι + αυτή ένα είδος από προσφορά της εταιρείας στους + εργαζόμενους, η οποία δεν έχει σχεδόν κανένα κόστος ή + μειονέκτημα. + + + + Οι μικρές εταιρείες, με έργα που είναι εύκολο να μείνουν ορφανά + από άτομα που τα συντηρούν αξίζει να χρησιμοποιήσουν κάποια άδεια + τύπου BSD. Ανεξάρτητα από το μέγεθος που έχουν μια συγκεκριμένη + στιγμή, όλες οι εταιρείες αξίζει να σκεφτούν τουλάχιστον την + πιθανότητα να ιδρύσουν ένα έργο Open Source γύρω από ένα κομμάτι + λογισμικού όταν ο σκοπός τους είναι η συνεργασία με άλλες εταιρείες + με το ελάχιστο νομικό και οργανωτικό κόστος. Οι άδειες τύπου BSD + ταιριάζουν πολύ καλά με αυτού του είδους τα έργα. + + + + Οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί θα 'πρεπε να συμμετέχουν σε έργα + Open Source όποτε είναι δυνατόν κάτι τέτοιο. Οι άδειες τύπου BSD + είναι ιδανικές για τέτοιους οργανισμούς, επειδή μειώνουν στο + ελάχιστο τα προβλήματα με τη χρήση του κώδικα. Οπότε είναι καλή + ιδέα να τις προτιμούν οι μη κερδοσκοπικοί ογανισμοί. Σε αντίθεση με + τις απλές BSD άδειες, η άδεια GPL μπορεί να είναι πηγή προβλημάτων + για τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στον + αναπτυσσόμενο κόσμο. Σε μερικά μέρη όπου η εφαρμογή του νόμου + μπορεί να κοστίσει πολλά χρήματα, η απλότητα των αδειών BSD σε + σύγκριση με την άδεια GPL μπορεί να είναι σημαντικό + πλεονέκτημα. + + + + + + Επίλογος + + Σε αντίθεση με την άδεια GPL, η οποία έχει σχεδιαστεί για να + εμποδίσει με κάθε τρόπο την εμπορική χρήση του λογισμικού, η άδειες + τύπου BSD έχουν πολύ λίγες απαιτήσεις και όρους για οποιαδήποτε + μελλοντική χρήση του λογισμικού. Έτσι το λογισμικό με άδεια BSD μπορεί + να παραμείνει Open Source ή να ενσωματωθεί σε εμπορικές λύσεις, + ακολουθώντας τις αλλαγές στις ανάγκες του δημιουργού του ή κάποιας + εταιρείας. Με λίγα λόγια, οι άδειες τύπου BSD δε δημιουργούν νομικά + προβλήματα στο μέλλον ή κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης ενός + προγράμματος. + + Το πιο σημαντικό πλεονέκτημα μιας άδειας τύπου BSD είναι ότι δεν + περιέχει περίπλοκους νομικούς όρους, όπως οι άδειες GPL και LGPL, οπότε + επιτρέπει στους προγραμματιστές και τις εταιρείες να αφιερώνουν + περισσότερο από το χρόνο τους στη δημιουργία και την προώθηση του + κώδικα, αντί να ανησυχούν αν ο κώδικας που γράφουν έχει παραβιάσει + κάποια άδεια. + + + + Αναφορές + + +[1] http://www.gnu.org/licenses/gpl.html + +[2] http://archives.cnn.com/2000/TECH/computing/03/28/cyberpatrol.mirrors/ + +[3] Open Source: the Unauthorized White Papers, Donald K. Rosenberg, IDG Books, + 2000. Quotes are from page 114, ``Effects of the GNU GPL''. + +[4] Το τμήμα "What License to Use?" του + http://www.oreilly.com/catalog/opensources/book/brian.html + +Αυτό το άρθρο είναι μια συνοπτική έκδοση μιας προηγούμενης +εργασίας του συγγραφέα, η οποία είναι διαθέσιμη στη διεύθυνση: +http://alumni.cse.ucsc.edu/~brucem/open_source_license.htm + + +