From c8a98a68dfa81e6c1b3337b19a36c81aec986364 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Hiroki Sato Date: Thu, 4 Jan 2007 22:02:52 +0000 Subject: [PATCH] Update Polish translation. Submitted by: Cezary Morga --- .../books/handbook/bibliography/chapter.sgml | 165 +- .../books/handbook/desktop/chapter.sgml | 925 ++++---- .../books/handbook/install/chapter.sgml | 20 +- .../books/handbook/introduction/chapter.sgml | 14 +- .../books/handbook/kernelconfig/chapter.sgml | 1273 ++++++----- .../books/handbook/pgpkeys/chapter.sgml | 19 +- .../books/handbook/users/chapter.sgml | 964 ++++----- .../books/handbook/x11/chapter.sgml | 1888 ++++++++--------- pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/authors.ent | 29 - pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/books.ent | 2 - pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/catalog | 3 - pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/mailing-lists.ent | 24 +- 12 files changed, 2549 insertions(+), 2777 deletions(-) delete mode 100644 pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/authors.ent diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/bibliography/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/bibliography/chapter.sgml index aee600218a..3d326c0114 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/bibliography/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/bibliography/chapter.sgml @@ -1,52 +1,53 @@ Bibliografia - While the manual pages provide the definitive reference for individual - pieces of the FreeBSD operating system, they are notorious for not - illustrating how to put the pieces together to make the whole operating - system run smoothly. For this, there is no substitute for a good book on - &unix; system administration and a good users' manual. + Podczas gdy strony podręcznika systemowego dostarczają szczegółowych informacji + odnośnie każdego z elementów systemu operacyjnego FreeBSD, bardzo często nie przedstawiają + one jak złożyć wszystkie te elementy razem tak, by usprawnić pracę całego systemu. + Z tego właśnie powodu nie istnieje żaden substytut dobrej książki o administracji systemami + &unix; i dobrego podręcznika ich użytkowania. - Books & Magazines Specific to FreeBSD + Książki i czasopisma poświęcone FreeBSD - International books & - Magazines: + Międzynarodowe książki i czasopisma: Using FreeBSD (in Chinese). + url="http://jdli.tw.FreeBSD.org/publication/book/freebsd2/index.htm">Using FreeBSD (po + chińsku). - FreeBSD Unleashed (Chinese translation), published by + FreeBSD Unleashed (chiński przekład), wydany przez China Machine Press. ISBN 7-111-10201-0. - FreeBSD From Scratch First Edition (in Chinese), - published by China Machine Press. ISBN 7-111-07482-3. + FreeBSD From Scratch First Edition (po chińsku), + wydany przez China Machine Press. ISBN 7-111-07482-3. - FreeBSD From Scratch Second Edition (in Chinese), - published by China Machine Press. ISBN 7-111-10286-X. + FreeBSD From Scratch Second Edition (po chińsku), + wydany przez China Machine Press. ISBN 7-111-10286-X. - FreeBSD Handbook (Chinese translation), published by + FreeBSD Handbook (chiński przekład), wydany przez Posts & Telecom Press. ISBN 7-115-10541-3. @@ -54,67 +55,68 @@ - FreeBSD 3.x Internet (in Chinese), published by + FreeBSD 3.x Internet (po chińsku), wydany przez Tsinghua University Press. ISBN 7-900625-66-6. - FreeBSD & Windows (in Chinese), ISBN 7-113-03845-X + FreeBSD & Windows (po chińsku), ISBN 7-113-03845-X - FreeBSD Internet Services HOWTO (in Chinese), ISBN 7-113-03423-3 + FreeBSD Internet Services HOWTO (po chińsku), ISBN 7-113-03423-3 - FreeBSD for PC 98'ers (in Japanese), published by SHUWA System + FreeBSD for PC 98'ers (po japońsku), wydany przez SHUWA System Co, LTD. ISBN 4-87966-468-5 C3055 P2900E. - FreeBSD (in Japanese), published by CUTT. ISBN 4-906391-22-2 + FreeBSD (po japońsku), wydany przez CUTT. ISBN 4-906391-22-2 C3055 P2400E. Complete Introduction to FreeBSD (in Japanese), published by Shoeisha Co., Ltd. ISBN 4-88135-473-6 P3600E. + url="http://www.shoeisha.com/book/Detail.asp?bid=650">Complete Introduction to FreeBSD (po + japońsku), wydany przez Shoeisha Co., Ltd. ISBN 4-88135-473-6 P3600E. Personal UNIX Starter Kit FreeBSD (in Japanese), published by ASCII. ISBN 4-7561-1733-3 P3000E. + url="http://www.ascii.co.jp/pb/book1/shinkan/detail/1322785.html">Personal UNIX Starter Kit FreeBSD (po japońsku), wydany przez ASCII. ISBN 4-7561-1733-3 P3000E. - FreeBSD Handbook (Japanese translation), published by FreeBSD Handbook (japoński przekład), wydany przez ASCII. ISBN 4-7561-1580-2 P3800E. - FreeBSD mit Methode (in German), published by Computer und + FreeBSD mit Methode (po niemiecku), wydany przez Computer und Literatur Verlag/Vertrieb Hanser, 1998. ISBN 3-932311-31-0. FreeBSD 4 - Installieren, Konfigurieren, Administrieren - (in German), published by Computer und Literatur Verlag, 2001. + (po niemiecku), wydany przez Computer und Literatur Verlag, 2001. ISBN 3-932311-88-4. FreeBSD 5 - Installieren, Konfigurieren, Administrieren - (in German), published by Computer und Literatur Verlag, 2003. + (po niemiecku), wydany przez Computer und Literatur Verlag, 2003. ISBN 3-936546-06-1. - FreeBSD de Luxe (in German), published by + FreeBSD de Luxe (po niemiecku), wydany przez Verlag Modere Industrie, 2003. ISBN 3-8266-1343-0. @@ -122,25 +124,25 @@ FreeBSD Install and Utilization Manual (in Japanese), published by Mainichi Communications Inc.. + url="http://www.pc.mycom.co.jp/FreeBSD/install-manual.html">FreeBSD Install and Utilization Manual (po japońsku), wydany przez Mainichi Communications Inc.. Onno W Purbo, Dodi Maryanto, Syahrial Hubbany, Widjil Widodo Building Internet Server with - FreeBSD (in Indonesia Language), published - by Elex Media Komputindo. + FreeBSD (w języku indonezyjskim), wydany + przez Elex Media Komputindo. - English language books & Magazines: + Książki i czasopisma w języku angielskim: Absolute - BSD: The Ultimate Guide to FreeBSD, published by + BSD: The Ultimate Guide to FreeBSD, wydany przez No Starch Press, 2002. ISBN: 1886411743 @@ -148,14 +150,14 @@ - The Complete FreeBSD, published by + The Complete FreeBSD, wydany przez O'Reilly, 2003. ISBN: 0596005164 The - FreeBSD Corporate Networker's Guide, published by + FreeBSD Corporate Networker's Guide, wydany przez Addison-Wesley, 2000. ISBN: 0201704811 @@ -163,24 +165,24 @@ FreeBSD: An Open-Source Operating System for Your Personal - Computer, published by The Bit Tree Press, 2001. + Computer, wydany przez The Bit Tree Press, 2001. ISBN: 0971204500 - Teach Yourself FreeBSD in 24 Hours, published by + Teach Yourself FreeBSD in 24 Hours, wydany przez Sams, 2002. ISBN: 0672324245 - FreeBSD unleashed, published by + FreeBSD unleashed, wydany przez Sams, 2002. ISBN: 0672324563 - FreeBSD: The Complete Reference, published by + FreeBSD: The Complete Reference, wydany przez McGrawHill, 2003. ISBN: 0072224096 @@ -189,7 +191,7 @@ - Users' Guides + Podręczniki użytkowania @@ -217,14 +219,14 @@ Ohio State - University has written a napisał kurs UNIX - Introductory Course which is available online in HTML and - PostScript format. + Introductory Course, dostępny w sieci w formacie HTML i + PostScript. - An Italian translation - of this document is available as part of the FreeBSD Italian + Włoski przekład + tego dokumentu dostępny jest jako część projektu FreeBSD Italian Documentation Project. @@ -232,22 +234,22 @@ Jpman Project, Japan FreeBSD Users Group. FreeBSD User's - Reference Manual (Japanese translation). (przekład japoński). Mainichi Communications Inc., 1998. ISBN4-8399-0088-4 P3800E. Edinburgh - University has written an Online Guide for - newcomers to the UNIX environment. + University napisał przewodnik Online Guide + dla osób zaczynających pracę ze środowiskiem UNIX. - Administrators' Guides + Podręczniki administracji @@ -294,7 +296,7 @@ Jpman Project, Japan FreeBSD Users Group. FreeBSD System - Administrator's Manual (Japanese translation). (przekład japoński). Mainichi Communications Inc., 1998. ISBN4-8399-0109-0 P3300E. @@ -302,14 +304,14 @@ Dreyfus, Emmanuel. Cahiers - de l'Admin: BSD 2nd Ed. (in French), Eyrolles, 2004. + de l'Admin: BSD 2nd Ed. (po francusku), Eyrolles, 2004. ISBN 2-212-11463-X - Programmers' Guides + Podręczniki programowania @@ -389,7 +391,7 @@ - Operating System Internals + Komponenty systemu operacyjnego @@ -405,7 +407,7 @@ - Leffler, Samuel J., Marshall Kirk McKusick, Michael J Karels and + Leffler, Samuel J., Marshall Kirk McKusick, Michael J Karels i John Quarterman The Design and Implementation of the 4.3BSD UNIX Operating System. Reading, Mass. : Addison-Wesley, 1989. ISBN 0-201-06196-1 @@ -419,16 +421,16 @@ - McKusick, Marshall Kirk, Keith Bostic, Michael J Karels, and + McKusick, Marshall Kirk, Keith Bostic, Michael J Karels i John Quarterman. The Design and Implementation of the 4.4BSD Operating System. Reading, Mass. : Addison-Wesley, 1996. ISBN 0-201-54979-4 - (Chapter 2 of this book is available online as part of - the FreeBSD Documentation Project, and chapter 9 (Rozdział 2 tej książki dostępny jest online jako cześć + Projektu Dokumentacji FreeBSD, a rozdział 9 - here.) + tutaj.) @@ -463,7 +465,7 @@ - Wright, Gary R. and W. Richard Stevens. TCP/IP + Wright, Gary R. i W. Richard Stevens. TCP/IP Illustrated, Volume 2: The Implementation. Reading, Mass. : Addison-Wesley, 1995. ISBN 0-201-63354-X @@ -471,18 +473,18 @@ - Security Reference + Bezpieczeństwo - Cheswick, William R. and Steven M. Bellovin. Firewalls + Cheswick, William R. i Steven M. Bellovin. Firewalls and Internet Security: Repelling the Wily Hacker. Reading, Mass. : Addison-Wesley, 1995. ISBN 0-201-63357-4 - Garfinkel, Simson and Gene Spafford. + Garfinkel, Simson i Gene Spafford. Practical UNIX & Internet Security. 2nd Ed. O'Reilly & Associates, Inc., 1996. ISBN 1-56592-148-8 @@ -497,11 +499,11 @@ - Hardware Reference + Sprzęt - Anderson, Don and Tom Shanley. Pentium Processor + Anderson, Don i Tom Shanley. Pentium Processor System Architecture. 2nd Ed. Reading, Mass. : Addison-Wesley, 1995. ISBN 0-201-40992-5 @@ -513,10 +515,10 @@ - Intel Corporation publishes documentation on their CPUs, - chipsets and standards on their developer web site, - usually as PDF files. + Firma Intel Corporation publikuje dokumentacje ich procesorów, + chipsetów i standardów na stronie projektantów; + z reguły jako pliki PDF. @@ -553,7 +555,7 @@ - &unix; History + Historia systemów &unix; @@ -565,7 +567,7 @@ Raymond, Eric S. The New Hacker's Dictionary, 3rd edition. MIT Press, 1996. ISBN - 0-262-68092-0. Also known as the Jargon File @@ -579,7 +581,8 @@ Simon Garfinkel, Daniel Weise, Steven Strassmann. The UNIX-HATERS Handbook. IDG Books Worldwide, Inc., - 1994. ISBN 1-56884-203-1. Out of print, but available online. @@ -593,8 +596,8 @@ The BSD family tree. - or /usr/share/misc/bsd-family-tree - on a FreeBSD machine. + lub /usr/share/misc/bsd-family-tree + w systemie FreeBSD. @@ -608,18 +611,18 @@ - Old BSD releases from the Computer Systems Research + Stare wydania BSD od Computer Systems Research group (CSRG). : - The 4CD set covers all BSD versions from 1BSD to 4.4BSD and - 4.4BSD-Lite2 (but not 2.11BSD, unfortunately). The last - disk also holds the final sources plus the SCCS files. + Zestaw 4 płyt CD zawiera wszystkie wersje BSD od 1BSD do 4.4BSD oraz + 4.4BSD-Lite2 (lecz nie 2.11BSD, niestety). Ostatnia płyta + zawiera również źródła wraz z plikami SCCS. - Magazines and Journals + Czasopisma diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/desktop/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/desktop/chapter.sgml index e317670c06..071e8ce299 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/desktop/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/desktop/chapter.sgml @@ -1,6 +1,8 @@ @@ -9,163 +11,169 @@ Christophe Juniet - Contributed by + Napisał + + + + + + Cezary + Morga + Tłumaczył - Desktop Applications + Aplikacje biurowe - Synopsis + Streszczenie - FreeBSD can run a wide variety of desktop applications, such - as browsers and word processors. Most of these are available as - packages or can be automatically built from the ports - collection. Many new users expect to find these kinds of - applications on their desktop. This chapter will show you how - to install some popular desktop applications effortlessly, - either from their packages or from the Ports Collection. + Podobnie jak we wszystkich współczesnych systemach operacyjnych, + również i we FreeBSD możemy uruchamiać szereg aplikacji biurowych, + jak np. przeglądarki czy procesory tekstu. Większość z nich dostępnych + jest zarówno w postaci pakietów jak i portów. Rozdział ten zaprezentuje + jak bez większego wysiłku można je zainstalować zarówno z odpowiednich + pakietów jak też wprost z kolekcji portów. - Note that when installing programs from the ports, they are - compiled from source. This can take a very long time, depending - on what you are compiling and the processing power of your - machine(s). If building from source takes a prohibitively long - amount of time for you, you can install most of the programs of - the Ports Collection from pre-built packages. + Pamiętajmy, że instalacja programów z portów obejmuje również + ich kompilację ze źródeł. Stąd też proces ten może zająć dużo czasu, + zależnie od tego co kompilujemy, oraz od mocy obliczeniowej naszej + maszyny. Jeśli kompilacja ze źródeł jest dla nas zbyt czasochłonnym + zadaniem, większość programów dostępnych w kolekcji portów możemy zainstalować + również z prekompilowanych pakietów. - As FreeBSD features Linux binary compatibility, many - applications originally developed for Linux are available for - your desktop. It is strongly recommended that you read - before installing any of the Linux - applications. Many of the ports using the Linux binary - compatibility start with linux-. Remember this - when you search for a particular port, for instance with - &man.whereis.1;. In the following text, it is assumed that you - have enabled Linux binary compatibility before installing any of - the Linux applications. + Jako, że FreeBSD umożliwia tzw. tryb zgodności binarnej z Linuksem, + wiele aplikacji pisanych pod Linuksa dostępnych jest również + we FreeBSD. Jednakże, przed instalacją jakiegokolwiek programu linuksowego + zalecamy przeczytać niniejszego Podręcznika. + Nazwy wielu portów wykorzystujących zgodność binarną z Linuksem rozpoczynają + się od linux-, o czym warto pamiętać poszukując właściwego + portu, np. za pomocą polecenia &man.whereis.1;. W dalszej części rozdziału + założono, że przed instalacją jakiejkolwiek linuksowej aplikacji w naszym + komputerze został włączony tryb zgodności z Linuksem. - Here are the categories covered by this chapter: + Programy omówione w tym rozdziale zostały podzielone na następujące kategorie: - Browsers (such as Mozilla, + Przeglądarki internetowe (takie jak Mozilla, Opera, - Firefox, + Firefox czy Konqueror) - Productivity (such as + Programy codziennego użytku (jak np. KOffice, AbiWord, - The GIMP, + The GIMP oraz OpenOffice.org) - Document Viewers (such as &acrobat.reader;, + Przeglądarki dokumentów (takie jak &acrobat.reader;, gv, - Xpdf, + Xpdf i GQview) - Finance (such as + Finanse (jak np. GnuCash, Gnumeric, Abacus) - Before reading this chapter, you should: + Przed przeczytaniem tego rozdziału, powinniśmy: - Know how to install additional third-party software + Wiedzieć jak instalować dodatkowe programy (). - Know how to install additional Linux software + Wiedzieć, jak instalować programy linuksowe (). - For information on how to get a multimedia environment, read - . If you want to set up and use - electronic mail, please refer to . + zawiera informacje odnośnie instalacji + środowiska multimedialnego. Natomiast zawiera + wskazówki jak skonfigurować i korzystać z poczty elektronicznej. - Browsers + Przeglądarki internetowe - browsers - web + przeglądarki + internetowe - FreeBSD does not come with a particular browser - pre-installed. Instead, the + FreeBSD z definicji nie posiada zainstalowanej żadnej przeglądarki + internetowej. W zamian katalog www - directory of the Ports Collection contains a lot of browsers - ready to be installed. If you do not have time to compile - everything (this can take a very long time in some cases) many - of them are available as packages. + kolekcji portów zawiera całą masę przeglądarek gotowych do instalacji. + Jeśli nie mamy czasu na kompilację (co w niektórych przypadkach może + zająć naprawdę dużo czasu), wiele z nich udostępnionych zostało + również w postaci pakietów. - KDE and - GNOME already provide HTML browsers. - Please refer to for more information on - how to set up these complete desktops. + KDE i + GNOME dysponują własnymi przeglądarkami + internetowymi. zawiera szczegółowe informacje + odnośnie instalacji tych środowisk graficznych. - If you are looking for light-weight browsers, you should - investigate the Ports Collection for + Jeśli szukamy lekkich przeglądarek internetowych, powinniśmy + zainteresować sie www/dillo, - www/links, or + www/links lub www/w3m. - This section covers these applications: + Niniejsza sekcja omawia następujące programy: - Application Name - Resources Needed - Installation from Ports - Major Dependencies + Nazwa aplikacji + Wykorzystanie zasobów + Instalacja z portów + Główne zależności Mozilla - heavy - heavy + duże + długa Gtk+ Opera - light - light - FreeBSD and Linux versions available. The Linux - version depends on the Linux Binary Compatibility and + małe + krótka + Dostępne są wersje dla FreeBSD i Linuksa. Wersja dla Linuksa + wymaga trybu zgodności binarnej z Linuksem oraz linux-openmotif. Firefox - medium - heavy + średnie + długa Gtk+ Konqueror - medium - heavy - KDE Libraries + średnie + długa + Biblioteki KDE @@ -177,53 +185,51 @@ Mozilla - Mozilla is a modern, - stable browser that is fully ported to FreeBSD. It features a very - standards-compliant HTML display engine. It provides a mail - and news reader. It even has a HTML composer if you plan to - write some web pages yourself. Users of - &netscape; will recognize the - similarities with Communicator - suite, as both browsers shared the same basis. + Mozilla jest nowoczesną, stabilną + przeglądarką w całości przeniesioną na FreeBSD. Zawiera w pełni + zgodny ze standardami mechanizm wyświetlania kodu HTML, jak również + klienta poczty elektronicznej i grup dyskusyjnych. + Dysponuje nawet edytorem HTML, jeśli sami chcemy pisać strony + internetowe. Użytkownicy &netscape; + z pewnością dostrzegą podobieństwo do pakietu + Communicator, gdyż obydwie + przeglądarki mają te same pochodzenie. - On slow machines, with a CPU speed less than 233MHz or - with less than 64MB of RAM, Mozilla - can be too resource-consuming to be fully usable. You may - want to look at the Opera browser - instead, described a little later in this chapter. + Na wolnych maszynach, z procesorem wolniejszym niż 233MHz bądź + z pojemnością pamięci RAM mniejszą niż 64MB, Mozilla + może okazać się zbyt zasobo-żerna. W tej sytuacji możemy + zainteresować się np. przeglądarką Opera, + opisaną w dalszej części tego rozdziału. - If you cannot or do not want to compile - Mozilla for any reason, the FreeBSD - GNOME team has already done this for you. Just install the - package from the network by: + Jeśli nie możemy bądź z dowolnego powodu nie chcemy kompilować + przeglądarki Mozilla, grupa FreeBSD + GNOME zrobiła to za nas. Wystarczy zainstalować pakiet bezpośrednio + z sieci za pomocą: &prompt.root; pkg_add -r mozilla - If the package is not available, and you have enough time - and disk space, you can get the source for - Mozilla, compile it and install it - on your system. This is accomplished by: + Jeśli z jakichś powodów pakiet nie jest dostępny, a my dysponujemy + czasem i miejscem na dysku, możemy pobrać źródła, skompilować je + i zainstalować w naszym systemie. W tym celu wystarczy wpisać: &prompt.root; cd /usr/ports/www/mozilla &prompt.root; make install clean - The Mozilla port ensures a - correct initialization by running the chrome registry setup - with root privileges. However, if you - want to fetch some add-ons like mouse gestures, you must run - Mozilla as - root to get them properly - installed. + Port ten przygotowany został w sposób zapewniający właściwą inicjalizację + poprzez uruchamianie rejestru konfiguracji z uprawnieniami użytkownika + root, w momencie gdy pracujemy na koncie zwykłego + użytkownika. Tym nie mniej, jeśli chcemy poprawnie + zainstalować dodatkowe składniki, musimy uruchomić program + Mozilla jako root. - Once you have completed the installation of - Mozilla, you do not need to be - root any longer. You can start - Mozilla as a browser by typing: + By uruchomić przeglądarkę należy wpisać poniższe polecenie. Poza procesem + instalacji, przeglądarka nie wymaga korzystania z konta + root. &prompt.user; mozilla - You can start it directly as a mail and news reader as - shown below: + Uruchomienie jej bezpośrednio w trybie klienta poczty i grup dyskusyjnych + możliwe jest za pomocą polecenia: &prompt.user; mozilla -mail @@ -234,97 +240,89 @@ Firefox - Firefox is the next-generation - browser based on the Mozilla - codebase. Mozilla is a complete - suite of applications, such as a browser, a mail client, a chat - client and much more. Firefox is - just a browser, which makes it smaller and faster. + Firefox jest nowoczesną przeglądarką, + opartą o kod przeglądarki Mozilla. O ile + Mozilla stanowi kompletny pakiet aplikacji - + zawiera m.in. przeglądarkę, klienta poczty, czy grup dyskusyjnych, o tyle + Firefox jest jedynie przeglądarką, dzięki czemu + jest zdecydowanie mniejszy i szybszy. - Install the package by typing: + By zainstalować go z pakietu wystarczy wpisać: &prompt.root; pkg_add -r firefox - You can also use the Ports Collection if you - prefer to compile from source code: + Jeśli preferujemy kompilację programów wprost z kodu źródłowego, + możemy skorzystać z kolekcji portów: &prompt.root; cd /usr/ports/www/firefox &prompt.root; make install clean - Firefox, Mozilla and &java; plugin + Firefox, Mozilla i moduł &java; - In this section and in the next one, we assume you - already installed Firefox or + W tej i następnej sekcji założono, że mamy już zainstalowaną przeglądarkę + Firefox lub Mozilla. - The &os; Foundation has a license with Sun Microsystems to - distribute &os; binaries for the Java Runtime Environment - (&jre;) and Java Development Kit (&jdk;). Binary packages for - &os; are available on the &os; - Foundation web site. + Fundacja &os; posiada licencję Sun Microsystems na dystrybucję plików + binarnych &os; dla środowisk Java Runtime Environment + (&jre;) oraz Java Development Kit (&jdk;). Pakiety binarne dla + &os; dostępne są na stronie WWW Fundacji &os;. - To add &java; support to - Firefox or - Mozilla, you have to install, at - first, the java/javavmwrapper port. Then, - download the Diablo &jre; package - from By do przeglądarki Firefox lub + Mozilla dodać obsługę &java;, + musimy wpierw zainstalować port java/javavmwrapper, a następnie pobrać + pakiet Diablo &jre; ze strony , - and install it with &man.pkg.add.1;. + i zainstalować go za pomocą &man.pkg.add.1;. - Start your browser, enter - about:plugins in the location bar and press - Enter. A page regarding installed plugins - will be displayed, the &java; - plugin should be listed there now. + Po ponownym uruchomieniu przeglądarki, wpisaniu w pasku adresu + about:plugins i wciśnięciu Enter, + wyświetlona zostanie strona informująca o zainstalowanych + modułach. Wymieniony powinien zostać również moduł + &java;. - Firefox, Mozilla and ¯omedia; &flash; plugin + Firefox, Mozilla i moduł ¯omedia; &flash; - ¯omedia; &flash; plugin is not available for &os;. However, - a software layer (wrapper) for running the Linux version of the plugin - exists. This wrapper also supports &adobe; &acrobat; plugin, - RealPlayer plugin and more. + Moduł ¯omedia; &flash; niestety nie jest dostępny dla &os;. Tym nie mniej, + istnieje interfejs programowy (ang. wrapper) do uruchamiania linuksowej wersji + modułu. Interfejs ten obsługuje również moduły &adobe; &acrobat;, RealPlayer + i wiele innych. - Install the www/linuxpluginwrapper - port. This port requires - emulators/linux_base which is a - large port. Follow the instructions displayed by the port to set up - your /etc/libmap.conf correctly! Example - configurations are installed into - /usr/local/share/examples/linuxpluginwrapper/ - directory. + By zainstalować port www/linuxpluginwrapper, + musimy wpierw zainstalować emulators/linux_base, + który jest obszernym portem. W trakcie instalacji należy zwrócić szczególną uwagę + na informacje o właściwej konfiguracji pliku /etc/libmap.conf! + Przykładowe pliki konfiguracyjne znaleźć można w katalogu + /usr/local/share/examples/linuxpluginwrapper/. - The next step is to install the www/linux-flashplugin7 port. Once - the plugin is installed, start your browser, enter - about:plugins in the location bar and press - Enter. - A list should appear with all the currently - available plugins. + Kolejnym krokiem jest instalacja portu www/linux-flashplugin7. Po zainstalowaniu modułu możemy sprawdzić + listę aktualnie dostępnych modułów uruchamiając przeglądarkę, wpisując w pasku adresu + about:plugins i wciskając Enter.. - If the &flash; plugin is not listed, this is, most of time, - caused by a missing symlink. As root, - run the following commands: + Jeśli na powyższej liście brak jest modułu &flash;, najczęstszą przyczyną jest brak + odpowiedniego dowiązania symbolicznego. W takiej sytuacji należy jako użytkownik + root uruchomić następujące polecenia: - &prompt.root; ln -s /usr/X11R6/lib/linux-flashplugin7/libflashplayer.so \ + &prompt.root; ln -s /usr/local/lib/npapi/linux-flashplugin/libflashplayer.so \ /usr/X11R6/lib/browser_plugins/ -&prompt.root; ln -s /usr/X11R6/lib/linux-flashplugin7/flashplayer.xpt \ +&prompt.root; ln -s /usr/local/lib/npapi/linux-flashplugin/flashplayer.xpt \ /usr/X11R6/lib/browser_plugins/ - If you restart your browser the plugin should now appears - in the previously mentioned list. Your browser may also crash - when playing some &flash; animations, in this case a patch - can help you: + Po ponownym uruchomieniu przeglądarki, moduł powinien zostać wyświetlony na wspomnianej + liście. Może się również zdażyć, że nasza przeglądarka ulegenie awarii w trakcie + odtwarzania animacji &flash;. W takim przypadku będziemy musieli nałożyć odpowiednią + łatę (ang. patch): &prompt.root; cd /usr/src &prompt.root; fetch http://people.FreeBSD.org/~nork/rtld_dlsym_hack.diff @@ -335,11 +333,11 @@ &prompt.root; make depend &prompt.root; make && make install - Then reboot your machine. + Po czym musimy ponownie uruchomić komputer. - The linuxpluginwrapper only works on - the &i386; system architecture. + Port linuxpluginwrapper działa poprawnie jedynie na maszynach + o architekturze &i386;. @@ -350,36 +348,29 @@ Opera - Opera is a - full-featured and standards-compliant browser. It also - comes with a built-in mail and news reader, an IRC client, - an RSS/Atom feeds reader and much more. Despite this, - Opera is relatively lightweight - and very fast. It comes in two flavors: a native - FreeBSD version and a version that runs under Linux - emulation. + Opera jest nowoczesną, zgodną ze standardami + przeglądarką internetową. Posiada również klienta poczty elektronicznej + i grup dyskusyjnych, klienta sieci IRC, czytnik wiadomości RSS/Atom i wiele + innych. Mimo to Opera jest stosunkowo lekką i bardzo + szybką przeglądarką. Dostępne są dwie wersje: wersja przeznaczona dla &os; + oraz wersja uruchamiana w trybie emulacji Linuksa. - To browse the Web with the FreeBSD version of Opera, - install the package: + By móc przeglądać zasoby sieci WWW za pomocą wersji dla FreeBSD, + musimy zainstalować odpowiedni pakiet: &prompt.root; pkg_add -r opera - Some FTP sites do not have all the packages, but the same - result can be obtained with the Ports Collection by - typing: + Niektóre serwery FTP nie zawierają wszystkich pakietów, lecz ten sam efekt możemy + otrzymać wykorzystując kolekcję portów: &prompt.root; cd /usr/ports/www/opera &prompt.root; make install clean - To install the Linux version of - Opera, substitute - linux-opera in place of - opera in the examples above. The Linux - version is useful in situations requiring the use of plug-ins - that are only available for Linux, such as Adobe - &acrobat.reader;. In all other respects, the - FreeBSD and Linux versions appear to be functionally - identical. + By zainstalować wersję linuksową należy w powyższych przykładach zmienić nazwę + opera na linux-opera. Wersja linuksowa + przydatna jest w sytuacjach wymagających modułów dostępnych tylko dla Linuksa, + jak np. Adobe &acrobat.reader;. Pod każdym innym + względem wersje dla &os; i Linuksa zdają się być funkcjonalnie identyczne. @@ -389,70 +380,70 @@ Konqueror - Konqueror is part of - KDE but it can also be used outside - of KDE by installing - x11/kdebase3. - Konqueror is much more than a browser, - it is also a file manager and a multimedia viewer. + Konqueror jest częścią środowiska graficznego + KDE, lecz może być również wykorzystywane poza nim + poprzez zainstalowanie x11/kdebase3. + Konqueror jest więcej niż przeglądarką internetową, + jest również menedżerem plików i przeglądarką plików multimedialnych. - Konqueror also comes with a set of plugins, - available in misc/konq-plugins. + Konqueror dostępny jest również z pakietem modułów, + z portu misc/konq-plugins. - Konqueror also supports &flash; and a How To - is available at . + Również Konqueror obsługuje technologię + &flash;. Dokument opisujący instalację modułu dostępny + jest pod adresem . - Productivity + Programy codziennego użytku - When it comes to productivity, new users often look for a - good office suite or a friendly word processor. While some - desktop environments like - KDE already provide an office suite, - there is no default application. FreeBSD provides all that is - needed, regardless of your desktop environment. + Jeśli chodzi o programy codziennego użytku, pierwszą rzeczą, której często poszukuje + wielu nowych użytkowników, jest dobry pakiet biurowy bądź po prostu procesor + tekstu. Pomimo, że niektóre środowiska graficzne, jak np. + KDE, dysponują własnym pakietem biurowym, nie istnieje + żadna domyślna aplikacja. Niezależnie od wykorzystywanego środowiska graficznego, + &os; dysponuje wszystkim czego możemy potrzebować. - This section covers these applications: + Sekcja ta omawia następujące aplikacje: - Application Name - Resources Needed - Installation from Ports - Major Dependencies + Nazwa aplikacji + Wykorzystanie zasobów + Instalacja z portów + Główne zależności KOffice - light - heavy + małe + długa KDE AbiWord - light - light - Gtk+ or GNOME + małe + krótka + Gtk+ bądź GNOME The Gimp - light - heavy + małe + długa Gtk+ OpenOffice.org - heavy - huge + duże + długa &jdk; 1.4, Mozilla @@ -465,33 +456,31 @@ KOffice - office suite + pakiet biurowy KOffice - The KDE community has provided its desktop environment - with an office suite which can be used outside - KDE. It includes the four standard - components that can be found in other office suites. - KWord is the word processor, - KSpread is the spreadsheet program, - KPresenter manages slide - presentations, and Kontour lets you - draw graphical documents. + Społeczność KDE udostępnia swoje środowisko graficzne wraz z pakietem + biurowym, z którego można korzystać zarówno w KDE + jak i poza nim. Zawiera cztery standardowe komponenty, + które można odnaleźć również w innych pakietach biurowych: procesor tekstu + KWord, arkusz kalkulacyjny + KSpread, menedżer prezentacji multimedialnych + KPresenter oraz program do tworzenia + graficznych dokumentów - Kontour. - Before installing the latest - KOffice, make sure you have an - up-to-date version of KDE. + Przed instalacją najnowszej wersji pakietu KOffice, + powinniśmy się upewnić, że dysponujemy również najnowszą wersją + KDE. - To install KOffice as a - package, issue the following command: + By zainstalować KOffice z pakietu, należy + wpisać następujące polecenie: &prompt.root; pkg_add -r koffice - If the package is not available, you can use the ports - collection. For instance, to install - KOffice for - KDE3, do: + Jeśli pakiet nie jest dostępny, możemy wykorzystać kolekcję + portów. Na przykład, by zainstalować KOffice + dla KDE3, należy wpisać: &prompt.root; cd /usr/ports/editors/koffice-kde3 &prompt.root; make install clean @@ -503,24 +492,22 @@ AbiWord - AbiWord is a free word - processing program similar in look and feel to µsoft; Word. - It is suitable for typing papers, letters, reports, memos, and - so forth. It is very fast, contains many features, and is - very user-friendly. + AbiWord jest darmowym procesorem tekstu + pod względem wyglądu i obsługi podobnym do µsoft; Word. + Za jego pomocą możemy pisać artykuły, listy, raporty, notatki itp. Jest on bardzo + szybki, bogaty w różnorodne funkcje i przyjazny użytkownikowi. - AbiWord can import or export - many file formats, including some proprietary ones like + AbiWord potrafi importować z i eksportować do + wielu formatów plików, w tym również niektórych własnościowych formatów, jak np. Microsoft .doc. - AbiWord is available as a - package. You can install it by: + AbiWord dostępny jest w postaci + pakietu. By go zainstalować wystarczy wpisać: &prompt.root; pkg_add -r abiword - If the package is not available, it can be compiled from - the Ports Collection. The Ports Collection should be more - up to date. It can be done as follows: + Jeśli pakiet nie jest dostępny, możemy skompilować program wprost + z kolekcji portów: &prompt.root; cd /usr/ports/editors/abiword &prompt.root; make install clean @@ -532,26 +519,22 @@ The GIMP - For image authoring or picture retouching, - The GIMP is a very sophisticated - image manipulation program. It can be used as a simple paint - program or as a quality photo retouching suite. It supports a - large number of plug-ins and features a scripting interface. - The GIMP can read and write a wide - range of file formats. It supports interfaces with scanners - and tablets. + The GIMP jest wyrafinowanym + programem przetwarzającym obraz. Wykorzystywany może być zarówno jako prosty + program malujący jak i zaawansowny pakiet do retuszu fotografii. + Obsługuje on dużą liczbę dodatkowych modułów, jak również udostępnia + odpowiedni interfejs dla skryptów. The GIMP potrafi + odczytywać i zapisywać wiele formatów plików. Obsługuje również interfejsy + skanerów i tabletów. - You can install the package by issuing this - command: + Możemy zainstalować go z pakietu, za pomocą polecenia: &prompt.root; pkg_add -r gimp - If your FTP site does not have this package, you can use - the Ports Collection. The - graphics - directory of the Ports Collection also contains - The Gimp Manual. Here is how to - get them installed: + Jeśli wykorzystywany serwer FTP nie dysponuje odpowiednim pakietem, możemy wykorzystać + kolekcję portów. Katalog graphics + zawiera oprócz samego programu, również podręcznik The Gimp + Manual. Oto przykładowa metoda instalacji: &prompt.root; cd /usr/ports/graphics/gimp &prompt.root; make install clean @@ -559,13 +542,13 @@ &prompt.root; make install clean - The + Wspomniany katalog graphics - directory of the Ports Collection holds the development - version of The GIMP in + kolekcji portów zawiera również wersję rozwojową aplikacji + The GIMP pod nazwą graphics/gimp-devel. - An HTML version of - The Gimp Manual is available from + Wersja HTML podręcznika + The Gimp Manual dostępna jest z portu graphics/gimp-manual-html. @@ -576,139 +559,122 @@ OpenOffice.org - office suite + pakiet biurowy OpenOffice.org - OpenOffice.org includes all of the - mandatory applications in a complete office productivity - suite: a word processor, a spreadsheet, a presentation manager, - and a drawing program. Its user interface is very similar - to other office suites, and it can import and export in various - popular file formats. It is available in a number of - different languages including interfaces, spell checkers, and - dictionaries. + OpenOffice.org zawiera wszystkie aplikacje, + które powinny znaleźć się w kompletnym pakiecie biurowym: procesor tekstu, arkusz + kalkulacyjny, menedżer prezentacji i program do rysowania. Jego interfejs + jest zbliżony do interfejsów innych pakietów biurowych. Może on importować + i eksportować wiele popularnych formatów plików. Dostępny jest w wielu wersjach + językowych interfejsu, narzędzi sprawdzania pisowni i słowników. - The word processor of - OpenOffice.org uses a native XML - file format for increased portability and flexibility. The - spreadsheet program features a macro language and it can be - interfaced with external databases. - OpenOffice.org is already stable - and runs natively on &windows;, &solaris;, Linux, FreeBSD, - and &macos; X. More - information about OpenOffice.org - can be found on the - OpenOffice.org web site. - For FreeBSD specific information, and to directly - download packages use the FreeBSD OpenOffice.org - Porting Team's web site. + Procesor tekstu pakietu OpenOffice.org wykorzystuje + format pliku XML, by tym sposobem zwiększyć przenośność i elastyczność dokumentów. + Arkusz kalkulacyjny oferuje język makr, jak również obsługę interfejsów do zewnętrznych + baz danych. OpenOffice.org jest stabilną aplikacją, dostępną + dla platform &windows;, &solaris;, Linux, FreeBSD, i &macos; X. Więcej informacji + o pakiecie OpenOffice.org znaleźć można na stronie OpenOffice.org. Informacje odnośnie wersji + dla FreeBSD oraz możliwości bezpośredniego pobrania pakietów dostępne są na stronie WWW FreeBSD OpenOffice.org Porting Team. - To install OpenOffice.org, - do: + By zainstalować OpenOffice.org, wystarczy: - &prompt.root; pkg_add -r openoffice + &prompt.root; pkg_add -r openoffice.org - When running a -RELEASE version of &os;, this should work. - Otherwise, you should look on the &os; OpenOffice.org Porting Team's - web site to download and install the appropriate package - using &man.pkg.add.1;. Both the current release and - development version are available for download at this - location. + Metoda ta przewidzana jest dla wydań &os; gałęzi -RELEASE. W innym przypadku + możemy być zmuszeni odwiedzić wspomnianą wyżej stronę WWW &os; + OpenOffice.org Porting Team, by pobrać a następnie zainstalować + właściwy pakiet za pomocą &man.pkg.add.1;. Dostępna jest zarówno wersja bieżąca + jak i rozwojowa. - Once the package is installed, you just have to type the - following command to run - OpenOffice.org: + Mając zainstalowany pakiety, wystarczy wpisać następujące polecenie + by uruchomić OpenOffice.org: &prompt.user; openoffice.org - During the first launch, you will be asked some - questions and a .openoffice.org2 folder - will be created in your home directory. + Przy pierwszym uruchomieniu będziemy poproszeni o udzielenie kilku odpowiedzi. + po czym w naszym katalogu macierzystym zostanie utworzony katalog + .openoffice.org2. - If the OpenOffice.org packages - are not available, you still have the option to compile the - port. However, you must bear in mind that it requires a lot of - disk space and a fairly long time to compile. + Jeśli pakiety OpenOffice.org nie są dostępne, + wciąż mamy możliwość skompilowania portu. Miejmy jednakże w pamięci, że wymaga + do dużej ilości wolnej przestrzeni na dysku oraz zajmuje dość dużo czasu. - &prompt.root; cd /usr/ports/editors/openoffice.org-2.0 + &prompt.root; cd /usr/ports/editors/openoffice.org-2 &prompt.root; make install clean - If you want to build a localized version, replace the - previous command line with the following: + Jeśli chcemy skompilować pakiet w naszej wersji językowej, należy powyższe + polecenie zastąpić następującym: - &prompt.root; make LOCALIZED_LANG=your_language install clean + &prompt.root; make LOCALIZED_LANG=nasz_język install clean - You have to replace - your_language with the correct - language ISO-code. A list of supported language codes is - available in the - files/Makefile.localized file, located - in the port directory. + Opcję nasz_język należy zastąpić + właściwym kodem ISO. Lista kodów obsługiwanych języków dostępna + jest w pliku files/Makefile.localized, znajdującym + się w katalogu portu. - Once this is done, - OpenOffice.org can be launched with - the command: + Skończywszy instalację, możemy uruchomić OpenOffice.org + za pomocą polecenia: &prompt.user; openoffice.org - Document Viewers + Przeglądarki dokumentów - Some new document formats have recently gained popularity. - The standard viewers they require may not be available in the - base system. We will see how to install them in this - section. + Ostatnio na popularności zyskały niektóre z pośród nowych formatów dokumentów, + przy czym niezbędne przeglądarki mogą nie być dostępne w podstawowej konfiguracji systemu. + W tej sekcji opiszemy jak je zainstalować. - This section covers these applications: + Niniejsza sekcja omawia następujące programy: - Application Name - Resources Needed - Installation from Ports - Major Dependencies + Nazwa aplikacji + Wykorzystanie zasobów + Instalacja z portów + Główne zależności &acrobat.reader; - light - light - Linux Binary Compatibility + małe + krótka + Tryb zgodności binarnej z Linuksem gv - light - light + małe + krótka Xaw3d Xpdf - light - light + małe + krótka FreeType GQview - light - light - Gtk+ or GNOME + małe + krótka + Gtk+ lub GNOME @@ -721,23 +687,23 @@ PDF - viewing + przeglądanie - Many documents are now distributed as PDF files, - which stands for Portable Document Format. One - of the recommended viewers for these types of files is - &acrobat.reader;, released by Adobe - for Linux. As FreeBSD can run Linux binaries, it is also - available for FreeBSD. + Obecnie wiele dokumentów publikowanych jest w postaci plików PDF (ang. + Portable Document Format). Jedną z zalecanych przeglądarek do tego + typu dokumentów jest &acrobat.reader;, wydany przez + firmę Adobe na platformę linuksową. We &os; możemy uruchomić ją dzięki + trybowi zgodności binarnej z Linuksem. - To install &acrobat.reader; 7 from - the Ports collection, do: + By zainstalować &acrobat.reader; 7 wprost z kolekcji + portów, należy wpisać: &prompt.root; cd /usr/ports/print/acroread7 &prompt.root; make install clean - A package is not available due to licencing restrictions. + Z uwagi na ograniczenia licencyjne, &acrobat.reader; + nie jest dostępny w postaci pakietu. @@ -748,29 +714,26 @@ PDF - viewing + przeglądanie PostScript - viewing + przeglądanie - gv is a &postscript; and PDF - viewer. It is originally based on - ghostview but it has a nicer look - thanks to the Xaw3d library. It is fast and its interface is - clean. gv has many features like - orientation, paper size, scale, or antialias. Almost any - operation can be done either from the keyboard or the - mouse. + gv jest przeglądarką dokumentów &postscript; i PDF. + Bazuje ona bezpośrednio na ghostview, lecz dzięki bibliotece + Xaw3d wygląda zdecydowanie lepiej. gv + jest szybką przeglądarką o przejrzystym interfejsie. Posiada wiele funkcji, + jak np. możliwość ustawienia orientacji tekstu, rozmiaru papieru, skali czy wygładzania + czcionek. Prawie każdą czynność można wykonać za pomocą klawiatury bądź myszki. - To install gv as a package, - do: + By zainstalować gv z pakietu, + wystarczy wpisać: &prompt.root; pkg_add -r gv - If you cannot get the package, you can use the Ports - collection: + Jeśli nie możemy pobrać pakietu, możemy zawsze wykorzystać kolekcję portów: &prompt.root; cd /usr/ports/print/gv &prompt.root; make install clean @@ -783,29 +746,28 @@ PDF - viewing + przeglądanie - If you want a small FreeBSD PDF viewer, - Xpdf is a light-weight and - efficient viewer. It requires very few resources and is - very stable. It uses the standard X fonts and does not - require &motif; or any other X toolkit. + Jeśli potrzebujemy małej przeglądarki dokumentów PDF, + Xpdf stanowi lekkie i wydajne rozwiązanie. + Wymaga ona małej ilości zasobów i jest bardzo stabilna. Do pracy wykorzystuje + standardowe czcionki X i nie wymaga &motif;, + ani żadnego innego pakietu narzędzi X. - To install the Xpdf package, - issue this command: + By zainstalować pakiet Xpdf, + należy wykorzystać następujące polecenie: &prompt.root; pkg_add -r xpdf - If the package is not available or you prefer to use the - Ports Collection, do: + Jeśli pakiet nie jest dostępny bądź wolimy wykorzystać kolekcję portów, + wystarczy wpisać: &prompt.root; cd /usr/ports/graphics/xpdf &prompt.root; make install clean - Once the installation is complete, you can launch - Xpdf and use the right mouse button - to activate the menu. + Zakończywszy instalację, możemy uruchomić Xpdf. + Menu dostępne jest za pomocą prawego przycisku myszki. @@ -814,21 +776,21 @@ GQview - GQview is an image manager. - You can view a file with a single click, launch an external - editor, get thumbnail previews, and much more. It also - features a slideshow mode and some basic file operations. You - can manage image collections and easily find duplicates. - GQview can do full screen viewing - and supports internationalization. + GQview jest menedżerem i przeglądarką + obrazów. Za pomocą jednego kliknięcia możemy przeglądać pliki graficzne, + uruchomić zewnętrzny edytor, uzyskać podgląd miniatur i wiele więcej. + Mamy również dostęp do trybu pokazu slajdów oraz kilku podstawowych operacji + na plikach. Możemy łatwo zarządzać kolekcjami obrazów i odnajdywać + powtarzające się pliki. GQview udostępnia również + tryb pełnoekranowy oraz obsługę wielu języków. - If you want to install the - GQview package, do: + By zainstalować pakiet + GQview, wystarczy wpisać: &prompt.root; pkg_add -r gqview - If the package is not available or you prefer to use the - Ports Collection, do: + Jeśli pakiet nie jest dostępny bądź wolimy skorzystać z kolekcji portów, + możemy wpisać: &prompt.root; cd /usr/ports/graphics/gqview &prompt.root; make install clean @@ -836,46 +798,47 @@ - Finance + Finanse - If, for any reason, you would like to manage your personal - finances on your FreeBSD Desktop, there are some powerful and - easy to use applications ready to be installed. Some of them - are compatible with widespread file formats like those of - Quicken or Excel documents. + Jeśli z jakiegoś powodu chcielibyśmy zarządzać naszym domowym + budżetem we &os;, dostępnych mamy kilka rozbudowanych i łatwych w obsłudze + aplikacji. Niektóre z nich są zgodne z szeroko rozpowszechnionymi formatami + plików jak np. dokumenty + Quicken + czy Excel. - This section covers these applications: + Sekcja ta omawia następujące aplikacje: - Application Name - Resources Needed - Installation from Ports - Major Dependencies + Nazwa aplikacji + Wykorzystanie zasobów + Instalacja z portów + Główne zależności GnuCash - light - heavy + małe + długa GNOME Gnumeric - light - heavy + małe + długa GNOME Abacus - light - light + małe + krótka Tcl/Tk @@ -888,29 +851,27 @@ GnuCash - GnuCash is part of the - GNOME effort to provide - user-friendly yet powerful applications to end-users. With - GnuCash, you can keep track of your - income and expenses, your bank accounts, or your stocks. It - features an intuitive interface while remaining very - professional. + GnuCash jest efektem usilnych starań + środowiska GNOME by dostarczać + końcowym użytkownikom przyjazne i rozbudowane aplikacje. Za pomocą + GnuCash możemy śledzić nasze przychody + i wydatki, stan konta bankowego czy papierów wartościowych. + Posiada on intuicyjny interfejs pozostając wciąż zaawansowanym + narzędziem. - GnuCash provides a smart - register, a hierarchical system of accounts, many keyboard - accelerators and auto-completion methods. It can split a - single transaction into several more detailed pieces. - GnuCash can import and merge - Quicken QIF files. It also handles most international date - and currency formats. + GnuCash zawiera inteligentny rejestr, + hierarchiczny system kont, wiele skrótów klawiaturowych i metody + autouzupełniania wprowadzanych danych. Umożliwia rozbicie pojedynczych + transakcji na kilka bardziej szczegółowych części. + GnuCash potrafi także importować i dołączać + dane z plików QIF programu Quicken. Obsługuje + również większość międzynarodowych formatów dat i waluty. - To install GnuCash on your - system, do: + By zainstalować GnuCash należy wpisać: &prompt.root; pkg_add -r gnucash - If the package is not available, you can use the ports - collection: + Jeśli pakiet nie jest dostępny, możemy wykorzystać kolekcję portów: &prompt.root; cd /usr/ports/finance/gnucash &prompt.root; make install clean @@ -922,29 +883,28 @@ Gnumeric - spreadsheet + arkusz kalkulacyjny Gnumeric - Gnumeric is a spreadsheet, part - of the GNOME desktop environment. - It features convenient automatic guessing of user - input according to the cell format and an autofill system for - many sequences. It can import files in a number of popular - formats like those of Excel, Lotus 1-2-3, or Quattro Pro. - Gnumeric supports graphs through - the math/guppi graphing - program. It has a large number of built-in functions and - allows all of the usual cell formats such as number, currency, - date, time, and much more. + Gnumeric jest arkuszem kalkulacyjnym, + dostępnym jako część środowiska GNOME. + Dysponuje wygodnym systemem automatycznego zgadywania + wprowadzanych danych zależnie od formatu komórki oraz automatycznego + uzupełniania różnych sekwencji. Potrafi importować pliki z wielu popularnych + formatów, jak np. Excel, Lotus 1-2-3 + lub Quattro Pro. Gnumeric + pozwala również na kreślenie grafów za pomocą program + math/guppi. Ponadto, posiada on wiele + wbudowanych funkcji oraz wszystkie typowe formaty komórek jak liczby, waluty, + daty, czas i wiele innych. - To install Gnumeric as a - package, type in: + By zainstalować Gnumeric z pakietu, należy + wpisać: &prompt.root; pkg_add -r gnumeric - If the package is not available, you can use the ports - collection by doing: + Jeśli pakiet nie jest dostępny, możemy skorzystać z kolekcji portów: &prompt.root; cd /usr/ports/math/gnumeric &prompt.root; make install clean @@ -956,24 +916,21 @@ Abacus - spreadsheet + arkusz kalkulacyjny Abacus - Abacus is a small and easy to - use spreadsheet. It includes many built-in functions useful - in several domains such as statistics, finances, and - mathematics. It can import and export the Excel file format. - Abacus can produce &postscript; - output. + Abacus jest małym i prostym w użyciu + arkuszem kalkulacyjnym. Zawiera on wiele wbudowanych funkcji przydatnych + w takich dziedzinach jak statystyka, finanse czy matematyka. Potrafi + importować z- i eksportować do formatu plików Excel, + jak również przygotować pliki &postscript;. - To install Abacus from its - package, do: + By zainstalować Abacus z pakietu, należy: &prompt.root; pkg_add -r abacus - If the package is not available, you can use the ports - collection by doing: + Jeśli pakiet nie jest dostępny, możemy wykorzystać kolekcję portów: &prompt.root; cd /usr/ports/deskutils/abacus &prompt.root; make install clean @@ -981,37 +938,39 @@ - Summary + Podsumowanie - While FreeBSD is popular among ISPs for its performance and - stability, it is quite ready for day-to-day use as a desktop. - With several thousand applications available as - packages or - ports, - you can build a perfect desktop that suits all your needs. + O ile &os; jest popularnym systemem operacyjnym przede wszystkim wśród + dostawców usług internetowych, ze względu na swą wydajność i stabilność, + o tyle jest on już gotowy do codziennego użytku jako system biurkowy. + Dzięki dostępności kilku tysięcy aplikacji w postaci + pakietów bądź + portów, + możemy przygotować doskonałe środowisko pracy, w pełni odpowiadające + naszym potrzebom. - Once you have achieved the installation of your desktop, you - may want to go one step further with - misc/instant-workstation. - This meta-port allows you to build a typical set - of ports for a workstation. You can customize it by editing + Mając już zainstalowany system możemy zrobić o jeden krok dalej + i wykorzystać misc/instant-workstation. + Ten meta-port pozwala nam skompilować typowy zestaw + portów wykorzystywanych w stacjach roboczych. Możemy dopasować go + do własnych potrzeb modyfikując plik /usr/ports/misc/instant-workstation/Makefile. - Follow the syntax used for the default set to add or remove - ports, and build it with the usual procedure. - Eventually, you will be able to create a big package that - corresponds to your very own desktop and install it to your - other workstations! + Przy dodawaniu i usuwaniu portów należy zachować składnię pliku + przedstawioną w domyślnej konfiguracji. Ostatecznie kompilacja przebiega + według standardowej procedury. W ten sposób będziemy w stanie przygotować + duży pakiet odpowiadający naszemu własnemu środowisku pracy i instalować go + na innych stacjach roboczych! - Here is a quick review of all the desktop applications - covered in this chapter: + Poniżej znajduje się krótka charakterystyka wszystkich aplikacji + biurowych omówionych w tym rozdziale: - Application Name - Package Name - Ports Name + Nazwa aplikacji + Nazwa pakietu + Nazwa portu diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/install/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/install/chapter.sgml index d06b4717a9..def4829878 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/install/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/install/chapter.sgml @@ -2,7 +2,7 @@ The FreeBSD Polish Documentation Project $FreeBSD$ - Original revision: 1.333 + Original revision: 1.338 --> @@ -292,7 +292,8 @@ programów wymaga więcej wolnego miejsca na dysku. W celu przygotowania miejsca dla FreeBSD można wykorzystać - narzędzia komercyjne pokroju &partitionmagic;. + narzędzia komercyjne pokroju &partitionmagic; + bądź darmowe jak GParted. Dwa darmowe programy służące do tego samego celu, tj. FIPS i PResizer, dostępne są na płycie CD w katalogu tools. @@ -300,9 +301,10 @@ FIPS, PResizer jak i &partitionmagic; potrafią rozszerzać partycje typu FAT16 i FAT32 - — wykorzystywane w &ms-dos; aż po &windows; ME. Jednakże, - spośród wymienionych programów tylko &partitionmagic; - potrafi rozszerzać partycje NTFS. + — wykorzystywane w &ms-dos; aż po &windows; ME. System plików + NTFS potrafią obsługiwać + &partitionmagic; i + GParted. Niewłaściwe korzystanie z tych narzędzi może doprowadzić @@ -2384,7 +2386,7 @@ installation menus to retry whichever operations have failed. W sieci lokalnej użyty został dla przykładu blok adresów klasy C (192.168.0.0 - - 192.168.255.255). + 192.168.0.255). Maska podsieci jest maską sieci klasy C (255.255.255.0). @@ -4663,11 +4665,11 @@ Please press any key to reboot. systemowe. &os; obsługuje systemy plików &ms-dos;. By je zamontować należy - wykorzystać polecenie &man.mount.msdos.8; (we &os; 5.X, jest to - &man.mount.msdosfs.8;) z odpowiednimi parametrami. Typowa forma + wykorzystać polecenie &man.mount.msdosfs.8; + z odpowiednimi parametrami. Typowa forma polecenia wygląda następująco: - &prompt.root; mount_msdos /dev/ad0s1 /mnt + &prompt.root; mount_msdosfs /dev/ad0s1 /mnt W tym przykładzie system plików &ms-dos; zlokalizowany jest na pierwszej partycji pierwszego dysku twardego. By sprawdzić jak jest w naszym przypadku diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/introduction/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/introduction/chapter.sgml index 4bd1cba245..0cfac2d55d 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/introduction/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/introduction/chapter.sgml @@ -156,27 +156,27 @@ - kompatybilność binarna + zgodność binarna Linux - kompatybilność binarna + zgodność binarna SCO - kompatybilność binarna + zgodność binarna SVR4 - kompatybilność binarna + zgodność binarna BSD/OS - kompatybilność binarna + zgodność binarna NetBSD - Kompatybilność binarną z wieloma systemami + Zgodność binarną z wieloma systemami typu &unix;. FreeBSD posiada możliwość uruchamiania programów skompilowanych dla Linuksa, SCO, SVR4, BSDI i NetBSD. @@ -191,7 +191,7 @@ Tysiące dodatkowych i łatwych do przeniesienia programów dostępnych - w Internecie. FreeBSD jest kompatybilny z wieloma popularnymi, + w Internecie. FreeBSD jest zgodny z wieloma popularnymi, nawet komercyjnymi systemami typu &unix; i tym samym większość programów wymaga zaledwie kilku, jeśli w ogóle, zmian w kodzie aby poprawnie skompilować i uruchomić. diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/kernelconfig/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/kernelconfig/chapter.sgml index f0b1569432..7c6e92fe00 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/kernelconfig/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/kernelconfig/chapter.sgml @@ -1,7 +1,8 @@ @@ -10,7 +11,7 @@ Jim Mock - Updated and restructured by + Zaktualizował i zrekonstruował @@ -18,162 +19,150 @@ Jake Hamby - Originally contributed by + Pierwotnie napisał + + + + Łukasz + Piechowiak + Tłumaczył + + - Configuring the FreeBSD Kernel + Konfiguracja jądra FreeBSD - Synopsis + Streszczenie kernel building a custom kernel - The kernel is the core of the &os; operating system. It is - responsible for managing memory, enforcing security controls, - networking, disk access, and much more. While more and more of &os; - becomes dynamically configurable it is still occasionally necessary to - reconfigure and recompile your kernel. + Rdzeniem systemu operacyjnego &os; jest jądro. Odpowiedzialne jest za zarządzanie + pamięcią, wymuszanie kontroli bezpieczeństwa, sieć, dostęp do dysków i wiele innych. + Podczas, gdy coraz więcej elementów &os; jest konfigurowanych dynamicznie, czasem + jeszcze może zajść potrzeba przekonfigurowania i rekompilowania jądra. - After reading this chapter, you will know: + Po przeczytaniu tego rozdziału będziemy wiedzieć: - Why you might need to build a custom kernel. + Dlaczego możemy potrzebować indywidualnego jądra. - How to write a kernel configuration file, or alter an existing - configuration file. + Jak napisać plik konfiguracyjny lub dostroić istniejący. - How to use the kernel configuration file to create and build a - new kernel. + Jak wykorzystać plik konfiguracyjny jądra do przygotowania i kompilacji + nowego jądra. - How to install the new kernel. + Jak zainstalować nowe jądro. - How to troubleshoot if things go wrong. + Jak się ratować, jeśli coś pójdzie nie tak. - All of the commands listed within this chapter by way of example - should be executed as root in order to - succeed. + Wszystkie przykładowe polecenia przedstawione w niniejszym rozdziale powinny + być uruchamiane jako użytkownik root. - Why Build a Custom Kernel? + Po co budować indywidualne jądro? - Traditionally, &os; has had what is called a - monolithic kernel. This means that the kernel was one - large program, supported a fixed list of devices, and if you wanted to - change the kernel's behavior then you had to compile a new kernel, and - then reboot your computer with the new kernel. + Tradycyjnie, system &os; miał coś, co zwie się monolitycznym + jądrem. Był to jeden duży program, wspierający ustaloną liczbą urządzeń. + Jeśli zaszła potrzeba zmiany zachowania jądra, należało skompilować nowe jądro + i uruchomić z nim ponownie komputer. - Today, &os; is rapidly moving to a model where much of the - kernel's functionality is contained in modules which can be - dynamically loaded and unloaded from the kernel as necessary. - This allows the kernel to adapt to new hardware suddenly - becoming available (such as PCMCIA cards in a laptop), or for - new functionality to be brought into the kernel that was not - necessary when the kernel was originally compiled. This is - known as a modular kernel. + W dzisiejszych czasach, &os; bardzo szybko przechodzi do modelu, + w którym funkcjonalność jądra zawiera się w modułach, które można dynamicznie + aplikować, lub usuwać, w miarę potrzeb. Umożliwia to jądru szybkie przystosowywanie + się zaraz po rozpoznaniu nowego sprzętu (jak karty PCMCIA w laptopach). Pozwala + też zwiększyć funkcjonalność, której nie miało oryginalne jądro (któremu nie + były dane funkcje potrzebne). Potocznie mówi się o jądrze modularnym. - Despite this, it is still necessary to carry out some static kernel - configuration. In some cases this is because the functionality is so - tied to the kernel that it can not be made dynamically loadable. In - others it may simply be because no one has yet taken the time to write a - dynamic loadable kernel module for that functionality. + Pomimo tego, czasem trzeba wprowadzić do jądra statyczne zmiany. Na przykład + w sytuacjach, gdy kluczowe funkcje jądra zostają zmieniane, nie jest możliwym + załadowanie dynamicznie ładowalnego modułu. Możliwe też, że jeszcze odpowiedni, + dynamicznie ładowalny moduł, nie został napisany. - Building a custom kernel is one of the most important rites of - passage nearly every BSD user must endure. This process, while - time consuming, will provide many benefits to your &os; system. - Unlike the GENERIC kernel, which must support a - wide range of hardware, a custom kernel only contains support for - your PC's hardware. This has a number of - benefits, such as: + Budowanie indywidualnego jądra jest jednym z najważniejszych rytuałów, + których podczas użytkowania systemu BSD trzeba doświadczyć. Ten czasochłonny + proces przyniesie naszemu systemowi wiele korzyści. Inaczej niż w przypadku + jądra GENERIC [podstawowego, domyślnego], które musi + wspierać wiele rodzajów sprzętu, nasze jądro będzie wspierało tylko + nasz sprzęt PC. Ma to wiele zalet: - Faster boot time. Since the kernel will only probe the - hardware you have on your system, the time it takes your system to - boot can decrease dramatically. + Szybszy czas uruchamiania systemu. Od kiedy jądro będzie sprawdzało + tylko sprzęt który mamy, czas uruchamiania znacząco się zmniejszy. - Lower memory usage. A custom kernel often uses less memory - than the GENERIC kernel, which is important - because the kernel must always be present in real - memory. For this reason, a custom kernel is especially useful - on a system with a small amount of RAM. + Mniejsze zużycie pamięci. Indywidualne jądro często zużywa mniej pamięci + niż jądro GENERIC, co jest istotnym faktem, gdyż jądro + przez cały czas musi być w pamięci obecne. Z tych powodów, budowanie + indywidualnego jądra jest szczególnie przydatne przy pracy z maszynami + o małej ilości pamięci RAM'u. - Additional hardware support. A custom kernel allows you to - add in support for devices which are not - present in the GENERIC kernel, such as - sound cards. + Więcej wspieranego sprzętu. Indywidualne jądro może zawierać obsługę + np. kart muzycznych, które nie są wspierane przez domyślne jądro + GENERIC. - Building and Installing a Custom Kernel + Budowanie i instalowanie indywidualnego jądra kernel - building / installing + budowanie / instalowanie - First, let us take a quick tour of the kernel build directory. - All directories mentioned will be relative to the main - /usr/src/sys directory, which is also - accessible through the path name /sys. There are a number of - subdirectories here representing different parts of the kernel, but - the most important for our purposes are - arch/conf, where you - will edit your custom kernel configuration, and - compile, which is the staging area where your - kernel will be built. arch represents - one of i386, alpha, + Omówmy pokrótce katalog kompilacji jądra. Wszystkie wspomniane + za chwilę katalogi będą relatywnymi względem /usr/src/sys, + do którego można także dojść przez /sys. Można tam znaleźć + wiele różnych podkatalogów, jednak dla nas najważniejszym będzie + arch/conf. W nim właśnie dokonamy + edycji pliku konfiguracyjnego jądra oraz je skompilujemy, będą to kolejne etapy + w całym procesie budowy. arch oznacza architekturę, + do wyboru: i386, alpha, amd64, ia64, - powerpc, sparc64, or - pc98 (an alternative development branch of PC - hardware, popular in Japan). Everything inside a particular - architecture's directory deals with that architecture only; the rest - of the code is machine independent code common to all platforms to which &os; could - potentially be ported. Notice the logical organization of the - directory structure, with each supported device, file system, and - option in its own subdirectory. + powerpc, sparc64, lub + pc98 (alternatywna gałąź sprzętu PC, popularna w Japonii). + Wszystko, co znajduje się w katalogu danej architektury dotyczy ściśle + tylko jej. Reszta źródeł jest dla wszystkich architektur taka sama. + Zwróćmy uwagę na logiczną strukturę katalogów z każdym wspieranym urządzeniem, + systemem plików, opcjami dodatkowymi - wszystko posiada swój + własny podkatalog. - This chapter assumes that you are using the i386 architecture - in the examples. If this is not the case for your situation, - make appropriate adjustments to the path names for your system's - architecture. + Przykłady w niniejszym rozdziale zakładają, że wykorzystujemy architekturę i386. + Jeśli tak nie jest, będziemy musieli dokonać odpowiednich zmian w nazwach + ścieżek dostępu dla architektury naszego systemu. - If there is not a - /usr/src/sys directory on your system, - then the kernel source has not been installed. The easiest - way to do this is by running - sysinstall as - root, choosing - Configure, then - Distributions, then - src, then - sys. If you have an aversion to - sysinstall and you have access to - an official &os; CDROM, then you can also - install the source from the command line: + Jeśli nie mamy katalogu /usr/src/sys, + oznacza to, że nie dysponujemy zainstalowanymi źródłami jądra. Najprostszym sposobem + na zainstalowanie jest uruchomienie jako root + sysinstall'a, wybranie Configure, + następnie Distributions, później src, + a na końcu sys. Jeśli jednak jesteśmy osobami mającymi + awersję do konfiguratorów możemy zainstalować źródła jądra ręcznie. W poniższym + przykładzie instalacja z oficjalnej płyty CD &os;: &prompt.root; mount /cdrom &prompt.root; mkdir -p /usr/src/sys @@ -181,38 +170,33 @@ &prompt.root; cat /cdrom/src/ssys.[a-d]* | tar -xzvf - - Next, move to the - arch/conf directory - and copy the GENERIC configuration file to the - name you want to give your kernel. For example: + Następnie wchodzimy do katalogu arch/conf + i kopiujemy domyślny plik konfiguracyjny o nazwie GENERIC tworząc + plik z nazwą jaką chcemy nadać swojemu jądru. Na przykład: &prompt.root; cd /usr/src/sys/i386/conf &prompt.root; cp GENERIC MYKERNEL - Traditionally, this name is in all capital letters and, if you - are maintaining multiple &os; machines with different hardware, - it is a good idea to name it after your machine's hostname. We will - call it MYKERNEL for the purpose of this - example. + Tradycyjnie nazwa jądra pisana jest wielkimi literami. Dodatkowo dobrym pomysłem + jest, by nazywać jądra tak jak komputery, co pomaga rozróżnić jądra, gdy mamy wiele + komputerów z różnym sprzętem. Dla potrzeb tego przykładu nazwiemy jądro + MYKERNEL. - Storing your kernel configuration file directly under - /usr/src can be a bad idea. If you are - experiencing problems it can be tempting to just delete - /usr/src and start again. After doing this, - it usually only takes a few seconds for - you to realize that you have deleted your custom kernel - configuration file. Also, do not edit GENERIC - directly, as it may get overwritten the next time you - update your source tree, and - your kernel modifications will be lost. + Nie jest najlepszym pomysłem trzymanie pliku konfiguracyjnego jądra bezpośrednio + w katalogu /usr/src. Jeśli podczas kompilacji mamy kłopot, + czasem może się okazać kuszącym pomysłem po prostu wykasować cały katalog + /usr/src i rozpocząć od początku. Wtedy zwykle, kilka sekund + po usunięciu katalogu, przypomina nam się, że usunęliśmy także plik konfiguracyjny + jądra. Podobnie, nie powinniśmy edytować bezpośrednio GENERIC, + gdyż może zostać nadpisany przy kolejnej aktualizacji + naszego drzewa źródeł i zmiany, które wprowadziliśmy zostaną utracone. - You might want to keep your kernel configuration file - elsewhere, and then create a symbolic link to the file in - the i386 - directory. + Możemy chcieć trzymać plik konfiguracyjny jądra gdziekolwiek, a następnie utworzyć + symboliczne dowiązanie do pliku w katalogu + i386. - For example: + Przykładowo: &prompt.root; cd /usr/src/sys/i386/conf &prompt.root; mkdir /root/kernels @@ -220,59 +204,53 @@ &prompt.root; ln -s /root/kernels/MYKERNEL - Now, edit MYKERNEL with your favorite text - editor. If you are just starting out, the only editor available - will probably be vi, which is too complex to - explain here, but is covered well in many books in the bibliography. However, &os; does - offer an easier editor called ee which, if - you are a beginner, should be your editor of choice. Feel free to - change the comment lines at the top to reflect your configuration or - the changes you have made to differentiate it from - GENERIC. + Przyszedł czas na edycję pliku konfiguracyjnego jądra. W przykładzie nazywa + się on MYKERNEL. Jeśli dopiero zainstalowaliśmy system, + jedynym z dostępnych edytorów może być vi. Mimo, że jest + dobrze udokumentowany, opisany w wielu książkach, dla początkujących wydaje się on nieco + zbyt skomplikowany. &os; zaopatrzony jest również w drugi edytor, znacznie prostszy + w obsłudze, o nazwie ee. Jeśli dopiero zaczynamy, + ee powinien być naszym wyborem. Nie krępujmy się i zmieńmy + wartości na górze pliku, szczególnie te, odróżniające nasz własny plik + od GENERIC. SunOS - If you have built a kernel under &sunos; or some other BSD - operating system, much of this file will be very familiar to you. - If you are coming from some other operating system such as DOS, on - the other hand, the GENERIC configuration file - might seem overwhelming to you, so follow the descriptions in the - Configuration File - section slowly and carefully. + Jeśli już kompilowaliśmy jądro w &sunos; lub innych systemach BSD, duża część + pliku konfiguracyjnego powinna być nam znajoma. Jeśli natomiast jesteśmy lepiej + zaznajomieni z systemami typu DOS, plik konfiguracyjny może wydać się nam nieco obcy. + W tym przypadku przeczytajmy uważnie każdą opcję oraz komentarz w + pliku konfiguracyjnym. - If you sync your source tree with the - latest sources of the &os; project, - be sure to always check the file - /usr/src/UPDATING before you perform any update - steps. This file describes any important issues or areas - requiring special attention within the updated source code. - /usr/src/UPDATING always matches - your version of the &os; source, and is therefore more up to date - with new information than this handbook. + Jeśli synchronizujemy nasze drzewo źródłowe z najnowszymi + źródłami projektu &os;, należy zawsze, nim rozpoczniemy jakiekolwiek + działania aktualizujące, zapoznać się z zawartością pliku + /usr/src/UPDATING. W pliku tym zapisane są wszelkie niezbędne + zagadnienia związane z aktualizacją &os;. Plik /usr/src/UPDATING + zawsze pasuje do źródła naszej wersji &os;, jest przez to bardziej odpowiednim źródłem + informacji niż Podręcznik. - You must now compile the source code for the kernel. There are two - procedures you can use to do this, and the one you will use depends on - why you are rebuilding the kernel and the version of &os; that you are - running. + Musimy teraz skompilować kod źródłowy jądra. Istnieją dwie procedury, za pomocą których + można tego dokonać. Wybór zależeć będzie od tego w jakim celu kompilujemy jądro oraz od wykorzystywanej + wersji &os;. - If you have installed only the kernel - source code, use procedure 1. + Jeśli zainstalowaliśmy tylko źródła jądra, wykorzystamy + procedurę 1. - If you are building a new kernel without updating the source - code (perhaps just to add a new option, such as - IPFIREWALL) you can use either procedure. + Jeśli budujemy nowe jądro, bez aktualizowania źródeł (na przykład, by dodać dodatkowe + opcje, np. IPFIREWALL), możemy użyć dowolnej z procedur. - If you are rebuilding the kernel as part of a - make buildworld process, use procedure 2. + Jeśli przebudowujemy jądro jako część procesu make buildworld, + powinniśmy użyć procedury 2. @@ -283,116 +261,110 @@ CTM CVS - anonymous + anonimowy - If you have not upgraded your source - tree in any way since the last time you successfully completed - a buildworld-installworld cycle - (you have not run CVSup, - CTM, or used - anoncvs), then it is safe to use the + Jeśli nie aktualizowaliśmy naszych źródeł + w żaden sposób od ostatniego, zakończonego powodzeniem cyklu + buildworld-installworld + (nie uruchamialiśmy CVSup, + CTM, ani nie korzystaliśmy + z anoncvs), wówczas bezpiecznym jest skorzystać z sekwencji config, make depend, - make, make install sequence. + make i make install. - Procedure 1. Building a Kernel the <quote>Traditional</quote> Way + Procedura 1. Budowanie jądra w <quote>tradycyjny</quote> sposób. - Run &man.config.8; to generate the kernel source code. + By wygenerować kod źródłowy jądra, należy uruchomić &man.config.8;. &prompt.root; /usr/sbin/config MYKERNEL - Change into the build directory. &man.config.8; will print - the name of this directory after being run as above. + Następnie, przenieśmy się do katalogu w którym dokonuje się budowy. Po ponownym + uruchomieniu &man.config.8; wyświetlona zostanie nazwa katalogu. &prompt.root; cd ../compile/MYKERNEL - Compile the kernel. + Skompilujmy jądro. &prompt.root; make depend &prompt.root; make - Install the new kernel. + Zainstalujmy nowe jądro. &prompt.root; make install - Procedure 2. Building a Kernel the <quote>New</quote> - Way + Procedura 2. Budowanie jądra w <quote>nowy</quote> sposób. - Change to the /usr/src directory. + Wejdźmy do katalogu /usr/src. &prompt.root; cd /usr/src - Compile the kernel. + Skompilujmy jądro. &prompt.root; make buildkernel KERNCONF=MYKERNEL - Install the new kernel. + Zainstalujmy nowe jądro. &prompt.root; make installkernel KERNCONF=MYKERNEL - This method of kernel building requires full source files. If you - only installed the kernel source, use the traditional method, as - described above. + Ta metoda kompilacji jądra wymaga wszystkich plików źródłowych. Jeśli zainstalowaliśmy + jedynie źródła jądra, powinniśmy skorzystać z opisanej powyżej metody tradycyjnej. - By default, when you build a custom kernel, - all kernel modules will be rebuilt as well. - If you want to update a kernel faster or to build only custom - modules, you should edit /etc/make.conf - before starting to build the kernel: + Domyślnie, podczas kompilacji indywidualnego jądra, + wszystkie moduły jądra zostaną również zrekompilowane. + Jeśli chcemy zaktualizować jądro szybciej bądź zbudować tylko własne moduły, + powinniśmy przed rozpoczęciem kompilacji jądra zmodyfikować plik + /etc/make.conf: MODULES_OVERRIDE = linux acpi sound/sound sound/driver/ds1 ntfs - This variable sets up a list of modules to build instead - of all of them. For other variables which you may find useful - in the process of building kernel, refer to &man.make.conf.5; - manual page. + Zmienna ta definiuje listę modułów do kompilacji zamiast wszystkich. + Inne zmienne przydatne w procesie kompilacji jądra opisane zostały + w podręczniku systemowym &man.make.conf.5;. /boot/kernel.old - The new kernel will be copied to the /boot/kernel directory as - /boot/kernel/kernel and the old kernel will be moved to - /boot/kernel.old/kernel. Now, shutdown the system and - reboot to use your new kernel. If something goes wrong, there are - some troubleshooting - instructions at the end of this chapter that you may find useful. Be sure to read the - section which explains how to recover in case your new kernel does not boot. + Nowe jądro zostanie skopiowane do katalogu /boot/kernel jako /boot/kernel/kernel + , a dotychczasowe zostanie przeniesione do /boot/kernel.old/kernel. + Teraz należy ponownie uruchomić komputer. W razie jakby coś poszło źle, na końcu tego + rozdziału przedstawionych zostało kilka awaryjnych + rozwiązań. Przeczytajmy również rozdziały opisujące co zrobić w razie, gdy system nie chce się ponownie uruchomić. - Other files relating to the boot process, such as the boot - &man.loader.8; and configuration are stored in - /boot. Third party or custom modules - can be placed in /boot/kernel, although - users should be aware that keeping modules in sync with the - compiled kernel is very important. Modules not intended - to run with the compiled kernel may result in instability - or incorrectness. + Inne pliki związane z procesem uruchamiania, np. takie jak + &man.loader.8; czy pliki konfiguracyjne są przechowywane w katalogu + /boot. Własne moduły jak i moduły innych producentów, + można umieszczać w katalogu /boot/kernel, jednakże + użytkownicy powinni być świadomi, iż synchronizacja modułów ze skompilowanym jądrem + jest bardzo ważna. Moduły nie przygotowane do pracy z danym jądrem mogą doprowadzić do + niestabilności czy błędów. @@ -402,109 +374,115 @@ Joel Dahl - Updated for &os; 6.X by + Zaktualizował do &os; 6.X + + + + Mariusz + Pilipczuk + Tłumaczył + + + + + Cezary + Morga + Przekład uzupełnił + + - The Configuration File + Plik konfiguracyjny - kernel + jądro NOTES NOTES - kernel - configuration file + jądro + plik konfiguracyjny - The general format of a configuration file is quite simple. - Each line contains a keyword and one or more arguments. For - simplicity, most lines only contain one argument. Anything - following a # is considered a comment and - ignored. The following sections describe each keyword, in - the order they are listed in GENERIC. - For an exhaustive list of architecture - dependent options and devices, see the NOTES - file in the same directory as the GENERIC file. For - architecture independent options, see - /usr/src/sys/conf/NOTES. + Ogólny format pliku konfiguracyjnego jest całkiem prosty. Każda linia + zawiera słowo kluczowe i jeden lub więcej argumentów. Dla ułatwienia większość + linii zawiera tylko jeden argument. Cokolwiek poprzedzone znakiem # + jest uważane za komentarz i jest ignorowane. Ten rozdział opisuje każde słowo + kluczowe w ogólnym porządku jaki zawiera plik GENERIC. Wyczerpująca lista opcji i więcej szczegółowych objaśnień + zależnych od architektury znaleźć można w pliku NOTES, znajdującym się + w tym samym katalogu co GENERIC. Opis opcji niezależnych + od architektury znajduje się w pliku /usr/src/sys/conf/NOTES. - To build a file which contains all available options, - as normally done for testing purposes, run the following - command as root: + By skompilować plik zawierający wszystkie dostępne opcje, jak się z reguły robi + do celów testowych, należy wpisać jako root następujące polecenie: &prompt.root; cd /usr/src/sys/i386/conf && make LINT - kernel - configuration file + jądro + plik konfiguracyjny - The following is an example of the GENERIC kernel - configuration file with various additional comments where needed for - clarity. This example should match your copy in - /usr/src/sys/i386/conf/GENERIC - fairly closely. + Poniżej opisany został przykład pliku konfiguracyjnego GENERIC + z licznymi dodatkowymi komentarzami, tam gdzie są potrzebne objaśnienia. Przykład ten + powinien odpowiadać naszej kopii pliku + /usr/src/sys/i386/conf/GENERIC. - kernel options + opcje jądra machine machine i386 - This is the machine architecture. It must be either + Jest to architektura komputera. Musi być którymś z: alpha, amd64, i386, ia64, - pc98, powerpc, or + pc98, powerpc, lub sparc64. - kernel options + opcje jądra cpu cpu I486_CPU cpu I586_CPU cpu I686_CPU - The above option specifies the type of CPU you have in your - system. You may have multiple instances of the CPU line (if, for - example, you are not sure whether you should use - I586_CPU or I686_CPU), - but for a custom kernel it is best to specify only the CPU - you have. If you are unsure of your CPU type, you can check the - /var/run/dmesg.boot file to view your boot - messages. + Powyższe wpisy określają typ CPU jaki posiadamy w swoim systemie. Możemy mieć kilka + różnych wpisów (np. jeśli nie jesteśmy pewni czy mamy I586_CPU czy + I686_CPU), jednak kiedy konfigurujemy jądro najlepiej pozostawić CPU + jakie mamy. Jeśli nie jesteśmy pewni swojego procesora, możemy sprawdzić zawartość pliku + /var/run/dmesg.boot, aby przejrzeć komunikaty startowe. - kernel options + opcje jądra ident ident GENERIC - This is the identification of the kernel. You should change - this to whatever you named your kernel, - i.e. MYKERNEL if you have followed the - instructions of the previous examples. The value you put in the - ident string will print when you boot up the - kernel, so it is useful to give the new kernel a different name if you - want to keep it separate from your usual kernel (e.g., you want to - build an experimental kernel). + Jest to identyfikator jądra. Możemy go zmienić na taki + jak nazwaliśmy swoje jądro, w naszym poprzednim przykładzie + MYKERNEL. Wartość jaką pozostawimy + we wpisie ident będzie wyświetlana podczas + startu, więc korzystnie jest dać nowemu jądru inną nazwę, + jeśli chcemy go odróżnić od jądra, którego używamy na co dzień + (np. chcemy zbudować eksperymentalne jądro). #To statically compile in device wiring instead of /boot/device.hints #hints "GENERIC.hints" # Default places to look for devices. - The &man.device.hints.5; is - used to configure options of the device drivers. The default - location that &man.loader.8; will check at boot time is - /boot/device.hints. Using the - hints option you can compile these hints - statically into your kernel. Then there is no need to create a - device.hints file in + &man.device.hints.5; jest wykorzystywany do konfiguracji + opcji sterowników urządzeń. Domyślną lokacją sprawdzaną przez + &man.loader.8; w trakcie uruchamiania systemu jest + /boot/device.hints. Wykorzystując opcję + hints możemy wkompilować je statycznie + w jądro. Tym samym nie będzie potrzeby tworzyć pliku + device.hints w katalogu /boot. - PGP Keys + Klucze PGP - pgp keys - In case you need to verify a signature or send encrypted email - to one of the officers or developers a number of keys are provided - here for your convenience. A complete keyring of FreeBSD.org - users is available for download from http://www.FreeBSD.org/doc/pgpkeyring.txt. + klucze pgp + W tym rozdziale zostało zebranych, dla naszej wygody, wiele kluczy oficerów czy twórców &os;, + gdybyśmy musieli zweryfikować podpis bądź wysłać do jednego z nich zaszyfrowaną wiadomość. + Kompletna baza kluczy użytkowników FreeBSD.org + dostępna jest pod adresem http://www.FreeBSD.org/doc/pgpkeyring.txt. - Officers + Oficerowie §ion.pgpkeys-officers; - Core Team Members + Członkowie głównego zespołu projektantów §ion.pgpkeys-core; - Developers + Twórcy §ion.pgpkeys-developers; diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/users/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/users/chapter.sgml index 8b1baf6584..e4f40b3a95 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/users/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/users/chapter.sgml @@ -1,7 +1,9 @@ @@ -10,324 +12,335 @@ Neil Blakey-Milner - Contributed by + Napisał + + + + Cezary + Morga + Przetłumaczył + + - Users and Basic Account Management + Użytkownicy i podstawy zarządzania kontami - Synopsis + Streszczenie - FreeBSD allows multiple users to use the computer at the same time. - Obviously, only one of those users can be sitting in front of the screen and - keyboard at any one time + FreeBSD umożliwia pracę z komputerem wielu użytkownikom + w tym samym czasie. Oczywiście, tylko jedna osoba może w danej + chwili siedzieć przed monitorem i klawiaturą - Well, unless you hook up multiple terminals, but we will - save that for . - , but any number of users can log in through the - network to get their work done. To use the system every user must have - an account. + Chyba, że podepniemy kilka terminali, co omawia + . + , lecz dowolna liczba użytkowników może być zalogowana + przez sieć. By móc korzystać z systemu, każdy użytkownik musi + posiadać konto. - After reading this chapter, you will know: + Po przeczytaniu tego rozdziału, będziemy wiedzieć: - The differences between the various user accounts on a FreeBSD - system. + Jakie są różnice pomiędzy różnymi kontami użytkowników + w systemie FreeBSD. - How to add user accounts. + Jak dodawać konta użytkowników. - How to remove user accounts. + Jak usuwać konta użytkowników. - How to change account details, such as the user's full name, or - preferred shell. + Jak modyfikować szczegóły konta, np. pełną nazwę + użytkownika czy preferowaną powłokę. - How to set limits on a per-account basis, to control the - resources such as memory and CPU time that accounts and groups of - accounts are allowed to access. + Jak ograniczać dostęp do zasobów takich jak pamięć i czas + procesora w oparciu o konta i grupy użytkowników. - How to use groups to make account management easier. + Jak korzystać z grup by ułatwić zarządzanie kontami. - Before reading this chapter, you should: + Przed przeczytaniem tego rozdziału, powinniśmy: - Understand the basics of &unix; and FreeBSD (Znać podstawy obsługi systemów &unix; i FreeBSD (). - Introduction + Wprowadzenie - All access to the system is achieved via accounts, and all - processes are run by users, so user and account management are - of integral importance on FreeBSD systems. + Konta umożliwiają dostęp do systemu. Natomiast + procesy uruchamiane są przez użytkowników. Stąd też zarządzanie + kontami systemowymi i użytkowników stanowi integralny element + systemów FreeBSD. - Every account on a FreeBSD system has certain information associated - with it to identify the account. + Z każdym kontem w systemie FreeBSD skojarzone są pewne informacje + służące do jego identyfikacji. - User name + Nazwa użytkownika - The user name as it would be typed at the - login: prompt. User names must be unique across - the computer; you may not have two users with the same - user name. There are a number of rules for creating valid user - names, documented in &man.passwd.5;; you would typically use user - names that consist of eight or fewer all lower case - characters. + Nazwa użytkownika, jaka byłaby podana w zgłoszeniu + login:. Nazwy użytkowników muszą być unikalne + w danym komputerze; nie możemy posiadać dwóch użytkowników + o tej samej nazwie. Kilka reguł tworzenia poprawnych + nazw użytkowników opisuje podręcznik &man.passwd.5;. Z reguły + stosuje się nazwy składające się z ośmiu bądź mniejszej + ilości znaków pisanych małą literą. - Password + Hasło - Each account has a password associated with it. The password - may be blank, in which case no password will be required to access - the system. This is normally a very bad idea; every account - should have a password. + Każde konto posiada hasło. Hasło może być puste, w tej sytuacji + nie będzie wymagane żadne hasło by uzyskać dostęp do systemu. + Z reguły jest to bardzo złym pomysłem; każde konto powinno zabezpieczone + hasło. - User ID (UID) + Identyfikator użytkownika (UID) - The UID is a number, traditionally from 0 to 65535 - It is possible to use UID/GIDs as large as - 4294967295, but such IDs can cause serious problems - with software that makes assumptions about the values - of IDs. - , used to uniquely identify - the user to the system. Internally, FreeBSD uses the UID to - identify users—any FreeBSD commands that allow you to - specify a user name will convert it to the UID before working with - it. This means that you can have several accounts with different - user names but the same UID. As far as FreeBSD is concerned these - accounts are one user. It is unlikely you will ever need to do - this. + UID jest numerem, tradycyjnie z przedziału od 0 do + 65535 + Możliwe jest również wykorzystanie identyfikatorów UID/GID do + 4294967295, jednakże takie identyfikatory mogą być przyczyną poważnych + problemów z oprogramowaniem, które dokonuje pewnych założeń co do wartości + identyfikatorów. + , wykorzystywanym do jednoznacznej identyfikacji użytkownika + w systemie. Do identyfikacji użytkowników &os; wewnętrznie wykorzystuje + UID — każde polecenie FreeBSD przyjmujące nazwę użytkownika jako + argument zamieni ją na identyfikator UID przed rozpoczęciem. Oznacza + to, że możemy posiadać kilka kont o różnych nazwach użytkowników ale + o tym samym UID. Z punktu widzenia FreeBSD konta te są jednym i tym samym + użytkownikiem. Tym nie mniej jest mało prawdopodobne byśmy kiedykolwiek + tego potrzebowali. - Group ID (GID) + Identyfikator grupy (GID) - The GID is a number, traditionally from 0 to 65535, used to uniquely identify - the primary group that the user belongs to. Groups are a - mechanism for controlling access to resources based on a user's - GID rather than their UID. This can significantly reduce the size - of some configuration files. A user may also be in more than one - group. + GID jest numerem, tradycyjnie z przedziału od 0 do 65535, + wykorzystywanym do jednoznacznej identyfikacji podstawowej grupy, do której + należy użytkownik. Grupy stanowią mechanizm kontroli dostępu do zasobów + na podstawie identyfikatora GID użytkownika w miejsce jego UID. Pozwala to znacznie + zredukować rozmiar niektórych plików konfiguracyjnych. Użytkownik może należeć + do więcej niż jednej grupy. - Login class + Klasa logowania - Login classes are an extension to the group mechanism that - provide additional flexibility when tailoring the system to - different users. + Klasy logowania stanowią rozszerzenie mechanizmu grup, dostarczając + dodatkowej elastyczności w procesie dopasowywania systemu do różnych + użytkowników. - Password change time + Czas zmiany hasła - By default FreeBSD does not force users to change their - passwords periodically. You can enforce this on a per-user basis, - forcing some or all of your users to change their passwords after - a certain amount of time has elapsed. + Domyślnie &os; nie zmusza użytkowników do regularnego zmieniania + haseł. Możemy jednak wymusić takie zachowanie narzucając niektórym + bądź wszystkim użytkownikom zmianę ich haseł w określonych odstępach + czasowych. - Account expiry time + Czas wygaśnięcia konta - By default FreeBSD does not expire accounts. If you are - creating accounts that you know have a limited lifespan, for - example, in a school where you have accounts for the students, - then you can specify when the account expires. After the expiry - time has elapsed the account cannot be used to log in to the - system, although the account's directories and files will - remain. + Domyślnie &os; nie stosuje wygasania kont. Jeśli + tworzymy konta, o których wiemy, że będą miały ograniczoną + żywotność, np. w szkole, gdzie zarządzamy kontami studentów, + możemy określić kiedy konto wygaśnie. Po upływie terminu + wygaśnięcia konto nie będzie mogło być wykorzystane do logowania + się do systemu, chociaż katalogi i pliki użytkownika pozostaną + w systemie. - User's full name + Pełna nazwa użytkownika - The user name uniquely identifies the account to FreeBSD, but - does not necessarily reflect the user's real name. This - information can be associated with the account. + Nazwa użytkownika w sposób jednoznaczny identyfikuje konta + we &os;, jednakże dość często nie odzwierciedla prawdziwych + nazwisk użytkowników. Informacja ta może zostać dołączona + do konta. - Home directory + Katalog macierzysty - The home directory is the full path to a directory on the - system in which the user will start when logging on to the - system. A common convention is to put all user home directories - under - /home/username - or /usr/home/username. - The user would store their personal files in their home directory, - and any directories they may create in there. + Katalog macierzysty określa pełną ścieżkę dostępu do katalogu + w systemie, w którym dany użytkownik będzie rozpoczynał pracę po + każdym zalogowaniu się do systemu. Z reguły katalogi macierzyste + wszystkich użytkowników umieszczane są w katalogach + /home/nazwa_użytkownika + lub /usr/home/nazwa_użytkownika. + W swoich katalogach macierzystych użytkownicy przechowują pliki + i katalogi, które mogą tworzyć, modyfikować i usuwać według własnego + uznania. - User shell + Powłoka użytkownika - The shell provides the default environment users use to - interact with the system. There are many different kinds of - shells, and experienced users will have their own preferences, - which can be reflected in their account settings. + Powłoka udostępnia użytkownikowi domyślne środowisko + wykorzystywane do interakcji z systemem. Istnieje wiele + różnych rodzajów powłok. Doświadczeni użytkownicy + z pewnością posiadają własne upodobania, które mogą mieć + odwzorowanie w ustawieniach ich kont. - There are three main types of accounts: the Superuser, system users, and user accounts. The Superuser - account, usually called root, is used to - manage the system with no limitations on privileges. System - users run services. Finally, user accounts are used by real - people, who log on, read mail, and so forth. + Istnieją trzy podstawowe typy kont: konto Superużytkownika, konta systemowe i konta użytkowników. Konto Superużytkownika, + z reguły nazywane root, wykorzystywane + jest do zarządzania systemem z nieograniczonymi uprawnieniami. Konta systemowe + wykorzystywane są do uruchamiania usług. Konta użytkowników natomiast + wykorzystywane są przez prawdziwych ludzi, którzy logują się, + czytają pocztę itp. - The Superuser Account + Konto superużytkownika - accounts - superuser (root) + konta + superużytkownik (root) - The superuser account, usually called - root, comes preconfigured to facilitate - system administration, and should not be used for day-to-day - tasks like sending and receiving mail, general exploration of - the system, or programming. + Konto superużytkownika, z reguły nazywane kontem + root, domyślnie jest tak skonfigurowane, + by ułatwić administrację systemem i jako takie nie powinno być + wykorzystywane do codziennych zajęć, jak np. wysyłanie i odbiór + poczty, ogólne zgłębianie systemu czy programowanie. - This is because the superuser, unlike normal user accounts, - can operate without limits, and misuse of the superuser account - may result in spectacular disasters. User accounts are unable - to destroy the system by mistake, so it is generally best to use - normal user accounts whenever possible, unless you especially - need the extra privilege. + Powodem tego jest fakt, iż superużytkownik - w przeciwieństwie + do zwykłego użytkownika - może działać bez żadnych ograniczeń. Stąd + też niewłaściwe użycie tego konta może skończyć się spektakularną + katastrofą. Konta użytkowników nie są zdolne przez pomyłkę uszkodzić + systemu. Tak więc najlepszym rozwiązaniem jest korzystanie + z konta zwykłego użytkownika kiedy tylko to możliwe, chyba że szczególnie + potrzebujemy dodatkowych uprawnień. - You should always double and triple-check commands you issue - as the superuser, since an extra space or missing character can - mean irreparable data loss. + Skoro dodatkowa spacja bądź brak znaku mogą doprowadzić do + nieodwracalnej utraty danych, zawsze powinniśmy sprawdzać polecenie + wydawane jako superużytkownik dwu- lub nawet trzykrotnie. - So, the first thing you should do after reading this - chapter is to create an unprivileged user account for yourself - for general usage if you have not already. This applies equally - whether you are running a multi-user or single-user machine. - Later in this chapter, we discuss how to create additional - accounts, and how to change between the normal user and - superuser. + Tak więc pierwszą rzeczą, którą powinniśmy zrobić po przeczytaniu + tego rozdziału - jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy - jest stworzenie dla + siebie konta nieuprzywilejowanego użytkownika do ogólnego zastosowania. + Dotyczy to zarówno sytuacji gdy korzystamy z systemu o wielu użytkownikach + jak i gdy pracujemy na maszynie sami. W dalszej części tego rozdziału + omówiony zostanie proces tworzenia dodatkowego konta oraz zmiany + trybu pracy pomiędzy zwykłym użytkownikiem a superużytkownikiem. - System Accounts + Konta systemowe - accounts - system + konta + systemowe - System users are those used to run services such as DNS, - mail, web servers, and so forth. The reason for this is - security; if all services ran as the superuser, they could - act without restriction. + Konta systemowe wykorzystywane są do uruchamiania usług, takich + jak np. DNS, poczta, serwery WWW itd. Powodem takiego wykorzystania + kont jest bezpieczeństwo; jeśli wszystkie usługi pracowałyby jako + superużytkownik, mogłyby działać bez żadnych ograniczeń. - accounts + konta daemon - accounts + konta operator - Examples of system users are daemon, - operator, bind (for - the Domain Name Service), news, and + Przykładami kont systemowych są daemon, + operator, bind (dla + serwera DNS), news oraz www. - accounts + konta nobody - nobody is the generic unprivileged - system user. However, it is important to keep in mind that the - more services that use nobody, the more - files and processes that user will become associated with, and - hence the more privileged that user becomes. + nobody jest standardowym nieuprzywilejowanym + kontem systemowym. Tym nie mniej należy pamiętać, że im więcej + usług będzie pracowało jako użytkownik nobody, + z tym większą ilością plików i procesów będzie on związany i tym samym + uzyska większe przywileje. - User Accounts + Konta użytkowników - accounts - user + konta + użytkownik - User accounts are the primary means of access for real - people to the system, and these accounts insulate the user and - the environment, preventing the users from damaging the system - or other users, and allowing users to customize their - environment without affecting others. + Konta użytkowników są dla rzeczywistych osób podstawowym środkiem + dostępu do systemu. Izolują one użytkowników od otoczenia, uniemożliwiając + im uszkodzenie systemu bądź danych innych użytkowników, pozwalając im przy + tym dostosować do własnych potrzeb środowisko pracy. - Every person accessing your system should have a unique user - account. This allows you to find out who is doing what, prevent - people from clobbering each others' settings or reading each - others' mail, and so forth. + Każda osoba korzystająca z naszego systemu powinna posiadać unikalne + konto użytkownika. Pozwala to nam sprawdzić co kto robi, a także + uniemożliwić użytkownikom ingerencję w ustawienia innych użytkowników, + czytać sobie na wzajem pocztę itd. - Each user can set up their own environment to accommodate - their use of the system, by using alternate shells, editors, key - bindings, and language. + Każdy użytkownik może dostosować własne środowisko pracy wykorzystując + alternatywne powłoki, edytory, skróty klawiszone czy język. - Modifying Accounts + Modyfikacja ustawień kont - accounts - modifying + konta + modyfikacja - There are a variety of different commands available in the - &unix; environment to manipulate user accounts. The most common - commands are summarized below, followed by more detailed - examples of their usage. + W środowisku systemów &unix; dostępnych jest szeroka gama różnorodnych + poleceń do manipulacji kontami użytkowników. Najczęściej wykorzystywane + zostały omówione poniżej, wraz z przykładami zastosowania. @@ -336,34 +349,35 @@ - Command - Summary + Polecenie + Opis &man.adduser.8; - The recommended command-line application for adding - new users. + Zalecane pogram wiersza poleceńdo dodawania + nowych użytkowników. &man.rmuser.8; - The recommended command-line application for - removing users. + Zalecany program wiersza poleceń do usuwania + użytkowników. &man.chpass.1; - A flexible tool to change user database information. + Elastyczne narzędzie do zmiany informacji w bazie + danych użytkowników. &man.passwd.1; - The simple command-line tool to change user - passwords. + Proste polecenie wiersza poleceń do zmiany haseł + użytkowników. &man.pw.8; - A powerful and flexible tool to modify all aspects - of user accounts. + Potężne i elastyczne narzędzie do zmiany wszystkich + parametrów kont użytkowników. @@ -373,8 +387,8 @@ <command>adduser</command> - accounts - adding + konta + dodawanie adduser @@ -382,31 +396,30 @@ /usr/share/skel - skeleton directory - &man.adduser.8; is a simple program for - adding new users. It creates entries in the system - passwd and group - files. It will also create a home directory for the new user, - copy in the default configuration files (dotfiles) from - /usr/share/skel, and can optionally mail - the new user a welcome message. + katalog szkieletowy + &man.adduser.8; jest prostym programem służącym do dodawania + nowych użytkowników. Tworzy ono odpowiednie wpisy w plikach systemowych + passwd i group, + tworzy katalog macierzysty nowego użytkownika oraz kopiuje + z /usr/share/skel domyślne pliki + konfiguracyjne (dotfiles). Potrafi również + wysłać nowemu użytkownikowi wiadomość powitalną. - The password you type in is not echoed, nor are asterisks - displayed. Make sure that you do not mistype the password. - + Przy wprowadzaniu hasła na ekranie nie są wyświetlane + żadne znaki, nawet gwiazdki. Dlatego właśnie w tym momencie + należy zwrócić szczególną uwagę, by się nie pomylić. - + - Adding a user on &os; + Dodawanie użytkownika we &os; &prompt.root; adduser Username: jru @@ -445,66 +458,64 @@ Goodbye! rmuser - accounts - removing + konta + usuwanie - You can use &man.rmuser.8; to - completely remove a user from the system. - &man.rmuser.8; performs the following - steps: + By całkowicie usunąć użytkownika z systemu, możemy + skorzystać z &man.rmuser.8;. Narzędzie te wykonuje + następujące czynności: - Removes the user's &man.crontab.1; entry (if - any). + Usuwa wpisy użytkownika w &man.crontab.1; (jeśli + jakieś są). - Removes any &man.at.1; jobs belonging to the - user. + Usuwa wszystkie prace &man.at.1; należące do + użytkownika. - Kills all processes owned by the user. + Niszczy wszystkie procesy użytkownika. - Removes the user from the system's local password - file. + Usuwa użytkownika z lokalnego pliku haseł w systemie. - Removes the user's home directory (if it is owned by - the user). + Usuwa katalog macierzysty użytkownika (jeśli jego właścicielem + jest dany użytkownik). - Removes the incoming mail files belonging to the user - from /var/mail. + Usuwa pocztę należącą do użytkownika + z /var/mail. - Removes all files owned by the user from temporary - file storage areas such as /tmp. + Usuwa wszystkie pliki z systemów tymczasowych, + np. /tmp, których właścicielem jest użytkownik. - Finally, removes the username from all groups to which - it belongs in /etc/group. + Ostatecznie, usuwa użytkownika z wszystkich grup + w /etc/group, do których należy. - If a group becomes empty and the group name is the - same as the username, the group is removed; this - complements the per-user unique groups created by - &man.adduser.8;. + Jeśli po usunięciu użytkownika grupa pozostanie pusta + a nazwa tej grupy jest taka sama jak nazwa użytkownika, + grupa jest również usuwana; dotyczy to przede wszystkim + grup użytkowników stworzonych przez &man.adduser.8;. - &man.rmuser.8; cannot be used to remove - superuser accounts, since that is almost always an indication - of massive destruction. + Nie można wykorzystać &man.rmuser.8; do usunięcia konta + superużytkownika, gdyż prawie zawsze wskazuje to na masową + destrukcję. - By default, an interactive mode is used, which attempts to - make sure you know what you are doing. + Domyślnie wykorzystywany jest tryb interaktywny, który stara + upewnić się, że wiemy co robimy. - <command>rmuser</command> Interactive Account Removal + Tryb interaktywny <command>rmuser</command> &prompt.root; rmuser jru Matching password entry: @@ -525,27 +536,24 @@ Removing files belonging to jru from /var/tmp/vi.recover: done. <command>chpass</command> chpass - &man.chpass.1; changes user database - information such as passwords, shells, and personal - information. + &man.chpass.1; zmienia w bazie danych użytkowników parametry konta, + jak np. hasło, powłokę czy inne szczegółowe informacje. - Only system administrators, as the superuser, may change - other users' information and passwords with + Jedynie administrator systemu, jako superużytkownik, może zmieniać + parametry kont i hasła innych użytkowników za pomocą &man.chpass.1;. - When passed no options, aside from an optional username, - &man.chpass.1; displays an editor - containing user information. When the user exists from the - editor, the user database is updated with the new - information. + Jeśli nie podamy żadnych opcji bądź jedynie nazwę użytkownika, + &man.chpass.1; uruchomi edytor informacji o użytkowniku. + Po wyjściu z edytora, baza danych użytkowników zostanie aktualizowana. - You will be asked for your password - after exiting the editor if you are not the superuser. + Jeśli nie jesteśmy superużytkownikiem, przed opuszczeniem edytora + zostaniemy zapytani o hasło. - Interactive <command>chpass</command> by Superuser + Tryb interaktywny <command>chpass</command> superużytkownika #Changing user database information for jru. Login: jru @@ -564,11 +572,11 @@ Home Phone: Other information: - The normal user can change only a small subset of this - information, and only for themselves. + Zwykli użytkownicy mogą zmienić jedynie część tych informacji i jedynie + własnych kont. - Interactive <command>chpass</command> by Normal User + Tryb interaktywny <command>chpass</command> zwykłego użytkownika #Changing user database information for jru. Shell: /usr/local/bin/zsh @@ -580,14 +588,14 @@ Other information: - &man.chfn.1; and &man.chsh.1; are - just links to &man.chpass.1;, as - are &man.ypchpass.1;, - &man.ypchfn.1;, and - &man.ypchsh.1;. NIS support is automatic, so - specifying the yp before the command is - not necessary. If this is confusing to you, do not worry, NIS will - be covered in . + &man.chfn.1; i &man.chsh.1; są jedynie dowiązaniami do + &man.chpass.1;, podobnie jak + &man.ypchpass.1;, + &man.ypchfn.1; i + &man.ypchsh.1;. Obsługa NIS jest automatyczna, tak więc + dopisywanie yp przed poleceniem nie jest + potrzebne. Jeśli jest to dla nas niezrozumiałe, nie martwmy się, + opisuje NIS szczegółowo. @@ -595,20 +603,19 @@ Other information: passwd - accounts - changing password + konta + zmiana hasła - &man.passwd.1; is the usual way to - change your own password as a user, or another user's password - as the superuser. + Użycie polecenia &man.passwd.1; jest typowym sposobem zmiany własnego + hasła, bądź hasła innego użytkownika jako superużytkownik. - To prevent accidental or unauthorized changes, the original - password must be entered before a new password can be set. + By uniknąć przypadkowych bądź nieuprawnionych zmian, nim będziemy + mogli podać nowe hasło, musimy wpierw wpisać dotychczasowe. - Changing Your Password + Zmiana własnego hasła &prompt.user; passwd Changing local password for jru. @@ -620,7 +627,7 @@ passwd: done - Changing Another User's Password as the Superuser + Zmiana hasła innego użytkownika jako superużytkownik &prompt.root; passwd jru Changing local password for jru. @@ -631,10 +638,10 @@ passwd: done - As with &man.chpass.1;, - &man.yppasswd.1; is just a link to - &man.passwd.1;, so NIS works with either - command. + Podobnie jak w przypadku &man.chpass.1;, + &man.yppasswd.1; jest jedynie dowiązaniem do + &man.passwd.1;. Tak więc NIS działa poprawnie + z obydwoma poleceniami. @@ -643,92 +650,96 @@ passwd: done <command>pw</command> pw - &man.pw.8; is a command line utility to create, remove, - modify, and display users and groups. It functions as a front - end to the system user and group files. &man.pw.8; - has a very powerful set of command line options that make it - suitable for use in shell scripts, but new users may find it - more complicated than the other commands presented - here. + &man.pw.8; jest programem wiersza poleceń służącym do + tworzenia, usuwania, modyfikowania i wyświetlania użytkowników + i grup. Działa jako pośrednik do systemowych + plików użytkowników i grup. &man.pw.8; dysponuje bardzo + potężnym zestawem opcji, które umożliwiają wykorzystanie + go w skryptach powłoki. Jednakże, nowym użytkownikom może + wydać się zbyt skomplikowany w porównaniu z innymi + przedstawionych tu poleceniami. - Limiting Users + Ograniczanie użytkowników - limiting users + ograniczanie użytkowników - accounts - limiting + konta + ograniczanie - If you have users, the ability to limit their system use may - have come to mind. FreeBSD provides - several ways an administrator can limit the amount of system - resources an individual may use. These limits are - divided into two sections: disk quotas, and other resource - limits. + Jeśli w naszym systemie mamy wielu użytkowników konieczne + może się okazać ograniczenie ich możliwości. &os; posiada kilka + sposobów na ograniczenie ilość zasobów systemowych, które dana + osoba może wykorzystać. Ograniczenia te są podzielone na dwie + grupy: udziały dyskowe i limity innych zasobów. - quotas + udziały dyskowe - limiting users - quotas + ograniczanie użytkowników + udziały dyskowe - disk quotas - Disk quotas limit disk usage to users, and - they - provide a way to quickly check that usage without - calculating it every time. Quotas are discussed in . + udziały dyskowe + Udziały dyskowe (ang. quota) ograniczają dostępną + użytkownikowi przestrzeń na dysku. Umożliwiają również + szybkie sprawdzenie stopnia jej wykorzystania bez konieczności + każdorazowego przeliczania. Udziały dyskowe szczegółowo + omawia . - The other resource limits include ways to limit the amount of - CPU, memory, and other resources a user may consume. These are - defined using login classes and are discussed here. + Pozostałe limity dają możliwość ograniczenia + wykorzystania czasu procesora, pamięci i innych zasobów, + z których może korzystać użytkownik. Definiuje się je + przy wykorzystaniu klas logowania i to właśnie one + zostały tutaj opisane. /etc/login.conf - Login classes are defined in - /etc/login.conf. The precise semantics are - beyond the scope of this section, but are described in detail in the - &man.login.conf.5; manual page. It is sufficient to say that each - user is assigned to a login class (default by - default), and that each login class has a set of login capabilities - associated with it. A login capability is a - name=value - pair, where name is a well-known - identifier and value is an arbitrary - string processed accordingly depending on the name. Setting up login - classes and capabilities is rather straight-forward and is also - described in &man.login.conf.5;. - + Klasy logowania określane są w pliku + /etc/login.conf. Szczegółowa semantyka wykracza + dalece poza ramy tej sekcji. Jej pełen opis znaleźć można + w podręczniku systemowym &man.login.conf.5;. W tym momencie + wystarczy powiedzieć, że każdy użytkownik posiada przypisaną + klasę logowania (domyślnie jest to klasa default) + przy czym każda klasa logowania dysponuje zestawem uprawnień. + Uprawnieniami logowania są pary + nazwa=wartość, + gdzie nazwa jest identyfikatorem + a wartość dowolnym ciągiem przetwarzanym + w sposób zależny od nazwy. Konfiguracja klas logowania i uprawnień + jest stosunkowo prostym zadaniem i również została opisana na stronach + podręcznika systemowego &man.login.conf.5;. + - The system does not normally read the configuration in - /etc/login.conf directly, but reads the database - file /etc/login.conf.db which provides - faster lookups. - To generate /etc/login.conf.db from - /etc/login.conf, execute the following - command: + Normalnie system nie odczytuje konfiguracji bezpośrednio z pliku + /etc/login.conf, lecz odczytuje plik bazy danych + /etc/login.conf.db, który umożliwia szybsze + przeszukiwanie. By wygenerować plik /etc/login.conf.db + z /etc/login.conf należy uruchomić następujące + polecenie: &prompt.root; cap_mkdb /etc/login.conf - Resource limits are different from plain vanilla login - capabilities in two ways. First, for every limit, there is a soft - (current) and hard limit. A soft limit may be adjusted by the user - or application, but may be no higher than the hard limit. The latter - may be lowered by the user, but never raised. Second, most resource - limits apply per process to a specific user, not the user as a whole. - Note, however, that these differences are mandated by the specific - handling of the limits, not by the implementation of the login - capability framework (i.e., they are not really - a special case of login capabilities). + Limity zasobów różnią się od typowych uprawnień logowania. + Po pierwsze, dla każdego limitu istnieje tzw. miękki (aktualny) + i twardy limit. Limit miękki może być zmieniany przez użytkownika + bądź aplikację, lecz nie może być większy od twardego. Twardy natomiast + może być zmniejszony przez użytkownika, lecz nie podwyższony. + Po drugie, większość limitów zasobów dotyczy procesów danego + użytkownika, nie użytkownika jako całości. Przy czym zauważyć należy, + że różnice te wynikają ze względu na odmienne metody zarządzania + limitami, nie zaś na implementację struktury uprawnień logowania + (np. nie są one na prawdę specjalnym przypadkiem + uprawnień logowania). - And so, without further ado, below are the most commonly used - resource limits (the rest, along with all the other login - capabilities, may be found in &man.login.conf.5;). + Zatem, bez dalszych wstępów, zestawione poniżej zostały + najczęściej wykorzystywane limity zasobów (opis pozostałych, + razem z innymi uprawnieniami logowania, odnaleźć można + w podręczniku &man.login.conf.5;). @@ -737,17 +748,19 @@ passwd: done coredumpsize - limiting users + ograniczanie użytkowników coredumpsize - The limit on the size of a core file generated by a program - is, for obvious reasons, subordinate to other limits on disk - usage (e.g., filesize, or disk quotas). - Nevertheless, it is often used as a less-severe method of - controlling disk space consumption: since users do not generate - core files themselves, and often do not delete them, setting this - may save them from running out of disk space should a large - program (e.g., emacs) crash. + Ograniczenie rozmiaru pliku rdzenia generowanego + przez program. Jest ono - z oczywistych powodów - podrzędne + w stosunku do innych limitów wykorzystania przestrzeni dysku + (np. filesize bądź udziałów dyskowych). + Niemniej, limit ten jest powszechnie stosowany jako mniej + surowa metoda kontroli wykorzystania przestrzeni na dysku: + skoro użytkownicy sami nie generują plików rdzenia i często ich + nie usuwają, ustawienie tego limitu może uchronić ich od utraty + wolnej przestrzeni na dysku gdy duży program (np. + emacs) ulegnie awarii. @@ -757,20 +770,19 @@ passwd: done cputime - limiting users + ograniczanie użytkowników cputime - This is the maximum amount of CPU time a user's process may - consume. Offending processes will be killed by the kernel. + Jest to maksymalny czas procesora jaki może pochłaniać + proces użytkownika. Procesy przekraczające zostaną zniszczone przez jądro. - This is a limit on CPU time - consumed, not percentage of the CPU as displayed in some - fields by &man.top.1; and &man.ps.1;. A limit on the - latter is, at the time of this writing, not possible, and - would be rather useless: a compiler—probably a - legitimate task—can easily use almost 100% of a CPU - for some time. + Jest to ograniczenie ilości wykorzystywanego czasu + procesora, nie procent wykorzystania jaki wyświetlany jest w niektórych + polach &man.top.1; i &man.ps.1;. Ograniczenie tego drugiego, na chwilę + pisania tego tekstu, nie jest możliwe i byłoby raczej bezużyteczne: + przykładowo kompilator — pracujący jako prawdopodobnie uzasadnione zadanie — + może bardzo łatwo przez pewien czas zająć prawie 100% procesora. @@ -782,13 +794,13 @@ passwd: done filesize - limiting users + ograniczanie użytkowników filesize - This is the maximum size of a file the user may possess. - Unlike disk quotas, this limit is - enforced on individual files, not the set of all files a user - owns. + Jest to maksymalny rozmiar pliku, który może posiadać użytkownik. + W przeciwieństwie do udziałów dyskowych, limit + ten rzutuje na wielkość poszczególnych plików, których właścicielem jest + użytkownik, nie zaś na wszystkie jako całość. @@ -798,20 +810,19 @@ passwd: done maxproc - limiting users + ograniczanie użytkowników maxproc - This is the maximum number of processes a user may be - running. This includes foreground and background processes - alike. For obvious reasons, this may not be larger than the - system limit specified by the kern.maxproc - &man.sysctl.8;. Also note that setting this - too small may hinder a - user's productivity: it is often useful to be logged in - multiple times or execute pipelines. Some tasks, such as - compiling a large program, also spawn multiple processes (e.g., - &man.make.1;, &man.cc.1;, and other intermediate - preprocessors). + Jest to maksymalna liczba procesów, które użytkownik może + uruchomić. Dotyczy to zarówno procesy pierwszoplanowe jak i + pracujące w tle. Z oczywistych względów, wartość ta nie może + być większa niż ograniczenia systemowe parametru &man.sysctl.8; + kern.maxproc. Warto również zwrócić uwagę, + iż zbyt niska wartość może utrudnić codzienną pracę: dość często + okazuje się być przydatną możliwość zalogowania się w wielu + sesjach bądź wykonywania poleceń potokowo. Niektóre zadania, + jak np. kompilacja dużego programu, również tworzą wiele procesów + (np. &man.make.1;, &man.cc.1; i inne preprocesory pośrednie). @@ -821,15 +832,16 @@ passwd: done memorylocked - limiting users + ograniczanie użytkowników memorylocked - This is the maximum amount a memory a process may have - requested to be locked into main memory (e.g., see - &man.mlock.2;). Some system-critical programs, such as - &man.amd.8;, lock into main memory such that in the event - of being swapped out, they do not contribute to - a system's trashing in time of trouble. + Jest to maksymalna wielkość pamięci jakiej proces + użytkownika może zablokować w pamięci głównej + (np. patrz &man.mlock.2;). Niektóre bardzo istotne + dla poprawnego funkcjonowania systemu programy, jak np. + &man.amd.8;, blokują się w głównej pamięci w taki sposób, + że w przypadku problemów nie przykładają się do zniszczenia + systemu. @@ -839,13 +851,15 @@ passwd: done memoryuse - limiting users + ograniczanie użytkowników memoryuse - This is the maximum amount of memory a process may consume - at any given time. It includes both core memory and swap - usage. This is not a catch-all limit for restricting memory - consumption, but it is a good start. + Jest to maksymalna wielkość pamięci, którą proces + może w danym czasie wykorzystać. Dotyczy to zarówno pamięci + głównej jak i przestrzeni wymiany. Limit ten nie + wyłapuje wszystkich potencjalnych sytuacji wymagających + ograniczania wykorzystania pamięci, lecz stanowi + dobry początek. @@ -855,14 +869,15 @@ passwd: done openfiles - limiting users + ograniczanie użytkowników openfiles - This is the maximum amount of files a process may have - open. In FreeBSD, files are also used to represent sockets and - IPC channels; thus, be careful not to set this too low. The - system-wide limit for this is defined by the - kern.maxfiles &man.sysctl.8;. + Jest to maksymalna liczba plików, które proces może otworzyć. + We &os; pliki wykorzystywane są również do reprezentacji gniazd + i kanałów IPC. Tym samym należy zachować ostrożność przy doborze + właściwej wartości, by nie ustawić jej na zbyt niską. Ogólne + ograniczenie tej wartości dla całego systemu definiowane jest + przez zmienną &man.sysctl.8; kern.maxfiles. @@ -872,13 +887,15 @@ passwd: done sbsize - limiting users + ograniczanie użytkowników sbsize - This is the limit on the amount of network memory, and thus - mbufs, a user may consume. This originated as a response to an - old DoS attack by creating a lot of sockets, but can be - generally used to limit network communications. + Jest to ograniczenie pamięci sieciowej, w tym + również mbufs, którą może wykorzystać użytkownik. Limit ten + został wprowadzony jako odpowiedź na stary atak DoS polegający + na stworzeniu wielu gniazd sieciowych, lecz może również + być wykorzystywany jako metoda ograniczenia komunikacji + sieciowej. @@ -888,143 +905,142 @@ passwd: done stacksize - limiting users + ograniczanie użytkowników stacksize - This is the maximum size a process' stack may grow to. - This alone is not sufficient to limit the amount of memory a - program may use; consequently, it should be used in conjunction - with other limits. + Jest to maksymalny rozmiar, do którego może urosnąć stos procesu. + w pamięci. Sam z siebie nie jest on wystarczający by ograniczyć ilość + pamięci wykorzystywanej przez program. Powinien być stosowany + w parze z innymi limitami. - There are a few other things to remember when setting resource - limits. Following are some general tips, suggestions, and - miscellaneous comments. + Jest jeszcze kilka innych kwestii wartych pamiętania przy konfiguracji + limitów zasobów. Poniżej zamieszczonych jest kilka ogólnych porad, sugestii + i rozmaitych komentarzy. - Processes started at system startup by - /etc/rc are assigned to the - daemon login class. + Procesy uruchomione w trakcie uruchamiania systemu przez + /etc/rc są przypisane do klasy logowania + daemon. - Although the /etc/login.conf that comes - with the system is a good source of reasonable values for most - limits, only you, the administrator, can know what is appropriate - for your system. Setting a limit too high may open your system - up to abuse, while setting it too low may put a strain on - productivity. + Chociaż plik /etc/login.conf dostarczany wraz + z systemem jest dobrym źródłem rozsądnych wartości dla większości ograniczeń, + jedynie my - administratorzy - możemy wiedzieć, co jest odpowiednie dla + naszego systemu. Ustawienie zbyt wysokich limitów może otworzyć nasz + system na nadużycia, podczas gdy ustawienie za niskich może utrudnić + codzienną pracę. - Users of the X Window System (X11) should probably be granted - more resources than other users. X11 by itself takes a lot of - resources, but it also encourages users to run more programs - simultaneously. + Użytkownikom Systemu okien X (X11) powinno prawdopodobnie + przyznać się więcej zasobów niż innym użytkownikom. X11 samo + z siebie wykorzystuje dużo zasobów systemowych, lecz również + zachęca użytkowników do jednoczesnego uruchamiania większej + ilości programów. - Remember that many limits apply to individual processes, not - the user as a whole. For example, setting - openfiles to 50 means - that each process the user runs may open up to 50 files. Thus, - the gross amount of files a user may open is the value of - openfiles multiplied by the value of - maxproc. This also applies to memory - consumption. + Pamiętajmy, że wiele limitów ma zastosowanie do indywidualnych + procesów, nie użytkownika jako całości. Przykładowo, ustawienie + openfiles na 50 oznacza, że każdy proces + użytkownika może otworzyć do 50 plików. Tym samym całkowita liczba plików, + które może otworzyć użytkownik wynosi wartość openfiles + pomnożona o wartość maxproc. To samo dotyczy + konsumpcji pamięci. - For further information on resource limits and login classes and - capabilities in general, please consult the relevant manual pages: + Więcej informacji o limitach zasobów, klasach logowania i ogólnych + uprawnieniach znaleźć można w odpowiednich podręcznikach systemowych: &man.cap.mkdb.1;, &man.getrlimit.2;, &man.login.conf.5;. - Groups + Grupy - groups + grupy /etc/groups - accounts - groups + konta + grupy - A group is simply a list of users. Groups are identified by - their group name and GID (Group ID). In FreeBSD (and most other &unix; like - systems), the two factors the kernel uses to decide whether a process - is allowed to do something is its user ID and list of groups it - belongs to. Unlike a user ID, a process has a list of groups - associated with it. You may hear some things refer to the group ID - of a user or process; most of the time, this just means the first - group in the list. + Grupa jest po prostu listą użytkowników. Grupy identyfikowane są na podstawie + nazwy grupy oraz numeru GID (ang. Group ID). We &os; (i w większości innych + systemów &unix;), dwoma czynnikami wykorzystywanymi przez jądro do określenia + czy dany proces jest uprawniony do danej czynności jest identyfikator użytkownika (UID) + oraz lista grup, do których użytkownik należy. W przeciwieństwie do UID, proces + dysponuje listą grup powiązanych z nim. W różnych źródłach możemy przeczytać, + że pewne rzeczy odnoszą się do identyfikatora grupy użytkownika bądź + procesu; w większości przypadków oznacza to po prostu pierwszą grupę na liście. - The group name to group ID map is in - /etc/group. This is a plain text file with four - colon-delimited fields. The first field is the group name, the - second is the encrypted password, the third the group ID, and the - fourth the comma-delimited list of members. It can safely be edited - by hand (assuming, of course, that you do not make any syntax - errors!). For a more complete description of the syntax, see the - &man.group.5; manual page. + Odwzorowanie nazwy grupy na identyfikator grupy znajduje się w pliku + /etc/group. Jest to prosty plik tekstowy z czterema + polami oddzielonymi dwukropkiem. Pierwsze pole zawiera nazwę grupy, drugie + zaszyfrowane hasło, trzecie identyfikator grupy a czwarte listę członków + grupy oddzielonych przecinkami. Plik ten można śmiało edytować ręcznie + (zakładając oczywiście, że nie popełnimy żadnych błędów składniowych!). + Szczegółowy opis składni pliku znaleźć można na stronie podręcznika + systemowego &man.group.5;. - If you do not want to edit /etc/group - manually, you can use the &man.pw.8; command to add and edit groups. - For example, to add a group called teamtwo and - then confirm that it exists you can use: + Jeśli nie chcemy ręcznie edytować pliku /etc/group, + by dodawać i usuwać grupy, możemy wykorzystać polecenie &man.pw.8;. + Przykładowo, by dodać grupę o nazwie teamtwo + a następnie potwierdzić, że została dodana możemy użyć: - Adding a Group Using &man.pw.8; + Dodawanie grupy za pomocą &man.pw.8; &prompt.root; pw groupadd teamtwo &prompt.root; pw groupshow teamtwo teamtwo:*:1100: - The number 1100 above is the group ID of the - group teamtwo. Right now, - teamtwo has no members, and is thus rather - useless. Let's change that by inviting jru to - the teamtwo group. + Numer 1100 powyżej jest identyfikatorem grupy + teamtwo. W chwili obecnej grupa ta + nie zawiera żadnych członków i tym samym jest raczej bezużyteczna. + Zmieńmy to zapraszając do grupy użytkownika jru. - Adding Somebody to a Group Using &man.pw.8; + Dodawanie użytkownika do grupy za pomocą &man.pw.8; &prompt.root; pw groupmod teamtwo -M jru &prompt.root; pw groupshow teamtwo teamtwo:*:1100:jru - The argument to the option is a - comma-delimited list of users who are members of the group. From the - preceding sections, we know that the password file also contains a - group for each user. The latter (the user) is automatically added to - the group list by the system; the user will not show up as a member - when using the command to &man.pw.8;, - but will show up when the information is queried via &man.id.1; or - similar tool. In other words, &man.pw.8; only manipulates the - /etc/group file; it will never attempt to read - additionally data from /etc/passwd. + Parametrem opcji jest lista użytkowników + oddzielonych przecinkami, którzy są członkami grupy. Z poprzednich + sekcji wiemy, że plik haseł również zawiera przypisaną grupę dla + każdego użytkownika. Jest to grupa, do której użytkownik został + automatycznie dodany przez system. Taki użytkownik nie zostanie + wyświetlony jako członek grupy gdy wykorzystamy polecenie &man.pw.8; + , jednakże wciąż będzie wyświetlany + przy użyciu polecenia &man.id.1; bądź innego podobnego narzędzia. + Innymi słowy, &man.pw.8; manipuluje jedynie plikiem + /etc/group i nigdy nie spróbuje odczytać + dodatkowych informacji z pliku /etc/passwd. - Using &man.id.1; to Determine Group Membership + Wykorzystanie &man.id.1; do określenia członkostwa w grupach &prompt.user; id jru uid=1001(jru) gid=1001(jru) groups=1001(jru), 1100(teamtwo) - As you can see, jru is a member of the - groups jru and - teamtwo. + Jak widzimy, jru jest członkiem grup + jru i teamtwo. - For more information about &man.pw.8;, see its manual page, and - for more information on the format of - /etc/group, consult the &man.group.5; manual - page. + Więcej informacji o poleceniu &man.pw.8; znaleźć można w jego + podręczniku systemowym. Natomiast szczegółowe informacje o formacie + pliku /etc/group znajdują się w podręcznik + &man.group.5;. diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/x11/chapter.sgml b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/x11/chapter.sgml index 319dc29131..86381f2a7c 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/x11/chapter.sgml +++ b/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/x11/chapter.sgml @@ -1,7 +1,8 @@ @@ -10,409 +11,340 @@ Ken Tom - Updated for X.Org's X11 server by + Uzupełnili o serwer X.Org Marc Fonvieille + + + + Cezary + Morga + Tłumaczył + + - The X Window System + System okien X - Synopsis + Streszczenie - FreeBSD uses X11 to provide users with - a powerful graphical user interface. X11 - is an open-source implementation of the X Window System that - includes both &xorg; and - &xfree86;. &os; versions up to and - including &os; 5.2.1-RELEASE - will find the default installation to be - &xfree86;, the X11 server released by - The &xfree86; Project, Inc. As of &os; 5.3-RELEASE, the - default and official flavor of X11 was changed to - &xorg;, the X11 server developed by - the X.Org Foundation. + Środowisko graficzne dostępne we FreeBSD korzysta + z zaawansowanego serwera graficznego X11 — + implementacji open-source Systemu okien X obejmującej + zarówno &xorg; jak i + &xfree86;. &os; 5.2.1-RELEASE + oraz wcześniejsze wydania wykorzystują + &xfree86;, serwer X11 opracowany + przez The &xfree86; Project, Inc. Od wersji + &os; 5.3-RELEASE podstawową i oficjalną odmianą X11 + jest &xorg;, serwer przygotowywany + przez X.Org Foundation, rozprowadzany na licencji bardzo zbliżonej + do wykorzystywanej przez &os;. Dostępne są również komercyjne + serwery X dla &os;. - This chapter will cover the installation and configuration - of X11 with emphasis on - &xorg;. + Niniejszy rozdział omawia zagadnienia związane z instalacją + i konfiguracją X11 kładąc szczególny nacisk na serwer + &xorg;. Informacje o konfiguracji + &xfree86; (np. w starszych wersjach + &os; gdzie &xfree86; był domyślnym + serwerem X11) zawsze znaleźć można w archiwalnych wersjach + Podręcznika &os; (ang.) na stronie . - For more information on the video hardware that X11 - supports, check either the &xorg; or &xfree86; web - sites. + Informacje odnośnie obsługiwanego przez X11 sprzętu + dostępne są na stronie internetowej projektu + &xorg;. - After reading this chapter, you will know: + Po przeczytaniu tego rozdziału będziemy wiedzieć: - The various components of the X Window System, and how they - interoperate. + Jakie elementy wchodzą w skład Systemu okien X + i jakie są ich wzajemne relacje. - How to install and configure X11. + Jak zainstalować i skonfigurować X11. - How to install and use different window managers. + Jak instalować i korzystać z róźnych menadżerów okien. - How to use &truetype; fonts in X11. + Jak korzystać z czcionek &truetype; w X11. - How to set up your system for graphical logins + Jak skonfigurować system do logowania graficznego (XDM). - Before reading this chapter, you should: + Przed przeczytaniem tego rozdziału powinniśmy wiedzieć: - Know how to install additional third-party - software (). + Jak instalować dodatkowe oprogramowanie + (). - - - This chapter covers the installation and the configuration - of both &xorg; and - &xfree86; X11 servers. For the most - part, configuration files, commands and syntaxes are identical. - In the case where there are differences, both - &xorg; and - &xfree86; syntaxes will be - shown. - - Understanding X + Zrozumieć X - Using X for the first time can be somewhat of a shock to someone - familiar with other graphical environments, such as µsoft.windows; or - &macos;. + Korzystanie z X pierwszy raz może być niejakim szokiem dla + osób, które dotychczas korzystały z innych środowisk graficznych, + jak np. µsoft.windows; czy &macos;. - While it is not necessary to understand all of the details of various - X components and how they interact, some basic knowledge makes - it possible to take advantage of X's strengths. + O ile nie jest wymagane znać wszystkie detale wielu + elementów X i jak one ze sobą współpracują, o tyle podstawowa + wiedza w tym zakresie pozwoli nam w pełni wykorzystać + możliwości X-ów. - Why X? + Czemu X? - X is not the first window system written for &unix;, but it is the - most popular of them. X's original development team had worked on another - window system prior to writing X. That system's name was - W (for Window). X was just the next - letter in the Roman alphabet. + X nie jest pierwszym systemem okienkowym napisanym dla + systemów typu &unix;, lecz jest on najbardziej popularnym. + Grupa projektantów, która przygotowała X, pracowała wcześniej + nad innym systemem. System ten nazywał się W (od + Window). X była po prostu kolejną literą + w rzymskim alfabecie. - X can be called X, X Window System, - X11, and a number of other terms. You may find - that using the term X Windows to describe X11 - can be offensive to some people; for a bit more insight on - this, see &man.X.7;. + System X może być nazywany po prostu X, + System okien X, X11 oraz jeszcze + na wiele innych sposobów. Może się również okazać, że stosowanie + terminu X Windows w odniesieniu do X11 jest + traktowane jako obraźliwe przez niektóre osoby. Więcej informacji + dostępnych jest w &man.X.7;. - The X Client/Server Model + Model klient/serwer - X was designed from the beginning to be network-centric, and - adopts a client-server model. + Od samego początku System X zorientowany był na pracę + w sieci, stąd też wykorzystanie modelu + klient-serwer. - In the X model, the - X server runs on the computer that has the keyboard, - monitor, and mouse attached. The server's responsibility includes tasks such as managing - the display, handling input from the keyboard and mouse, and so on. - Each X application (such as XTerm, or - &netscape;) is a client. A - client sends messages to the server such as Please draw a - window at these coordinates, and the server sends back - messages such as The user just clicked on the OK - button. + W modelu systemu X, serwer X pracuje na komputerze + wyposażonym w klawiaturę, monitor i myszkę. Do zadań + serwera należy m.in. zarządzanie wyświetlaniem, czy obsługa + sygnałów z klawiatury. Każda aplikacja graficzna (jak np. + XTerm czy &netscape;) + jest klientem. Klient wysyła komunikaty do serwera typu + Proszę w tym miejscu narysować okienko. Serwer + natomiast: Użytkownik właśnie kliknął przycisk OK. - In a home or small - office environment, the X server and the X clients commonly run on - the same computer. However, it is perfectly possible to run the X - server on a less powerful desktop computer, and run X applications - (the clients) on, say, the powerful and expensive machine that serves - the office. In this scenario the communication between the X client - and server takes place over the network. + W warunkach domowych czy w małym biurze serwer i klienci + pracują z reguły na tym samym komputerze. Tym nie mniej istnieje + możliwość uruchomienia serwera X na słabszej maszynie a aplikacje + (klienci) na np. potężnej i drogiej maszynie obsługującej całe + biuro. W takim wypadku komunikacja pomiędzy klientami a serwerem + odbywa się za pomocą sieci. - This confuses some people, because the X terminology is - exactly backward to what they expect. They expect the X - server to be the big powerful machine down the hall, and - the X client to be the machine on their desk. + Bywa to mylące, gdyż terminologia stosowana w systemie X jest + dokładnie odwrotna do tego czego należałoby się spodziewać w typowym + modelu klient-serwer, czyli serwera X + pracującego na mocniejszej maszynie oraz klienta X + na komputerze biurkowym. - It is important to remember that the X server is the machine with the monitor and - keyboard, and the X clients are the programs that display the - windows. + Stąd też należy pamiętać, że serwer X jest komputerem z monitorem + i klawiaturą, podczas gdy klienci X są programami wyświetlającymi + okienka. - There is nothing in the protocol that forces the client and - server machines to be running the same operating system, or even to - be running on the same type of computer. It is certainly possible to - run an X server on µsoft.windows; or Apple's &macos;, and there are - various free and commercial applications available that do exactly - that. - - Starting with &os; 5.3-RELEASE, the X server that - installs with &os; is &xorg;, - and is available for free, under a - license very similar to the FreeBSD license. Commercial X servers for - FreeBSD are also available. + Protokół X11 w żaden sposób nie zmusza ani klientów ani serwera, + by obydwa działały na tym samym systemie operacyjnym, czy nawet + typie komputera. Możliwe jest zatem uruchomienie serwera X w systemie + µsoft.windows; czy &macos; firmy Apple za pomocą dostępnych + darmowych i komercyjnych narzędzi. - The Window Manager + Menedżer okien - The X design philosophy is much like the &unix; design philosophy, - tools, not policy. This means that X does not try to - dictate how a task is to be accomplished. Instead, tools are provided - to the user, and it is the user's responsibility to decide how to use - those tools. + Filozofia systemu X jest bardzo zbliżona do filozofii Uniksa: + narzędzia, nie reguły. Oznacza to, że X nie stara + się narzucać jak ma zostać wykonane zadanie, dostarcza jedynie narzędzi + pozostawiając użytkownikowi decyzję o sposobie ich wykorzystania. - This philosophy extends to X not dictating what windows should - look like on screen, how to move them around with the mouse, what - keystrokes should be used to move between windows (i.e., + Stąd też X nie wymusza jak powinny wyglądać okienka, jak je + przesuwać po ekranie za pomocą myszki, jakie skróty klawiaturowe + wykorzystać by przełączać pomiędzy okienkami (np. Alt Tab - , in the case of µsoft.windows;), what the title bars - on each window should look like, whether or not they have close - buttons on them, and so on. + w w przypadku µsoft.windows;), jak powinny wyglądać + nagłówki okienek, itd. - Instead, X delegates this responsibility to an application called - a Window Manager. There are dozens of window - managers available for X: AfterStep, + Serwer X oddelegowuje tą odpowiedzialność do aplikacji + nazywanej Menedżerem okien. Istnieje całe + mnóstwo menedżerów okien dla systemu X: AfterStep, Blackbox, ctwm, Enlightenment, fvwm, Sawfish, twm, - Window Maker, and more. Each of these - window managers provides a different look and feel; some of them - support virtual desktops; some of them allow customized - keystrokes to manage the desktop; some have a Start - button or similar device; some are themeable, allowing - a complete change of look-and-feel by applying a new theme. These - window managers, and many more, are available in the - x11-wm category of the Ports Collection. + Window Maker i wiele więcej. Każdy z nich + oferuje inny wygląd i sposób obsługi; niektóre obsługują + wirtualne pulpity; inne umożliwiają definiować + własne skróty klawiszowych do zarządzania pulpitem; jeszcze + inne posiadają przycisk Start bądź podobne + rozwiązanie; w niektórych można zmieniać dowolnie motywy + graficzne, pozwalając na całkowitą zmianę wyglądu i zachowania + przy uruchamianiu nowego motywu. Te menedżery i wiele + innych dostępne są w kategorii + x11-wm w Kolekcji portów. - In addition, the KDE and - GNOME desktop environments both have their - own window managers which integrate with the desktop. + Ponadto, również środowiska graficzne KDE + oraz GNOME posiadają w pełni + zintegrowane, własne menedżery okien. - Each window manager also has a different configuration mechanism; - some expect configuration file written by hand, others feature - GUI tools for most of the configuration tasks; at least one - (Sawfish) has a configuration file written - in a dialect of the Lisp language. + Każdy menedżer okien posiada również odrębny mechanizm + konfiguracyjny; niektóre wykorzystują ręcznie modyfikowane + pliki konfiguracyjne, inne dysponują narzędziami graficznymi, + a przynajmniej jeden (Sawfish) + wykorzystuje plik konfiguracyjny napisany w języku Lisp. - Focus Policy + Sposób uaktywniania - Another feature the window manager is responsible for is the - mouse focus policy. Every windowing system - needs some means of choosing a window to be actively receiving - keystrokes, and should visibly indicate which window is active as - well. + Kolejną funkcją realizowaną przez menedżera okien jest + sposób uaktywniania okien za pomocą + myszy. Każdy system okienkowy potrzebuje pewnego sposobu wyboru + okna, które będzie aktywnie przyjmować sygnały z klawiatury + i powinno wskazywać, które okno jest aktywne. - A familiar focus policy is called click-to-focus. - This is the model utilized by µsoft.windows;, in which a window - becomes active upon receiving a mouse click. + Znanym wszystkim sposobem uaktywniania jest zapewne kliknij-by-uaktywnić. + Jest to metoda wykorzystywana w systemie µsoft.windows;, w której okno zostaje + uaktywnione po otrzymaniu kliknięcia myszką. - X does not support any particular focus policy. Instead, the - window manager controls which window has the focus at any one time. - Different window managers will support different focus methods. All - of them support click to focus, and the majority of them support - several others. + X nie obsługuje żadnego sposobu uaktywniania sam z siebie. To właśnie menedżer + okien kontroluje, które okno jest aktywne w danych czasie. Różne menedżery + wspierają różne metody uaktywniania. Wszystkie z nich obsługują kliknij-by-uaktywnić + a większość z nich obsługuje również kilka innych. - The most popular focus policies are: + Najczęściej spotykane sposoby uaktywniania: - focus-follows-mouse + aktywuj-za-myszą - The window that is under the mouse pointer is the - window that has the focus. This may not necessarily be - the window that is on top of all the other windows. - The focus is changed by pointing at another window, there - is no need to click in it as well. + Aktywne jest okno znajdujące się bezpośrednio pod wskaźnikiem myszki. + Przy czym, nie koniecznie jest to te samo okno, które znajduje się nad + wszystkimi innymi oknami. Zmiana aktywnego okna dokonywana jest + przez wskazanie na inne okno. Nie jest wymagane + kliknięcie na nim. - sloppy-focus + leniwe uaktywnianie - This policy is a small extension to focus-follows-mouse. - With focus-follows-mouse, if the mouse is moved over the - root window (or background) then no window has the focus, - and keystrokes are simply lost. With sloppy-focus, focus is - only changed when the cursor enters a new window, and not - when exiting the current window. + Ta metoda jest drobną wariacją metody aktywuj-za-myszą, w której + w sytuacji gdy wskaźnik myszy jest przesunięty nad wolne pole + wówczas żadne okno nie jest aktywne, a wszystkie wprowadzane znaki + są tracone. W tej metodzie natomiast aktywne okno jest zmieniane + tylko gdy wskaźnik zostanie przesunięty nad nowe okno, natomiast nie + w momencie gdy opuści bieżące okno. - click-to-focus + kliknij-by-uaktywnić - The active window is selected by mouse click. The - window may then be raised, and appear in - front of all other windows. All keystrokes will now be - directed to this window, even if the cursor is moved to - another window. + Aktywne okno jest wybierane poprzez kliknięcie na nie myszką. Okno może później + być podniesione i pojawić się nad wszystkimi innymi oknami. + Wszystkie wprowadzane znaki są kierowane do tego okna, nawet jeśli wskaźnik + myszki zostanie przesunięty nad inne okno. - Many window managers support other policies, as well as - variations on these. Be sure to consult the documentation for - the window manager itself. + Wiele menedżerów okien wspiera również inne metody, podobnie jak wariacje powyższych. + Najlepiej jest sprawdzić dokumentację danego menedżera. - Widgets + Elementy interfejsu graficznego - The X approach of providing tools and not policy extends to the - widgets seen on screen in each application. + Podejście Systemu X do dostarczania narzędzi a nie reguł dotyczy również + elementów interfejsu graficznego widocznych na ekranie w każdej uruchomionej + aplikacji. - Widget is a term for all the items in the user - interface that can be clicked or manipulated in some way; buttons, - check boxes, radio buttons, icons, lists, and so on. µsoft.windows; - calls these controls. + Pod pojęciem elementu interfejsu graficznego (ang. widget) + kryją się wszystkie elementy, które można kliknąć bądź w inny + sposób nimi manipulować; przyciski, pola wyboru, przyciski opcji, + ikony, listy, itd. W systemach µsoft.windows; nazywają się one + formantkami (ang. controls). - µsoft.windows; and Apple's &macos; both have a very rigid widget - policy. Application developers are supposed to ensure that their - applications share a common look and feel. With X, it was not - considered sensible to mandate a particular graphical style, or set - of widgets to adhere to. + Zarówno µsoft.windows; jak i Apple &macos; stosują bardzo rygorystyczne + podejście do elementów interfejsu graficznego. Od twórców programów wymaga się + by ich aplikacje wyglądały jednakowo. Natomiast przy tworzeniu X, nie uznano + za rozsądne narzucanie jednego stylu graficznego czy zestawu elementów + interfejsu, do którego miałyby być dostosowane wszystkie programy. - As a result, do not expect X applications to have a common - look and feel. There are several popular widget sets and - variations, including the original Athena widget set from MIT, - &motif; (on which the widget set in - µsoft.windows; was modeled, all bevelled edges and three shades of - grey), OpenLook, and others. + W rezultacie nie należy się spodziewać, że aplikacje graficzne będą posiadały + jednakowy wygląd czy sposób obsługiwania. Istnieje kilka popularnych zestawów + elementów interfejsu graficznego i ich wariacji, włączając w to oryginalny + zestaw Athena z MIT, &motif; (na podstawie którego + został przygotowany zestaw elementów interfejsu graficznego µsoft.windows;; + wszystkie krawędzie fazowane, trzy odcienie szarości), OpenLook + i inne. - Most newer X applications today will use a modern-looking widget - set, either Qt, used by KDE, or - GTK+, used by the - GNOME - project. In this respect, there is some convergence in - look-and-feel of the &unix; desktop, which certainly makes things - easier for the novice user. + Większość nowszych programów graficznych będzie zapewne wykorzystywać jeden ze współczesnych + zestawów elementów interfejsu, jak np. Qt, wykorzystywany w KDE, bądź + GTK+, stosowany w projekcie GNOME. Pod tym względem, + istnieje pewne podobieństwo w wyglądzie i zachowaniu środowisk graficznych w systemach typu + &unix;, co z pewnością ułatwi pracę z systemem początkującym użytkownikom. - Installing X11 + Instalacja X11 - &xorg; or - &xfree86; may be installed on &os;. - Beginning with &os; 5.3-RELEASE, - &xorg; is the default X11 - implementation for &os;. &xorg; is - the X server of the open source X Window System implementation released by the X.Org - Foundation. &xorg; is based on the code of - &xfree86 4.4RC2 and X11R6.6. - The X.Org Foundation released X11R6.7 in April 2004 and - X11R6.8.2 in February 2005, this latter is the version - currently available in the &os; Ports Collection. + Domyślną implementacją serwera X11 dla &os; jest + &xorg;. Jest on serwerem graficznym + o otwartym kodzie (open source) Systemu okien X przygotowanym przez X.Org + Foundation. Bazuje on na kodzie &xfree86; 4.4RC2 + i X11R6.6. Wersją &xorg; dostępną aktualnie + z kolekcji portów &os; jest &xorg.version;. - To build and install &xorg; from the - Ports Collection: + By skompilować i zainstalować &xorg; + z kolekcji portów wpisujemy: &prompt.root; cd /usr/ports/x11/xorg &prompt.root; make install clean - To build &xorg; in its - entirety, be sure to have at least 4 GB of free space - available. + Nim zaczniemy upewnijmy się, że dysponujemy 4 GB wolnej + przestrzeni na dysku na potrzeby kompilacji. - To build and install &xfree86; - from the Ports Collection: + Alternatywnie, X11 może zostać zainstalowany z pakietów binarnych + za pomocą &man.pkg.add.1;. W przypadku wykorzystania opcji zdalnego pobierania + pakietów z sieci przez &man.pkg.add.1; należy pominąć numer wersji pakietu. + Program &man.pkg.add.1; automatycznie pobierze najnowszą wersję + aplikacji. - &prompt.root; cd /usr/ports/x11/XFree86-4 -&prompt.root; make install clean - - Alternatively, X11 - can be installed directly from packages. - Binary packages to use with &man.pkg.add.1; tool are also available for - X11. When the remote fetching - feature of &man.pkg.add.1; is used, the version number of the - package must be removed. &man.pkg.add.1; will automatically fetch - the latest version of the application. - - So to fetch and install the package of - &xorg;, simply type: + Zatem, by pobrać i zainstalować pakiet + &xorg; wystarczy wpisać: &prompt.root; pkg_add -r xorg - The &xfree86; 4.X package can be - installed by typing: + Powyższe polecenia zainstalują kompletne środowisko X11 zawierające serwery, klienty, + czcionki itd. Dostępne są również osobne pakiety i porty elementów X11. - &prompt.root; pkg_add -r XFree86 - - The examples above will install the complete - X11 distribution including the - servers, clients, fonts etc. Separate packages and ports of X11 - are also - available. - - The rest of this chapter will explain how to configure - X11, and how to set up a productive desktop - environment. - - - Moving from <application>&xfree86;</application> to - <application>&xorg;</application> - - As with any port, you should check the - /usr/ports/UPDATING file for changes. - Included in this file are instructions for converting your - system from &xfree86; to - &xorg;. - - Use CVSup to update your ports - tree prior to attempting any conversion. You will also need - to install sysutils/portupgrade prior to - converting your X11 installation. - - In your /etc/make.conf you will need - to add the variable X_WINDOW_SYSTEM=xorg. - This ensures that your system knows which X11 is being used. - The older XFREE86_VERSION variable has been - deprecated and has been replaced with the - X_WINDOW_SYSTEM variable. - - Then, use the following commands: - - &prompt.root; pkg_delete -f /var/db/pkg/imake-4* /var/db/pkg/XFree86-* -&prompt.root; cd /usr/ports/x11/xorg -&prompt.root; make install clean -&prompt.root; pkgdb -F - - The &man.pkgdb.1; command is part of the - portupgrade software and will - update various package dependencies. - - - To build &xorg; in its - entirety, be sure to have at least 4 GB of free space - available. - - + Pozostała część niniejszego rozdziału wyjaśnia jak skonfigurować serwer X11 oraz jak + skonfigurować wspomagające efektywność naszej pracy środowisko pulpitowe. @@ -421,117 +353,97 @@ Christopher Shumway - Contributed by + Napisał - X11 Configuration + Konfiguracja X11 - &xfree86; 4.X - &xfree86; &xorg; X11 - Before Starting + Nim zaczniemy - Before configuration of X11 - the following information about the target system is needed: + Przed rozpoczęciem konfiguracji X11 potrzebne nam będą następujące + informacje o docelowym systemie: - Monitor specifications - Video Adapter chipset - Video Adapter memory + Parametry monitora + Rodzaj chipsetu karty graficznej + Rozmiar pamięci karty graficznej - horizontal scan rate - vertical scan rate + częstotliwość odchylania poziomego + częstotliwość synchronizacji pionowej - The specifications for the monitor are used by - X11 to determine the resolution and - refresh rate to run at. These specifications can usually be - obtained from the documentation that came with the monitor or from - the manufacturer's website. There are two ranges of numbers that - are needed, the horizontal scan rate and the vertical synchronization - rate. + Parametry monitora są wykorzystywane przez X11 do określenia rozdzielczości + i częstotliwości odświeżania ekranu, na jakich ma pracować. Parametry te + można z reguły odczytać z dokumentacji dostarczonej wraz z monitorem + bądź ze strony producenta. Potrzebne są dwa przedziały liczbowe: częstotliwość + odchylania poziomego oraz częstotliwość synchronizacji pionowej. - The video adapter's chipset defines what driver module - X11 uses to talk to the graphics - hardware. With most chipsets, this can be automatically - determined, but it is still useful to know in case the automatic - detection does not work correctly. - - Video memory on the graphic adapter determines the - resolution and color depth which the system can run at. This is - important to know so the user knows the limitations of the - system. + Od rodzaju chipsetu karty graficznej zależy który moduł X11 + wykorzysta do komunikacji z kartą graficzną. W większości przypadków + możliwe jest automatyczne wykrycie rodzaju chipsetu. Tym nie mniej + warto jest go znać, na wypadek gdyby autodetekcja nie powiodła się. + Rozmiar pamięci karty graficznej wpływa bezpośrednio na rozdzielczość + i głębię kolorów, przy których system będzie pracował. Informacja ta jest + istotna, by użytkownik znał ograniczenia systemu w tym zakresie. - Configuring X11 + Konfiguracja X11 - Configuration of X11 is - a multi-step process. The first step is to build an initial - configuration file. - As the super user, simply - run: + Konfiguracja X11 jest procesem składającym się z kilku kroków. + Pierwszym z nich jest przygotowanie wstępnego pliku konfiguracyjnego. + Wystarczy jako użytkownik root wpisać: &prompt.root; Xorg -configure - In the case of &xfree86; - type: + Wygeneruje to szkielet konfiguracji X11 w katalogu + /root, w pliku o nazwie + xorg.conf.new (niezależnie czy skorzystaliśmy z &man.su.1; + czy zalogowaliśmy się bezpośrednio na konto, plik zostanie utworzony w katalogu + zdefiniowanym w zmiennej $HOME dla użytkownika + root). X11 spróbuje wykryć parametry + sprzętu graficznego zainstalowanego w komputerze + i zapisać plik konfiguracyjny, by przy starcie serwera X + były ładowane właściwe sterowniki dla wykrytego sprzętu. - &prompt.root; XFree86 -configure - - This will generate an - X11 configuration skeleton file in the - /root directory called - xorg.conf.new (whether you &man.su.1; or - do a direct login affects the inherited supervisor - $HOME directory variable). - For &xfree86;, this configuration - file is called XF86Config.new. The - X11 program will attempt to probe - the graphics hardware on the system and write a - configuration file to load the proper drivers for the detected - hardware on the target system. - - The next step is to test the existing - configuration to verify that &xorg; - can work with the graphics - hardware on the target system. To perform this task, - type: + Kolejnym krokiem jest przetestowanie konfiguracji + i sprawdzenie czy &xorg; jest w stanie + współpracować ze sprzętem graficznym w systemie. W tym celu + należy wpisać: &prompt.root; Xorg -config xorg.conf.new - &xfree86; users will type: - - &prompt.root; XFree86 -xf86config XF86Config.new - - If a black and grey grid and an X mouse cursor appear, - the configuration was successful. To exit the test, just press + Jeśli na ekranie pojawi się siatka złożona z czarnych i szarych elementów, + a także kursor myszy w kształcie litery X, oznaczać to będzie, że X11 został + skonfigurowany poprawnie. By wyłączyć ekran testowy wystarczy wcisnąć kombinację + klawiszy Ctrl Alt Backspace - simultaneously. + . - If the mouse does not work, you will need to first - configure it before proceeding. See - in the &os; install chapter. + Jeśli okaże się, że kursor nie reaguje na ruchy myszy będziemy musieli wpierw + ją skonfigurować. rozdziału Instalacja &os; + zawiera szczegółowe informacje na ten temat. - X11 tuning + Dostrajanie X11 - Next, tune the xorg.conf.new (or XF86Config.new if you are running &xfree86;) - configuration file to taste. Open the file in a text editor such - as &man.emacs.1; or &man.ee.1;. First, add the - frequencies for the target system's monitor. These are usually - expressed as a horizontal and vertical synchronization rate. These - values are added to the xorg.conf.new file - under the "Monitor" section: + Następnym krokiem jest dostrojenie konfiguracji pliku xorg.conf.new + do naszych upodobań. Otwórzmy plik w edytorze tekstu, np. + w &man.emacs.1; bądź &man.ee.1;. Wpierw powinniśmy dodać częstotliwości + z jakimi może pracować nasz monitor. Z reguły określane są jako częstotliwości + synchronizacji pionowej i poziomej. Wartości te są dodawane + do pliku xorg.conf.new w sekcji + "Monitor": Section "Monitor" Identifier "Monitor0" @@ -541,20 +453,18 @@ VertRefresh 48-120 EndSection - The HorizSync and - VertRefresh keywords may be missing in the - configuration file. If they are, they need to be added, with - the correct horizontal synchronization rate placed after the - HorizSync keyword and the vertical - synchronization rate after the VertRefresh - keyword. In the example above the target monitor's rates were - entered. + Słów kluczowych HorizSync i + VertRefresh może brakować w pliku konfiguracyjnym. + Jeśli tak jest, można je śmiało dodać wpisując właściwą wartość częstotliwości + odchylania poziomego zaraz po HorizSync oraz + wartość częstotliwości synchronizacji pionowej po VertRefresh. + W powyższym przykładzie wartości te zostały wpisane. - X allows DPMS (Energy Star) features to be used with capable - monitors. The &man.xset.1; program controls the time-outs and can force - standby, suspend, or off modes. If you wish to enable DPMS features - for your monitor, you must add the following line to the monitor - section: + X umożliwia również korzystanie z funkcji DPMS (Energy Star), jeśli dysponujemy + monitorem zgodnym z tym standardem. Program &man.xset.1; kontroluje limity czasowe + i może wymusić tryb oczekiwania, zawieszenia czy tryby wyłączania. Jeśli chcemy + włączyć funkcje DPMS dla naszego monitora, musimy dodać poniższy wiersz + w sekcji monitora: Option "DPMS" @@ -562,14 +472,11 @@ EndSection xorg.conf - - XF86Config - - While the xorg.conf.new (or XF86Config.new) - configuration file is still open in an editor, select - the default resolution and color depth desired. This is - defined in the "Screen" section: + Mając wciąż otwarty w edytorze plik xorg.conf.new + wybierzmy domyślną + rozdzielczość i głębię kolorów. Parametry te definiowane są w sekcji + "Screen": Section "Screen" Identifier "Screen0" @@ -583,101 +490,153 @@ EndSection EndSubSection EndSection - The DefaultDepth keyword describes - the color depth to run at by default. This can be overridden - with the command line switch to - &man.Xorg.1; (or &man.XFree86.1;). - The Modes keyword - describes the resolution to run at for the given color depth. - Note that only VESA standard modes are supported as defined by - the target system's graphics hardware. - In the example above, the default color depth is twenty-four - bits per pixel. At this color depth, the accepted resolution is - 1024 by 768 - pixels. + Słowo kluczowe DefaultDepth odnosi się do domyślnej głębi + kolorów. Opcja ta może być zmieniona za pomocą parametru + polecenia &man.Xorg.1;. + Słowo kluczowe Modes odnosi się do rozdzielczości, w której + ma pracować serwer X dla danej głębi kolorów. Należy zwrócić uwagę, iż dostępne + są jedynie standardowe tryby VESA, zgodne ze sprzętem graficznym instalowanym w danym + systemie. W powyższym przykładzie, domyślna głębia kolorów to dwadzieścia cztery + bity na piksel. Przy tej głębi dostępna jest rozdzielczość + 1024 na 768 pikseli. - Finally, write the configuration file and test it using - the test mode given above. + Możemy w końcu zapisać plik konfiguracyjny i sprawdzić go wykorzystując + podany powyżej tryb testowy. - One of the tools available to assist you during - troubleshooting process are the X11 log files, which contain - information on each device that the X11 server attaches to. - &xorg; log file names are in the format - of /var/log/Xorg.0.log - (&xfree86; log file names follow the - format of XFree86.0.log). The exact name - of the log can vary from Xorg.0.log to - Xorg.8.log and so forth. + Jednym z pomocnych narzędzi w radzeniu sobie z problemami + są pliki dzienników X11, zawierające informacje odnośnie każdego + urządzenia, do którego jest podłączony serwer X11. + Nazwy plików dzienników &xorg; wykorzystują + format /var/log/Xorg.0.log. Dokładna nazwa pliku + dziennika może być różna w zakresie od Xorg.0.log do + Xorg.8.log. - If all is well, the configuration - file needs to be installed in a common location where - &man.Xorg.1; (or &man.XFree86.1;) - can find it. - This is typically /etc/X11/xorg.conf or - /usr/X11R6/etc/X11/xorg.conf (for - &xfree86; it is called - /etc/X11/XF86Config or - /usr/X11R6/etc/X11/XF86Config). + Jeśli test wypadł dobrze, należy zainstalować plik konfiguracyjny + w miejscu gdzie &man.Xorg.1; będzie + w stanie go znaleźć. Z reguły jest to /etc/X11/xorg.conf + lub /usr/X11R6/etc/X11/xorg.conf. &prompt.root; cp xorg.conf.new /etc/X11/xorg.conf - For &xfree86;: + Proces konfiguracji X11 dobiegł końca. &xorg; + można uruchomić za pomocą pomocą polecenia &man.startx.1;. + Serwer X11 może być również uruchamiany + wykorzystując &man.xdm.1;. - &prompt.root; cp XF86Config.new /etc/X11/XF86Config + Dostępny jest również graficzny konfigurator - + &man.xorgcfg.1; - + dostarczany razem z dystrybucją X11. Pozwala on nam interaktywnie zdefiniować + naszą konfigurację wybierając odpowiednie sterowniki i ustawienia. + Program ten można uruchomić z konsoli wpisując polecenie + xorgcfg -textmode. Więcej szczegółów zawiera + strona podręcznika systemowego &man.xorgcfg.1;. - The X11 configuration process is now - complete. In order to start - &xfree86; 4.X with &man.startx.1;, - install the x11/wrapper port. - &xorg; already includes the wrapper - code and does not require the installation of the wrapper port. - The X11 server may also be started with the use of - &man.xdm.1;. - - There is also a graphical configuration tool, - &man.xorgcfg.1; (&man.xf86cfg.1; for &xfree86;), that comes with the - X11 distribution. It - allows you to interactively define your configuration by choosing - the appropriate drivers and settings. This program can be invoked from the console, by typing the command xorgcfg -textmode. For more details, - refer to the &man.xorgcfg.1; and &man.xf86cfg.1; manual pages. - - Alternatively, there is also a tool called &man.xorgconfig.1; - (&man.xf86config.1; for &xfree86;), - this program is a console utility that is less user friendly, - but it may work in situations where the other tools do - not. + Istnieje również, jako alternatywa, program &man.xorgconfig.1;, + będący aplikacją konsolową, mniej przyjazną dla początkujących użytkowników, + jednakże przydatną w sytuacjach gdy inne narzędzia nie działają + poprawnie. - Advanced Configuration Topics + Konfiguracja zaawansowana - Configuration with &intel; i810 Graphics Chipsets + Konfiguracja z chipsetem graficznym &intel; i810 - Intel i810 graphic chipset + chipset graficzny Intel i810 - Configuration with &intel; i810 integrated chipsets - requires the agpgart - AGP programming interface for X11 - to drive the card. See the &man.agp.4; driver manual page - for more information. + Konfiguracja ze zintegrowanym chipsetem &intel; i810 wymaga wykorzystania + interfejsu programowego AGP agpgart do obsługi karty + w X11. Więcej informacji można znaleźć w podręczniku systemowym sterownika + &man.agp.4;. - This will allow configuration of the hardware as any other - graphics board. Note on systems without the &man.agp.4; - driver compiled in the kernel, trying to load the module - with &man.kldload.8; will not work. This driver has to be - in the kernel at boot time through being compiled in or - using /boot/loader.conf. + Pozwoli to nam skonfigurować naszą kartę graficzną jak każdą inną. + W tym momencie należy zwrócić uwagę na fakt, iż w systemach bez &man.agp.4; + wkompilowanego w jądro, próba załadowania modułu za pomocą + &man.kldload.8; nie powiedzie się. Sterownik ten musi być obecny + w jądrze w trakcie uruchamiania systemu poprzez wkompilowanie go + bądź załadowanie za pomocą /boot/loader.conf. + - If you are using &xfree86; 4.1.0 (or - later) and messages about unresolved symbols like - fbPictureInit appear, try adding the - following line after Driver "i810" in the - X11 configuration file: - Option "NoDDC" + + Dodanie płaskiego monitora szerokokątnego + + konfiguracja płaskiego monitora szerokokątnego + + Sekcja ta zakłada, że posiadamy odrobinę wiedzy o zaawansowanej + konfiguracji X11. Jeśli próby wykorzystania opisanych wyżej standardowych + narzędzi konfiguracyjnych nie powiodły się, w plikach dzienników znajdziemy + dostateczną ilość informacji pomocnych w uruchomieniu X z monitorem + szerokokątnym. Będziemy musieli wykorzystać dowolny edytor teksu. + + Obecne formaty szerokokątne (WSXGA, WSXGA+, WUXGA, WXGA, WXGA+, itd.) + obsługują formaty 16:10 oraz 10:9 bądź o innych proporcjach obrazu, które + mogą stworzyć problemy w trakcie konfiguracji X. Niektórymi z powszechnie + wykorzystywanych rozdzielczości ekranu dla proporcji 16:10 są: + + + 2560x1600 + 1920x1200 + 1680x1050 + 1440x900 + 1280x800 + + + W pewnym momencie będzie to tak proste jak dodanie którejś z tych + rozdzielczości jako możliwych trybów Mode w + Section "Screen", jak np.: + + Section "Screen" +Identifier "Screen0" +Device "Card0" +Monitor "Monitor0" +DefaultDepth 24 +SubSection "Display" + Viewport 0 0 + Depth 24 + Modes "1680x1050" +EndSubSection +EndSection + + Tym nie mniej &xorg; jest na tyle sprytny, + że potrafić pozyskać informacje o rozdzielczości ekranu monitora szerokokątnego + za pomocą I2C/DDC w taki sposób, że wie jakie rozdzielczości potrafi obsłużyć + monitor w kwestii częstotliwości i rozdzielczość. + + Jeśli odpowiednie wpisy ModeLine nie istnieją w sterownikach, + będziemy musieli podpowiedzieć co nieco serwerowi &xorg;. + Z pliku /var/log/Xorg.0.log możemy wydobyć dostateczną + ilość informacji, by móc ręcznie stworzyć poprawnie obsługiwany + ModeLine. Wystarczy odnaleźć zapis podobny do: + + (II) MGA(0): Supported additional Video Mode: +(II) MGA(0): clock: 146.2 MHz Image Size: 433 x 271 mm +(II) MGA(0): h_active: 1680 h_sync: 1784 h_sync_end 1960 h_blank_end 2240 h_border: 0 +(II) MGA(0): v_active: 1050 v_sync: 1053 v_sync_end 1059 v_blanking: 1089 v_border: 0 +(II) MGA(0): Ranges: V min: 48 V max: 85 Hz, H min: 30 H max: 94 kHz, PixClock max 170 MHz + + Jest to tzw. informacja EDID. Stworzenie na jej podstawie + ModeLine jest zaledwie kwestią + wpisania we właściwej kolejności kilku liczb: + + ModeLine <name> <clock> <4 horiz. timings> <4 vert. timings> + + Tak więc wpis ModeLine w Section "Monitor" + dla tego przykładu wyglądałby następująco: + + Section "Monitor" +Identifier "Monitor1" +VendorName "Bigname" +ModelName "BestModel" +ModeLine "1680x1050" 146.2 1680 1784 1960 2240 1050 1053 1059 1089 +Option "DPMS" +EndSection + + Po tych kilku prostych zmianach X powinien zacząć działać poprawnie + z naszym szerokokątnym monitorem. @@ -688,128 +647,104 @@ EndSection Murray Stokely - Contributed by + Napisał - Using Fonts in X11 + Korzystanie z czcionek w X11 - Type1 Fonts - The default fonts that ship with - X11 are less than ideal for typical - desktop publishing applications. Large presentation fonts show up - jagged and unprofessional looking, and small fonts in - &netscape; are almost completely unintelligible. - However, there are several free, high quality Type1 (&postscript;) fonts - available which can be readily used - with X11. For instance, the URW font collection - (x11-fonts/urwfonts) includes - high quality versions of standard type1 fonts (Times Roman, - Helvetica, Palatino and others). The Freefonts collection - (x11-fonts/freefonts) includes - many more fonts, but most of them are intended for use in - graphics software such as the Gimp, and are not - complete enough to serve as screen fonts. In addition, - X11 can be configured to use - &truetype; fonts with a minimum of effort. For more details on - this, see the &man.X.7; manual page or the - section on &truetype; fonts. + Czcionki Type1 + Czcionki dostarczane razem z X11 są dalekie od idealnych dla typowych + aplikacji biurowych. Duże czcionki sprawiają wrażenie postrzępionych + i mało profesjonalnych. Natomiast, małe czcionki w &netscape; + są całkowicie nieczytelne. Tym nie mniej, dostępnych jest kilka darmowych, wysokiej jakości + czcionek Type1 (&postscript;), gotowych do użycia z X11. Na przykład, + kolekcja czcionek URW (x11-fonts/urwfonts) zawiera + wysokiej jakości wersje standardowych czcionek type1 (Times + Roman, Helvetica, Palatino i innych). Kolekcja Freefonts + (x11-fonts/freefonts) to wiele dodatkowych czcionek, + przy czym większość z nich przewidzianych jest do użycia z oprogramowaniem graficznym, + jak np. Gimp, tym samym nie są przygotowane do wykorzystania + jako czcionki do aplikacji. Dodatkowo, przy minimum wysiłku, można skonfigurować X11, + by korzystał z czcionek &truetype;. Więcej szczegółów znaleźć można w podręczniku systemowym + &man.X.7; lub w części poświęconej czcionkom &truetype;. - To install the above Type1 font collections from the ports - collection, run the following commands: + By zainstalować kolekcje czcionek Type1 z portów, należy wpisać + następujące polecenia: &prompt.root; cd /usr/ports/x11-fonts/urwfonts &prompt.root; make install clean - And likewise with the freefont or other collections. To have the X - server detect these fonts, add an appropriate line to the - X server configuration file in /etc/X11/ - (xorg.conf for - &xorg; and - XF86Config for - &xfree86;), which reads: + Analogicznie postępujemy z czcionkami freefont bądź innymi kolekcjami. Aby serwer X + wykrył zainstalowane czcionki, należy dodać odpowiedni wpis do pliku konfiguracji + serwera (/etc/X11/xorg.conf) postaci: FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/URW/" - Alternatively, at the command line in the X session - run: + Alternatywną metodą jest wpisanie w trakcie sesji X: &prompt.user; xset fp+ /usr/X11R6/lib/X11/fonts/URW &prompt.user; xset fp rehash - This will work but will be lost when the X session is closed, - unless it is added to the startup file (~/.xinitrc - for a normal startx session, - or ~/.xsession when logging in through a - graphical login manager like XDM). - A third way is to use the new - /usr/X11R6/etc/fonts/local.conf file: see the - section on anti-aliasing. + O ile rozwiązanie to również przyniesie pożądany efekt, o tyle dokonane w ten sposób + zmiany zostaną stracone po zakończeniu sesji X. Oczywiście powyższe polecenia można dodać do + pliku startowego (~/.xinitrc dla typowej sesji startx + bądź pliku ~/.xsession przy logowaniu się za pomocą graficznego + menedżera logowania, jak np. XDM). Trzecią metodą jest + skorzystanie z nowego pliku /usr/X11R6/etc/fonts/local.conf: + szczegóły w części poświęconej wygładzaniu. - &truetype; Fonts + Czcionki &truetype; - TrueType Fonts - fonts + TrueType + czcionki TrueType - Both &xfree86; 4.X and &xorg; have built in support - for rendering &truetype; fonts. There are two different modules - that can enable this functionality. The freetype module is used - in this example because it is more consistent with the other font - rendering back-ends. To enable the freetype module just add the - following line to the "Module" section of the - /etc/X11/xorg.conf or - /etc/X11/XF86Config file. + &xorg; + posiada wbudowaną obsługę czcionek &truetype;. Istnieją dwa moduły, które mogą aktywować + tę funkcję. W przykładzie wykorzystany został moduł freetype, z uwagi na większą spójność + z innymi wewnętrznymi elementami wyświetlającymi czcionki. By włączyć moduł freetype, + wystarczy dodać poniższy wiersz do sekcji "Module" pliku + /etc/X11/xorg.conf. Load "freetype" - For &xfree86; 3.3.X, a separate - &truetype; font server is needed. - Xfstt is commonly used for - this purpose. To install Xfstt, - simply install the port - x11-servers/Xfstt. - - Now make a directory for the &truetype; fonts (for example, - /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TrueType) - and copy all of the &truetype; fonts into this directory. Keep in - mind that &truetype; fonts cannot be directly taken from a - &macintosh;; they must be in &unix;/&ms-dos;/&windows; format for use by - X11. Once the files have been - copied into this directory, use - ttmkfdir to create a - fonts.dir file, so that the X font renderer - knows that these new files have been installed. - ttmkfdir is available from the FreeBSD - Ports Collection as - x11-fonts/ttmkfdir. + Teraz musimy utworzyć katalog dla czcionek &truetype; (na przykład + /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TrueType) i skopiować wszystkie + czcionki do tego katalogu. Należy pamiętać, że czcionki &truetype; + nie mogą być bezpośrednio skopiowane z systemu &macintosh;, by możliwe było + wykorzystanie ich z X11; muszą być w formacie &unix;/&ms-dos;/&windows;. Po skopiowaniu + plików należy wykorzystać ttmkfdir do stworzenia pliku + fonts.dir, by poinformować X, że zostały zainstalowane nowe + czcionki. Program ttmkfdir dostępny jest z kolekcji portów + FreeBSD jako x11-fonts/ttmkfdir. &prompt.root; cd /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TrueType -&prompt.root; ttmkfdir > fonts.dir +&prompt.root; ttmkfdir -o fonts.dir - Now add the &truetype; directory to the font - path. This is just the same as described above for Type1 fonts, that is, use + Na koniec musimy dodać katalog &truetype; do ścieżki czcionek. Robimy to analogicznie + jak w przypadku czcionek Type1, za pomocą polecenia &prompt.user; xset fp+ /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TrueType &prompt.user; xset fp rehash - or add a FontPath line to the - xorg.conf (or XF86Config) file. + bądź dodając wiersz FontPath do pliku + xorg.conf. - That's it. Now &netscape;, + Gotowe. Teraz &netscape;, Gimp, - &staroffice;, and all of the other X - applications should now recognize the installed &truetype; - fonts. Extremely small fonts (as with text in a high resolution - display on a web page) and extremely large fonts (within - &staroffice;) will look much better - now. + &staroffice; i wszystkie inne aplikacje X + powinny rozpoznawać zainstalowane czcionki &truetype;. Bardzo małe czcionki + (jak np. tekst na stronie WWW przy ustawionej wysokiej rozdzielczości + ekranu) oraz bardzo duże (w &staroffice;) + będą wyglądały zdecydowanie lepiej. @@ -818,50 +753,47 @@ EndSection Joe Marcus Clarke - Updated by + Zaktualizował - Anti-Aliased Fonts + Wygładzane czcionki - anti-aliased fonts - fonts - anti-aliased + wygładzane czcionki + czcionki + wygładzane - Anti-aliasing has been available in X11 since - &xfree86; 4.0.2. However, font - configuration was cumbersome before the introduction of + Wygładzanie (anti-aliasing) dostępne było w X11 + od &xfree86; 4.0.2. Jednakże konfiguracja + czcionek była niezmiernie nieporęczna do ukazania się &xfree86; 4.3.0. - Beginning with - &xfree86; 4.3.0, all fonts in X11 - that are found - in /usr/X11R6/lib/X11/fonts/ and - ~/.fonts/ are automatically - made available for anti-aliasing to Xft-aware applications. Not - all applications are Xft-aware, but many have received Xft support. - Examples of Xft-aware applications include Qt 2.3 and higher (the - toolkit for the KDE desktop), - GTK+ 2.0 and higher (the toolkit for the - GNOME desktop), and - Mozilla 1.2 and higher. + Począwszy od tej właśnie wersji, wszystkie czcionki w X11 dostępne + w katalogach /usr/X11R6/lib/X11/fonts/ oraz + ~/.fonts/ są automatycznie dostępne + dla aplikacji korzystających z wygładzania Xft. Nie wszystkie aplikacje + potrafią korzystać z Xft, lecz wiele z czasem otrzymało wsparcie Xft. + Przykładami aplikacji korzystających z Xft są Qt 2.3 i późniejsze (pakiet + narzędzi graficznych dla środowiska KDE), + GTK+ 2.0 i późniejsze (pakiet narzędzi graficznych dla środowiska + GNOME desktop) oraz + Mozilla 1.2 i późniejsze. - In order to control which fonts are anti-aliased, or to - configure anti-aliasing properties, create (or edit, if it - already exists) the file - /usr/X11R6/etc/fonts/local.conf. Several - advanced features of the Xft font system can be tuned using - this file; this section describes only some simple - possibilities. For more details, please see + By móc kontrolować, które czcionki będą wygładzane bądź skonfigurować + właściwości wygładzania, należy stworzyć (bądź zmodyfikować, jeśli istnieje) + plik /usr/X11R6/etc/fonts/local.conf. Wykorzystując + ten plik możemy dostroić kilka zaawansowanych opcji systemu czcionek Xft, + jednakże rozdział ten skupia się jedynie na kilku podstawowych funkcjach. + Więcej szczegółów znaleźć można w podręczniku systemowym &man.fonts-conf.5;. XML - This file must be in XML format. Pay careful attention to - case, and make sure all tags are properly closed. The file - begins with the usual XML header followed by a DOCTYPE - definition, and then the <fontconfig> tag: + W pliku tym stosowany jest format kodu XML. Przy jego edycji należy + pamiętać o właściwym zamykaniu wszystkich znaczników. Zaczyna się on + od typowego nagłówka XML oraz definicji DOCTYPE. Następnym w kolejności + jest znacznik <fontconfig>: <?xml version="1.0"?> @@ -869,27 +801,26 @@ EndSection <fontconfig> - As previously stated, all fonts in - /usr/X11R6/lib/X11/fonts/ as well as - ~/.fonts/ are already made available to - Xft-aware applications. If you wish to add another directory - outside of these two directory trees, add a line similar to the - following to - /usr/X11R6/etc/fonts/local.conf: + Jak już to zostało wcześniej powiedziane, wszystkie czcionki w katalogach + /usr/X11R6/lib/X11/fonts/ oraz + ~/.fonts/ są automatycznie dostępne dla aplikacji + korzystających z Xft. Jeśli natomiast chcemy dodać inny katalog nie będący + podkatalogiem żadnego z powyższych, musimy dodać do pliku + /usr/X11R6/etc/fonts/local.conf wiersz podobny + do poniższego: - <dir>/path/to/my/fonts</dir> + <dir>/ścieżka/do/moich/czcionek</dir> - After adding new fonts, and especially new font directories, - you should run the following command to rebuild the font - caches: + Po dodaniu nowych czcionek, a szczególnie nowych katalogów, powinniśmy uruchomić + poniższe polecenie, by przebudować bufor informacji o czcionkach: &prompt.root; fc-cache -f - Anti-aliasing makes borders slightly fuzzy, which makes very - small text more readable and removes staircases from - large text, but can cause eyestrain if applied to normal text. To - exclude font sizes smaller than 14 point from anti-aliasing, include - these lines: + Wygładzanie sprawia, że brzegi czcionek stają się lekko zamazane, dzięki czemu + małe litery są bardziej czytelne, a duże pozbawione efektu schodków. + Może jednak prowadzić do zmęczenia oczu gdy zostanie użyte w stosunku do liter + o normalnej wiekości. By wyłączyć wygładzanie czcionek o rozmiarze mniejszym + niż 14 punktów, należy dodać poniższe wiersze do pliku konfiguracyjnego: <match target="font"> <test name="size" compare="less"> @@ -908,14 +839,14 @@ EndSection </edit> </match> - fonts - spacing + czcionki + odstępy - Spacing for some monospaced fonts may also be inappropriate - with anti-aliasing. This seems to be an issue with - KDE, in particular. One possible fix for - this is to force the spacing for such fonts to be 100. Add the - following lines: + Korzystając z wygładzania może się okazać, iż również odstępy pomiędzy literami + niektórych czcionek o stałej szerokości są niewłaściwe. Ma to miejsce szczególnie + w przypadku KDE. Jedynym rozwiązaniem + tego problemu jest wymuszenie stałego odstępu o wartości 100 dla danych czcionek. + W tym celu musimy wpisać: <match target="pattern" name="family"> <test qual="any" name="family"> @@ -934,8 +865,8 @@ EndSection </edit> </match> - (this aliases the other common names for fixed fonts as - "mono"), and then add: + (powyższe deklaruje inne typowe nazwy czcionek o stałej szerokości jako + "mono"), a następnie: <match target="pattern" name="family"> <test qual="any" name="family"> @@ -946,12 +877,11 @@ EndSection </edit> </match> - Certain fonts, such as Helvetica, may have a problem when - anti-aliased. Usually this manifests itself as a font that - seems cut in half vertically. At worst, it may cause - applications such as Mozilla to - crash. To avoid this, consider adding the following to - local.conf: + Niektóre czcionki, jak np. Helvetica, mogą stwarzać problemy jeśli zostaną + poddane wygładzaniu. Z reguły daje to efekt czcionki przeciętej pionowo na pół. + W najgorszym wypadku, może prowadzić to do załamania aplikacji typu + Mozilla. By tego uniknąć, warto dodać poniższe + do pliku local.conf: <match target="pattern" name="family"> <test qual="any" name="family"> @@ -962,40 +892,39 @@ EndSection </edit> </match> - Once you have finished editing - local.conf make sure you end the file - with the </fontconfig> tag. Not doing this will cause - your changes to be ignored. + Skończywszy edycję local.conf upewnijmy się, + że plik kończy się znacznikiem </fontconfig>. + Bez tego może się okazać, że nasze zmiany zostaną zignorowane. - The default font set that comes with - X11 is not very - desirable when it comes to anti-aliasing. A much better - set of default fonts can be found in the - x11-fonts/bitstream-vera - port. This port will install a - /usr/X11R6/etc/fonts/local.conf file - if one does not exist already. If the file does exist, - the port will create a /usr/X11R6/etc/fonts/local.conf-vera - file. Merge the contents of this file into - /usr/X11R6/etc/fonts/local.conf, and the - Bitstream fonts will automatically replace the default - X11 Serif, Sans Serif, and Monospaced - fonts. + Korzystanie z domyślnego zestawu czcionek, dostępnego wraz z X11, + nie jest wskazane jeśli chodzi o wygładzanie. Zdecydowanie lepszy + zestaw domyślnych czcionek zawiera port + x11-fonts/bitstream-vera. + Port ten zainstaluje również plik + /usr/X11R6/etc/fonts/local.conf jeśli + jeszcze go nie mamy. Jeśli natomiast istnieje już taki plik + w systemie, stworzony zostanie plik + /usr/X11R6/etc/fonts/local.conf-vera. Wystarczy + dołączyć zawartość tego pliku do + /usr/X11R6/etc/fonts/local.conf, by czcionki + Bitstream automatycznie zastąpiły domyślne czcionki + X11 Serif, Sans Serif i Monospaced. - Finally, users can add their own settings via their personal - .fonts.conf files. To do this, each user should - simply create a ~/.fonts.conf. This file must - also be in XML format. + Na koniec, użytkownicy mogą dodać swoją konfigurację poprzez własny + plik .fonts.conf. W tym celu każdy użytkownik + może stworzyć i zmodyfikować plik ~/.fonts.conf. + Również ten plik wykorzystuje format XML. - LCD screen - Fonts - LCD screen + monitor LCD + czcionki + monitor LCD - One last point: with an LCD screen, sub-pixel sampling may be - desired. This basically treats the (horizontally separated) - red, green and blue components separately to improve the horizontal - resolution; the results can be dramatic. To enable this, add the - line somewhere in the local.conf file: + Ostatnia rzecz: osoby korzystające z monitorów LCD mogą pragnąć + zastosować wygładzanie podpikselowe. W skrócie, w metodzie tej + czerwone, zielone i niebieskie komponenty (oddzielone w płaszczyźnie + poziomej) traktowane są oddzielnie, co poprawia rozdzielczość + poziomą i przynosi radykalne efekty. By włączyć wygładzanie podpikselowe + należy dodać poniższy wiersz do pliku local.conf: <match target="font"> @@ -1008,29 +937,27 @@ EndSection </match> - Depending on the sort of display, - rgb may need to be changed to bgr, - vrgb or vbgr: experiment and - see which works best. + Zależnie od typu monitora, może się okazać, że będziemy musieli zastąpić + rgb wartościami bgr, + vrgb lub vbgr: poeksperymentujmy i sprawdźmy + co da najlepszy efekt. Mozilla - disabling anti-aliased fonts + wyłączenie wygładzanych czcionek - Anti-aliasing should be enabled the next time the X - server is started. However, programs must know how to take - advantage of it. At present, the Qt toolkit does, - so the entire KDE environment can - use anti-aliased fonts. - GTK+ and - GNOME can also be made to use - anti-aliasing via the Font capplet (see for details). By default, - Mozilla 1.2 and greater will - automatically use anti-aliasing. To disable this, rebuild - Mozilla with the - -DWITHOUT_XFT flag. + Wygładzanie powinno być aktywne przy następnym uruchomieniu + serwera X. Tym nie mniej, programy muszą zostać poinformowane, + by z niego korzystać. W chwili obecnej pakiet narzędzi Qt + korzysta z wygładzania czcionek, tym samym również i całe środowisko + KDE. GTK+ oraz GNOME + również można skonfigurować do pracy z wygładzanymi czcionkami poprzez + aplet Font ( + zawiera szczegółowy opis). Domyślnie, Mozilla + 1.2 i późniejsze będą automatycznie korzystać z wygładzania. + By wyłączyć tę opcję, należy ponownie skompilować program z parametrem + -DWITHOUT_XFT. @@ -1040,245 +967,222 @@ EndSection Seth Kingsley - Contributed by + Napisał - The X Display Manager + Menedżer pulpitów X - Overview + Omówienie - X Display Manager - The X Display Manager (XDM) is - an optional part of the X Window System that is used for login - session management. This is useful for several types of - situations, including minimal X Terminals, - desktops, and large network display - servers. Since the X Window System is network and protocol - independent, there are a wide variety of possible configurations - for running X clients and servers on different machines - connected by a network. XDM provides - a graphical interface for choosing which display server to - connect to, and entering authorization information such as a - login and password combination. + Menedżer pulpitów XDM + Menedżer pulpitów X (ang. X Display Manager XDM) jest + opcjonalną częścią Systemu okien X, wykorzystywaną do zarządzania sesjami logowania. + Znajduje on zastosowanie w kilku typach sytuacji, włączając w to zarówno + minimalistyczne Terminale X, komputery prywatne, jak również ogromne + sieciowe serwery graficzne. Z uwagi na fakt, iż System okien X jest niezależny + od wykorzystywanej sieci jak i protokołu, istnieje wiele możliwych konfiguracji + klientów i serwerów na różnych maszynach połączonych ze sobą + za pomocą sieci. XDM dostarcza graficznego interfejsu + pozwalającego wybrać, z którym serwerem się połączymy, jak i przeprowadzić autoryzację, + np. za pomocą kombinacji loginu i hasła. - Think of XDM as - providing the same functionality to the user as the - &man.getty.8; utility (see for - details). That is, it performs system logins to the display - being connected to and then runs a session manager on behalf of - the user (usually an X window - manager). XDM then waits for this - program to exit, signaling that the user is done and should be - logged out of the display. At this point, - XDM can display the login and display - chooser screens for the next user to login. + XDM można postrzegać jako narzędzie dostarczające + użytkownikowi takich samych funkcjonalności jak &man.getty.8; (szczegółowy opis zawiera + ). Oznacza to, że to właśnie menedżer pulpitów + w imieniu użytkownika dokonuje logowania do systemu i uruchamia menedżera sesji + (z reguły menedżera okien). Następnie, XDM oczekuje + aż program zakończy działanie, sygnalizując tym samym, że użytkownik skończył pracę + i menedżer pulpitów powinien go wylogować z systemu. W tym momencie + XDM może ponownie wyświetlić ekran logowania + i wyboru środowiska graficznego oczekująć na kolejnego użytkownika. - Using XDM + Korzystanie z XDM - The XDM daemon program is - located in /usr/X11R6/bin/xdm. This program - can be run at any time as root and it will - start managing the X display on the local machine. If - XDM is to be run every - time the machine boots up, a convenient way to do this is by - adding an entry to /etc/ttys. For more - information about the format and usage of this file, see . There is a line in the default - /etc/ttys file for running the - XDM daemon on a virtual terminal: + Demon XDM znajduje się + w /usr/X11R6/bin/xdm. Program ten może zostać + uruchomiony w dowolnej chwili przez użytkownika root + i od razu rozpocznie zarządzanie ekranami X w lokalnym systemie. + Jeśli jednak XDM ma być uruchamiany przy każdym + starcie systemu, najlepszym rozwiązaniem jest dodanie odpowiedniego wpisu + do pliku /etc/ttys. zawiera więcej informacji odnośnie formatu i wykorzystania + tego pliku. W domyślnej wersji plik /etc/ttys zawiera wiersz + uruchamiający demona XDM w wirtualnym terminalu: ttyv8 "/usr/X11R6/bin/xdm -nodaemon" xterm off secure - By default this entry is disabled; in order to enable it - change field 5 from off to - on and restart &man.init.8; using the - directions in . The first field, the - name of the terminal this program will manage, is - ttyv8. This means that - XDM will start running on the 9th - virtual terminal. + Domyślnie, wiersz ten jest nieaktywny. By go uaktywnić należy zmienić zawartość 5 + kolumny z off na on i ponownie uruchomić &man.init.8; + wykorzystująć wskazówki z . Pierwsza kolumna - nazwa terminala, + którym będzie zarządzał dany program - to ttyv8. Oznacza to, + że XDM będzie pracował na dziewiątny wirtualnym + terminalu. - Configuring XDM + Konfiguracja XDM - The XDM configuration directory - is located in /usr/X11R6/lib/X11/xdm. In - this directory there are several files used to change the - behavior and appearance of - XDM. Typically these files will - be found: + W katalogu /usr/X11R6/lib/X11/xdm znajdują się pliki konfiguracyjne + XDM. Pliki te można wykorzystać do zmiany zachowania i wyglądu + menedżera ekranów. Z reguły są to następujące pliki: - File - Description + Plik + Opis Xaccess - Client authorization ruleset. + Zestaw reguł autoryzacji klientów. Xresources - Default X resource values. + Domyślne wartości zasobów X. Xservers - List of remote and local displays to manage. + Lista zdalnych i lokalnych ekranów do zarządzania. Xsession - Default session script for logins. + Domyślny skrypt sesji logowania. Xsetup_* - Script to launch applications before the login - interface. + Skrypt uruchamiający aplikacje przed interfejsem logowania. xdm-config - Global configuration for all displays running on - this machine. + Konfiguracja globalna dla wszystkich ekranów danej maszynie. xdm-errors - Errors generated by the server program. + Błędy generowane przez program serwera. xdm-pid - The process ID of the currently running XDM. + Identyfikator procesu aktualnie działającego XDM. - Also in this directory are a few scripts and programs used - to set up the desktop when XDM is - running. The purpose of each of these files will be briefly - described. The exact syntax and usage of all of these files is - described in &man.xdm.1;. + W tym katalogu znajduje się również kilka skryptów i programów wykorzystywanych + do konfiguracji pulpitów w trakcie działania XDM. + Zadanie każdego z tych plików zostanie pokrótce omówione. Dokładna składnia + i wykorzystanie wszystkich tych plików znajduje się w &man.xdm.1;. - The default configuration is a simple rectangular login - window with the hostname of the machine displayed at the top in - a large font and Login: and - Password: prompts below. This is a good starting - point for changing the look and feel of - XDM screens. + W domyślnej konfiguracji pojawi się prostokątne okno logowania z nazwą maszyny + wypisaną dużą czcionką na samej górze, wraz z polami Login: i + Password:. Jest to dobry punkt wyjściowy do modyfikacji wyglądu + i zachowania ekranów XDM. Xaccess - The protocol for connecting to - XDM controlled displays is called - the X Display Manager Connection Protocol (XDMCP). This file - is a ruleset for controlling XDMCP connections from remote - machines. It is ignored unless the xdm-config - is changed to listen for remote connections. By default, it does - not allow any clients to connect. + Protokół wykorzystywany do łączenia z puplitami obsługiwanymi przez + XDM nosi nazwę X Display Manager Connection Protocol + (XDMCP). Plik ten jest zestawem reguł do kontroli połączeń XDMCP ze zdalnych + maszyn. Z reguły jest on ignorowany, chyba że w pliku + xdm-config zostanie włączona opcja nasłuchiwania + zdalnych połączeń. Domyślnie nie zezwala się na połączenia z innych + klientów. Xresources - This is an application-defaults file for the display - chooser and the login screens. This is where the appearance - of the login program can be modified. The format is identical - to the app-defaults file described in the - X11 documentation. + Jest to plik domyślnej konfiguracji programu wyboru puplitu + i ekranu logowania. W tym właśnie pliku można modyfikować ich + wygląd. Format pliku jest identyczny z formatem app-defaults opisanym + w dokumentacji X11. Xservers - This is a list of the remote displays the chooser should - provide as choices. + Lista zdalnych pulpitów, do wyboru których mamy mieć dostęp + za pomocą menedżera. Xsession - This is the default session script for - XDM to run after a user has logged - in. Normally each user will have a customized session script - in ~/.xsession that overrides this - script. + Domyślny skrypt sesji XDM uruchamiany + po zalogowaniu się użytkownika. Z reguły każdy użytkownik posiada + zmodyfikowany według własnego upodobania skrypt sesji w pliku + ~/.xsession, uruchamiany zamiast tego skryptu. Xsetup_* - These will be run automatically before displaying the - chooser or login interfaces. There is a script for each - display being used, named Xsetup_ followed - by the local display number (for instance - Xsetup_0). Typically these scripts will - run one or two programs in the background such as - xconsole. + Skrypty te zostaną automatycznie uruchomione przed wyświetleniem + interfejsu logowania i wyboru pulpitu. Dla każdego wykorzystywanego + ekranu znajduje się tu plik o nazwie Xsetup_ wraz + z numerem lokalnego ekranu (na przykład + Xsetup_0). Z reguły skrypty te uruchamiają jeden + bądź dwa programy w tle, jak np. xconsole. xdm-config - This contains settings in the form of app-defaults - that are applicable to every display that this installation - manages. + Plik ustawień w formacie app-defaults, mający zastosowanie + do wszystkich puplitów zarządzanych przez menedżera. xdm-errors - This contains the output of the X servers that - XDM is trying to run. If a display - that XDM is trying to start hangs - for some reason, this is a good place to look for error - messages. These messages are also written to the user's - ~/.xsession-errors file on a per-session - basis. + Plik ten zawiera wydruki wyjściowe serwerów X, które + XDM stara się uruchomić. Jeśli w trakcie + uruchamiania pulpitu z jakiegoś powodu proces ten zawiesi się, + najlepszym miejscem poszukiwania komunikatów błędów jest właśnie ten plik. + Komunikaty te są również umieszczane w pliku + ~/.xsession-errors użytkownika dla danej + sesji. - Running a Network Display Server + Konfiguracja sieciowego serwera graficznego - In order for other clients to connect to the display - server, edit the access control rules, and enable the connection - listener. By default these are set to conservative values. - To make XDM listen for connections, - first comment out a line in the xdm-config - file: + By umożliwić innym klientom łączenie się z serwerem graficznym, + należy zmodyfikować reguły kontroli dostępu i włączyć opcję nasłuchiwania + połączeń. Domyślnie opcja ta jest nie aktywna. Jej aktywacja polega na + odkomentowaniu poniższej linii w pliku xdm-config: ! SECURITY: do not listen for XDMCP or Chooser requests ! Comment out this line if you want to manage X terminals with xdm DisplayManager.requestPort: 0 - and then restart XDM. Remember that - comments in app-defaults files begin with a ! - character, not the usual #. More strict - access controls may be desired. Look at the example - entries in Xaccess, and refer to the - &man.xdm.1; manual page. + Następnie należy ponownie uruchomić XDM. Pamiętajmy, + że komentarze w plikach app-defaults rozpoczynają się od znaku ! + zamiast typowego #. Lektura przykładowego pliku Xaccess + oraz podręcznika systemowego &man.xdm.1; może nam pomóc gdy będziemy potrzebować + bardziej surowej kontroli dostępu. - Replacements for XDM + Alternatywy dla XDM - Several replacements for the default - XDM program exist. One of them, - kdm (bundled with - KDE) is described later in this - chapter. The kdm display manager offers many visual - improvements and cosmetic frills, as well as the - functionality to allow users to choose their window manager - of choice at login time. + Dostępnych jest kilka alternatyw dla domyślnego menedżera + XDM. Jeden z nich - + kdm (dostarczany razem z + KDE) - został bliżej opisany w tym + w dalszej części rozdziału. Menedżer kdm + oferuje wiele wizualnych usprawnień i kosmetycznych dodaktów, jak również + możliwość wyboru menedżera okien przed zalogowaniem do systemu. @@ -1288,145 +1192,140 @@ DisplayManager.requestPort: 0 Valentino Vaschetto - Contributed by + Napisał - Desktop Environments + Środowiska graficzne - This section describes the different desktop environments - available for X on FreeBSD. A desktop environment - can mean anything ranging from a simple window manager to a - complete suite of desktop applications, such as - KDE or GNOME. + Niniejsza sekcja opisuje różne typy środowisk graficznych dostępnych dla X we + &os;. Termin środowisko graficzne może oznaczać wszystko, od + prostego menedżera okien po kompletny zestaw aplikacji puplitu, jak + KDE czy GNOME. GNOME - About GNOME + O GNOME GNOME - GNOME is a user-friendly - desktop environment that enables users to easily use and - configure their computers. GNOME - includes a panel (for starting applications and displaying - status), a desktop (where data and applications can be - placed), a set of standard desktop tools and applications, and - a set of conventions that make it easy for applications to - cooperate and be consistent with each other. Users of other - operating systems or environments should feel right at home - using the powerful graphics-driven environment that - GNOME provides. More - information regarding GNOME on - FreeBSD can be found on the GNOME jest przyjaznym użytkownikowi + środowiskiem graficznym, umożliwiającym łatwą konfigurację + i proste korzystanie z komputera. GNOME + posiada panel (do uruchamiania aplikacji i wyświetlania ich + statusu), puplit (gdzie można umieszczać dane i aplikacje), + zestaw standardowych narzędzi biurowych i aplikacji oraz zestaw + pewnych konwencji ułatwiających współpracę miedzy aplikacjami + i zachowanie wzajemnej spójności. Użytkownicy innych systemów + operacyjnych powinni czuć się jak w domu korzystając z potężnego + środowiska graficznego dostarczanego przez + GNOME. Więcej informacji odnośnie + środowiska GNOME we &os; dostępnych jest + na stronie WWW projektu FreeBSD GNOME - Project's web site. The web site also contains fairly - comprehensive FAQs about installing, configuring, and managing + Project. Strona ta zawiera również w miarę zrozumiałe + FAQ traktujące o instalacji, konfiguracji i zarządzaniu GNOME. - Installing GNOME + Instalacja GNOME - The easiest way to install - GNOME is through the - Desktop Configuration menu during the FreeBSD - installation process as described in of Chapter 2. It can also - be easily installed from a package or the ports - collection: + Najprostszym sposobem instalacji + GNOME jest poprzez menu + Desktop Configuration w trakcie instalacji &os;, + co omawia rozdziału  2. + Możliwa jest również instalacja z pakietu bądź kolekcji + portów: - To install the GNOME package - from the network, simply type: + By zainstalować pakiet GNOME z sieci, + wystarczy wpisać: &prompt.root; pkg_add -r gnome2 - To build GNOME from source, use - the ports tree: + By skompilować GNOME ze źródeł najlepiej + jest skorzystać z portu: &prompt.root; cd /usr/ports/x11/gnome2 &prompt.root; make install clean - Once GNOME is installed, - the X server must be told to start - GNOME instead of a default window - manager. + Mając już zainstalowanego GNOME musimy + poinformować serwer X, by uruchamiał właśnie jego w miejsce + domyślnego menedżera okien. - The easiest way to start - GNOME is with - GDM, the GNOME Display Manager. - GDM, which is installed as a part - of the GNOME desktop (but is - disabled by default), can be enabled by adding - gdm_enable="YES" to - /etc/rc.conf. Once you have rebooted, - GNOME will start automatically - once you log in — no further configuration is - necessary. + Najprostszą metodą uruchomienia GNOME + jest wykorzystanie GDM - menedżera + pulpitów GNOME (ang. GNOME Display Manager). + GDM jest instalowany jako część środowiska + GNOME, jednakże jest on domyślnie wyłączony. + By go włączyć, należy dodać wiersz gdm_enable="YES" + do pliku /etc/rc.conf. Po ponownym uruchomieniu + systemu, GNOME zostanie automatycznie włączony + zaraz po zalogowaniu się — nie wymagana jest dodatkowa + konfiguracja. - GNOME may also be started - from the command-line by properly configuring a file named - .xinitrc. - If a custom .xinitrc is already in - place, simply replace the line that starts the current window - manager with one that starts - /usr/X11R6/bin/gnome-session instead. - If nothing special has been done to the configuration file, - then it is enough simply to type: + Oczywiście, GNOME można uruchomić również + bezpośrednio z linii poleceń poprawnie konfigurując plik + .xinitrc w katalogu domowym. Jeśli plik ten już + istnieje wystarczy zastąpić wiersz odpowiadający za uruchomienie + aktualnego menedżera okien na wiersz uruchamiający + /usr/X11R6/bin/gnome-session. + Jeśli w pliku nie dokonywaliśmy żadnych istotnych zmian, + najprościej będzie po prostu wpisać: &prompt.user; echo "/usr/X11R6/bin/gnome-session" > ~/.xinitrc - Next, type startx, and the - GNOME desktop environment will be - started. + Następnie wpisujemy startx, co spowoduje + uruchomienie środowiska GNOME. - If an older display manager, like - XDM, is being used, this will not work. - Instead, create an executable .xsession - file with the same command in it. To do this, edit the file - and replace the existing window manager command with - /usr/X11R6/bin/gnome-session: + Jeśli wykorzystujemy starszego menedżera okien, jak np. + XDM, powyższe rozwiązanie nie zadziała. + W takiej sytuacji musimy stworzyć plik wykonywalny .xsession + zawierający powyższe polecenie. W tym celu należy zmodyfikować + ten plik i zastąpić polecenie uruchamiające aktualnego menedżera + poleceniem /usr/X11R6/bin/gnome-session: &prompt.user; echo "#!/bin/sh" > ~/.xsession &prompt.user; echo "/usr/X11R6/bin/gnome-session" >> ~/.xsession &prompt.user; chmod +x ~/.xsession - Yet another option is to configure the display manager to - allow choosing the window manager at login time; the section on - KDE details - explains how to do this for kdm, the - display manager of KDE. + Jeszcze jedną metodą jest skonfigurowanie menedżera pulpitów tak, + by umożliwiał wybór menedżera okien w trakcie logowania. Sekcja + Więcej informacji o KDE + wyjaśnia jak to zrobić w kdm - + menedżerze puplitów KDE. - Anti-aliased Fonts with GNOME + Wygładzane czcionki w GNOME GNOME - anti-aliased fonts - X11 - supports anti-aliasing via its RENDER extension. - GTK+ 2.0 and greater (the toolkit used by - GNOME) can make use of this - functionality. Configuring anti-aliasing is described in - . So, with up-to-date software, - anti-aliasing is possible within the - GNOME desktop. Just go to + wygładzane czcionki + X11 obsługuje wygładzanie czcionek (anti-aliasing) + za pomocą rozszerzenia RENDER. GTK+ w wersji + 2.0 i późniejszych (pakiet narzędzi graficznych wykorzystywany + przez GNOME) potrafi korzystać + z tej funkcji. Konfigurację wygładzania czcionek opisuje + . Zatem, wykorzystując najnowsze + oprogramowanie, możliwe jest wygładzanie czcionek w środowisku + GNOME. Wystarczy przejść do menu Applications Desktop Preferences - Font, and select either - Best shapes, - Best contrast, or - Subpixel smoothing (LCDs). For a - GTK+ application that is not part of the - GNOME desktop, set the - environment variable GDK_USE_XFT to - 1 before launching the program. + Font i wybrać + jedną z opcji: Best shapes (najlepsze + kształty), Best contrast (najlepszy + kontrast) lub + Subpixel smoothing (LCDs) (wygładzanie + podpikselowe). Natomiast dla aplikacji GTK+ nie będących + częścią środowiska GNOME, należy + ustawić zmienną środowiskową GDK_USE_XFT + na 1 przed uruchomieniem programu. @@ -1435,146 +1334,140 @@ DisplayManager.requestPort: 0 KDE - About KDE + O KDE - KDE is an easy to use - contemporary desktop environment. Some of the things that - KDE brings to the user are: + KDE jest prostym w użyciu + współczesnym środowiskiem graficznym, zawierającym między + innymi: - A beautiful contemporary desktop + Ładnie wyglądający puplit - A desktop exhibiting complete network transparency + Pulpit odznaczający się całkowitą przezroczystością sieci - An integrated help system allowing for convenient, - consistent access to help on the use of the - KDE desktop and its - applications + Zintegrowany system pomocy, udostępniający w prosty + sposób informacje o korzystaniu ze środowiska + KDE i jego aplikacji - Consistent look and feel of all - KDE applications + Jednakowy wygląd i zachowanie wszystkich aplikacji + KDE - Standardized menu and toolbars, keybindings, color-schemes, - etc. + Standardowe menu i paski narzędzi, skróty klawiaturowe, schematy kolorów, + itp. - Internationalization: KDE - is available in more than 40 languages + Internacjonalizacja: KDE + jest dostępny w ponad 40 językach - Centralized consisted dialog driven desktop - configuration + Scentralizowaną i spójną konfigurację środowiska - A great number of useful - KDE applications + Całą masę przydanych aplikacji - KDE comes with a web browser called - Konqueror, which represents - a solid competitor to other existing web browsers on &unix; - systems. More information on KDE - can be found on the KDE - website. For FreeBSD specific information and - resources on KDE, consult - the FreeBSD-KDE - team's website. + KDE posiada własną przeglądarkę internetową - + Konqueror, która stanowi poważną konkurencję + dla innych przeglądarek z systemów &unix;. Więcej informacji + o KDE znaleźć można na + stronie KDE. + Natomiast informacje o jego współpracy z &os; + dostępne są na stronie FreeBSD-KDE + team. - Installing KDE + Instalacja KDE - Just as with GNOME or any - other desktop environment, the easiest way to install - KDE is through the Desktop - Configuration menu during the FreeBSD installation - process as described in of Chapter - 2. Once again, the software can be easily installed from a package - or from the Ports Collection: + Podobnie jak w przypadku GNOME czy dowolnego + innego środowiska graficznego, najprostszym sposobem instalacji + KDE jest skorzystanie z menu Desktop + Configuration w procesie instalacji &os;, co omawia + rozdziału 2. Ponownie, również + KDE można zainstalować z pakietu bądź + z kolekcji portów: - To install the KDE package - from the network, simply type: + By zainstalować pakiet KDE z sieci, + wystarczy wpisać: &prompt.root; pkg_add -r kde - &man.pkg.add.1; will automatically fetch the latest version - of the application. + &man.pkg.add.1; automatycznie pobierze najnowszą wersję + aplikacji. - To build KDE from source, - use the ports tree: + By skompilować KDE ze źródeł + najlepiej jest skorzystać z portu: &prompt.root; cd /usr/ports/x11/kde3 &prompt.root; make install clean - After KDE has been installed, - the X server must be told to launch this application - instead of the default window manager. This is accomplished - by editing the .xinitrc file: + Po instalacji KDE należy + poinformować serwer X, by uruchamiał go w miejsce domyślnego + menedżera okien. W tym celu należy zmodyfikować plik + .xinitrc: &prompt.user; echo "exec startkde" > ~/.xinitrc - Now, whenever the X Window System is invoked with - startx, - KDE will be the desktop. + Od tej pory, za każdym razem gdy uruchomimy System okien X za pomocą + polecenia startx, uruchomione zostanie środowisko + KDE. - If a display manager such as - XDM is being used, the - configuration is slightly different. Edit the - .xsession file instead. Instructions - for kdm are described later in - this chapter. + Jeśli wykorzystujemy starszego menedżera okien, jak np. + XDM, wymagana jest odmienna + konfiguracja. Opis konfiguracji kdm + znajduje się w dalszej części tego rozdziału. - More Details on KDE + Więcej informacji o KDE - Now that KDE is installed on - the system, most things can be discovered through the - help pages, or just by pointing and clicking at various menus. - &windows; or &mac; users will feel quite at home. + Skoro zainstalowaliśmy już KDE, większość + informacji można odnaleźć w systemie pomocy, bądź po prostu + klikając w dowolne menu. Użytkownicy systemów &windows; czy &mac; + powinni czuć się jak w domu. - The best reference for KDE is - the on-line documentation. KDE - comes with its own web browser, - Konqueror, dozens of useful - applications, and extensive documentation. The remainder of - this section discusses the technical items that are - difficult to learn by random exploration. + Najlepszym źródłem informacji o KDE + jest dostępna w sieci dokumentacja. KDE + zawiera własną przeglądarkę internetową - + Konqueror, masę przydatnych aplikacji + i obszerną dokumentację. Pozostała część tego rozdziału skupi + się na technicznych zagadnieniach, trudnych do nauczenia się + poprzez dość losowe poznawanie środowiska. - The KDE Display Manager + Menedżer puplitów KDE KDE - display manager - An administrator of a multi-user system may wish to have - a graphical login screen to welcome users. - XDM can be - used, as described earlier. However, - KDE includes an - alternative, kdm, which is designed - to look more attractive and include more login-time options. - In particular, users can easily choose (via a menu) which - desktop environment (KDE, - GNOME, or something else) to run - after logging on. + menedżer pulpitów + Administratorzy systemów wieloużytkownikowych + mogą chcieć skorzystać z graficznego ekranu + logowania. W tym celu można zastosować XDM, + jak to zostało opisane wcześniej. Można również wykorzystać + alternatywne rozwiązanie dostępne razem z KDE + - kdm - wyglądające zdecydowanie + bardziej atrakcyjnie oraz posiadające wiele dodatkowych opcji + logowania. W szczególności, użytkownicy mogą w prosty + sposób wybrać (poprzez menu), które środowisko graficzne + uruchomić po zalogowaniu (KDE, + GNOME, bądź inne). - To enable kdm, the - ttyv8 entry in /etc/ttys - has to be adapted. The line should look as follows: + By aktywować kdm, należy zmodyfikować + wpis dla ttyv8 w pliku /etc/ttys. + Wiersz ten powinien wyglądać następująco: ttyv8 "/usr/local/bin/kdm -nodaemon" xterm on secure @@ -1584,84 +1477,83 @@ DisplayManager.requestPort: 0 XFce - About XFce + O XFce - XFce is a desktop environment - based on the GTK+ - toolkit used by GNOME, but is much - more lightweight and meant for those who want a simple, - efficient desktop which is nevertheless easy to use and - configure. Visually, it looks very much like - CDE, found on commercial &unix; - systems. Some of XFce's features - are: + XFce jest środowiskiem graficznym + wykorzystującym pakiet narzędzi GTK+, podobnie jak + GNOME, lecz jest zdecydowanie + lżejsze i przeznaczone dla osób poszukujących prostego + i efektywnego środowiska, lecz również łatwego w obsłudze + i konfiguracji. Wyglądem bardzo przypomina + CDE, często dostępne w komercyjnych + systemach &unix;. Niektóre z cech XFce: - A simple, easy-to-handle desktop + Prosty i łatwy w obsłudze pulpit - Fully configurable via mouse, with drag and - drop, etc + Możliwość konfiguracji wszystkich elementów za pomocą myszki, + metody przeciągnij i upuść, itp. - Main panel similar to CDE, with - menus, applets and applications launchers + Główny panel podobny do CDE z wieloma + opcjami menu, apletami i programami wywołującymi - Integrated window manager, file manager, sound manager, - GNOME compliance module, and other - things + Zintegrowane menedżery okien, plików, dźwięku, moduł zgodności + GNOME i inne dodatki - Themeable (since it uses GTK+) + Możliwość stosowania motywów (skoro wykorzystuje GTK+) - Fast, light and efficient: ideal for older/slower machines - or machines with memory limitations + Szybkie, lekkie i wydajne: idealny dla starszych/wolniejszych maszyn + lub z ograniczonym zasobem pamięci - More information on XFce - can be found on the XFce - website. + Więcej informacji dostępnych jest na stronie + XFce. - Installing XFce + Instalacja XFce - A binary package for XFce - exists (at the time of writing). To install, simply type: + W chwili pisania niniejszego tekstu dostępny jest pakiet + binarny. By z niego zainstalować XFce, + wystarczy wpisać: &prompt.root; pkg_add -r xfce4 - Alternatively, to build from source, use the ports - collection: + Oczywiście, można również skompilować go ze źródeł przy pomocy + kolekcji portów: &prompt.root; cd /usr/ports/x11-wm/xfce4 &prompt.root; make install clean - Now, tell the X server to launch - XFce the next time X is started. - Simply type this: + Pozostaje jeszcze poinformować serwer X by uruchamiał + XFce przy kolejnych uruchomieniach X. + Wystarczy wpisać: &prompt.user; echo "/usr/X11R6/bin/startxfce4" > ~/.xinitrc - The next time X is started, - XFce will be the desktop. - As before, if a display manager like - XDM is being used, create an - .xsession, as described in the - section on GNOME, but - with the /usr/X11R6/bin/startxfce4 - command; or, configure the display manager to allow - choosing a desktop at login time, as explained in - the section on kdm. + Przy kolejnym uruchomieniu X jako środowisko graficzne + zostanie wykorzystane XFce. + Podobnie jak wcześniej, tak i teraz należy stworzyć plik + .xsession gdy korzystamy + z XDM, co zostało umówione + w części poświęconej GNOME, + wpisując polecenie /usr/X11R6/bin/startxfce4. + Alternatywnie, należy skonfigurować menedżera pulpitów, + by pozwalał na wybór środowiska graficznego w trakcie + logowania, zgodnie z opisem z sekcji poświęconej + kdm. diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/authors.ent b/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/authors.ent deleted file mode 100644 index 6fca449771..0000000000 --- a/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/authors.ent +++ /dev/null @@ -1,29 +0,0 @@ - - - - - - - - - - diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/books.ent b/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/books.ent index 7b0925b56b..f8a3a785ed 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/books.ent +++ b/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/books.ent @@ -15,8 +15,6 @@ %bookinfo; %freebsd; - -%authors-pl; %authors; diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/catalog b/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/catalog index d0b5612729..f4e75235d1 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/catalog +++ b/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/catalog @@ -16,6 +16,3 @@ PUBLIC "-//FreeBSD//ENTITIES DocBook Language Specific Entities//EN" PUBLIC "-//FreeBSD//ENTITIES DocBook FreeBSD Books Entity Set//EN" "books.ent" - -PUBLIC "-//FreeBSD//ENTITIES DocBook Author Entities//PL" - "authors.ent" diff --git a/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/mailing-lists.ent b/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/mailing-lists.ent index ba6f30ed6e..5225fccdda 100644 --- a/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/mailing-lists.ent +++ b/pl_PL.ISO8859-2/share/sgml/mailing-lists.ent @@ -313,8 +313,14 @@ freebsd-perl"> -FreeBSD packet filter mailing list"> +Lista dyskusyjna zapory Packet Filter we FreeBSD"> freebsd-pf"> +Lista dyskusyjna zapory Packet Filter we FreeBSD"> +Listy dyskusyjnej zapory Packet Filter we FreeBSD"> +Liście dyskusyjnej zapory Packet Filter we FreeBSD"> +Listę dyskusyjną zapory Packet Filter we FreeBSD"> +Listą dyskusyjną zapory Packet Filter we FreeBSD"> +Liście dyskusyjnej zapory Packet Filter we FreeBSD"> FreeBSD non-Intel platforms porting mailing list"> @@ -367,8 +373,14 @@ freebsd-qa"> -FreeBSD general questions mailing list"> +Ogólna lista dyskusyjna FreeBSD"> freebsd-questions"> +Ogólna lista dyskusyjna FreeBSD"> +Ogólnej listy dyskusyjnej FreeBSD"> +Ogólnej liście dyskusyjnej FreeBSD"> +Ogólną listę dyskusyjną FreeBSD"> +Ogólną listą dyskusyjną FreeBSD"> +Ogólnej liście dyskusyjnej FreeBSD"> FreeBSD boot script system mailing list"> @@ -387,8 +399,14 @@ freebsd-security"> -FreeBSD security notifications mailing list"> +Lista dyskusyjna powiadomień bezpieczeństwa FreeBSD"> freebsd-security-notifications"> +Lista dyskusyjna powiadomień bezpieczeństwa FreeBSD"> +Listy dyskusyjnej powiadomień bezpieczeństwa FreeBSD"> +Liście dyskusyjnej powiadomień bezpieczeństwa FreeBSD"> +Listę dyskusyjną powiadomień bezpieczeństwa FreeBSD"> +Listą dyskusyjną powiadomień bezpieczeństwa FreeBSD"> +Liście dyskusyjnej powiadomień bezpieczeństwa FreeBSD"> FreeBSD-small mailing list">