<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-2"?>
<!--
The FreeBSD Polish Documentation Project
$FreeBSD$
Original revision: 1.338
-->
<chapter id="install">
<chapterinfo>
<authorgroup>
<author>
<firstname>Jim</firstname>
<surname>Mock</surname>
<contrib>Rozdzia³ przebudowa³ i czê¶ciowo napisa³
od nowa </contrib>
</author>
</authorgroup>
<authorgroup>
<author>
<firstname>Randy</firstname>
<surname>Pratt</surname>
<contrib>Omówienie sysinstall, zrzuty ekranów i inne
fragmenty przygotowa³ </contrib>
</author>
</authorgroup>
<!-- January 2000 -->
<authorgroup>
<author>
<firstname>Micha³</firstname>
<surname>Wojciechowski</surname>
<contrib>T³umaczy³ </contrib>
</author>
</authorgroup>
</chapterinfo>
<title>Instalacja FreeBSD</title>
<sect1 id="install-synopsis">
<title>Streszczenie</title>
<indexterm><primary>instalacja</primary></indexterm>
<para>Wraz z FreeBSD rozpowszechniany jest prosty w u¿yciu program
instalacyjny, dzia³aj±cy w trybie tekstowym, o nazwie
<application>sysinstall</application>. Jest on domy¶lnym
programem instalacyjnym FreeBSD, jednak¿e dystrybutorzy
systemu mog± zast±piæ go w³asnym odpowiednikiem. W niniejszym
rozdziale zawarto opis instalacji FreeBSD przy pomocy
<application>sysinstall</application>.</para>
<para>Po przeczytaniu rozdzia³u bêdziemy wiedzieæ:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>W jaki sposób tworzy siê dyskietki instalacyjne FreeBSD.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Jak FreeBSD odwo³uje siê do dysku i jak go dzieli.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Jak uruchamia siê <application>sysinstall</application>.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Jakie pytania zadaje <application>sysinstall</application>,
o co w nich chodzi i jak na nie odpowiedzieæ.</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<para>Przed przeczytaniem rozdzia³u powinni¶my:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>Zapoznaæ siê z list± obs³ugiwanego sprzêtu do³±czon± do
instalowanej wersji FreeBSD, by upewniæ siê, ¿e posiadany sprzêt
bêdzie dzia³aæ.</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<note>
<para>Opis instalacji dotyczy generalnie komputerów opartych na
architekturze &i386; (<quote>zgodny z PC</quote>). W stosownych
przypadkach podawane bêd± informacje odnosz±ce siê do innych platform
(na przyk³ad Alpha). Pomimo starañ o utrzymanie niniejszego opisu aktualnym,
mo¿liwe jest zaistnienie drobnych ró¿nic pomiêdzy instalatorem a zawarto¶ci±
tego rozdzia³u. Zaleca siê, aby traktowaæ niniejszy teksty jako ogólny przewodnik,
ni¿ raczej dos³owny podrêcznik instalacji.</para>
</note>
</sect1>
<sect1 id="install-pre">
<sect1info>
<authorgroup>
<author>
<firstname>Cezary</firstname>
<surname>Morga</surname>
<contrib>Przek³ad uzupe³ni³ </contrib>
</author>
</authorgroup>
</sect1info>
<title>Czynno¶ci wstêpne</title>
<sect2 id="install-inventory">
<title>Rozpoznanie komponentów komputera</title>
<para>Przed instalacj± FreeBSD powinni¶my zapoznaæ siê z komponentami
naszego komputera. W czasie instalacji FreeBSD poka¿e listê urz±dzeñ
(dyski, karty sieciowe, napêdy CD-ROM, itd.) wraz z informacjami o
producentach i numerach modeli. FreeBSD postara siê tak¿e ustaliæ
prawid³ow± konfiguracjê ka¿dego z nich, m.in. ustawienia przerwañ
IRQ i portów we/wy. Ze wzglêdu na <quote>kaprysy</quote> pecetowego sprzêtu mo¿e
siê okazaæ, ¿e konfiguracja wykryta przez FreeBSD nie jest w pe³ni
prawid³owa i trzeba bêdzie samodzielnie j± poprawiæ.</para>
<para>Je¿eli na komputerze jest ju¿ zainstalowany inny system operacyjny,
na przyk³ad &windows; lub Linux, warto jest skorzystaæ z dostêpnych
w nim narzêdzi do sprawdzenia bie¿±cej konfiguracji sprzêtowej.
Kiedy zupe³nie nie wiadomo jak skonfigurowana powinna byæ dana karta,
wymagane informacje mog± znajdowaæ siê bezpo¶rednio na niej samej.
Czêsto spotykane numery przerwañ IRQ to 3, 5 i 7, a adresy portów
we/wy s± zwykle zapisywane w postaci liczb szesnastkowych,
na przyk³ad 0x330.</para>
<para>Zalecamy by zebrane informacje wydrukowaæ lub zapisaæ na
kartce przed rozpoczêciem instalacji FreeBSD. Mo¿na je zestawiæ
w postaci tabeli, np.:</para>
<table pgwide="1" frame="none">
<title>Przyk³adowa lista urz±dzeñ</title>
<tgroup cols="4">
<colspec colwidth="2*"/>
<colspec colwidth="1*"/>
<colspec colwidth="1*"/>
<colspec colwidth="4*"/>
<thead>
<row>
<entry>Nazwa urz±dzenia</entry>
<entry>IRQ</entry>
<entry>Port(y) we/wy</entry>
<entry>Uwagi</entry>
</row>
</thead>
<tbody>
<row>
<entry>Pierwszy dysk twardy</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>40 GB, firmy Seagate, IDE 1 master</entry>
</row>
<row>
<entry>CDROM</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>IDE 1 slave</entry>
</row>
<row>
<entry>Drugi dysk twardy</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>20 GB, firmy IBM, IDE 2 master</entry>
</row>
<row>
<entry>Kontroler IDE</entry>
<entry>14</entry>
<entry>0x1f0</entry>
<entry></entry>
</row>
<row>
<entry>Karta sieciowa</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>&intel; 10/100</entry>
</row>
<row>
<entry>Modem</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>&tm.3com; 56K faxmodem na COM1</entry>
</row>
<row>
<entry>…</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</table>
</sect2>
<sect2>
<title>Przygotowanie kopii danych</title>
<para>Je¶li komputer, na którym bêdzie przeprowadzana instalacja
zawiera cenne dane, powinni¶my koniecznie przygotowaæ ich kopiê
zapasow±, oraz sprawdziæ stan tych¿e kopii przed instalacj± FreeBSD.
Podczas instalacji kilkakrotnie pojawi siê pro¶ba o potwierdzenie
przed zapisaniem czegokolwiek na dysku, jednak gdy ju¿ siê to
rozpocznie, nie bêdzie mo¿liwo¶ci odwrotu.</para>
</sect2>
<sect2 id="install-where">
<title>Wybór miejsca dla FreeBSD</title>
<para>Je¿eli masz zamiar przeznaczyæ ca³y dysk na FreeBSD, to omawiane
poni¿ej zagadnienia nie bêd± ciê dotyczyæ — mo¿esz pomin±æ
tê czê¶æ.</para>
<para>W przypadku, gdy zamierzamy zainstalowaæ FreeBSD obok
innych systemów operacyjnych, warto zapoznaæ siê z podstawowymi
informacjami o sposobie przechowywania danych na dysku.</para>
<sect3 id="install-where-i386">
<title>Uk³ad dysku w systemach &i386;</title>
<para>Dysk komputera typu PC mo¿na podzieliæ na oddzielne porcje,
zwane <firstterm>partycjami</firstterm>. Komputery PC potrafi±
obs³u¿yæ maksymalnie cztery partycje na jednym dysku. Partycje
te nazywane s± <firstterm>partycjami podstawowymi</firstterm>.
W celu ominiêcia tego ograniczenia i umo¿liwienia stworzenia
wiêkszej liczby partycji, wymy¶lono nowy typ partycji -
<firstterm>partycje rozszerzone</firstterm>. Na dysku mo¿e
znajdowaæ siê tylko jedna taka partycja. Natomiast wewn±trz
niej mo¿na utworzyæ specjalne partycje, zwane
<firstterm>partycjami logicznymi</firstterm>.</para>
<para>Wszystkie partycje posiadaj± w³asny <firstterm>identyfikator
partycji</firstterm>, tj. numer okre¶laj±cy typ przechowywanych
na niej danych. Partycje FreeBSD oznaczone s± identyfikatorem
<literal>165</literal>.</para>
<para>Ka¿dy ze stosowanych systemów operacyjnych identyfikuje partycje
w okre¶lony sposób. Dla przyk³adu, DOS i jego nastêpcy, w tym &windows;,
przypisuj± ka¿dej partycji podstawowej i logicznej <firstterm>literê
dysku</firstterm>, zaczynaj±c od <devicename>C:</devicename>.</para>
<para>FreeBSD musi byæ zainstalowane na partycji podstawowej.
Wszystkie w³asne dane, w tym pliki tworzone przez u¿ytkowników,
mo¿e przechowywaæ na jednej partycji. Jednak¿e, je¶li masz do
dyspozycji kilka dysków, mo¿esz utworzyæ partycjê FreeBSD na ka¿dym
z nich b±d¼ jedynie na wybranych. Tym nie mniej na potrzeb
instalacji wymagane jest posiadanie jednej partycji. Mo¿e to byæ
¶wie¿o utworzona, pusta partycja, lub te¿ partycja zawieraj±ca dane,
które nie s± ju¿ potrzebne.</para>
<para>W przypadku, gdy wszystkie dostêpne partycje na dysku s±
ju¿ wykorzystywane, bêdziesz musia³ zwolniæ jedn± z nich, korzystaj±c
z narzêdzi dostêpnych w wykorzystywanym systemie operacyjnym (np.
<command>fdisk</command> w DOS lub &windows;).</para>
<para>Je¶li dysponujesz woln± partycj±, mo¿esz j± wykorzystaæ.
Mo¿e siê jednak okazaæ, ¿e zajdzie potrzeba zmniejszenia rozmiarów
niektórych z pozosta³ych partycji.</para>
<para>Minimalna instalacja FreeBSD zajmuje jedynie 100 MB miejsca
na dysku. Jest to jednak¿e <emphasis>bardzo</emphasis> minimalna
instalacja, praktycznie nie pozostawiaj±ca miejsca na pliki u¿ytkowników.
Zdecydowanie bardziej realnym minimum jest 250 MB, o ile nie
planujemy wykorzystania ¶rodowiska graficznego, b±d¼ co najmniej
350 MB z graficznym interfejsem. Instalowanie wielu dodatkowych
programów wymaga wiêcej wolnego miejsca na dysku.</para>
<para>W celu przygotowania miejsca dla FreeBSD mo¿na wykorzystaæ
narzêdzia komercyjne pokroju <application>&partitionmagic;</application>
b±d¼ darmowe jak <application>GParted</application>.
Dwa darmowe programy s³u¿±ce do tego samego celu, tj.
<application>FIPS</application> i <application>PResizer</application>,
dostêpne s± na p³ycie CD w katalogu <filename>tools</filename>.
W tym samym katalogu znajduje siê równie¿ ich dokumentacja. Zarówno
<application>FIPS</application>, <application>PResizer</application>
jak i <application>&partitionmagic;</application> potrafi± rozszerzaæ
partycje typu <acronym>FAT16</acronym> i <acronym>FAT32</acronym>
— wykorzystywane w &ms-dos; a¿ po &windows; ME. System plików
<acronym>NTFS</acronym> potrafi± obs³ugiwaæ
<application>&partitionmagic;</application> i
<application>GParted</application>.</para>
<warning>
<para> Niew³a¶ciwe korzystanie z tych narzêdzi mo¿e doprowadziæ
do utraty danych. Przed ich zastosowaniem nale¿y siê upewniæ,
¿e przygotowali¶my aktualne kopie zapasowe.</para>
</warning>
<example>
<title>Wykorzystanie niezmienionej istniej±cej partycji</title>
<para>Przyjmijmy, ¿e mamy do dyspozycji komputer wyposa¿ony w
dysk o pojemno¶ci 4 GB, z zainstalowanym systemem &windows;.
Dysk jest podzielony na dwie czê¶ci oznaczone literami
<devicename>C:</devicename> i <devicename>D:</devicename>,
o rozmiarze 2 GB ka¿da. Na <devicename>C:</devicename>
mamy 1 GB danych, a na <devicename>D:</devicename> 0,5 GB
danych.</para>
<para>Mamy wiêc dysk o dwóch partycjach, z których ka¿da
oznaczona jest liter± dysku. Mo¿emy skopiowaæ dane z
<devicename>D:</devicename> na <devicename>C:</devicename>,
dziêki czemu druga partycja stanie siê wolna i bêdzie mo¿na
zainstalowaæ na niej FreeBSD.</para>
</example>
<example>
<title>Zmniejszenie istniej±cej partycji</title>
<para>Przyjmijmy tym razem, ¿e na dysku o pojemno¶ci 4 GB
zainstalowany jest system &windows; na jednej du¿ej partycji.
Partycja dostêpna jest jako dysk <devicename>C:</devicename>
o rozmiarze 4 GB. Mamy na nim 1,5 GB danych
i chcieliby¶my udostêpniæ dla FreeBSD 2 GB.</para>
<para>Mo¿emy wybraæ jedno z poni¿szych rozwi±zañ:</para>
<orderedlist>
<listitem>
<para>Przygotowaæ kopiê danych, nastêpnie na nowo zainstalowaæ
&windows;, tworz±c podczas instalacji partycjê o rozmiarze
2 GB.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Skorzystaæ z jednego ze wspomnianych wcze¶niej narzêdzi,
np. <application>&partitionmagic;</application>, w celu
zmniejszenia rozmiaru partycji &windows;.</para>
</listitem>
</orderedlist>
</example>
</sect3>
<sect3>
<title>Uk³ad dysku Alpha</title>
<indexterm><primary>Alpha</primary></indexterm>
<para>W przypadku architektury Alpha na FreeBSD
trzeba bêdzie przeznaczyæ ca³y dysk. Nie ma obecnie
mo¿liwo¶ci wspólnego korzystania z dysku przez kilka
systemów operacyjnych. W zale¿no¶ci od konkretnego
modelu komputera Alpha, mo¿emy wykorzystaæ dysk SCSI
lub IDE, o ile komputer umo¿liwia za³adowanie z niego
systemu operacyjnego.</para>
<para>Zgodnie z konwencj± stosowan± w podrêcznikach
Digital / Compaq wszystkie polecenia SRM pisane s± wielkimi
literami. SRM nie rozró¿nia ma³ych i du¿ych liter.</para>
<para>By wy¶wietliæ nazwy i rodzaje zainstalowanych
w komputerze dysków, pos³ugujemy siê poleceniem
<literal>SHOW DEVICE</literal> w konsoli SRM:</para>
<screen>>>><userinput>SHOW DEVICE</userinput>
dka0.0.0.4.0 DKA0 TOSHIBA CD-ROM XM-57 3476
dkc0.0.0.1009.0 DKC0 RZ1BB-BS 0658
dkc100.1.0.1009.0 DKC100 SEAGATE ST34501W 0015
dva0.0.0.0.1 DVA0
ewa0.0.0.3.0 EWA0 00-00-F8-75-6D-01
pkc0.7.0.1009.0 PKC0 SCSI Bus ID 7 5.27
pqa0.0.0.4.0 PQA0 PCI EIDE
pqb0.0.1.4.0 PQB0 PCI EIDE</screen>
<para>Powy¿szy przyk³ad pochodzi z komputera Digital Personal
Workstation 433au i pokazuje trzy dyski. Pierwszym z nich
jest CDROM opisany nazw± <devicename>DKA0</devicename>,
natomiast dwa pozosta³e to twarde dyski o nazwach
<devicename>DKC0</devicename>
i <devicename>DKC100</devicename>.</para>
<para>Dyski o nazwach typu <devicename>DKx</devicename> s± dyskami
SCSI. Dla przyk³adu <devicename>DKA100</devicename> oznacza dysk
SCSI o identyfikatorze 1 na pierwszej szynie SCSI (A), natomiast
<devicename>DKC300</devicename> oznacza dysk o identyfikatorze 3
na trzeciej szynie SCSI (C). Nazwa <devicename>
PKx</devicename> oznacza kontroler SCSI. Jak pokazuje przyk³ad
z <literal>SHOW DEVICE</literal>, napêdy CDROM SCSI traktowane
s± tak samo jak dyski twarde SCSI.</para>
<para>Nazwy dysków IDE maj± postaæ <devicename>DQx</devicename>,
a nazwa <devicename>PQx</devicename> oznacza kontroler IDE.</para>
</sect3>
</sect2>
<sect2>
<title>Zbieranie informacji o konfiguracji sieci</title>
<para>Je¶li podczas instalacji bêdziemy korzystaæ z po³±czenia
z sieci± (np. FreeBSD instalowane bêdzie z serwera FTP lub
serwera NFS), bêdziemy musieli znaæ konfiguracjê sieci.
W trakcie instalacji pojawi siê pro¶ba o wpisanie tej konfiguracji,
by umo¿liwiæ FreeBSD po³±czenie siê z sieci± i kontynuowanie
instalacji.</para>
<sect3>
<title>Po³±czenie z sieci± Ethernet lub przez modem kablowy/DSL</title>
<para>W przypadku komputera pod³±czonego do sieci Ethernet
lub po³±czonego z Internetem przez modem kablowy lub DSL,
potrzebne bêd± nastêpuj±ce informacje:</para>
<orderedlist>
<listitem>
<para>Adres IP</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Adres IP domy¶nej bramy</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Nazwa stacji</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Adresy IP serwerów DNS</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Maska podsieci</para>
</listitem>
</orderedlist>
<para>Informacje te mo¿emy uzyskaæ od administratora systemu
lub dostawcy us³ug sieciowych. Mo¿e siê okazaæ, ¿e konfiguracja
odbywa siê automatycznie, przy u¿yciu <firstterm>DHCP</firstterm>.
Je¶li tak jest, nale¿y o tym fakcie pamiêtaæ.</para>
</sect3>
<sect3>
<title>Po³±czenie przez modem</title>
<para>Instalacja FreeBSD przez Internet mo¿liwa jest tak¿e
w przypadku po³±czenia modemowego, jednak¿e bêdzie to
trwa³o bardzo d³ugo.</para>
<para>Niezbêdne informacje:</para>
<orderedlist>
<listitem>
<para>Numer telefonu do dostawcy us³ug internetowych</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Numer portu COM, do którego pod³±czony jest modem</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Nazwa u¿ytkownika i has³o konta u dostawcy us³ug</para>
</listitem>
</orderedlist>
</sect3>
</sect2>
<sect2>
<title>Sprawdzenie erraty FreeBSD</title>
<para>W pracy nad FreeBSD podejmowane s± wszelkie starania, aby
ka¿de wydanie FreeBSD by³o jak najbardziej niezawodne, jednak¿e
od czasu do czasu zdarzaj± siê b³êdy. W pewnych bardzo rzadkich
przypadkach mog± mieæ one wp³yw na proces instalacji systemu.
B³êdy te po wykryciu i naprawieniu s± opisywane w erracie zamieszczonej
na stronie <ulink
url="http://www.FreeBSD.org/releases/&rel.current;R/errata.html">FreeBSD
Errata</ulink> (ang.). Przed instalacj± warto jest sprawdziæ, czy w erracie
nie wspomniano o problemach, które mog± zak³óciæ instalacjê.</para>
<para>Informacje o wszystkich wydaniach systemu, jak równie¿ erraty
do ka¿dego z nich, znale¼æ mo¿na na
<ulink url="&url.base;/index.html">stronie WWW
FreeBSD</ulink> w czê¶ci po¶wiêconej <ulink
url="&url.base;/releases/index.html">wydaniom</ulink>.</para>
</sect2>
<sect2>
<title>Pozyskanie plików instalacyjnych FreeBSD</title>
<para>Pliki potrzebne do rozpoczêcia instalacji systemu
mog± pochodziæ z jednego z wymienionych poni¿ej
¼róde³:</para>
<itemizedlist>
<title>No¶niki lokalne</title>
<listitem>
<para>P³yta CDROM lub DVD</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Partycja DOS-owa na tym samym komputerze</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Pamiêæ ta¶mowa QIC lub SCSI</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Dyskietki</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<itemizedlist>
<title>Sieæ</title>
<listitem>
<para>Serwer FTP, tak¿e przez firewall lub proxy
HTTP, zale¿nie od potrzeb</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Serwer NFS</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Dedykowane po³±czenie równoleg³e lub szeregowe</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<para>Posiadaj±c FreeBSD na CD lub DVD, mamy ju¿ wszystko,
co potrzeba, mo¿emy zatem przej¶æ do nastêpnej czê¶ci
(<xref linkend="install-floppies"/>).</para>
<para>Je¶li nie mamy plików instalacyjnych FreeBSD,
<xref linkend="install-diff-media"/>
zawiera opis instalacji FreeBSD z dowolnego z wymienionych
wcze¶niej ¼róde³. Nastêpnie powróæmy do
<xref linkend="install-floppies"/>.</para>
</sect2>
<sect2 id="install-floppies">
<title>Przygotowanie dyskietek do instalacji</title>
<para>Instalacja FreeBSD rozpoczyna siê uruchomieniem programu
instalacyjnego podczas startu komputera — nie jest to
program, który mo¿na uruchomiæ w innym systemie operacyjnym.
Zwykle przy uruchamianiu komputera ³adowany jest system
zainstalowany na dysku twardym, jednak mo¿na tak¿e uruchomiæ
system z dyskietki <quote>startowej</quote>. Do tego celu
mo¿e tak¿e pos³u¿yæ CDROM, je¶li komputer daje tak± mo¿liwo¶æ.</para>
<tip>
<para>Je¶li posiadamy FreeBSD na p³ytach CDROM lub DVD
(kupionych lub przygotowanych samodzielnie), a nasz komputer
pozwala na uruchomienie z p³yty (zwykle dziêki ustawieniu
opcji BIOS-u zwanej <quote>Boot Order</quote> lub podobnej),
mo¿emy nie czytaæ niniejszej czê¶ci. P³yty CDROM i DVD
zawieraj±ce FreeBSD mog± byæ u¿yte jako dyski startowe bez
dodatkowego przygotowania.</para>
</tip>
<para>By utworzyæ zestaw dyskietek startowych, nale¿y:</para>
<procedure>
<step>
<title>Zdobyæ obrazy dyskietek startowych</title>
<para>Dyskietki startowe znale¼æ mo¿na w¶ród plików
instalacyjnych w katalogu <filename>floppies/</filename>
b±d¼ pobraæ z serwera
<literal>ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/<replaceable><arch></replaceable>/<replaceable><version></replaceable>-RELEASE/floppies/</literal>
zamieniaj±c odpowiednio <replaceable><arch></replaceable>
i <replaceable><wersja></replaceable>
w³a¶ciw± architektur± naszego sprzêtu i wybran± wersj±
FreeBSD. Przyk³adowo, obrazy dyskietek dla
&os; &rel.current;-RELEASE na architekturê &i386; dostêpne
s± pod adresem <ulink url="ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/i386/&rel.current;-RELEASE/floppies/"></ulink>.</para>
<para>Obrazy dyskietek maj± rozszerzenie <filename>.flp</filename>.
Katalog <filename>floppies/</filename> zawiera kilka ró¿nych obrazów,
a to, które z nich bêd± potrzebne, zale¿y od wersji FreeBSD, która
bêdzie instalowana, a czasem równie¿ od sprzêtu na którym system ma
byæ zainstalowany. Z regu³y potrzebne bêd± trzy dyskietki
<filename>boot.flp</filename>,
<filename>kern1.flp</filename> i
<filename>kern2.flp</filename>. Warto jednak dla pewno¶ci
przeczytaæ znajduj±cy siê w tym samym katalogu plik
<filename>README.TXT</filename>.</para>
<note><para>Systemy ga³êzi 5.X starsze od &os; 5.3 mog± wymagaæ
dodatkowych sterowników urz±dzeñ. Znale¼æ je mo¿na w obrazie
dyskietki <filename>drivers.flp</filename>.</para></note>
<important>
<para>Pobieraj±c pliki przez FTP nale¿y koniecznie u¿ywaæ
<emphasis>trybu binarnego</emphasis>. Wiadomo jest, ¿e w
niektórych przegl±darkach stosowany jest tryb <emphasis>tekstowy</emphasis>
(zwany te¿ <emphasis>ASCII</emphasis>), przez co dyskietki startowe
mog± siê okazaæ niezdatne do u¿ycia.</para>
</important>
</step>
<step>
<title>Przygotowaæ dyskietki startowe</title>
<para>Dla ka¿dego pliku z obrazem przygotowujemy jedn± dyskietkê.
Dyskietki nie mog± byæ w jakikolwiek sposób uszkodzone.
Najprostszym sposobem samodzielnego sprawdzenia, czy dyskietka
nie jest wadliwa, jest jej sformatowanie. Nie powinni¶my ufaæ
dyskietkom formatowanym fabrycznie. Narzêdzie formatuj±ce
dostêpne w systemie &windows; nie poinformuje o istnieniu
uszkodzonych bloków, po prostu oznaczy je jako
<quote>uszkodzone</quote> i zignoruje. Zaleca siê u¿ywanie
fabrycznie nowych dyskietek.</para>
<important>
<para>Gdy podczas instalacji FreeBSD program instalacyjny
wska¿e b³±d, zastygnie lub zachowa siê w dziwny sposób,
jednymi z pierwszych podejrzanych powinny byæ dyskietki.
Trzeba wówczas nagraæ pliki obrazów na inne dyskietki
i spróbowaæ ponownie.</para>
</important>
</step>
<step>
<title>Nagraæ pliki obrazów na dyskietki</title>
<para>Pliki <filename>.flp</filename> nie s± zwyczajnymi
plikami, które mo¿na nagraæ na dyskietkê. S± natomiast
obrazami ca³kowitej zawarto¶ci dyskietek. Oznacza to,
¿e <emphasis>nie mo¿na</emphasis> zapisaæ tych plików
po prostu kopiuj±c z jednego dysku na drugi. Skorzystamy
ze specjalnego oprogramowania, by bezpo¶rednio zapisaæ
obrazy na dyskietkach.</para>
<indexterm><primary>DOS</primary></indexterm>
<para>Je¶li dyskietki nagrywamy na komputerze z
&ms-dos;/&windows;, to mo¿emy skorzystaæ z do³±czonego
do FreeBSD narzêdzia <command>fdimage</command>.</para>
<para>W przypadku, gdy wykorzystujemy obrazy dyskietek z
p³yty CDROM dostêpnego jako dysk <devicename>E:</devicename>,
pos³u¿ymy siê poleceniem:</para>
<screen><prompt>E:\></prompt> <userinput>tools\fdimage floppies\kern.flp A:</userinput></screen>
<para>Powtarzamy je dla ka¿dego z plików <filename>.flp</filename>,
za ka¿dym razem zmieniaj±c dyskietkê. Najlepiej jest te¿ napisaæ
na dyskietce nazwê skopiowanego na ni± pliku. Powy¿sze polecenie
mo¿e potrzebowaæ pewnych modyfikacji, w zale¿no¶ci od miejsca,
w którym znajduj± siê pliki <filename>.flp</filename>. Je¿eli nie
dysponujemy p³yt± CD, mo¿emy pobraæ <command>fdimage</command>
z <ulink
url="ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/tools/">katalogu
<filename class="directory">tools</filename></ulink>
na serwerze FTP FreeBSD.</para>
<para>Je¿eli natomiast dyskietki nagrywamy w systemie uniksowym
(na przyk³ad w innym FreeBSD), do zapisania plików obrazów
na dyskietkach mo¿emy wykorzystaæ polecenie &man.dd.1;.
We FreeBSD wpisaliby¶my:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>dd if=kern.flp of=/dev/fd0</userinput></screen>
<para>W systemie FreeBSD <filename>/dev/fd0</filename> odpowiada
pierwszej stacji dyskietek (napêdowi <devicename>A:</devicename>).
<filename>/dev/fd1</filename> odpowiada³oby <devicename>B:</devicename>
i tak dalej. W innych odmianach systemów &unix; mog± byæ stosowane inne nazwy
stacji dyskietek, konieczne mo¿e wiêc byæ zapoznanie siê z dokumentacj±
danego systemu.</para>
</step>
</procedure>
<para>W tej chwili jeste¶my ju¿ przygotowani do instalacji FreeBSD.</para>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-start">
<title>Rozpoczêcie instalacji</title>
<important>
<para> Z za³o¿enia, podczas instalacji dane na dysku
(lub dyskach) nie ulegn± ¿adnym zmianom przed pojawieniem
siê nastêpuj±cego komunikatu:</para>
<literallayout class="monospaced">Last Chance: Are you SURE you want continue the installation?
If you're running this on a disk with data you wish to save then WE
STRONGLY ENCOURAGE YOU TO MAKE PROPER BACKUPS before proceeding!
We can take no responsibility for lost disk contents!</literallayout>
<para>Instalacjê mo¿na przerwaæ w dowolnej chwili przed powy¿szym
ostrze¿eniem, maj±c pewno¶æ, ¿e dane na dysku pozostaj± nietkniête.
Je¶li bêdziemy siê obawiaæ, ¿e co¶ niew³a¶ciwie skonfigurowali¶my,
mo¿emy po prostu wy³±czyæ komputer i nic z³ego siê nie stanie.</para>
</important>
<sect2 id="install-starting">
<title>Uruchomienie komputera</title>
<sect3 id="install-starting-i386">
<title>Uruchomienie &i386;</title>
<procedure>
<step>
<para>Na pocz±tku komputer powinien byæ wy³±czony.</para>
</step>
<step>
<para>W³±czamy komputer. Po chwili powinna pojawiæ siê mo¿liwo¶æ
przej¶cia do menu systemowego, lub BIOS-u, najczê¶ciej poprzez
naci¶niêcie klawisza <keycap>F2</keycap>, <keycap>F10</keycap>,
<keycap>Del</keycap> b±d¼ <keycombo action="simul">
<keycap>Alt</keycap>
<keycap>S</keycap>
</keycombo>. Wciskamy odpowiedni klawisz zgodnie z informacj±
na ekranie. Niekiedy komputer podczas uruchamiania pokazuje jaki¶
obrazek. Zwykle wciskaj±c <keycap>Esc</keycap> mo¿emy pozbyæ siê
obrazka, aby mieæ mo¿liwo¶æ przeczytania komunikatów.</para>
</step>
<step>
<para>W¶ród opcji odnajdujemy tê, która decyduje o kolejno¶ci
³adowania systemu z poszczególnych urz±dzeñ. Zwykle ma ona postaæ
listy urz±dzeñ, takich jak <literal>Floppy</literal>, <literal>CDROM</literal>,
<literal>First Hard Disk</literal>, itd.</para>
<para>Je¿eli wcze¶niej przygotowali¶my dyskietki startowe,
wybieramy stacjê dyskietek. Je¶li natomiast korzystamy
z p³yty CD, wybieramy w³a¶nie CDROM. W±tpliwo¶ci mo¿emy
rozstrzygn±æ zagl±daj±c do instrukcji do³±czonej do
komputera i jego p³yty g³ównej.</para>
<para>Wprowadzone zmiany musz± byæ zapisane przed
opuszczeniem menu systemowego. Komputer powinien
ponownie siê uruchomiæ.</para>
</step>
<step>
<para>Je¿eli korzystamy z dyskietek startowych, o których
traktuje <xref linkend="install-floppies"/>, to jedna z nich
bêdzie pierwsz± dyskietk± startow±, najprawdopodobniej
bêdzie to dyskietka zawieraj±ca <filename>kern.flp</filename>.
J± w³a¶nie wk³adamy do stacji.</para>
<para>W przypadku korzystania z p³yty CD wystarczy
po prostu w³±czyæ komputer i w³o¿yæ p³ytê do napêdu.</para>
<para>Je¿eli komputer uruchomi siê jak zwykle i za³aduje
ju¿ zainstalowany system operacyjny, mo¿e to oznaczaæ, ¿e:</para>
<orderedlist>
<listitem>
<para>Dyskietka lub p³yta zosta³y w³o¿one za pó¼no.
Powinni¶my spróbowaæ uruchomiæ komputer bez wyjmowania
dyskietki b±d¼ p³yty.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Zmiany w ustawieniach BIOS-u nie zadzia³a³y prawid³owo.
Spróbujmy wprowadziæ je ponownie, a¿ do osi±gniêcia
zamierzonego efektu.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Nasza wersja BIOS-u nie pozwala na uruchomienie
systemu z wybranego no¶nika.</para>
</listitem>
</orderedlist>
</step>
<step>
<para>Rozpocznie siê ³adowanie FreeBSD. Podczas ³adowania
z p³yty CD pojawi siê tekst podobny do poni¿szego (pominiêto
informacje o wersji)::</para>
<screen>Verifying DMI Pool Data ........
Boot from ATAPI CD-ROM :
1. FD 2.88MB System Type-(00)
Uncompressing ... done
BTX loader 1.00 BTX version is 1.01
Console: internal video/keyboard
BIOS drive A: is disk0
BIOS drive B: is disk1
BIOS drive C: is disk2
BIOS drive D: is disk3
BIOS 639kB/261120kB available memory
FreeBSD/i386 bootstrap loader, Revision 0.8
/kernel text=0x277391 data=0x3268c+0x332a8 |
|
Hit [Enter] to boot immediately, or any other key for command prompt.
Booting [kernel] in 9 seconds... _</screen>
<para>Natomiast ³aduj±c z dyskietki, zobaczymy tekst w rodzaju
(pominiêto informacje o wersji):</para>
<screen>Verifying DMI Pool Data ........
BTX loader 1.00 BTX version is 1.01
Console: internal video/keyboard
BIOS drive A: is disk0
BIOS drive C: is disk1
BIOS 639kB/261120kB available memory
FreeBSD/i386 bootstrap loader, Revision 0.8
/kernel text=0x277391 data=0x3268c+0x332a8 |
Please insert MFS root floppy and press enter:</screen>
<para>Postêpuj±c zgodnie z instrukcj± na ekranie,
wyjmujemy dyskietkê <filename>kern.flp</filename>,
wk³adamy <filename>mfsroot.flp</filename> i naciskamy
<keycap>Enter</keycap>. We &os; 5.3 i pó¼niejszych
dostêpne s± równie¿ inne dyskietki opisane w <link linkend="install-floppies">poprzednim
podrozdziale</link>. Nale¿y uruchomiæ system z pierwszej
dyskietki, nastêpnie wk³adaæ kolejne zgodnie z pojawiaj±cymi
siê komunikatami.</para>
</step>
<step>
<para>Niezale¿nie, czy uruchamiamy komputer z dyskietki
czy z p³yty, podczas ³adowania ujrzymy komunikat:</para>
<screen>Hit [Enter] to boot immediately, or any other key for command prompt.
Booting [kernel] in 9 seconds... _</screen>
<para>Albo czekamy dziesiêæ sekund, albo wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
</step>
</procedure>
</sect3>
<sect3>
<title>Uruchomienie Alpha</title>
<indexterm><primary>Alpha</primary></indexterm>
<procedure>
<step>
<para>Na pocz±tku komputer powinien byæ wy³±czony.</para>
</step>
<step>
<para>W³±czamy komputer i czekamy na znak zachêty boot monitora.</para>
</step>
<step>
<para>Je¿eli korzystamy z dyskietek startowych opisanych w
<xref linkend="install-floppies"/>, to jedna z nich bêdzie
pierwsz± dyskietk± startow±, najprawdopodobniej bêdzie to
dyskietka zawieraj±ca <filename>kern.flp</filename>.
J± w³a¶nie wk³adamy do stacji i wpisujemy nastêpuj±ce
polecenie, aby uruchomiæ komputer z dyskietki (zmieniaj±c
nazwê napêdu dyskietek, je¿eli bêdzie to konieczne):</para>
<screen>>>><userinput>BOOT DVA0 -FLAGS '' -FILE ''</userinput></screen>
<para>W przypadku korzystania z p³yty CD, wk³adamy
j± do napêdu i rozpoczynamy instalacjê wpisuj±c
nastêpuj±ce polecenie (wstawiaj±c inn± nazwê napêdu
CDROM, je¿eli bêdzie to konieczne):</para>
<screen>>>><userinput>BOOT DKA0 -FLAGS '' -FILE ''</userinput></screen>
</step>
<step>
<para>Rozpocznie siê ³adowanie FreeBSD. Podczas ³adowania
z dyskietki, zobaczymy tekst w rodzaju:</para>
<screen>Please insert MFS root floppy and press enter:</screen>
<para>Postêpuj±c zgodnie z instrukcj± na ekranie, wyjmujemy
dyskietkê <filename>kern.flp</filename>, wk³adamy
<filename>mfsroot.flp</filename> i naciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
</step>
<step>
<para>Niezale¿nie, czy uruchamiamy komputer z dyskietki
czy z p³yty, podczas ³adowania ujrzymy komunikat:</para>
<screen>Hit [Enter] to boot immediately, or any other key for command prompt.
Booting [kernel] in 9 seconds... _</screen>
<para>Czekamy dziesiêæ sekund, albo wciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Przejdziemy do menu konfiguracyjnego j±dra.</para>
</step>
</procedure>
</sect3>
</sect2>
<sect2 id="view-probe">
<title>Przegl±danie wyników rozpoznania urz±dzeñ</title>
<para>Kilkaset ostatnio wy¶wietlonych na ekranie linii
jest zapisywanych i mo¿na je przegl±daæ.</para>
<para>By przejrzeæ bufor, naciskamy <keycap>Scroll Lock</keycap>.
W³±czamy w ten sposób tryb przewijania ekranu. Mo¿na teraz
przegl±daæ wyniki rozpoznania urz±dzeñ przy u¿yciu klawiszy
kursora, lub <keycap>PageUp</keycap> i <keycap>PageDown</keycap>.
Tryb przewijania wy³±cza siê wciskaj±c ponownie
<keycap>Scroll Lock</keycap>.</para>
<para>Zróbmy to, aby przejrzeæ tekst, który zosta³ przewiniêty
poza ekran, gdy j±dro dokonywa³o rozpoznawania urz±dzeñ.
Tekst bêdzie mieæ tre¶æ podobn± do przedstawionej na
<xref linkend="install-dev-probe"/>, jednak¿e dok³adna tre¶æ
zale¿y od zainstalowanych w komputerze urz±dzeñ.</para>
<figure id="install-dev-probe">
<title>Przyk³ad wyników rozpoznania urz±dzeñ</title>
<screen>avail memory = 253050880 (247120K bytes)
Preloaded elf kernel "kernel" at 0xc0817000.
Preloaded mfs_root "/mfsroot" at 0xc0817084.
md0: Preloaded image </mfsroot> 4423680 bytes at 0xc03ddcd4
md1: Malloc disk
Using $PIR table, 4 entries at 0xc00fde60
npx0: <math processor> on motherboard
npx0: INT 16 interface
pcib0: <Host to PCI bridge> on motherboard
pci0: <PCI bus> on pcib0
pcib1:<VIA 82C598MVP (Apollo MVP3) PCI-PCI (AGP) bridge> at device 1.0 on pci0
pci1: <PCI bus> on pcib1
pci1: <Matrox MGA G200 AGP graphics accelerator> at 0.0 irq 11
isab0: <VIA 82C586 PCI-ISA bridge> at device 7.0 on pci0
isa0: <iSA bus> on isab0
atapci0: <VIA 82C586 ATA33 controller> port 0xe000-0xe00f at device 7.1 on pci0
ata0: at 0x1f0 irq 14 on atapci0
ata1: at 0x170 irq 15 on atapci0
uhci0 <VIA 83C572 USB controller> port 0xe400-0xe41f irq 10 at device 7.2 on pci
0
usb0: <VIA 83572 USB controller> on uhci0
usb0: USB revision 1.0
uhub0: VIA UHCI root hub, class 9/0, rev 1.00/1.00, addr1
uhub0: 2 ports with 2 removable, self powered
pci0: <unknown card> (vendor=0x1106, dev=0x3040) at 7.3
dc0: <ADMtek AN985 10/100BaseTX> port 0xe800-0xe8ff mem 0xdb000000-0xeb0003ff ir
q 11 at device 8.0 on pci0
dc0: Ethernet address: 00:04:5a:74:6b:b5
miibus0: <MII bus> on dc0
ukphy0: <Generic IEEE 802.3u media interface> on miibus0
ukphy0: 10baseT, 10baseT-FDX, 100baseTX, 100baseTX-FDX, auto
ed0: <NE2000 PCI Ethernet (RealTek 8029)> port 0xec00-0xec1f irq 9 at device 10.
0 on pci0
ed0 address 52:54:05:de:73:1b, type NE2000 (16 bit)
isa0: too many dependant configs (8)
isa0: unexpected small tag 14
orm0: <Option ROM> at iomem 0xc0000-0xc7fff on isa0
fdc0: <NEC 72065B or clone> at port 0x3f0-0x3f5,0x3f7 irq 6 drq2 on isa0
fdc0: FIFO enabled, 8 bytes threshold
fd0: <1440-KB 3.5" drive> on fdc0 drive 0
atkbdc0: <Keyboard controller (i8042)> at port 0x60,0x64 on isa0
atkbd0: <AT Keyboard> flags 0x1 irq1 on atkbdc0
kbd0 at atkbd0
psm0: <PS/2 Mouse> irq 12 on atkbdc0
psm0: model Generic PS/@ mouse, device ID 0
vga0: <Generic ISA VGA> at port 0x3c0-0x3df iomem 0xa0000-0xbffff on isa0
sc0: <System console> at flags 0x100 on isa0
sc0: VGA <16 virtual consoles, flags=0x300>
sio0 at port 0x3f8-0x3ff irq 4 flags 0x10 on isa0
sio0: type 16550A
sio1 at port 0x2f8-0x2ff irq 3 on isa0
sio1: type 16550A
ppc0: <Parallel port> at port 0x378-0x37f irq 7 on isa0
pppc0: SMC-like chipset (ECP/EPP/PS2/NIBBLE) in COMPATIBLE mode
ppc0: FIFO with 16/16/15 bytes threshold
plip0: <PLIP network interface> on ppbus0
ad0: 8063MB <IBM-DHEA-38451> [16383/16/63] at ata0-master UDMA33
acd0: CD-RW <LITE-ON LTR-1210B> at ata1-slave PIO4
Mounting root from ufs:/dev/md0c
/stand/sysinstall running as init on vty0</screen>
</figure>
<para>Warto jest uwa¿nie przejrzeæ wyniki, by mieæ pewno¶æ,
¿e wszystkie spodziewane urz±dzenia zosta³y wykryte. Brak
urz±dzenia na li¶cie oznacza, ¿e nie zosta³o ono wykryte.
Je¶li sterownik wymaga³ skonfigurowania IRQ i adresu portu,
to powinni¶my sprawdziæ, czy prawid³owo je wpisali¶my.</para>
<para>Je¶li trzeba bêdzie zmieniæ ustawienia rozpoznawania
urz±dzeñ, mo¿emy ³atwo opu¶ciæ program <application>sysinstall</application>
i zacz±æ od nowa. Dziêki temu mo¿na równie¿ lepiej poznaæ ca³y proces.</para>
<figure id="sysinstall-exit">
<title>Wyj¶cie z sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/sysinstall-exit"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Korzystaj±c z klawiszy kursora, wybieramy z g³ównego menu
<guimenuitem>Exit Install</guimenuitem>. Uka¿e siê nastêpuj±cy
komunikat:</para>
<screen> User Confirmation Requested
Are you sure you wish to exit? The system will reboot
(be sure to remove any floppies from the drives).
[ Yes ] No</screen>
<para>Instalacja ponownie zacznie siê od pocz±tku,
je¶li wybierzemy &gui.yes;, pozostawiaj±c p³ytê
CD w napêdzie.</para>
<para>Je¶li instalujemy z dyskietek, przed ponownym
uruchomieniem komputera powinni¶my wyj±æ dyskietkê
<filename>mfsroot.flp</filename> i w³o¿yæ
<filename>kern.flp</filename>.</para>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="using-sysinstall">
<title>Wprowadzenie do sysinstall</title>
<para><application>Sysinstall</application> jest aplikacj±
instalacyjn± przygotowan± w ramach Projektu FreeBSD. Jest
to program konsolowy podzielony na szereg pomniejszych menu
i ekranów, s³u¿±cych do konfiguracji i zarz±dzania procesem
instalacji.</para>
<para>Menu <application>sysinstall</application> obs³ugiwane
jest klawiszami kursora, klawiszem <keycap>Enter</keycap>,
<keycap>Spacj±</keycap> i innymi. Dok³adny opis dzia³ania
poszczególnych klawiszy znale¼æ mo¿na w czê¶ci po¶wiêconej
pos³ugiwaniu siê <application>sysinstall</application>.</para>
<para>Dostêp do tych informacji mo¿liwy jest poprzez pod¶wietlenie
pozycji <guimenuitem>Usage</guimenuitem> i wybranie przycisku
<guibutton>[Select]</guibutton>, a nastêpnie wci¶niêcie klawisza
<keycap>Enter</keycap>, zgodnie z <xref
linkend="sysinstall-main3"/>.</para>
<para>Wy¶wietlone zostan± zostan± wskazówki odno¶nie pos³ugiwania
siê systemem menu. Po ich przeczytaniu powrót do g³ównego menu
mo¿liwy jest poprzez naci¶niêcie klawisza <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-main3">
<title>Wy¶wietlenie z g³ównego menu instrukcji obs³ugi sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/main1"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<sect2 id="select-doc">
<title>Menu dokumentacji</title>
<para>Korzystaj±c z klawiszy kursora, w g³ównym menu wybieramy
<guimenuitem>Doc</guimenuitem> i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="main-doc">
<title>Wybór menu dokumentacji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/main-doc"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Spowoduje to wy¶wietlenie menu dokumentacji.</para>
<figure id="docmenu1">
<title>Menu dokumentacji sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/docmenu1"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Warto przeczytaæ dostêpne tu dokumenty.</para>
<para>By wy¶wietliæ konkretny dokument, wybieramy go
klawiszami kursora, a nastêpnie wciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Po przeczytaniu klawiszem <keycap>Enter</keycap> mo¿emy powróciæ
do menu dokumentacji.</para>
<para>Do g³ównego menu instalacji powracamy wybieraj±c
klawiszami kursora <guimenuitem>Exit</guimenuitem>,
a nastêpnie wciskaj±c <keycap>Enter</keycap>.</para>
</sect2>
<sect2 id="keymap">
<title>Menu mapowania klawiatury</title>
<para>Aby zmieniæ mapowanie klawiatury klawiszami kursora
wybieramy z menu pozycjê <guimenuitem>Keymap</guimenuitem>
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>. Zmiana mapowania klawiatury
wymagana jest jedynie gdy u¿ywamy klawiatury innej ni¿
standardowej amerykañskiej.</para>
<figure id="sysinstall-keymap">
<title>G³ówne menu sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/main-keymap"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Wyboru mapowania klawiatury dokonujemy poprzez wskazanie
odpowiedniej pozycji z listy przy pomocy klawiszy kursora,
oraz wci¶niêcie <keycap>Spacji</keycap>. Ponowne naci¶niêcie
<keycap>Spacji</keycap> cofa wybór. Po wybraniu odpowiedniego
mapowania wskazujemy klawiszami kursora &gui.ok; i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<para>Na poni¿szym rysunku przedstawiona jest tylko czê¶æ listy.
Wybranie &gui.cancel; spowoduje przyjêcie domy¶lnego mapowania
klawiatury i powrót do g³ównego menu.</para>
<figure id="sysinstall-keymap-menu">
<title>Menu mapowania klawiatury</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/keymap"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
</sect2>
<sect2 id="viewsetoptions">
<title>Ekran opcji instalacji</title>
<para>Wybieramy <guimenuitem>Options</guimenuitem>
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-options">
<title>G³ówne menu sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/main-options"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<figure id="options">
<title>Opcje sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/options"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Warto¶ci domy¶lne s± zwykle odpowiednie dla wiêkszo¶ci
u¿ytkowników i nie ma potrzeby ich zmiany. Nazwa wydania
mo¿e byæ inna w zale¿no¶ci od instalowanej wersji
systemu.</para>
<para>Po wybraniu jednej z opcji, na dole ekranu uka¿e siê
jej opis pod¶wietlony na niebiesko. Opcja <guimenuitem>Use Defaults</guimenuitem>
(u¿yj domy¶lnych) przywraca wszystkim opcjom warto¶ci
domy¶lne.</para>
<para>Naciskaj±c <keycap>F1</keycap> przechodzimy do ekranu
pomocy, gdzie mo¿emy przeczytaæ o poszczególnych opcjach.</para>
<para>Naciskaj±c <keycap>Q</keycap> powracamy do g³ównego menu.</para>
</sect2>
<sect2 id="start-install">
<title>Rozpoczêcie instalacji standardowej</title>
<para>Instalacja standardowa zalecana jest dla wszystkich
zaczynaj±cych sw± przygodê z FreeBSD, b±d¼ w ogóle z systemem
&unix;. Klawiszami kursora wybieramy <guimenuitem>Standard</guimenuitem>
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-standard">
<title>Rozpoczêcie instalacji standardowej</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/main-std"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-steps">
<title>Przydzia³ miejsca na dysku</title>
<para>Zaczynamy od przydzielenia FreeBSD przestrzeni dyskowej,
oraz oznaczenia tej przestrzeni w taki sposób, by
<application>sysinstall</application> móg³ j± przygotowaæ.
Do tego potrzebna nam bêdzie wiedza na temat sposobu, w jaki
FreeBSD znajduje informacje zapisane na dysku.</para>
<sect2 id="install-drive-bios-numbering">
<title>Kolejno¶æ dysków w BIOS-ie</title>
<para>Przed instalacj± i konfiguracj± FreeBSD powinni¶my
zapoznaæ siê z pewnym wa¿nym zagadnieniem, szczególnie
istotnym dla posiadaczy dwóch lub wiêcej twardych dysków.</para>
<indexterm><primary>DOS</primary></indexterm>
<indexterm><primary>Microsoft Windows</primary></indexterm>
<para>W komputerze typu PC wyposa¿onym w zale¿ny od BIOS-u system
operacyjny, jak na przyk³ad &ms-dos; lub µsoft.windows;,
BIOS mo¿e zmieniæ rzeczywist± kolejno¶æ dysków, a system operacyjny
tê zmianê zaakceptuje. Dziêki temu system mo¿e zostaæ uruchomiony
z dysku innego ni¿ tzw. <quote>primary master</quote>. Jest to
szczególnie wygodne dla tych u¿ytkowników, którzy za najprostsz±
i najtañsz± metodê tworzenia kopii zapasowej uwa¿aj± kupno identycznego
drugiego twardego dysku i kopiowanie zawarto¶ci pierwszego dysku przy
u¿yciu <application><trademark class="registered">Ghost</trademark></application>
lub <application>XCOPY</application>. W przypadku uszkodzenia pierwszego
dysku, ataku wirusa lub awarii systemu operacyjnego, dane mog± byæ z ³atwo¶ci±
odzyskane poprzez zamianê logicznej kolejno¶ci dysków w BIOS-ie. To tak,
jakby zamieniæ przewody dysków, ale bez konieczno¶ci otwierania obudowy.</para>
<indexterm><primary>SCSI</primary></indexterm>
<indexterm><primary>BIOS</primary></indexterm>
<para>Dro¿sze maszyny wyposa¿one w kontrolery SCSI maj± czêsto rozszerzenia
BIOS-u pozwalaj±ce zamieniaæ kolejno¶æ dysków SCSI na podobnej zasadzie,
obs³uguj±c do siedmiu dysków.</para>
<para>U¿ytkowników przyzwyczajonych do korzystania z tego typu
rozwi±zañ mo¿e spotkaæ niespodzianka, gdy we FreeBSD rezultaty
odbiegaj± od oczekiwañ. FreeBSD nie korzysta z BIOS-u, jak
równie¿ nie zna <quote>logicznej kolejno¶ci dysków BIOS-u</quote>.
W efekcie mo¿e to prowadziæ do k³opotliwych sytuacji, szczególnie
wtedy, gdy dyski s± identyczne pod wzglêdem geometrii, oraz zawieraj±
takie same dane.</para>
<para>Planuj±c u¿ywanie FreeBSD, powinni¶my ustawiæ w BIOS-ie
rzeczywist± kolejno¶æ dysków przed instalacj± systemu, i tê
kolejno¶æ pozostawiæ. Je¶li chcemy koniecznie zamieniæ dyski,
to mo¿emy to zrobiæ sprzêtowo, otwieraj±c obudowê i zamieniaj±c
odpowiednie zworki i przewody.</para>
<sidebar>
<title>Fragment z Archiwum Wyj±tkowych Przygód Bolka i Lolka:</title>
<para>Bolek ma przygotowaæ dla Lolka komputer z FreeBSD. Bolek
montuje jeden dysk SCSI jako urz±dzenie SCSI zero, i instaluje
na nim FreeBSD.</para>
<para>Lolek zaczyna korzystaæ z systemu, ale po kilku dniach zauwa¿a,
¿e dysk SCSI zg³asza liczne b³êdy, wiêc zawiadamia o tym Bolka.</para>
<para>Po kolejnych kilku dniach Bolek postanawia rozwi±zaæ problem,
wiêc bierze ze <quote>sk³adzika</quote> taki sam dysk SCSI.
Kontrola powierzchni dysku wykazuje, ¿e dysk dzia³a prawid³owo,
wiêc Bolek pod³±cza go jako czwarte urz±dzenie SCSI i wykonuje
kopiê dysku zerowego na dysk czwarty. Poniewa¿ dysk jest pod³±czony
i dzia³a jak nale¿y, Bolek stwierdza, ¿e mo¿na zacz±æ go u¿ywaæ, wiêc
wykorzystuj±c mo¿liwo¶ci BIOS-u SCSI zmienia kolejno¶æ dysków w taki
sposób, by system uruchamiany by³ z czwartego urz±dzenia SCSI. FreeBSD
uruchamia siê i dzia³a jak nale¿y.</para>
<para>Lolek korzysta z systemu przez jaki¶ czas, nastêpnie wspólnie z
Bolkiem postanawiaj± spróbowaæ czego¶ nowego — zainstalowaæ
nowsz± wersjê FreeBSD. Bolek wymontowuje dysk SCSI zero, poniewa¿
dzia³a³ kiepsko, i zastêpuje go kolejnym identycznym dyskiem ze
<quote>sk³adzika</quote>. Bolek instaluje now± wersjê FreeBSD
na nowym dysku SCSI korzystaj±c z czarodziejskich dyskietek
instalacyjnych Lolka. Instalacja przebiega prawid³owo.</para>
<para>Lolek u¿ywa nowej wersji FreeBSD przez parê dni i stwierdza,
¿e mo¿na zacz±æ korzystaæ z niej w pracy. Wcze¶niej jednak
trzeba bêdzie skopiowaæ wszystkie dane ze starej wersji. Lolek
pod³±cza wiêc czwarty dysk SCSI (naj¶wie¿sz± kopiê starej wersji
FreeBSD). Lolek stwierdza jednak z niepokojem, ¿e na dysku nie ma
¶ladu po jego cennych danych.</para>
<para>Gdzie siê one podzia³y?</para>
<para>Gdy Bolek sporz±dzi³ kopiê dysku zerowego na dysku czwartym,
dysk czwarty sta³ siê <quote>klonem</quote>. Zmieniaj±c kolejno¶æ
dysków w BIOS-ie SCSI aby móc uruchamiaæ system z dysku czwartego,
Bolek sam siebie wprowadza³ w b³±d. FreeBSD wci±¿ dzia³a³o na dysku
zerowym. Zmiana w BIOS-ie powoduje, ¿e czê¶æ kodu uruchamiaj±cego
FreeBSD jest rzeczywi¶cie ³adowana z dysku wskazanego w BIOS-ie,
lecz kiedy pa³eczkê przejmuj± sterowniki j±dra FreeBSD, kolejno¶æ
dysków BIOS-u przestaje obowi±zywaæ, a FreeBSD przechodzi z powrotem
na rzeczywist± kolejno¶æ. W opowiadanej historyjce system nadal
dzia³a³ na dysku zerowym, i tam w³a¶nie znajdowa³y siê cenne dane
Lolka, a nie na dysku czwartym. Choæ wydawa³o siê, ¿e system dzia³a
na dysku czwartym, by³o to tylko z³udzenie.</para>
<para>Z przyjemno¶ci± oznajmiamy, i¿ ani jeden bajt cennych danych
nie zgin±³ ani nie zosta³ w inny sposób skrzywdzony podczas naszych
badañ nad opisanym zjawiskiem. Stary dysk SCSI zero zosta³ odnaleziony
i cenne dane wróci³y do Lolka (Bolek z kolei przekona³ siê,
¿e niczego nie mo¿na byæ pewnym).</para>
<para>W opowie¶ci udzia³ wziê³y dyski SCSI, jednak¿e w przypadku
dysków IDE sytuacja wygl±da³aby tak samo.</para>
</sidebar>
</sect2>
<sect2 id="main-fdisk">
<title>Tworzenie segmentów za pomoc± programu FDisk</title>
<note>
<para>Dokonywane tutaj zmiany nie zostan± zapisane na dysku.
Je¿eli bêdziemy podejrzewaæ, ¿e co¶ zrobili¶my ¼le, mo¿emy
wybraæ w menu wyj¶cie z programu <application>sysinstall</application>
i spróbowaæ jeszcze raz od pocz±tku, b±d¼ wcisn±æ <keycap>U</keycap>
by skorzystaæ z opcji <guimenuitem>Undo</guimenuitem> (cofnij).
W ostateczno¶ci, je¿eli ca³kiem stracimy orientacjê, mo¿emy
po prostu wy³±czyæ komputer.</para>
</note>
<para>Po wybraniu standardowej instalacji w <application>sysinstall</application>
zostanie wy¶wietlony nastêpuj±cy komunikat:</para>
<screen> Message
In the next menu, you will need to set up a DOS-style ("fdisk")
partitioning scheme for your hard disk. If you simply wish to devote
all disk space to FreeBSD (overwriting anything else that might be on
the disk(s) selected) then use the (A)ll command to select the default
partitioning scheme followed by a (Q)uit. If you wish to allocate only
free space to FreeBSD, move to a partition marked "unused" and use the
(C)reate command.
[ OK ]
[ Press enter or space ]</screen>
<para>Zgodnie z poleceniem naciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Zobaczymy teraz listê twardych dysków znalezionych przez j±dro
podczas rozpoznawania urz±dzeñ. <xref linkend="sysinstall-fdisk-drive1"/>
przedstawia przyk³ad komputera z dwoma dyskami IDE, o nazwach
<devicename>ad0</devicename> i <devicename>ad2</devicename>.</para>
<figure id="sysinstall-fdisk-drive1">
<title>Wybór dysku FDisk-a</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/fdisk-drive1"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Mo¿na siê zastanawiaæ, dlaczego na li¶cie brakuje
<devicename>ad1</devicename>. Co spowodowa³o, ¿e zosta³ pominiêty?</para>
<para>Przyjmijmy przyk³adowo, ¿e mamy dwa dyski IDE, jeden jako master
na pierwszym kontrolerze IDE, drugi jako master na drugim kontrolerze
IDE. Gdyby we FreeBSD zosta³y one ponumerowane w takiej kolejno¶ci,
w jakiej zosta³y wykryte, czyli <devicename>ad0</devicename> i
<devicename>ad1</devicename>, wszystko dzia³a³oby jak nale¿y.</para>
<para>Gdyby¶my jednak zainstalowali potem jeszcze jeden dysk,
jako slave na pierwszym kontrolerze IDE, to ten w³a¶nie dysk
zosta³by nowym <devicename>ad1</devicename>, a wcze¶niejszy
<devicename>ad1</devicename> zmieni³by siê w <devicename>ad2</devicename>.
Poniewa¿ systemy plików odnajdywane s± wed³ug nazw urz±dzeñ
(np. <devicename>ad1s1a</devicename>), mog³oby siê nagle okazaæ,
¿e niektóre systemy plików nie dzia³aj± poprawnie.
Aby to poprawiæ, musieliby¶my zmieniæ konfiguracjê systemu.</para>
<para>Aby zapobiec takim sytuacjom, j±dro FreeBSD mo¿e byæ skonfigurowane
tak, by przydzielaæ dyskom IDE numery zgodne z ich rzeczywistym
umiejscowieniem, niezale¿nie od kolejno¶ci wykrywania. Tym sposobem
dysk pod³±czony jako master na drugim kontrolerze IDE <emphasis>zawsze</emphasis>
bêdzie mieæ nazwê <devicename>ad2</devicename>, nawet w sytuacji,
gdy <devicename>ad0</devicename> i <devicename>ad1</devicename>
nie s± w ogóle obecne.</para>
<para>J±dro FreeBSD domy¶lnie skonfigurowane jest w³a¶nie w ten
sposób, dlatego te¿ na ekranie mamy <devicename>ad0</devicename> i
<devicename>ad2</devicename>. Komputer, z którego ten rysunek pochodzi,
mia³ dwa dyski IDE pod³±czone jako master do obu kontrolerów IDE,
nie mia³ natomiast dysków pod³±czonych jako slave.</para>
<para>Wybieramy dysk, na którym chcemy zainstalowaæ FreeBSD
i wybieramy &gui.ok;. Zostanie uruchomiony <application>FDisk</application>,
pokazuj±c na ekranie obraz podobny do <xref linkend="sysinstall-fdisk1"/>.</para>
<para>Ekran <application>FDisk</application>-a podzielony jest na
trzy czê¶ci.</para>
<para>Czê¶æ pierwsza, obejmuj±ca pierwsze dwie linie ekranu, zawiera
informacje o wybranym dysku, w tym jego oznaczenie we FreeBSD,
geometriê oraz ca³kowity rozmiar dysku.k.</para>
<para>Druga czê¶æ pokazuje informacje o istniej±cych na dysku
segmentach: gdzie siê one zaczynaj± oraz koñcz±, jaki jest
ich rozmiar, jaka nazwa zosta³a im nadana przez FreeBSD
ich opis oraz typ. Na rysunku przyk³adowym widaæ dwa
niewielkie nieu¿ywane segmenty, obecne ze wzglêdu na stosowany
w architekturze PC podzia³ dysku. Prócz tego widaæ du¿y segment
<acronym>FAT</acronym>, który prawie na pewno jest dyskiem
<devicename>C:</devicename> w &ms-dos; / &windows;, oraz segment
rozszerzony, zawieraj±cy byæ mo¿e dyski &ms-dos; / &windows;
oznaczone kolejnymi literami.</para>
<para>W trzeciej czê¶ci znajduje siê lista dostêpnych w
<application>FDisk</application>-u poleceñ.</para>
<figure id="sysinstall-fdisk1">
<title>Uk³ad partycji w FDisk-u przed zmianami</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/fdisk-edit1"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Dalej postêpowaæ bêdziemy w zale¿no¶ci od tego, jak
chcemy podzieliæ nasz dysk na segmenty.</para>
<para>Je¿eli chcemy, by FreeBSD zajê³o ca³y dysk (co wi±¿e
siê z usuniêciem z niego wszelkich innych danych, gdy
potwierdzimy to w <application>sysinstall</application>
na pó¼niejszym etapie instalacji), naciskamy <keycap>A</keycap>,
co odpowiada opcji <guimenuitem>Use Entire Disk</guimenuitem>
(wykorzystaj ca³y dysk). Istniej±ce segmenty zostan± usuniête,
a w ich miejsce pojawi siê ma³y obszar opisany jako <literal>unused</literal>
(nieu¿ywany; znów jest to nastêpstwem pecetowego uk³adu dysku),
oraz du¿y segment przeznaczony dla FreeBSD. Je¿eli decydujemy
siê na tê opcjê, powinni¶my w nastêpnej kolejno¶ci wskazaæ
nowoutworzony segment FreeBSD przy u¿yciu klawiszy kursora
i wcisn±æ <keycap>S</keycap>, by umo¿liwiæ ³adowanie systemu
z tego segmentu. Ekran bêdzie wygl±daæ podobnie do przedstawionego
na <xref linkend="sysinstall-fdisk2"/>. Zwróæmy uwagê na literê
<literal>A</literal> w kolumnie Flags, oznacza ona, ¿e segment
jest <emphasis>aktywny</emphasis> i bêdzie z niego ³adowany
system.</para>
<para>Je¶li chcemy usun±æ istniej±cy segment by zwolniæ miejsce
dla FreeBSD, wskazujemy segment korzystaj±c z klawiszy kursora
i naciskamy <keycap>D</keycap>. Nastêpnie mo¿emy nacisn±æ
<keycap>C</keycap> i w odpowiedzi na pytanie o rozmiar segmentu,
który chcemy utworzyæ, wpisaæ odpowiedni± warto¶æ i wcisn±æ
<keycap>Enter</keycap>. Warto¶æ domy¶lna stanowi najwiêkszy
mo¿liwy rozmiar segmentu, czyli np. woln± przestrzeñ na dysku
b±d¼ ca³± pojemno¶æ dysku twardego.</para>
<para>Wolne miejsce dla FreeBSD mogli¶my tak¿e przygotowaæ wcze¶niej
(na przyk³ad przy u¿yciu programu
<application>&partitionmagic;</application>), w takim wypadku po
prostu wciskamy <keycap>C</keycap> by utworzyæ nowy segment.
W tym przypadku równie¿ zostaniemy zapytani o rozmiar segmentu,
który zamierzamy stworzyæ.</para>
<figure id="sysinstall-fdisk2">
<title>Partycja w FDisk-u obejmuj±ca ca³y dysk</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/fdisk-edit2"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Na koniec naciskamy <keycap>Q</keycap>. Dokonane zmiany
zostan± zapamiêtane przez <application>sysinstall</application>,
ale nie bêd± jeszcze zapisane na dysku.</para>
</sect2>
<sect2 id="bootmgr">
<title>Instalacja programu ³aduj±cego</title>
<para>W kolejnym kroku instalacji bêdziemy mieæ mo¿liwo¶æ
zainstalowania programu ³aduj±cego (ang. boot manager).
Mówi±c ogólnie, powinni¶my instalowaæ program ³aduj±cy
FreeBSD je¿eli:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>Mamy dwa lub wiêcej dysków, a FreeBSD instalujemy
na dysku innym ni¿ pierwszy.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Instalujemy FreeBSD obok innego systemu operacyjnego
na tym samym dysku, i chcemy mieæ mo¿liwo¶æ wybrania
systemu operacyjnego podczas uruchamiania komputera.</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<para>Je¶li FreeBSD bêdzie jedynym systemem operacyjnym na
danym komputerze i zostanie zainstalowany na pierwszym dysku
twardym, wówczas wystarczy wykorzystaæ
<guimenuitem>Standardowy</guimenuitem> program ³aduj±cy. Natomiast
je¶li wykorzystujemy ju¿ inny program potrafi±cy uruchomiæ FreeBSD
powinny¶my wybraæ opcjê <guimenuitem>None</guimenuitem> (¿aden).</para>
<para>Dokonany wybór potwierdzamy naciskaj±c <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-bootmgr">
<title>Wybór programu ³aduj±cego w sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/boot-mgr"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Ekran pomocy, wy¶wietlany po naci¶niêciu <keycap>F1</keycap>,
opisuje problemy z jakimi mo¿na siê spotkaæ, gdy planuje siê mieæ
kilka systemów operacyjnych na jednym dysku.</para>
</sect2>
<sect2>
<title>Tworzenie segmentów na innym dysku</title>
<para>Je¿eli mamy wiêcej dysków, po wyborze programu
³aduj±cego ponownie uka¿e siê ekran wyboru dysku.
Chc±c zainstalowaæ FreeBSD na kilku dyskach, wybieramy
tutaj kolejny dysk i ponownie korzystaj±c z programu
<application>FDisk</application> tworzymy na nim
segmenty.</para>
<important>
<para>Je¶li instalujemy FreeBSD na innym dysku ni¿ pierwszy,
wówczas program ³aduj±cy FreeBSD musi zostaæ zainstalowany
na obydwu dyskach.</para>
</important>
<figure id="sysinstall-fdisk-drive2">
<title>Zakoñczenie wyboru dysku</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/fdisk-drive2"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawisz <keycap>Tab</keycap> prze³±cza pomiêdzy ostatnio
wybranym dyskiem oraz przyciskami &gui.ok;, i
&gui.cancel;.</para>
<para>Wciskamy <keycap>Tab</keycap> jeden raz, by wybraæ
&gui.ok;, nastêpnie naciskamy <keycap>Enter</keycap>
aby przej¶æ do kolejnego etapu instalacji.</para>
</sect2>
<sect2 id="bsdlabeleditor">
<title>Tworzenie partycji z wykorzystaniem
<application>Disklabel</application></title>
<para>W nowoutworzonych segmentach musimy stworzyæ kilka partycji.
Pamiêtajmy, ¿e ka¿da partycja oznaczona jest liter± od
<literal>a</literal> do <literal>h</literal>, a partycje
<literal>b</literal>, <literal>c</literal> i <literal>d</literal>
rz±dz± siê specjalnymi zasadami, których nale¿y przestrzegaæ.</para>
<para>Niektóre aplikacje mog± skorzystaæ na stosowaniu okre¶lonych
schematów podzia³u na partycje, szczególnie, gdy partycje roz³o¿one
s± na kilku dyskach. Na razie jednak, poniewa¿ jest to nasza pierwsza
instalacja FreeBSD, nie powinni¶my zbytnio przejmowaæ siê podzia³em
dysku na partycje. Wa¿niejszym jest, by¶my zainstalowali FreeBSD
i zaczêli siê uczyæ, jak go u¿ywaæ. Kiedy ju¿ nabierzemy pewnej
wprawy, mo¿emy zainstalowaæ system ponownie i zmieniæ sposób
podzia³u na partycje.</para>
<para>Poni¿szy schemat przedstawia cztery partycje — jedn± dla
przestrzeni wymiany, oraz trzy dla systemów plików.</para>
<table frame="none" pgwide="1">
<title>Uk³ad partycji pierwszego dysku</title>
<tgroup cols="4">
<colspec colwidth="1*"/>
<colspec colwidth="1*"/>
<colspec colwidth="1*"/>
<colspec colwidth="4*"/>
<thead>
<row>
<entry>Partycja</entry>
<entry>System plików</entry>
<entry>Rozmiar</entry>
<entry>Opis</entry>
</row>
</thead>
<tbody>
<row>
<entry><literal>a</literal></entry>
<entry><filename>/</filename></entry>
<entry>100 MB</entry>
<entry>Bêdzie to g³ówny system plików. Wszystkie inne systemy
plików bêd± zamontowane gdzie¶ wewn±trz niego. 100 MB
jest do¶æ rozs±dnym rozmiarem dla tego celu. Nie bêdzie tu
przechowywane zbyt wiele danych, zwykle po instalacji FreeBSD
umieszcza tu oko³o 40 MB danych. Pozosta³e miejsce jest dla
danych tymczasowych, oraz s³u¿y jako zapas, gdyby kolejne wersje
FreeBSD potrzebowa³y wiêcej miejsca w <filename>/</filename>.</entry>
</row>
<row>
<entry><literal>b</literal></entry>
<entry>brak</entry>
<entry>2-3 x RAM</entry>
<entry><para>Partycja ta s³u¿y jako przestrzeñ wymiany. Wybór jej
odpowiedniego rozmiaru nie jest spraw± banaln±. Mo¿emy przyj±æ,
¿e przestrzeñ wymiany powinna byæ dwu- lub trzykrotnie wiêksza
ni¿ ilo¶æ pamiêci fizycznej (RAM). Prócz tego powinni¶my mieæ
co najmniej 64 MB przestrzeni wymiany, wiêc je¿eli nasz
komputer ma mniej ni¿ 32 MB pamiêci, ustawmy rozmiar
przestrzeni wymiany na 64 MB.</para><para>
Je¶li dysponujemy kilkoma dyskami, mo¿emy na ka¿dym z nich
umie¶ciæ przestrzeñ wymiany. FreeBSD bêdzie w procesie wymiany
wykorzystywaæ ka¿dy z dysków, dziêki czemu wymiana bêdzie siê
odbywaæ szybciej. W takim przypadku przyjmujemy ca³kowity
rozmiar potrzebnej przestrzeni wymiany (np. 128 MB)
i dzielimy go przez liczbê posiadanych dysków (np. dwa dyski),
otrzymuj±c w wyniku rozmiar przestrzeni wymiany dla jednego dysku.
W naszym przyk³adzie bêdzie to 64 MB na ka¿dy dysk.</para></entry>
</row>
<row>
<entry><literal>e</literal></entry>
<entry><filename>/var</filename></entry>
<entry>50 MB</entry>
<entry>W katalogu <filename>/var</filename> przechowywane s± pliki
o zmiennych rozmiarach; pliki dzienników systemowych i inne pliki
administracyjne. Podczas codziennej pracy FreeBSD na wielu z tych
plików dokonywane s± czêste operacje odczytu lub zapisu. Dziêki
umieszczeniu ich w oddzielnym systemie plików FreeBSD mo¿e dokonaæ
optymalizacji dostêpu do nich, nie wywieraj±c jednocze¶nie wp³ywu
na inne pliki, do których dostêp przebiega inaczej.</entry>
</row>
<row>
<entry><literal>f</literal></entry>
<entry><filename>/usr</filename></entry>
<entry>Reszta dysku</entry>
<entry>Inne pliki bêd± zwykle przechowywane w katalogu
<filename>/usr</filename> i jego podkatalogach.</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</table>
<para>Je¿eli instalujemy FreeBSD na dwóch lub wiêcej dyskach, musimy
utworzyæ partycje tak¿e w innych przygotowanych segmentach. Naj³atwiej
jest po prostu przygotowaæ na ka¿dym z kolejnych dysków dwie partycje,
jedn± na przestrzeñ wymiany, drug± na system plików.</para>
<table frame="none" pgwide="1">
<title>Uk³ad partycji dla kolejnych dysków</title>
<tgroup cols="4">
<colspec colwidth="1*"/>
<colspec colwidth="1*"/>
<colspec colwidth="2*"/>
<colspec colwidth="3*"/>
<thead>
<row>
<entry>Partycja</entry>
<entry>System plików</entry>
<entry>Rozmiar</entry>
<entry>Opis</entry>
</row>
</thead>
<tbody>
<row>
<entry><literal>b</literal></entry>
<entry>brak</entry>
<entry>Patrz: opis</entry>
<entry>Jak ju¿ powiedzieli¶my, przestrzeñ wymiany mo¿emy
dzieliæ miêdzy kilka dysków. Mimo, i¿ mamy do dyspozycji
partycjê <literal>a</literal>, zgodnie z obowi±zuj±c±
konwencj± przestrzeñ wymiany powinna znajdowaæ siê na
partycji <literal>b</literal>.</entry>
</row>
<row>
<entry><literal>e</literal></entry>
<entry>/dysk<replaceable>n</replaceable></entry>
<entry>Reszta dysku</entry>
<entry>Pozosta³a czê¶æ dysku zajmowana jest przez jedn±
du¿± partycjê. Mog³aby to z powodzeniem byæ partycja
<literal>a</literal>, zamiast <literal>e</literal>.
Przyjêto jednak, ¿e partycja <literal>a</literal>
zarezerwowana jest dla g³ównego systemu plików (<filename>/</filename>).
Nie ma przymusu stosowania tej zasady, jednak
<application>sysinstall</application> jej przestrzega,
dobrze wiêc jest j± stosowaæ dla zachowania porz±dku
podczas instalacji. System plików mo¿emy zamontowaæ
w dowolnym miejscu, w przyk³adzie zaproponowano
<filename>/dysk<replaceable>n</replaceable></filename>,
gdzie <replaceable>n</replaceable> jest kolejnym numerem
ka¿dego dysku. Mo¿na jednak wybraæ inne nazewnictwo wed³ug
uznania..</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</table>
<para>Po podjêciu decyzji jak ma wygl±daæ uk³ad partycji, pora wprowadziæ
go w ¿ycie u¿ywaj±c <application>sysinstall</application>. Na ekranie
uka¿e siê nastêpuj±cy komunikat:</para>
<screen> Message
Now, you need to create BSD partitions inside of the fdisk
partition(s) just created. If you have a reasonable amount of disk
space (200MB or more) and don't have any special requirements, simply
use the (A)uto command to allocate space automatically. If you have
more specific needs or just don't care for the layout chosen by
(A)uto, press F1 for more information on manual layout.
[ OK ]
[ Press enter or space ]</screen>
<para>Naciskamy <keycap>Enter</keycap> by przej¶æ do edytora partycji
FreeBSD, zwanego <application>Disklabel</application>.</para>
<para><xref linkend="sysinstall-label"/> przedstawia ekran zaraz po
uruchomieniu <application>Disklabel</application>. Jest on podzielony
na trzy czê¶ci.</para>
<para>W kilku pierwszych wierszach widoczna jest nazwa wybranego
aktualnie dysku, oraz nazwa segmentu, w którym tworzymy partycje
(<application>Disklabel</application> u¿ywa tutaj nazwy
<literal>Partition name</literal>, czyli nazwa partycji,
a nie nazwa segmentu). Jest tu równie¿ zawarta informacja o
rozmiarze wolnej przestrzeni wewn±trz segmentu, czyli przestrzeni
nie przydzielonej jeszcze partycjom.</para>
<para>¦rodek ekranu zajmuje lista utworzonych partycji, wraz
z nazwami przechowywanych na nich systemów plików, ich rozmiarami
oraz pewnymi opcjami zwi±zanymi z tworzeniem systemu plików.</para>
<para>W dolnej czê¶ci przedstawiona jest lista dostêpnych w
<application>Disklabel</application> poleceñ.</para>
<figure id="sysinstall-label">
<title>Edytor Disklabel</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-ed1"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para><application>Disklabel</application> potrafi automatycznie
utworzyæ partycje i nadaæ im domy¶lne rozmiary. Wypróbujmy tê
mo¿liwo¶æ naciskaj±c <keycap>A</keycap>. Na ekranie uka¿e
siê obraz podobny do <xref linkend="sysinstall-label2"/>.
Ustawienia automatyczne mog± byæ w³a¶ciwe lub nie, w zale¿no¶ci
od rozmiaru dysku. Nie ma to jednak wiêkszego znaczenia, poniewa¿
nie trzeba ich koniecznie akceptowaæ.</para>
<note>
<para>Katalog <filename>/tmp</filename> jest domy¶lnie umieszczany
na w³asnej partycji, zamiast byæ czê¶ci± partycji <filename>/</filename>.
Dziêki temu mo¿na unikn±æ zape³nienia partycji <filename>/</filename>
plikami tymczasowymi.</para>
</note>
<figure id="sysinstall-label2">
<title>Edytor disklabel z automatycznymi ustawieniami</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-auto"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>By usun±æ zaproponowane partycje i zast±piæ je utworzonymi
w³asnorêcznie, wybieramy klawiszami kursora pierwsz± partycjê
i naciskamy <keycap>D</keycap>. Tak samo postêpujemy z pozosta³ymi
partycjami.</para>
<para>Teraz, aby stworzyæ pierwsz± partycjê (<literal>a</literal>,
zamontowan± jako <filename>/</filename>), wybieramy informacje
o dysku w górnej czê¶ci ekranu i wciskamy <keycap>C</keycap>.
Pojawi siê okienko z pytaniem o rozmiar nowej partycji
(<xref linkend="sysinstall-label-add"/>). Wybrany rozmiar podaæ
mo¿emy w blokach, albo w wygodniejszej formie w postaci liczby
megabajtów, gigabajtów lub cylindrów, odpowiednio z przyrostkiem
<literal>M</literal>, <literal>G</literal> lub
<literal>C</literal>.</para>
<note><para>Pocz±wszy od FreeBSD 5.X u¿ytkownicy mog±: wybraæ
system plików <acronym>UFS2</acronym> (domy¶lny system we &os; 5.1
i pó¼niejszych) wykorzystuj±c opcjê <literal>Custom Newfs</literal>
(<keycap>Z</keycap>), tworzyæ partycje za pomoc± <literal>Auto Defaults</literal>
i modyfikowaæ przy pomocy <literal>Custom Newfs</literal> b±d¼ dodaæ opcjê
<option>-O 2</option> podczas normalnego procesu tworzenia partycji.
Wykorzystuj±c opcjê <literal>Custom Newfs</literal> musimy pamiêtaæ
by dodaæ flagê <option>-U</option> (SoftUpdates)!</para></note>
<figure id="sysinstall-label-add">
<title>Wolne miejsce dla g³ównej partycji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-root1"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Wybieraj±c domy¶lnie zaproponowany rozmiar utworzymy
partycjê obejmuj±c± pozosta³e miejsce w segmencie. Je¿eli
zamierzamy stworzyæ partycje o takich rozmiarach, jak
wcze¶niej opisywali¶my, wówczas kasujemy zaproponowan±
warto¶æ klawiszem <keycap>Backspace</keycap>, i wpisujemy
64M, <xref linkend="sysinstall-label-add2"/>. Nastêpnie
wybieramy &gui.ok;.</para>
<figure id="sysinstall-label-add2">
<title>Zmiana rozmiaru g³ównej partycji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-root2"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Po wybraniu rozmiaru partycji pojawi siê pytanie, czy
partycja zawieraæ bêdzie system plików, czy przestrzeñ wymiany.
Okienko z tym pytaniem pokazane jest na <xref linkend="sysinstall-label-type"/>.
Pierwsza partycja zawieraæ bêdzie system plików, wybieramy wiêc
<guimenuitem>FS</guimenuitem> i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-label-type">
<title>Wybór typu g³ównej partycji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-fs"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Poniewa¿ na partycji znajdowaæ siê bêdzie system plików,
<application>Disklabel</application> musi wiedzieæ, gdzie bêdzie
on zamontowany. <xref linkend="sysinstall-label-mount"/> przedstawia
okienko z pro¶b± o podanie tej informacji. G³ówny system plików
montowany jest jako <filename>/</filename>, wpisujemy wiêc
<filename>/</filename> i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-label-mount">
<title>Wybór miejsca montowania g³ównego systemu plików</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-root3"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Na ekranie pojawi siê informacja o nowo utworzonej partycji.
Powinni¶my teraz powtórzyæ ca³± procedurê dla kolejnych partycji.
Tworz±c partycjê wymiany nie bêdziemy pytani o miejsce jej zamontowania,
poniewa¿ partycje wymiany nie s± montowane. Gdy bêdziemy tworzyæ
ostatni± partycjê, <filename>/usr</filename>, mo¿emy przyj±æ
proponowany rozmiar domy¶lny, aby przeznaczyæ na tê partycjê
resztê segmentu.</para>
<para>Ostatecznie ekran edytora Disklabel bêdzie wygl±daæ podobnie do
<xref linkend="sysinstall-label4"/>, choæ wybrane przez nas warto¶ci
mog± byæ inne. By zakoñczyæ pracê z Disklabel, wciskamy
<keycap>Q</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-label4">
<title>Edytor Disklabel</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-ed2"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-choosing">
<title>Wybór sk³adników instalacji</title>
<sect2 id="distset">
<title>Wybór zestawu komponentów</title>
<para>Decyzja o tym, jaki zestaw komponentów zainstalujemy,
zale¿y w du¿ej mierze od planowanych zastosowañ systemu
i ilo¶ci wolnego miejsca na dysku. Dostêpne warianty
pozwalaj± zarówno na instalacjê najmniejszej konfiguracji,
jak i na instalacjê wszystkiego. Pocz±tkuj±cy u¿ytkownicy
systemów &unix; i FreeBSD powinni wybraæ jeden z przygotowanych
wariantów. Dla bardziej do¶wiadczonych u¿ytkowników istnieje
mo¿liwo¶æ u³o¿enia w³asnego zestawu komponentów.</para>
<para>Wiêcej informacji o zestawach komponentów i ich zawarto¶ci
mo¿emy uzyskaæ naciskaj±c <keycap>F1</keycap>. Po przejrzeniu
tych informacji naciskamy <keycap>Enter</keycap>, aby powróciæ
do menu wyboru komponentów.</para>
<para>Je¶li planujemy korzystaæ z graficznego interfejsu u¿ytkownika
powinni¶my wybraæ jeden z zestawów o nazwie rozpoczynaj±cej siê
liter± <literal>X</literal>. Po instalacji zajmiemy siê konfigurowaniem
serwera graficznego i wyborem mened¿era okien. Szczegó³owe informacje
na ten temat zawiera rozdzia³ <xref linkend="x11"/>.</para>
<para>To, która wersja systemu X11 jest domy¶lnie instalowana,
zale¿y od instalowanej wersji &os;. Wydania wcze¶niejsze od 5.3
domy¶lnie instaluj± <application>&xfree86; 4.X</application>.
Natomiast &os; 5.3 i pó¼niejsze instaluj±
<application>&xorg;</application>.</para>
<para>Je¿eli planujemy samodzielne kompilowanie j±dra, powinni¶my
wybraæ wariant zawieraj±cy kod ¼ród³owy. <xref linkend="kernelconfig"/>
zawiera informacje, dlaczego powinno siê budowaæ niestandardowe
j±dro i jak to zrobiæ.</para>
<para>Oczywi¶cie najbardziej wszechstronny jest system zawieraj±cy
wszystkie komponenty. Je¶li mamy wystarczaj±co du¿o miejsca na dysku,
wybieramy klawiszami kursora <guimenuitem>All</guimenuitem>,
<xref linkend="distribution-set1"/>, i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Je¿eli jednak miejsca na dysku mog³oby nie wystarczyæ, wybierzmy wariant
najlepiej odpowiadaj±cy obecnym potrzebom. Kolejne komponenty mog± byæ
dodawane po zainstalowaniu systemu.</para>
<figure id="distribution-set1">
<title>Wybór komponentów</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/dist-set"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
</sect2>
<sect2 id="portscol">
<title>Instalacja kolekcji portów</title>
<para>Po wyborze komponentów bêdziemy mieæ mo¿liwo¶æ zainstalowania
kolekcji portów FreeBSD. Kolekcja portów umo¿liwia ³atwe
i wygodne instalowanie oprogramowania. Nie zawiera ona kodów
¼ród³owych programów. W sk³ad kolekcji portów wchodz± pliki
umo¿liwiaj±ce automatyczne pobieranie programów, oraz ich
kompilowanie i instalowanie. <xref linkend="ports"/> opisuje
sposób korzystanie z kolekcji portów.</para>
<para>Program instalacyjny nie sprawdza, czy mamy odpowiednio
du¿o wolnego miejsca na dysku. Kolekcjê portów powinni¶my
instalowaæ tylko pod warunkiem, ¿e miejsca faktycznie wystarczy.
We FreeBSD &rel.current; kolekcja zajmuje oko³o
&ports.size;.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to install the FreeBSD ports collection?
This will give you ready access to over &os.numports; ported software packages,
at a cost of around &ports.size; of disk space when "clean" and possibly much
more than that if a lot of the distribution tarballs are loaded
(unless you have the extra CDs from a FreeBSD CD/DVD distribution
available and can mount it on /cdrom, in which case this is far less
of a problem).
The Ports Collection is a very valuable resource and well worth having
on your /usr partition, so it is advisable to say Yes to this option.
For more information on the Ports Collection & the latest ports,
visit:
http://www.FreeBSD.org/ports
[ Yes ] No</screen>
<para>Klawiszami kursora wybieramy &gui.yes;, aby zainstalowaæ kolekcjê
portów, lub &gui.no;, by z niej zrezygnowaæ. Wybór zatwierdzamy
klawiszem <keycap>Enter</keycap>. Ponownie pojawi siê menu wyboru
komponentów.</para>
<figure id="distribution-set2">
<title>Zatwierdzenie wybranych komponentów</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/dist-set2"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Je¿eli odpowiadaj± nam wybrane komponenty, przy pomocy
klawiszy kursora wybieramy <guimenuitem>Exit</guimenuitem>,
zaznaczamy &gui.ok; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>,
przechodz±c do kolejnego etapu instalacji.</para>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-media">
<title>Wybór no¶nika instalacji</title>
<para>W przypadku, gdy instalujemy z p³yty CD b±d¼ DVD,
klawiszami kursora wybieramy pozycjê
<guimenuitem>Install from a FreeBSD CD/DVD</guimenuitem>
(instalacja z CD/DVD). Upewniwszy siê, ¿e zaznaczone jest
&gui.ok;, naciskamy <keycap>Enter</keycap> przechodz±c
do nastêpnego etapu instalacji.</para>
<para>Je¿eli stosujemy inn± metodê instalacji, wybieramy
odpowiedni± pozycjê i postêpujemy zgodnie ze wskazówkami.</para>
<para>Klawiszem <keycap>F1</keycap> mo¿emy w³±czyæ pomoc.
Do menu wyboru no¶nika powracamy naciskaj±c
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="choose-media">
<title>Wybór no¶nika instalacji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/media"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<note>
<title>Tryby instalacji przez FTP</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>sieæ</secondary>
<tertiary>FTP</tertiary>
</indexterm>
<para>Mo¿na wybraæ jeden z trzech trybów instalacji
przez FTP: aktywne FTP, pasywne FTP lub po¶rednio
przez HTTP proxy.</para>
<variablelist>
<varlistentry>
<term>Aktywne FTP: <guimenuitem>Install from an FTP
server</guimenuitem></term>
<listitem>
<para>Wybór tego wariantu spowoduje, ¿e przesy³anie
danych przez FTP odbywaæ siê bêdzie w trybie
<quote>aktywnym</quote>. Nie zadzia³a to w przypadku
transmisji przez zaporê ogniow±, ale bêdzie
wspó³pracowaæ ze starszymi serwerami FTP nie
obs³uguj±cymi trybu pasywnego. Je¶li po³±czenie
pasywne (wybierane domy¶lnie) nie zadzia³a,
spróbujmy aktywnego!</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Pasywne FTP: <guimenuitem>Install from an FTP server through a
firewall</guimenuitem></term>
<listitem>
<indexterm>
<primary>FTP</primary>
<secondary>tryb pasywny</secondary>
</indexterm>
<para>Opcja ta informuje <application>sysinstall</application>,
¿e przesy³anie danych przez FTP odbywaæ siê bêdzie w trybie
<quote>pasywnym</quote>. Pozwoli to na po³±czenie poprzez
zaporê ogniow±, która nie zezwala na po³±czenia z zewn±trz
z portami o przypadkowych numerach.
</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>FTP przez proxy HTTP: <guimenuitem>Install from an FTP server
through a http proxy</guimenuitem></term>
<listitem>
<indexterm>
<primary>FTP</primary>
<secondary>przez proxy HTTP</secondary>
</indexterm>
<para>Ten wariant instruuje <application>sysinstall</application>
do wykorzystania protoko³u HTTP (podobnie jak przegl±darka
stron WWW) do po³±czenia siê z serwerem proxy po¶rednicz±cym
w transmisji przez FTP. Serwer po¶rednicz±cy przetwarza ¿±dania
i przesy³a je do serwera FTP. Dziêki temu mo¿liwe jest po³±czenie
poprzez zaporê ogniow± nie zezwalaj±c± na ¿adne po³±czenia
FTP, oferuj±c± jednak HTTP proxy. W takiej sytuacji, poza
adresem serwera FTP, bêdziemy musieli podaæ tak¿e adres
serwera proxy.</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
<para>Korzystaj±c z po¶rednicz±cego serwera FTP proxy, zwykle
podajemy nazwê serwera docelowego jako czê¶æ nazwy u¿ytkownika,
po znaku <quote>@</quote>. Serwer proxy <quote>udaje</quote>
wówczas serwer docelowy. Za³ó¿my, dla przyk³adu, ¿e chcemy
zainstalowaæ system z <hostid role="fqdn">ftp.FreeBSD.org</hostid>,
za po¶rednictwem serwera proxy FTP <hostid role="fqdn">foo.example.com</hostid>,
nas³uchuj±cego na porcie 1024.</para>
<para>W takiej sytuacji przechodzimy do menu opcji, jako nazwê
u¿ytkownika FTP wpisujemy <literal>ftp@ftp.FreeBSD.org</literal>,
a jako has³o podajemy nasz adres email. Jako no¶nik instalacji
wybieramy FTP (lub pasywne FTP, je¿eli umo¿liwia to serwer proxy),
a jako URL wpisujemy
<literal>ftp://foo.example.com:1234/pub/FreeBSD</literal>.</para>
<para>Ze wzglêdu na to, ¿e <filename>/pub/FreeBSD</filename>
z <hostid role="fqdn">ftp.FreeBSD.org</hostid> jest udostêpnione
na serwerze proxy <hostid role="fqdn">foo.example.com</hostid>,
mo¿emy w³a¶nie z <emphasis>tego</emphasis> serwera dokonaæ
instalacji (poniewa¿ zajmie siê on pobraniem odpowiednich plików
z <hostid role="fqdn">ftp.FreeBSD.org</hostid>).</para>
</note>
</sect1>
<sect1 id="install-final-warning">
<title>Przyst±pienie do instalacji</title>
<para>Mo¿emy teraz rozpocz±æ w³a¶ciw± instalacjê, a zarazem
mamy ostatni± szansê na rezygnacjê z instalacji bez zmiany
zawarto¶ci dysku twardego.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Last Chance! Are you SURE you want to continue the installation?
If you're running this on a disk with data you wish to save then WE
STRONGLY ENCOURAGE YOU TO MAKE PROPER BACKUPS before proceeding!
We can take no responsibility for lost disk contents!
[ Yes ] No</screen>
<para>Wybieramy &gui.yes; i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>, by rozpocz±æ instalacjê.</para>
<para>Czas trwania instalacji zale¿y od wybranych komponentów,
u¿ywanego no¶nika instalacji oraz prêdko¶ci komputera. Szereg
komunikatów informowaæ bêdzie o przebiegu procesu instalacji.</para>
<para>Po zakoñczeniu instalacji wy¶wietlony zostanie
nastêpuj±cy komunikat:</para>
<screen> Message
Congratulations! You now have FreeBSD installed on your system.
We will now move on to the final configuration questions.
For any option you do not wish to configure, simply select No.
If you wish to re-enter this utility after the system is up, you may
do so by typing: /stand/sysinstall .
[ OK ]
[ Press enter to continue ]</screen>
<para>Po naci¶niêciu klawisza <keycap>Enter</keycap>
zajmiemy siê przygotowaniem wstêpnej konfiguracji systemu.</para>
<para>Je¶li wybierzemy &gui.no; i naci¶niemy
<keycap>Enter</keycap> instalacja zostanie przerwana,
bez dokonywania jakichkolwiek zmian. Pojawi siê komunikat
o tre¶ci:</para>
<screen> Message
Installation complete with some errors. You may wish to scroll
through the debugging messages on VTY1 with the scroll-lock feature.
You can also choose "No" at the next prompt and go back into the
installation menus to retry whichever operations have failed.
[ OK ]</screen>
<para>Powy¿szy komunikat pojawia siê, poniewa¿ nic nie zosta³o
zainstalowane. Naciskaj±c <keycap>Enter</keycap> mo¿emy powróciæ
do g³ównego menu i opu¶ciæ program instalacyjny.</para>
</sect1>
<sect1 id="install-post">
<title>Po instalacji</title>
<para>Po pomy¶lnie zakoñczonej instalacji zajmiemy siê
wstêpn± konfiguracj± systemu. Wszelkich zmian w ustawieniach
mo¿emy dokonaæ przed uruchomieniem nowo zainstalowanego systemu
FreeBSD lub te¿ po zakoñczeniu instalacji, korzystaj±c z
<command>sysinstall</command> (we &os; starszych ni¿ 5.2
<command>/stand/sysinstall</command>) i jego opcji
<guimenuitem>Configure</guimenuitem>.</para>
<sect2 id="inst-network-dev">
<title>Konfiguracja urz±dzeñ sieciowych</title>
<para>Je¶li wcze¶niej skonfigurowali¶my PPP na potrzeby
instalacji przez FTP, konfiguracja urz±dzeñ sieciowych
zostanie pominiêta. Bêdziemy mogli zaj±æ siê ni±
pó¼niej.</para>
<para>Szczegó³owe informacje na temat sieci lokalnych
(LAN) oraz konfiguracji FreeBSD w roli bramy lub rutera
znale¼æ mo¿na w rozdziale <link
linkend="advanced-networking">Zaawansowana konfiguracja
sieciowa</link>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to configure any Ethernet or SLIP/PPP network devices?
[ Yes ] No</screen>
<para>Je¶li chcemy skonfigurowaæ urz±dzenie sieciowe,
wybieramy &gui.yes; i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.
W przeciwnym wypadku wybieramy &gui.no;.</para>
<figure id="ed-config1">
<title>Wybór karty Ethernet</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/ed0-conf"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszami kursora wybieramy interfejs, który bêdziemy
konfigurowaæ i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to try IPv6 configuration of the interface?
Yes [ No ]</screen>
<para>Dla przyk³adu, w sieci lokalnej w zupe³no¶ci wystarcza obecny
protokó³ Internetu (<acronym>IPv4</acronym>), wybieramy wiêc klawiszami
kursora &gui.no; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<para>Je¶li chcemy wypróbowaæ nowy protokó³ Internetu (<acronym>IPv6</acronym>),
wybieramy &gui.yes; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>. Przez chwilê bêdzie
siê odbywaæ poszukiwanie serwerów <acronym>RA</acronym>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to try DHCP configuration of the interface?
Yes [ No ]</screen>
<para>Je¿eli nie wykorzystujemy DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol),
wybieramy klawiszami kursora &gui.no; i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<para>Wybranie &gui.yes; spowoduje uruchomienie <application>dhclient</application>
i je¶li wszystko przebiegnie prawid³owo, konfiguracja sieci zostanie rozpoznana
automatycznie. <xref linkend="network-dhcp"/> zawiera szczegó³owe informacje
na ten temat.</para>
<para>Przedstawiony poni¿ej ekran konfiguracji sieci (Network Configuration)
przedstawia konfiguracjê karty sieciowej komputera, który bêdzie s³u¿y³
jako brama w sieci lokalnej.</para>
<figure id="ed-config2">
<title>Konfiguracja interfejsu ed0</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/ed0-conf2"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszem <keycap>Tab</keycap> wybieramy poszczególne pola, w których
wpisujemy odpowiednie informacje:</para>
<variablelist>
<varlistentry>
<term>Host (stacja)</term>
<listitem>
<para>Pe³na nazwa stacji, w powy¿szym przyk³adzie
<hostid role="fqdn">k6-2.example.com</hostid>.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Domain (domena)</term>
<listitem>
<para>Nazwa domeny, do której nale¿y stacja, w przyk³adzie jest to
<hostid role="domainname">example.com</hostid>.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>IPv4 Gateway (brama IPv4)</term>
<listitem>
<para>Adres IP stacji przekazuj±cej pakiety do odbiorców spoza
sieci lokalnej. Musi byæ podany, je¶li komputer jest wêz³em
w sieci. Je¿eli komputer pe³ni rolê bramy do Internetu w sieci
lokalnej, pole to nale¿y <emphasis>pozostawiæ puste</emphasis>.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Name server (serwer nazw)</term>
<listitem>
<para>Adres IP lokalnego serwera DNS. W przyk³adowej sieci
lokalnej nie ma serwera DNS, wpisany wiêc zosta³ adres serwera DNS
dostawcy Internetu (<hostid role="ipaddr">208.163.10.2</hostid>).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>IPv4 address (adres IPv4)</term>
<listitem>
<para>W przyk³adzie temu interfejsowi przypisano adres
<hostid role="ipaddr">192.168.0.1</hostid>.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Netmask (maska podsieci)</term>
<listitem>
<para>W sieci lokalnej u¿yty zosta³ dla przyk³adu blok
adresów klasy C
(<hostid role="ipaddr">192.168.0.0</hostid> -
<hostid role="ipaddr">192.168.0.255</hostid>).
Maska podsieci jest mask± sieci klasy C
(<hostid role="netmask">255.255.255.0</hostid>).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Extra options to ifconfig (dodatkowe opcje dla ifconfig)</term>
<listitem>
<para>Tu wpisywane s± dodatkowe opcje dla <command>ifconfig</command>
charakterystyczne dla interfejsu. W pokazanym przyk³adzie nie by³o
takowych opcji.</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
<para>Gdy konfiguracja bêdzie gotowa, klawiszem <keycap>Tab</keycap>
wybieramy &gui.ok; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to Bring Up the ed0 interface right now?
[ Yes ] No</screen>
<para>Je¶li wybierzemy &gui.yes; i wci¶niemy
<keycap>Enter</keycap>, komputer zostanie aktywowany
do pracy w sieci.</para>
</sect2>
<sect2 id="gateway">
<title>Konfiguracja bramy</title>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want this machine to function as a network gateway?
[ Yes ] No</screen>
<para>Je¶li komputer bêdzie w sieci lokalnej pe³niæ rolê bramy,
czyli bêdzie przekazywaæ pakiety pomiêdzy innymi komputerami,
wybieramy opcjê &gui.yes; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Je¿eli natomiast komputer bêdzie wêz³em w sieci, wybieramy
&gui.no; i równie¿ wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
</sect2>
<sect2 id="inetd-services">
<title>Konfiguracja us³ug internetowych</title>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to configure inetd and the network services that it provides?
Yes [ No ]</screen>
<para>Wybranie &gui.no; spowoduje, ¿e wiele us³ug (jak np.
<application>telnetd</application>) bêd± wy³±czone. Oznacza
to, ¿e zdalni u¿ytkownicy nie bêd± mogli po³±czyæ siê z naszym
komputerem za pomoc± <application>telnetu</application>. U¿ytkownicy
lokalni bêd± natomiast mogli ³±czyæ siê z odleg³ymi komputerami
korzystaj±c z <application>telnetu</application>.</para>
<para>Us³ugi mo¿emy w³±czyæ po zainstalowaniu systemu, aby to zrobiæ,
modyfikujemy plik <filename>/etc/inetd.conf</filename> za pomoc±
edytora tekstu. Wiêcej informacji znale¼æ mo¿na w Sekcji 25.2.1.
<xref linkend="network-inetd-overview"/>.</para>
<para>Je¶li woleliby¶my skonfigurowaæ us³ugi internetowe podczas
instalacji, wybieramy &gui.yes;. Zostaniemy poproszeni o dodatkowe
potwierdzenie:</para>
<screen> User Confirmation Requested
The Internet Super Server (inetd) allows a number of simple Internet
services to be enabled, including finger, ftp and telnetd. Enabling
these services may increase risk of security problems by increasing
the exposure of your system.
With this in mind, do you wish to enable inetd?
[ Yes ] No</screen>
<para>Wybieramy &gui.yes;, by przej¶æ dalej.</para>
<screen> User Confirmation Requested
inetd(8) relies on its configuration file, /etc/inetd.conf, to determine
which of its Internet services will be available. The default FreeBSD
inetd.conf(5) leaves all services disabled by default, so they must be
specifically enabled in the configuration file before they will
function, even once inetd(8) is enabled. Note that services for
IPv6 must be separately enabled from IPv4 services.
Select [Yes] now to invoke an editor on /etc/inetd.conf, or [No] to
use the current settings.
[ Yes ] No</screen>
<para>Wybranie &gui.yes; pozwoli na w³±czanie poszczególnych
us³ug poprzez usuniêcie znaku <literal>#</literal> na pocz±tku
w³a¶ciwego wiersza.</para>
<figure id="inetd-edit">
<title>Modyfikacja <filename>inetd.conf</filename></title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/edit-inetd-conf"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Gdy w³±czymy wybrane us³ugi, naciskamy <keycap>Esc</keycap>
by przej¶æ do menu, w którym bêdziemy mogli zakoñczyæ
modyfikowanie pliku i zapisaæ zmiany.</para>
</sect2>
<sect2 id="ftpanon">
<title>Anonimowe FTP</title>
<indexterm>
<primary>FTP</primary>
<secondary>anonimowe</secondary>
</indexterm>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to have anonymous FTP access to this machine?
Yes [ No ]</screen>
<sect3 id="deny-anon">
<title>Wy³±czenie anonimowego FTP</title>
<para>Wybranie zaznaczonego domy¶lnie &gui.no; pozwoli na dostêp
do komputera poprzez FTP tylko tym u¿ytkownikom, którzy maj±
w³asne konta chronione has³em.</para>
</sect3>
<sect3 id="ftpallow">
<title>W³±czenie anonimowego FTP</title>
<para>W³±czenie anonimowego FTP oznacza, ¿e ka¿dy bêdzie
móg³ uzyskaæ dostêp do komputera. Zanim siê na to zdecydujemy,
powinni¶my byæ ¶wiadomi niebezpieczeñstwa, które siê z tym
wi±¿e. <xref linkend="security"/> zawiera wiêcej informacji
na temat bezpieczeñstwa.</para>
<para>Aby w³±czyæ anonimowe FTP, klawiszami kursora wybieramy
&gui.yes; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Ekran bêdzie wygl±daæ jak na poni¿szym rysunku (lub podobnie):</para>
<figure id="anon-ftp2">
<title>Domy¶lne ustawienia anonimowego FTP</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/ftp-anon1"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Mo¿emy nacisn±æ <keycap>F1</keycap>, by uzyskaæ pomoc:</para>
<screen>This screen allows you to configure the anonymous FTP user.
The following configuration values are editable:
UID: The user ID you wish to assign to the anonymous FTP user.
All files uploaded will be owned by this ID.
Group: Which group you wish the anonymous FTP user to be in.
Comment: String describing this user in /etc/passwd
FTP Root Directory:
Where files available for anonymous FTP will be kept.
Upload subdirectory:
Where files uploaded by anonymous FTP users will go.</screen>
<para>G³ówny katalog ftp jest domy¶lnie umieszczany
w <filename>/var</filename>. Je¿eli nie mamy tam
wystarczaj±co du¿o miejsca dla przewidywanych potrzeb
FTP, mo¿emy wybraæ w zamian katalog <filename>/usr</filename>,
jako g³ówny katalog FTP (FTP Root Directory) wpisuj±c
<filename>/usr/ftp</filename>.</para>
<para>Po wybraniu odpowiadaj±cych nam ustawieñ naciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Create a welcome message file for anonymous FTP users?
[ Yes ] No</screen>
<para>Je¿eli wybierzemy &gui.yes; i wci¶niemy
<keycap>Enter</keycap>, automatycznie zostanie
uruchomiony edytor, w którym bêdziemy mogli napisaæ
komunikat powitalny dla u¿ytkowników anonimowego
FTP.</para>
<figure id="anon-ftp4">
<title>Edycja komunikatu powitalnego FTP</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/ftp-anon2"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>U¿ywanym tutaj edytorem tekstu jest <command>ee</command>.
Postêpuj±c zgodnie z przedstawionymi na ekranie wskazówkami
mo¿emy wprowadziæ tre¶æ komunikatu, lub te¿ mo¿emy zrobiæ to pó¼niej,
korzystaj±c z dowolnego edytora. W tym celu warto jest zapisaæ nazwê
i lokalizacjê pliku pokazywan± na dole ekranu.</para>
<para>Gdy naci¶niemy <keycap>Esc</keycap> pokazane zostanie menu
z domy¶lnie zaznaczon± opcj± <guimenuitem>a) leave editor</guimenuitem>.
(opuszczenie edytora). Wybieramy j± naciskaj±c
<keycap>Enter</keycap>. Ponowne naci¶niêcie
<keycap>Enter</keycap> spowoduje zapisanie zmian je¶li jakich¶
dokonali¶my.</para>
</sect3>
</sect2>
<sect2 id="nfsconf">
<title>Konfiguracja sieciowych us³ug plikowych</title>
<para>Sieciowe us³ugi plikowe (Network File Services - NFS)
pozwalaj± na wspó³dzielony dostêp do plików przez sieæ.
Komputer mo¿emy skonfigurowaæ jako serwer, klient, lub oba
naraz. Wiêcej informacji na ten temat mo¿na znale¼æ w
<xref linkend="network-nfs"/>.</para>
<sect3 id="nsf-server-options">
<title>Serwer NFS</title>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to configure this machine as an NFS server?
Yes [ No ]</screen>
<para>Je¶li nie zamierzamy korzystaæ z serwera NFS,
wybieramy &gui.no; i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<para>W przeciwnym wypadku, gdy wybierzemy &gui.yes;, zostanie
pokazany komunikat o konieczno¶ci stworzenia pliku
<filename>exports</filename>.</para>
<screen> Message
Operating as an NFS server means that you must first configure an
/etc/exports file to indicate which hosts are allowed certain kinds of
access to your local filesystems.
Press [Enter] now to invoke an editor on /etc/exports
[ OK ]</screen>
<para>Naciskamy <keycap>Enter</keycap>. Zostanie uruchomiony
edytor tekstu, w którym bêdziemy mogli przygotowaæ plik
<filename>exports</filename>.</para>
<figure id="nfs-server-edit">
<title>Edycja pliku <filename>exports</filename></title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/nfs-server-edit"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Zgodnie ze wskazówkami dopisujemy udostêpniane systemy
plików. Mo¿emy tak¿e zrobiæ to pó¼niej, korzystaj±c
z preferowanego przez nas edytora tekstu. W tym celu warto
zapisaæ sobie pokazywan± na dole ekranu nazwê i lokalizacjê
pliku.</para>
<para>Gdy naci¶niemy <keycap>Esc</keycap>, pokazane zostanie menu
z domy¶lnie zaznaczon± opcj±
<guimenuitem>a) leave editor</guimenuitem> (opuszczenie edytora).
Wybieramy j± naciskaj±c <keycap>Enter</keycap>.</para>
</sect3>
<sect3 id="nfs-client-options">
<title>Klient NFS</title>
<para>Instalacja klienta NFS pozwoli naszemu komputerowi ³±czyæ siê z serwerami NFS.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to configure this machine as an NFS client?
Yes [ No ]</screen>
<para>Wybieramy klawiszami kursora &gui.yes; lub
&gui.no; zale¿enie od podjêtej decyzji, po czym
naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
</sect3>
</sect2>
<sect2 id="securityprofile">
<title>Profil zabezpieczeñ</title>
<para><quote>Profil zabezpieczeñ</quote> to zestaw opcji
konfiguracyjnych, maj±cy zapewniæ okre¶lony poziom
bezpieczeñstwa poprzez w³±czenie i wy³±czenie pewnych
programów i ustawieñ. Im surowszy profil zabezpieczeñ,
tym mniej programów bêdzie domy¶lnie uruchamianych.
Odpowiada to jednej z podstawowych zasad bezpieczeñstwa:
nale¿y wy³±czaæ wszystko, co nie musi byæ w³±czone.</para>
<para>Pamiêtajmy, ¿e profil zabezpieczeñ to tylko domy¶lne
ustawienia. Poszczególne programy mo¿na w³±czaæ i wy³±czaæ
ju¿ po zainstalowaniu FreeBSD, poprzez modyfikacjê lub dodanie
odpowiednich wpisów w pliku <filename>/etc/rc.conf</filename>.
Dalsze informacje na ten temat znale¼æ mo¿na w dokumentacji
systemowej &man.rc.conf.5;.</para>
<para>Poni¿sza tabela pokazuje, jaki jest efekt stosowania
ka¿dego z profili zabezpieczeñ. Kolumny odpowiadaj± profilom,
które mo¿na wybraæ, natomiast w kolejnych wierszach wymienione
s± poszczególne programy lub funkcje w³±czone lub wy³±czone
w danym profilu.</para>
<table>
<title>Dostêpne profile zabezpieczeñ</title>
<tgroup cols="3">
<thead>
<row>
<entry></entry>
<entry>Extreme</entry>
<entry>Medium</entry>
</row>
</thead>
<tbody>
<row>
<entry>&man.sendmail.8;</entry>
<entry>NIE</entry>
<entry>TAK</entry>
</row>
<row>
<entry>&man.sshd.8;</entry>
<entry>NIE</entry>
<entry>TAK</entry>
</row>
<row>
<entry>&man.portmap.8;</entry>
<entry>NIE</entry>
<entry>MO¯E (Portmapper jest w³±czony, je¶li na wcze¶niejszym
etapie instalacji komputer zosta³ skonfigurowany jako
klient lub serwer NFS.)
</entry>
</row>
<row>
<entry>serwer NFS</entry>
<entry>NIE</entry>
<entry>TAK</entry>
</row>
<row>
<entry>&man.securelevel.8;</entry>
<entry>TAK (Wybieraj±c profil zabezpieczeñ, który
powoduje ustawienie securelevel
na <quote>Extreme</quote> lub <quote>High</quote>,
powinni¶my pamiêtaæ o konsekwencjach. Warto przeczytaæ
dokumentacjê systemow± &man.init.8; i zwróciæ szczególn±
uwagê na znaczenie poziomów bezpieczeñstwa, by unikn±æ
pó¼niejszych k³opotów!)
</entry>
<entry>NIE</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</table>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to select a default security profile for this host (select
No for "medium" security)?
[ Yes ] No</screen>
<para>Je¿eli wybierzemy &gui.no; i naci¶niemy
<keycap>Enter</keycap>, zostanie ustawiony ¶redni profil
zabezpieczeñ.</para>
<para>Chc±c wybraæ inny profil zabezpieczeñ, wybieramy &gui.yes;
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="security-profile">
<title>Opcje profilu zabezpieczeñ</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/security"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Aby uzyskaæ pomoc, wciskamy <keycap>F1</keycap>. Naciskaj±c
<keycap>Enter</keycap> wracamy do menu.</para>
<para>Klawiszami kursora wybieramy <guimenuitem>Medium</guimenuitem>,
chyba, ¿e jeste¶my pewni, ¿e bêdziemy potrzebowaæ innego poziomu
bezpieczeñstwa. Wskazujemy nastêpnie
&gui.ok; i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<para>Zostanie wy¶wietlony komunikat potwierdzaj±cy wybór profilu
zabezpieczeñ.</para>
<screen> Message
Moderate security settings have been selected.
Sendmail and SSHd have been enabled, securelevels are
disabled, and NFS server setting have been left intact.
PLEASE NIETE that this still does not save you from having
to properly secure your system in other ways or exercise
due diligence in your administration, this simply picks
a standard set of out-of-box defaults to start with.
To change any of these settings later, edit /etc/rc.conf
[OK]</screen>
<screen> Message
Extreme security settings have been selected.
Sendmail, SSHd, and NFS services have been disabled, and
securelevels have been enabled.
PLEASE NIETE that this still does not save you from having
to properly secure your system in other ways or exercise
due diligence in your administration, this simply picks
a more secure set of out-of-box defaults to start with.
To change any of these settings later, edit /etc/rc.conf
[OK]</screen>
<para>Naciskamy <keycap>Enter</keycap>, aby przej¶æ
do kolejnego etapu konfiguracji.</para>
<warning>
<para> Profil zabezpieczeñ nie jest cudownym lekarstwem!
Nawet, je¶li wybrali¶my najbardziej bezpieczny profil,
musimy na bie¿±co interesowaæ siê sprawami bezpieczeñstwa
systemu, czytaj±c po¶wiêcone im listy dyskusyjne
(<xref linkend="eresources-mail"/>),, stosuj±c
dobre has³a i przestrzegaj±c ogólnych zasad bezpieczeñstwa.
Profil jest tylko wygodnym sposobem na przygotowanie
podstawowych zabezpieczeñ.</para>
</warning>
</sect2>
<sect2 id="console">
<title>Ustawienia konsoli systemowej</title>
<para>Kilka opcji s³u¿y do konfiguracji konsoli systemowej.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to customize your system console settings?
[ Yes ] No</screen>
<para>Aby zobaczyæ i zmieniæ ustawienia, wybieramy
&gui.yes; i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="saver-options">
<title>Opcje konfiguracji konsoli systemowej</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/console-saver1"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Czêsto stosowan± opcj± jest wygaszacz ekranu (screen saver).
Klawiszami kursora wybieramy <guimenuitem>Saver</guimenuitem>
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="saver-select">
<title>Opcje wygaszacza ekranu</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/console-saver2"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Za pomoc± klawiszy kursora wybieramy odpowiadaj±cy nam
wygaszacz i wciskamy <keycap>Enter</keycap>. Ponownie pojawi
siê menu konfiguracji konsoli systemowej.</para>
<para>Przyjmowany domy¶lnie przedzia³ czasu wynosi 300 sekund.
Aby go zmieniæ, ponownie wybieramy <guimenuitem>Saver</guimenuitem>.
W menu opcji wygaszacza ekranu klawiszami kursora wybieramy
<guimenuitem>Timeout</guimenuitem> i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Pojawi siê okienko:</para>
<figure id="saver-timeout">
<title>Limit czasu wygaszacza ekranu</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/console-saver3"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Warto¶æ mo¿emy zmieniæ, po czym wybieramy &gui.ok;
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>, by wróciæ do menu
konfiguracji konsoli.</para>
<figure id="saver-exit">
<title>Zakoñczenie konfiguracji konsoli</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/console-saver4"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Wybieramy <guimenuitem>Exit</guimenuitem> i naciskamy
<keycap>Enter</keycap>, przechodz±c do kolejnego etapu
konfiguracji.</para>
</sect2>
<sect2 id="timezone">
<title>Ustawienia strefy czasowej</title>
<para>Dziêki ustawieniu strefy czasowej komputer bêdzie móg³
automatycznie ustawiaæ zegar w przypadku zmiany czasu,
jak równie¿ bêdzie prawid³owo wykonywaæ inne czynno¶ci
zwi±zane ze stref± czasow±.</para>
<para>W przyk³adzie mamy do czynienia z komputerem
znajduj±cym siê we wschodniej strefie czasowej Stanów
Zjednoczonych. Rzeczywiste ustawienia bêd± zale¿eæ
od naszego po³o¿enia geograficznego.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to set this machine's time zone now?
[ Yes ] No</screen>
<para>By ustawiæ strefê czasow±, wybieramy &gui.yes;
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Is this machine's CMOS clock set to UTC? If it is set to local time
or you don't know, please choose NIE here!
Yes [ No ]</screen>
<para>Wybieramy &gui.yes; lub &gui.no;,
w zale¿no¶ci od ustawienia zegara komputera, nastêpnie
wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="set-timezone-region">
<title>Wybór regionu geograficznego</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/timezone1"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszami kursora wybieramy odpowiedni region,
po czym naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="set-timezone-country">
<title>Wybór kraju</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/timezone2"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Przy u¿yciu klawiszy kursora wybieramy odpowiedni kraj
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="set-timezone-locality">
<title>Wybór strefy czasowej</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/timezone3"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszami kursora wybieramy w³a¶ciw± strefê czasow±
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<screen> Confirmation
Does the abbreviation 'EDT' look reasonable?
[ Yes ] No</screen>
<para>Zostaniemy zapytani, czy skrót nazwy strefy
czasowej jest prawid³owy. Je¶li tak, naciskamy
<keycap>Enter</keycap> i przechodzimy do kolejnego
etapu konfiguracji.</para>
</sect2>
<sect2 id="linuxcomp">
<title>Kompatybilno¶æ z Linuksem</title>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to enable Linux binary compatibility?
[ Yes ] No</screen>
<para>Wybranie &gui.yes; i naci¶niêcie
<keycap>Enter</keycap> pozwoli uruchamiaæ programy
linuksowe we FreeBSD. Program instalacyjny do³±czy
pakiety obs³uguj±ce kompatybilno¶æ z Linuksem.</para>
<para>Je¶li instalujemy system przez FTP, komputer bêdzie
potrzebowaæ ³±czno¶ci z Internetem. Mo¿e siê zdarzyæ,
¿e na serwerze ftp bêdzie brakowa³o pewnych sk³adników,
na przyk³ad obs³uguj±cych kompatybilno¶æ z Linuksem.
Mo¿na je jednak zainstalowaæ pó¼niej.</para>
</sect2>
<sect2 id="mouse">
<title>Ustawienia myszki</title>
<para>Pos³uguj±c siê 3-przyciskow± myszk± bêdziemy mogli wycinaæ
i wklejaæ tekst na konsoli i w uruchamianych programach. Je¶li
nasza myszka ma dwa przyciski, po instalacji zajrzyjmy do dokumentacji
systemowej &man.moused.8;, gdzie opisana zosta³a emulacja trzech
przycisków. W naszym przyk³adzie konfigurujemy myszkê nie pod³±czon±
przez USB (np. przez z³±cze PS/2 lub port COM)::</para>
<screen> User Confirmation Requested
Does this system have a non-USB mouse attached to it?
[ Yes ] No </screen>
<para>Wybieramy &gui.no;, je¶li myszka pod³±czona jest
przez USB, lub &gui.yes; w przeciwnym wypadku i
naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="mouse-protocol">
<title>Opcja wyboru protoko³u myszki</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mouse1"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszami kursora wskazujemy <guimenuitem>Type</guimenuitem>
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="set-mouse-protocol">
<title>Wybór protoko³u myszki</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mouse2"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Myszka u¿ywana w przyk³adzie jest typu PS/2, wybrano
wiêc domy¶ln± opcjê <guimenuitem>Auto</guimenuitem>.
Inny protokó³ wybieramy wskazuj±c odpowiedni± opcjê klawiszami
kursora. Upewniwszy siê, ¿e &gui.ok; jest zaznaczone, naciskamy
<keycap>Enter</keycap> i wracamy do poprzedniego menu.</para>
<figure id="config-mouse-port">
<title>Konfiguracja portu myszki</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mouse3"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Za pomoc± klawiszy kursora wybieramy <guimenuitem>Port</guimenuitem>
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="set-mouse-port">
<title>Wybór portu myszki</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mouse4"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Poniewa¿ przyk³adowa myszka jest typu PS/2, zaznaczona
zosta³a domy¶lna opcja <guimenuitem>PS/2</guimenuitem>.
Klawiszami kursora mo¿emy wybraæ port, nastêpnie naciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="test-daemon">
<title>W³±czenie demona myszki</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mouse5"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Na koniec wybieramy <guimenuitem>Enable</guimenuitem>
i naciskamy <keycap>Enter</keycap> by w³±czyæ
demona myszki i go przetestowaæ.</para>
<figure id="test-mouse-daemon">
<title>Testowanie demona myszki</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mouse6"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Nastêpnie musimy poruszyæ myszk± i sprawdziæ czy
kursor porusza siê we w³a¶ciwy sposób po ekranie.
Je¶li tak to wybieramy &gui.yes; i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Je¶li nie myszka nie zosta³a w³a¶ciwie skonfigurowana —
wybieramy &gui.no; i próbujemy innych ustawieñ myszy.</para>
<para>Wybieramy <guimenuitem>Exit</guimenuitem> i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>, by zakoñczyæ ten etap
konfiguracji.</para>
</sect2>
<sect2 id="network-services">
<sect2info>
<authorgroup>
<author>
<firstname>Tom</firstname>
<surname>Rhodes</surname>
<contrib>Napisa³ </contrib>
</author>
</authorgroup>
</sect2info>
<title>Konfiguracja dodatkowych us³ug sieciowych</title>
<para>Konfiguracja us³ug sieciowych mo¿e byæ nu¿±cym zadaniem
dla pocz±tkuj±cych u¿ytkowników, szczególnie je¶li brak im
wiedzy w tym zakresie. Mo¿liwo¶æ pracy w sieci - tak¿e w Internecie -
jest kluczowym elementem wszystkich wspó³czesnych systemów
operacyjnych, w tym równie¿ &os;. St±d te¿ jest bardzo
pomocnym mieæ pojêcie o mo¿liwo¶ciach pracy w sieci jakie oferuje &os;.
Poznanie tych jego mo¿liwo¶ci ju¿ w trakcie instalacji pozwoli
u¿ytkownikom zrozumieæ ró¿ne aspekty funkcjonowania
us³ug sieciowych.</para>
<para>Us³ugi sieciowe s± programami potrafi±cymi przyjmowaæ dane
z dowolnej lokalizacji w sieci. Dlatego w³a¶nie dok³adanych jest
wiele starañ, by zagwarantowaæ, ¿e programy te nie uczyni± nic
<quote>szkodliwego</quote>. Niestety, programi¶ci nie s±
doskonali. W przesz³o¶ci zdarza³y siê sytuacje, w których
atakuj±cy wykorzystywali b³êdy w oprogramowaniu by wyrz±dziæ
szkodê systemowi. St±d te¿ jest bardzo istotnym by w³±czaæ
tylko te us³ugi sieciowe, które s± nam potrzebne. Je¶li nie
jeste¶my pewni, najlepiej jest nie w³±czaæ danej us³ugi nim
nie dowiemy siê czy rzeczywi¶cie jej potrzebujemy. Zawsze mo¿emy
j± aktywowaæ pó¼niej uruchamiaj±c ponownie
<application>sysinstall</application> b±d¼ edytuj±c plik
<filename>/etc/rc.conf</filename>.</para>
<para>Wybranie opcji <guimenu>Networking</guimenu> spowoduje wy¶wietlenie
menu zbli¿onego do poni¿szego:</para>
<figure id="network-configuration">
<title>Najwy¿szy poziom konfiguracji sieci</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/net-config-menu1"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Pierwsz± z dostêpnych opcji - <guimenuitem>Interfaces</guimenuitem> -
opisuje bli¿ej <xref linkend="inst-network-dev"/>, dlatego te¿ mo¿emy
j± teraz pomin±æ.</para>
<para>Wybór opcji <guimenuitem>AMD</guimenuitem> w³±czy wsparcie dla
narzêdzia automatycznego montowania BSD (ang. Automatic Mount Utility).
Opcja ta najczê¶ciej jest wykorzystywana z protoko³em
<acronym>NFS</acronym> (patrz poni¿ej) do automatycznego montowania
zdalnych systemów plików. Nie wymaga dodatkowej konfiguracji.</para>
<para>Kolejn± opcj± jest <guimenuitem>AMD Flags</guimenuitem>.
Po jej wybraniu pojawi siê menu, gdzie nale¿y wprowadziæ specyficzne
flagi AMD. Menu zawiera ju¿ domy¶lne warto¶ci:</para>
<screen>-a /.amd_mnt -l syslog /host /etc/amd.map /net /etc/amd.map</screen>
<para>Flaga <option>-a</option> okre¶la domy¶lny punkt montowania,
w tym wypadku <filename>/.amd_mnt</filename>. Flaga <option>-l</option>
definiuje domy¶lny plik <filename>log</filename> dziennika systemowego;
je¶li w systemie wykorzystywany jest demon <literal>syslogd</literal>,
wówczas wszystkie komunikaty bêd± wysy³ane w³a¶nie do niego. Katalog
<filename class="directory">/host</filename> jest wykorzystywany do
montowania systemów plików wyeksportowanych ze zdalnej maszyny, podczas
gdy katalog <filename class="directory">/net</filename> do
montowania systemów plików z adresu <acronym>IP</acronym>.
Plik <filename>/etc/amd.map</filename> zawiera domy¶lne warto¶ci
flag dla zasobów eksportowanych przez <acronym>AMD</acronym>.</para>
<indexterm>
<primary>FTP</primary>
<secondary>anonimowe</secondary>
</indexterm>
<para>Wybór opcji <guimenuitem>Anon FTP</guimenuitem> zezwala na anonimowe
po³±czenia <acronym>FTP</acronym>, tym samym tworz±c z naszego komputera
anonimowy serwer <acronym>FTP</acronym>. Nale¿y mieæ jednak ¶wiadomo¶æ
niebezpieczeñstw jakie poci±ga za sob± taka konfiguracja. Po wybraniu
tej opcji pojawi siê kolejne okienko wyja¶niaj±ce zwi±zane z ni±
niebezpieczeñstwa oraz umo¿liwiaj±ce szczegó³ow± konfiguracjê.</para>
<para>Menu <guimenuitem>Gateway</guimenuitem> pozwala skonfigurowaæ
nasz± maszynê jako bramê, co zosta³o opisane wcze¶niej. Mo¿e byæ
równie¿ wykorzystane do wy³±czenia tej opcji je¶li przypadkowo
zosta³a ona aktywowana w trakcie instalacji.</para>
<para>Opcja <guimenuitem>Inetd</guimenuitem> pozwala skonfigurowaæ
b±d¼ ca³kowicie wy³±czyæ demonona &man.inetd.8;, który równie¿
zosta³ opisany wcze¶niej.</para>
<para>Opcja <guimenuitem>Mail</guimenuitem> wykorzystywana jest do
konfiguracji domy¶lnego systemowego serwera poczty <acronym>MTA</acronym>
(ang. Mail Transfer Agent). Wybór tej opcji spowoduje wy¶wietlenie
nastêpuj±cego menu:</para>
<figure id="mta-selection">
<title>Wybór domy¶lnego MTA</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mta-main"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>W menu tym mamy mo¿liwo¶æ wyboru, który <acronym>MTA</acronym>
zostanie zainstalowany jako domy¶lny. W praktyce
<acronym>MTA</acronym> nie jest niczym wiêcej jak serwerem,
który dostarcza pocztê elektroniczn± do u¿ytkowników lokalnego
systemu b±d¼ wysy³a j± do Internetu.</para>
<para>Wybór opcji <guimenuitem>Sendmail</guimenuitem> spowoduje
instalacjê popularnego serwera <application>sendmail</application>.
Serwer ten jest domy¶lnym serwerem we &os;. Opcja <guimenuitem>Sendmail
local</guimenuitem> równie¿ spowoduje wybór <application>sendmail</application>
jako domy¶lnego <acronym>MTA</acronym>, jednak¿e bez mo¿liwo¶ci odbierania
poczty przychodz±cej z Internetu. Pozosta³e opcje <guimenuitem>Postfix</guimenuitem>
i <guimenuitem>Exim</guimenuitem> daj± efekt analogiczny do
<guimenuitem>Sendmail</guimenuitem> — obydwa rozwi±zania dostarczaj± pocztê.
Tym nie mniej, niektórzy u¿ytkownicy preferuj± te serwery jako alternatywê dla
<acronym>MTA</acronym> <application>sendmail</application>.</para>
<para>Po wybraniu <acronym>MTA</acronym>, b±d¼ pominiêciu tego kroku, pojawi siê
ponownie okno konfiguracji sieci z kolejn± opcj±: <guimenuitem>NFS
client</guimenuitem>.</para>
<para>Opcja <guimenuitem>NFS client</guimenuitem> pozwala skonfigurowaæ
system do komunikacji z serwerem za pomoc± <acronym>NFS</acronym>.
Serwer <acronym>NFS</acronym> udostêpnia systemy plików innym maszynom
w sieci za pomoc± protoko³u <acronym>NFS</acronym>. Je¶li nasza maszyna
nie bêdzie pracowa³a w sieci mo¿na t± opcjê pomin±æ. System mo¿e pó¼niej
wymagaæ dalszej konfiguracji. <xref linkend="network-nfs"/> zawiera
szczegó³owe informacje o konfiguracji klienta i serwera
<acronym>NFS</acronym>.</para>
<para>Poni¿ej znajduje siê opcja <guimenuitem>NFS server</guimenuitem>
umo¿liwiaj±ca skonfigurowanie systemu jako serwer <acronym>NFS</acronym>.
Dodatkowo konfiguruje ona wymagane parametry dla us³ug <acronym>RPC</acronym>.
<acronym>RPC</acronym> koordynuje po³±czenia pomiêdzy maszynami
i programami.</para>
<para>Kolejna opcja to <guimenuitem>Ntpdate</guimenuitem>, odpowiadaj±ca za
synchronizacjê czasu systemowego. Po wybraniu jej pojawi siê nastêpuj±ce
menu:</para>
<figure id="Ntpdate-config">
<title>Konfiguracja ntpdate</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/ntp-config"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Z menu wybieramy najbli¿szy nam serwer. Wybór pobliskiego serwera gwarantuje
dok³adniejsz± synchronizacjê czasu, z uwagi na fakt, ¿e w komunikacji z bardziej oddalony
serwerem mog± wystêpowaæ wiêksze opó¼nienia.</para>
<para>Kolejnym elementem jest wybór <acronym>PCNFSD</acronym>. Opcja ta zainstaluje
<filename role="package">net/pcnfsd</filename> z Kolekcji portów. Jest to przydatne
narzêdzie umo¿liwiaj±ce uwierzytelnianie NFS systemom operacyjnym, które same nie potrafi± siê
uwierzytelniæ, jak np. &ms-dos;.</para>
<para>Przewijaj±c w dó³ pojawi± siê kolejne opcje:</para>
<figure id="Network-configuration-cont">
<title>Najni¿szy poziom konfiguracji sieci</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/net-config-menu2"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Programy &man.rpcbind.8;, &man.rpc.statd.8; i &man.rpc.lockd.8; wykorzystywane s±
przy po³±czeniach <acronym>RPC</acronym> (Remote Procedure Call). <command>rpcbind</command>
zarz±dza komunikacj± pomiêdzy serwerem <acronym>NFS</acronym> i klientami, tym samym jest wymagany
do poprawnego funkcjonowania serwera <acronym>NFS</acronym>. Demon <application>rpc.statd</application>
wykorzystywany jest do komunikacji z innymi demonami <application>rpc.statd</application> w sieci,
w celu monitorowania stanu maszyn, na których one pracuj±. Uzyskane w ten sposób informacje
przechowywane s± z regu³y w pliku <filename>/var/db/statd.status</filename>. Kolejnym elementem
jest <guimenuitem>rpc.lockd</guimenuitem>, który udostêpnia us³ugi blokowania plików.
Z regu³y, wykorzystywany jest w parze z <application>rpc.statd</application> do ¶ledzenia,
które maszyny wymagaj± blokowania i jak czêsto. O ile dwie ostatnie us³ugi s± idealne
do debugowania, nie s± one wymagane do poprawnego dzia³ania serwera <acronym>NFS</acronym>.</para>
<para>Kolejnym elementem na li¶cie jest demon rutowania - <guimenuitem>Routed</guimenuitem>.
&man.routed.8; zarz±dza tablicami rutingu sieci, wyszukuje rutery multicast i udostêpnia
na ¿±danie kopiê tablic rutingu ka¿dej maszynie w sieci. Wykorzystywany jest on z regu³y
na komputerach pracuj±cych jako bramy dla sieci lokalnej. Po jego wybraniu pojawi siê dodatkowe
menu, w którym nale¿y okre¶liæ jego domy¶ln± lokalizacjê. Warto¶æ domy¶lna jest zdefiniowana
i zostanie wybrana po naci¶niêciu klawisza <keycap>Enter</keycap>. Nastêpnie pojawi siê kolejne
menu, tym razem w celu ustawienia flag. Domy¶ln± jest <option>-q</option> i powinna pojawiæ
siê na ekranie.</para>
<para>Kolejn± opcj± jest <guimenuitem>Rwhod</guimenuitem>, której wybór w³±czy demona
&man.rwhod.8; w trakcie uruchamiania systemu. <command>rwhod</command> jest narzêdziem, które
regularnie rozsy³a w sieci komunikaty systemowe b±d¼ - w trybie <quote>konsumenta</quote>
- zbiera je. Wiêcej informacji dostêpnych jest w podrêcznikach systemowych &man.ruptime.1;
i &man.rwho.1;.</para>
<para>Przedostatnim elementem na li¶cie jest demon &man.sshd.8;. Jest to serwer
<application>OpenSSH</application>, którego wykorzystanie jest zalecane w zamiast
<application>telnet</application>u czy serwerów <acronym>FTP</acronym>. Serwer
<application>sshd</application> jest wykorzystywany do zestawiania bezpiecznego
po³±czenia pomiêdzy dwoma maszynami wykorzystuj±c po³±czenia szyfrowane.</para>
<para>Ostatni± na li¶cie jest opcja Rozszerzeñ <acronym>TCP</acronym> (<guimenuitem>TCP
Extensions</guimenuitem>). W³±czenie jej umo¿liwia korzystanie z rozszerzeñ
<acronym>TCP</acronym> zdefiniowanych w <acronym>RFC</acronym> 1323
i <acronym>RFC</acronym> 1644. O ile na wielu komputerach pozwoli to
na przyspieszenie komunikacji, o tyle mo¿e równie¿ spowodowaæ odrzucanie
niektórych po³±czeñ. Stosowanie tej opcji nie jest zalecane dla serwerów,
chod¼ mo¿e siê okazaæ korzystne dla stacji roboczych.</para>
<para>Skoñczywszy konfiguracjê us³ug sieciowych mo¿emy przewin±æ do samej góry ekranu,
do opcji <guimenuitem>Exit</guimenuitem> i przej¶æ do kolejnej czê¶ci konfiguracji.</para>
</sect2>
<sect2 id="x-server">
<title>Konfiguracja serwera X</title>
<note>
<para>Pocz±wszy od wersji &os; 5.3-RELEASE, opcje konfiguracji
serwera X zosta³y usuniête z <application>sysinstall</application>.
Serwer X musimy zainstalowaæ i skonfigurowaæ po skoñczonej instalacji
systemu. <xref linkend="x11"/> zawiera szczegó³owe informacje odno¶nie
instalacji i konfiguracji serwera X. Je¶li nie instalujemy wersji
wcze¶niejszej ni¿ &os; 5.3-RELEASE, mo¿emy pomi±æ t± sekcjê.</para>
</note>
<para>Chc±c korzystaæ z graficznego interfejsu u¿ytkownika w rodzaju
<application>KDE</application>, <application>GNIEME</application>
lub innego, trzeba skonfigurowaæ serwer X.</para>
<note>
<para>By uruchomiæ <application>&xfree86;</application> z poziomu
u¿ytkownika innego ni¿ <username>root</username>, nale¿y zainstalowaæ
<filename role="package">x11/wrapper</filename>. Jest on instalowany
domy¶lnie we FreeBSD 4.7 i pó¼niejszych. W przypadku wcze¶niejszych
wersji mo¿na go zainstalowaæ z menu wyboru pakietów.</para>
</note>
<para>Aby sprawdziæ, czy nasza karta graficzna jest obs³ugiwana, mo¿emy
zajrzeæ na stronê WWW
<ulink url="http://www.xfree86.org/">&xfree86;</ulink>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to configure your X server at this time?
[ Yes ] No</screen>
<warning>
<para> Nale¿y koniecznie znaæ dane techniczne monitora i karty graficznej.
Nieprawid³owe ustawienia mog± spowodowaæ uszkodzenie sprzêtu. Je¶li nie
dysponujemy tymi danymi, wybierzmy &gui.no; i przyst±pmy do konfiguracji
serwera X po zainstalowaniu systemu, gdy ju¿ zaopatrzymy siê w niezbêdne
dane. Do tego celu mo¿emy wykorzystaæ <command>sysinstall</command>
(<command>/stand/sysinstall</command> we &os; starszych ni¿ 5.2),
wybieraj±c <guimenuitem>Configure</guimenuitem>, a nastêpnie
<guimenuitem>XFree86</guimenuitem>.
</para>
</warning>
<para>Je¶li mamy dane techniczne karty graficznej i monitora,
wybieramy &gui.yes; i wciskamy <keycap>Enter</keycap>,
rozpoczynaj±c konfiguracjê serwera X.</para>
<figure id="xserver2">
<title>Wybór metody konfiguracji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/xf86setup"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Serwer X mo¿na konfigurowaæ na kilka sposobów.
Wybieramy jedn± z metod przy pomocy klawiszy kursora
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>. Pamiêtajmy o uwa¿nym
czytaniu wszelkich poleceñ pojawiaj±cych siê na ekranie.</para>
<para>Wybór <application>xf86cfg</application> i
<application>xf86cfg -textmode</application> mo¿e spowodowaæ,
¿e ekran stanie siê ciemny, a uruchomienie mo¿e zaj±æ kilka sekund.
B±d¼my cierpliwi.</para>
<para>W poni¿szym przyk³adzie przedstawione bêdzie korzystanie z programu
konfiguracyjnego <application>xf86config</application>. Wybierane przez
nas opcje zale¿eæ bêd± od wyposa¿enia naszego komputera, bêd± siê wiêc
zapewne ró¿niæ od opcji pokazanych w przyk³adzie:</para>
<screen> Message
You have configured and been running the mouse daemon.
Choose "/dev/sysmouse" as the mouse port and "SysMouse" or
"MouseSystems" as the mouse protocol in the X configuration utility.
[ OK ]
[ Press enter to continue ]</screen>
<para>Komunikat ten informuje o wykryciu skonfigurowanego wcze¶niej
demona myszki. Naciskamy <keycap>Enter</keycap>,
by przej¶æ dalej.</para>
<para>Po uruchomieniu, <application>xf86config</application> wy¶wietli
krótkie wprowadzenie:</para>
<screen>This program will create a basic XF86Config file, based on menu selections you
make.
The XF86Config file usually resides in /usr/X11R6/etc/X11 or /etc/X11. A sample
XF86Config file is supplied with XFree86; it is configured for a standard
VGA card and monitor with 640x480 resolution. This program will ask for a
pathname when it is ready to write the file.
You can either take the sample XF86Config as a base and edit it for your
configuration, or let this program produce a base XF86Config file for your
configuration and fine-tune it.
Before continuing with this program, make sure you know what video card
you have, and preferably also the chipset it uses and the amount of video
memory on your video card. SuperProbe may be able to help with this.
Press enter to continue, or ctrl-c to abort.</screen>
<para>Po naci¶niêciu <keycap>Enter</keycap> przejdziemy do konfiguracji myszki.
Pamiêtajmy, by uwa¿nie czytaæ polecenia i wybraæ w³a¶ciwy protokó³ myszki
<quote>Mouse Systems</quote> i port myszki <filename>/dev/sysmouse</filename>,
nawet je¶li w przyk³adzie wybierana jest myszka PS/2.</para>
<screen>First specify a mouse protocol type. Choose one from the following list:
1. Microsoft compatible (2-button protocol)
2. Mouse Systems (3-button protocol) & FreeBSD moused protocol
3. Bus Mouse
4. PS/2 Mouse
5. Logitech Mouse (serial, old type, Logitech protocol)
6. Logitech MouseMan (Microsoft compatible)
7. MM Series
8. MM HitTablet
9. Microsoft IntelliMouse
If you have a two-button mouse, it is most likely of type 1, and if you have
a three-button mouse, it can probably support both protocol 1 and 2. There are
two main varieties of the latter type: mice with a switch to select the
protocol, and mice that default to 1 and require a button to be held at
boot-time to select protocol 2. Some mice can be convinced to do 2 by sending
a special sequence to the serial port (see the ClearDTR/ClearRTS options).
Enter a protocol number: 2
You have selected a Mouse Systems protocol mouse. If your mouse is normally
in Microsoft-compatible mode, enabling the ClearDTR and ClearRTS options
may cause it to switch to Mouse Systems mode when the server starts.
Please answer the following question with either 'y' or 'n'.
Do you want to enable ClearDTR and ClearRTS? n
You have selected a three-button mouse protocol. It is recommended that you
do not enable Emulate3Buttons, unless the third button doesn't work.
Please answer the following question with either 'y' or 'n'.
Do you want to enable Emulate3Buttons? y
Now give the full device name that the mouse is connected to, for example
/dev/tty00. Just pressing enter will use the default, /dev/mouse.
On FreeBSD, the default is /dev/sysmouse.
Mouse device: /dev/sysmouse</screen>
<para>Kolejnym krokiem jest konfiguracja klawiatury. W przyk³adzie
wybrana zosta³a typowa klawiatura o 101 klawiszach. Jako wariant
nazwy mo¿emy wybraæ dowoln± nazwê, lub po prostu nacisn±æ <keycap>Enter</keycap>,
akceptuj±c proponowan± nazwê domy¶ln±.</para>
<screen>Please select one of the following keyboard types that is the better
description of your keyboard. If nothing really matches,
choose 1 (Generic 101-key PC)
1 Generic 101-key PC
2 Generic 102-key (Intl) PC
3 Generic 104-key PC
4 Generic 105-key (Intl) PC
5 Dell 101-key PC
6 Everex STEPnote
7 Keytronic FlexPro
8 Microsoft Natural
9 Northgate OmniKey 101
10 Winbook Model XP5
11 Japanese 106-key
12 PC-98xx Series
13 Brazilian ABNT2
14 HP Internet
15 Logitech iTouch
16 Logitech Cordless Desktop Pro
17 Logitech Internet Keyboard
18 Logitech Internet Navigator Keyboard
19 Compaq Internet
20 Microsoft Natural Pro
21 Genius Comfy KB-16M
22 IBM Rapid Access
23 IBM Rapid Access II
24 Chicony Internet Keyboard
25 Dell Internet Keyboard
Enter a number to choose the keyboard.
1
Please select the layout corresponding to your keyboard
1 U.S. English
2 U.S. English w/ ISO9995-3
3 U.S. English w/ deadkeys
4 Albanian
5 Arabic
6 Armenian
7 Azerbaidjani
8 Belarusian
9 Belgian
10 Bengali
11 Brazilian
12 Bulgarian
13 Burmese
14 Canadian
15 Croatian
16 Czech
17 Czech (qwerty)
18 Danish
Enter a number to choose the country.
Press enter for the next page
1
Please enter a variant name for 'us' layout. Or just press enter
for default variant
us
Please answer the following question with either 'y' or 'n'.
Do you want to select additional XKB options (group switcher,
group indicator, etc.)? n</screen>
<para>Nastêpnie przystêpujemy do konfiguracji monitora. Pamiêtajmy,
by nie przekroczyæ dopuszczalnych warto¶ci czêstotliwo¶ci, poniewa¿ mo¿e
to spowodowaæ uszkodzenie monitora. W razie jakichkolwiek w±tpliwo¶ci,
od³ó¿my konfiguracjê monitora do czasu, gdy bêdziemy ju¿ mieæ niezbêdne
informacje.</para>
<screen>Now we want to set the specifications of the monitor. The two critical
parameters are the vertical refresh rate, which is the rate at which the
whole screen is refreshed, and most importantly the horizontal sync rate,
which is the rate at which scanlines are displayed.
The valid range for horizontal sync and vertical sync should be documented
in the manual of your monitor. If in doubt, check the monitor database
/usr/X11R6/lib/X11/doc/Monitors to see if your monitor is there.
Press enter to continue, or ctrl-c to abort.
You must indicate the horizontal sync range of your monitor. You can either
select one of the predefined ranges below that correspond to industry-
standard monitor types, or give a specific range.
It is VERY IMPORTANT that you do not specify a monitor type with a horizontal
sync range that is beyond the capabilities of your monitor. If in doubt,
choose a conservative setting.
hsync in kHz; monitor type with characteristic modes
1 31.5; Standard VGA, 640x480 @ 60 Hz
2 31.5 - 35.1; Super VGA, 800x600 @ 56 Hz
3 31.5, 35.5; 8514 Compatible, 1024x768 @ 87 Hz interlaced (no 800x600)
4 31.5, 35.15, 35.5; Super VGA, 1024x768 @ 87 Hz interlaced, 800x600 @ 56 Hz
5 31.5 - 37.9; Extended Super VGA, 800x600 @ 60 Hz, 640x480 @ 72 Hz
6 31.5 - 48.5; Non-Interlaced SVGA, 1024x768 @ 60 Hz, 800x600 @ 72 Hz
7 31.5 - 57.0; High Frequency SVGA, 1024x768 @ 70 Hz
8 31.5 - 64.3; Monitor that can do 1280x1024 @ 60 Hz
9 31.5 - 79.0; Monitor that can do 1280x1024 @ 74 Hz
10 31.5 - 82.0; Monitor that can do 1280x1024 @ 76 Hz
11 Enter your own horizontal sync range
Enter your choice (1-11): 6
You must indicate the vertical sync range of your monitor. You can either
select one of the predefined ranges below that correspond to industry-
standard monitor types, or give a specific range. For interlaced modes,
the number that counts is the high one (e.g. 87 Hz rather than 43 Hz).
1 50-70
2 50-90
3 50-100
4 40-150
5 Enter your own vertical sync range
Enter your choice: 2
You must now enter a few identification/description strings, namely an
identifier, a vendor name, and a model name. Just pressing enter will fill
in default names.
The strings are free-form, spaces are allowed.
Enter an identifier for your monitor definition: Hitachi</screen>
<para>W kolejnym etapie wybieramy z listy sterownik karty
graficznej. Je¶li przewijaj±c listê niechc±cy ominiemy
nasz± kartê, naciskajmy dalej <keycap>Enter</keycap>, a lista
zostanie powtórzona. W przyk³adzie pokazujemy tylko fragment
listy:</para>
<screen>Now we must configure video card specific settings. At this point you can
choose to make a selection out of a database of video card definitions.
Because there can be variation in Ramdacs and clock generators even
between cards of the same model, it is not sensible to blindly copy
the settings (e.g. a Device section). For this reason, after you make a
selection, you will still be asked about the components of the card, with
the settings from the chosen database entry presented as a strong hint.
The database entries include information about the chipset, what driver to
run, the Ramdac and ClockChip, and comments that will be included in the
Device section. However, a lot of definitions only hint about what driver
to run (based on the chipset the card uses) and are untested.
If you can't find your card in the database, there's nothing to worry about.
You should only choose a database entry that is exactly the same model as
your card; choosing one that looks similar is just a bad idea (e.g. a
GemStone Snail 64 may be as different from a GemStone Snail 64+ in terms of
hardware as can be).
Do you want to look at the card database? y
288 Matrox Millennium G200 8MB mgag200
289 Matrox Millennium G200 SD 16MB mgag200
290 Matrox Millennium G200 SD 4MB mgag200
291 Matrox Millennium G200 SD 8MB mgag200
292 Matrox Millennium G400 mgag400
293 Matrox Millennium II 16MB mga2164w
294 Matrox Millennium II 4MB mga2164w
295 Matrox Millennium II 8MB mga2164w
296 Matrox Mystique mga1064sg
297 Matrox Mystique G200 16MB mgag200
298 Matrox Mystique G200 4MB mgag200
299 Matrox Mystique G200 8MB mgag200
300 Matrox Productiva G100 4MB mgag100
301 Matrox Productiva G100 8MB mgag100
302 MediaGX mediagx
303 MediaVision Proaxcel 128 ET6000
304 Mirage Z-128 ET6000
305 Miro CRYSTAL VRX Verite 1000
Enter a number to choose the corresponding card definition.
Press enter for the next page, q to continue configuration.
288
Your selected card definition:
Identifier: Matrox Millennium G200 8MB
Chipset: mgag200
Driver: mga
Do NIET probe clocks or use any Clocks line.
Press enter to continue, or ctrl-c to abort.
Now you must give information about your video card. This will be used for
the "Device" section of your video card in XF86Config.
You must indicate how much video memory you have. It is probably a good
idea to use the same approximate amount as that detected by the server you
intend to use. If you encounter problems that are due to the used server
not supporting the amount memory you have (e.g. ATI Mach64 is limited to
1024K with the SVGA server), specify the maximum amount supported by the
server.
How much video memory do you have on your video card:
1 256K
2 512K
3 1024K
4 2048K
5 4096K
6 Other
Enter your choice: 6
Amount of video memory in Kbytes: 8192
You must now enter a few identification/description strings, namely an
identifier, a vendor name, and a model name. Just pressing enter will fill
in default names (possibly from a card definition).
Your card definition is Matrox Millennium G200 8MB.
The strings are free-form, spaces are allowed.
Enter an identifier for your video card definition:</screen>
<para>Nastêpnie wybieramy tryby graficzne dla preferowanych rozdzielczo¶ci.
Najczê¶ciej u¿ywane s± tryby 640x480, 800x600 i 1024x768, wybór zale¿y
jednak od mo¿liwo¶ci karty graficznej, rozmiarów monitora i oczekiwanej
wygody pracy. Gdy bêdziemy wybieraæ g³êbiê koloru, wybierzmy najwy¿sz±
warto¶æ, któr± obs³uguje karta.</para>
<screen>For each depth, a list of modes (resolutions) is defined. The default
resolution that the server will start-up with will be the first listed
mode that can be supported by the monitor and card.
Currently it is set to:
"640x480" "800x600" "1024x768" "1280x1024" for 8-bit
"640x480" "800x600" "1024x768" "1280x1024" for 16-bit
"640x480" "800x600" "1024x768" "1280x1024" for 24-bit
Modes that cannot be supported due to monitor or clock constraints will
be automatically skipped by the server.
1 Change the modes for 8-bit (256 colors)
2 Change the modes for 16-bit (32K/64K colors)
3 Change the modes for 24-bit (24-bit color)
4 The modes are OK, continue.
Enter your choice: 2
Select modes from the following list:
1 "640x400"
2 "640x480"
3 "800x600"
4 "1024x768"
5 "1280x1024"
6 "320x200"
7 "320x240"
8 "400x300"
9 "1152x864"
a "1600x1200"
b "1800x1400"
c "512x384"
Please type the digits corresponding to the modes that you want to select.
For example, 432 selects "1024x768" "800x600" "640x480", with a
default mode of 1024x768.
Which modes? 432
You can have a virtual screen (desktop), which is screen area that is larger
than the physical screen and which is panned by moving the mouse to the edge
of the screen. If you don't want virtual desktop at a certain resolution,
you cannot have modes listed that are larger. Each color depth can have a
differently-sized virtual screen
Please answer the following question with either 'y' or 'n'.
Do you want a virtual screen that is larger than the physical screen? n
For each depth, a list of modes (resolutions) is defined. The default
resolution that the server will start-up with will be the first listed
mode that can be supported by the monitor and card.
Currently it is set to:
"640x480" "800x600" "1024x768" "1280x1024" for 8-bit
"1024x768" "800x600" "640x480" for 16-bit
"640x480" "800x600" "1024x768" "1280x1024" for 24-bit
Modes that cannot be supported due to monitor or clock constraints will
be automatically skipped by the server.
1 Change the modes for 8-bit (256 colors)
2 Change the modes for 16-bit (32K/64K colors)
3 Change the modes for 24-bit (24-bit color)
4 The modes are OK, continue.
Enter your choice: 4
Please specify which color depth you want to use by default:
1 1 bit (monochrome)
2 4 bits (16 colors)
3 8 bits (256 colors)
4 16 bits (65536 colors)
5 24 bits (16 million colors)
Enter a number to choose the default depth.
4</screen>
<para>Przygotowan± konfiguracjê nale¿y zachowaæ. Upewnijmy siê, ¿e konfiguracja
zostanie zapisana w pliku o nazwie <filename>/etc/X11/XF86Config</filename>.</para>
<screen>I am going to write the XF86Config file now. Make sure you don't accidently
overwrite a previously configured one.
Shall I write it to /etc/X11/XF86Config? y</screen>
<para>Je¶li z jakich¶ przyczyn konfiguracja nie powiedzie siê, mo¿emy zacz±æ
j± od pocz±tku, wybieraj±c &gui.yes;, gdy pojawi siê nastêpuj±cy
komunikat:</para>
<screen> User Confirmation Requested
The XFree86 configuration process seems to have
failed. Would you like to try again?
[ Yes ] No</screen>
<para>Je¿eli konfiguracja <application>&xfree86;</application> sprawia
problemy, wybierzmy &gui.no; i naci¶nijmy <keycap>Enter</keycap>,
by kontynuowaæ instalacjê. Po jej zakoñczeniu bêdziemy mogli uruchomiæ
program konfiguracyjny poleceniem <command>xf86cfg -textmode</command>
lub <command>xf86config</command>, wydanym jako <username>root</username>.
<xref linkend="x11"/> prezentuje inn± metodê konfiguracji
<application>&xfree86;</application> . Je¶li zdecydujemy siê pomin±æ na
razie konfiguracjê <application>&xfree86;</application>, kolejnym krokiem
bêdzie wybór pakietów.</para>
<para>Domy¶lnie serwer X mo¿e zostaæ unicestwiony kombinacj± klawiszy
<keycombo action='simul'><keycap>Ctrl</keycap><keycap>Alt</keycap>
<keycap>Backspace</keycap></keycombo>. Mo¿emy z niej skorzystaæ,
je¶li co¶ jest nie w porz±dku z ustawieniami serwera i chcemy unikn±æ
uszkodzenia sprzêtu.</para>
<para>Podczas pracy serwera X mo¿na zmieniaæ tryb graficzny, u¿ywaj±c
kombinacji klawiszy
<keycombo action='simul'>
<keycap>Ctrl</keycap><keycap>Alt</keycap><keycap>+</keycap>
</keycombo> lub
<keycombo action='simul'>
<keycap>Ctrl</keycap><keycap>Alt</keycap><keycap>-</keycap>
</keycombo>.</para>
<para>Po zakoñczeniu instalacji mo¿na wyregulowaæ wysoko¶æ, szeroko¶æ
i po³o¿enie obrazu przy u¿yciu <application>xvidtune</application>,
po uruchomieniu <application>&xfree86;</application>.</para>
<para>Zwracajmy uwagê na ostrze¿enia o mo¿liwo¶ci uszkodzenia sprzêtu
poprzez niew³a¶ciwe ustawienia. Nie róbmy niczego, czego nie jeste¶my
pewni. Zamiast u¿ywaæ xvidtune, mo¿emy dostroiæ ekran X Window korzystaj±c
z regulatorów monitora. Mog± siê pojawiæ pewne ró¿nice w wy¶wietlaniu obrazu
przy powraceniu do trybu tekstowego, lepsze to jednak ni¿ uszkodzenie
sprzêtu.</para>
<para>Przed dokonaniem jakichkolwiek zmian zapoznajmy siê z dokumentacj±
&man.xvidtune.1;.</para>
<para>Je¿eli konfiguracja <application>&xfree86;</application> przebieg³a pomy¶lnie,
przejdziemy do kolejnego etapu, w którym wybierzemy mened¿era okien.</para>
</sect2>
<sect2 id="default-desktop">
<title>Wybór mened¿era okien</title>
<note>
<para>Pocz±wszy od wersji &os; 5.3-RELEASE, opcje wyboru
¶rodowiska graficznego zosta³y usuniête z <application>sysinstall</application>.
Musimy je skonfigurowaæ po skoñczonej instalacji
systemu. <xref linkend="x11"/> zawiera szczegó³owe informacje odno¶nie
instalacji i konfiguracji ¶rodowiska graficznego. Je¶li nie instalujemy wersji
wcze¶niejszej ni¿ &os; 5.3-RELEASE, mo¿emy pomi±æ t± sekcjê.</para>
</note>
<para>Dostepnych jest wiele ró¿nych mened¿erów okien, poczynaj±c od najprostszych,
zapewniaj±cych jedynie podstawowe funkcje, do rozbudowanych ¶rodowisk
wyposa¿onych w poka¼ny zestaw oprogramowania. Niektórym wystarczy nieznaczna
przestrzeñ na dysku i niewiele pamiêci, inne natomiast mog± mieæ znacznie
wiêksze wymagania. Dobrze jest wypróbowaæ kilka ró¿nych mened¿erów
i wybraæ spo¶ród nich ten, który najbardziej nam odpowiada. S± one dostêpne
w Kolekcji portów lub w postaci pakietów, mo¿na je wiêc instalowaæ po
zainstalowaniu systemu.</para>
<para>Mo¿emy wybraæ jeden z popularnych mened¿erów okien i zainstalowaæ
go jako domy¶lny. Dziêki temu bêdziemy mieæ mo¿liwo¶æ uruchomienia
go zaraz po zakoñczeniu instalacji.</para>
<figure id="x-desktop">
<title>Wybór domy¶lnego mened¿era okien</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/desktop"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszami kursora wybieramy jedn± z opcji i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>. Wybrany mened¿er okien zostanie
zainstalowany.</para>
</sect2>
<sect2 id="packages">
<title>Instalacja pakietów</title>
<para>Pakiety to skompilowane programy, które mo¿na w ³atwy sposób instalowaæ.</para>
<para>W poni¿szym przyk³adzie pokazana jest instalacja jednego pakietu.
Mo¿emy oczywi¶cie zainstalowaæ wiêcej pakietów. Gdy system bêdzie
ju¿ zainstalowany, kolejne pakiety bêdzie mo¿na dodawaæ przy u¿yciu
<command>sysinstall</command> (<command>/stand/sysinstall</command>
w wersjach &os; wcze¶niejszych ni¿ 5.2).</para>
<screen> User Confirmation Requested
The FreeBSD package collection is a collection of hundreds of
ready-to-run applications, from text editors to games to WEB servers
and more. Would you like to browse the collection now?
[ Yes ] No</screen>
<para>Je¶li wybierzemy &gui.yes; i naci¶niemy <keycap>Enter</keycap>,
przejdziemy do ekranu wyboru pakietów:</para>
<figure id="package-category">
<title>Wybór kategorii pakietów</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/pkg-cat"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>W danej chwili dostêpne do instalacji s± jedynie pakiety
z bie¿±cego no¶nika.</para>
<para>Mo¿emy wybraæ jedn± z kategorii pakietów albo
<guimenuitem>All</guimenuitem>, by wy¶wietlone zosta³y wszystkie
dostêpne pakiety. Wybran± opcjê wskazujemy przy u¿yciu klawiszy
kursora i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<para>Pokazana zostanie lista pakietów dostêpnych w wybranej kategorii:</para>
<figure id="package-select">
<title>Wybór pakietów</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/pkg-sel"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Dla przyk³adu zaznaczona zosta³a pow³oka <application>bash</application>.
Mo¿emy wybraæ tyle pakietów, ile nam siê podoba, zaznaczaj±c ka¿dy z nich
<keycap>Space</keycap>. Krótki opis pakietu wy¶wietlany jest w lewym dolnym
rogu ekranu.</para>
<para>Klawiszem <keycap>Tab</keycap> mo¿emy prze³±czaæ siê miêdzy ostatnio
wybranym pakietem, przyciskami &gui.ok; i &gui.cancel;.</para>
<para>Po zaznaczeniu wszystkich wybranych pakietów naciskamy <keycap>Tab</keycap>,
by zaznaczyæ &gui.ok; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>, powracaj±c w ten sposób
do menu wyboru pakietów.</para>
<para>Do prze³±czania siê miêdzy &gui.ok; i &gui.cancel; mog± równie¿ s³u¿yæ klawisze
kursora. Za ich pomoc± mo¿emy wybraæ &gui.ok;, a nastêpnie nacisn±æ
<keycap>Enter</keycap>, by wróciæ do menu wyboru pakietów.</para>
<figure id="package-install">
<title>Rozpoczêcie instalacji pakietów</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/pkg-install"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszami kursora i <keycap>Tab</keycap> wybieramy <guibutton>[ Install ]</guibutton>
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>. Pojawi siê pro¶ba o potwierdzenie chêci
zainstalowania pakietów:</para>
<figure id="package-install-confirm">
<title>Potwierdzenie instalacji pakietów</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/pkg-confirm"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Gdy wybierzemy &gui.ok; i naci¶niemy <keycap>Enter</keycap>, rozpocznie siê
instalacja pakietów. A¿ do jej zakoñczenia bêd± pokazywane komunikaty o przebiegu
instalacji. Je¿eli pojawi± siê informacje o jakichkolwiek problemach,
zanotujmy je.</para>
<para>Po zainstalowaniu pakietów wracamy do konfiguracji systemu. Nawet je¶li nie wybrali¶my
¿adnych pakietów i chcemy wróciæ do koñcowej konfiguracji wybieramy
opcjê <guibutton>Install</guibutton>.</para>
</sect2>
<sect2 id="addusers">
<title>Dodawanie u¿ytkowników i grup</title>
<para>Powinni¶my za³o¿yæ przynajmniej jedno konto u¿ytkownika, by móc korzystaæ
z systemu nie bêd±c zalogowanym jako <username>root</username>. G³ówna partycja
jest zwykle niewielka, wiêc korzystanie z aplikacji jako <username>root</username>
mo¿e j± szybko zape³niæ. Inny powód wymieniony zosta³ w poni¿szym
komunikacie:</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to add any initial user accounts to the system? Adding
at least one account for yourself at this stage is suggested since
working as the "root" user is dangerous (it is easy to do things which
adversely affect the entire system).
[ Yes ] No</screen>
<para>Wybieramy &gui.yes; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>,
by dodaæ u¿ytkownika.</para>
<figure id="add-user2">
<title>Dodawanie u¿ytkownika</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/adduser1"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszamy kursora wybieramy <guimenuitem>User</guimenuitem>
(u¿ytkownik) i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="add-user3">
<title>Dane nowego u¿ytkownika</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/adduser2"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Kolejne pola wybieramy klawiszem <keycap>Tab</keycap>.
W dolnej czê¶ci ekranu pojawiaæ siê bêd± nastêpuj±ce opisy,
pomocne przy wprowadzaniu poszczególnych danych:</para>
<variablelist>
<varlistentry>
<term>Login ID</term>
<listitem>
<para>Nazwa nowego u¿ytkownika (obowi±zkowa).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>UID</term>
<listitem>
<para>Numer bêd±cy identyfikatorem u¿ytkownika (wype³niany
automatycznie, je¶li pole pozostanie puste).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Group</term>
<listitem>
<para>Nazwa podstawowej grupy u¿ytkownika (wybierana automatycznie,
je¶li pole pozostanie puste).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Password</term>
<listitem>
<para>Has³o u¿ytkownika (wpisujmy je uwa¿nie!).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Full name</term>
<listitem>
<para>Nazwisko u¿ytkownika (komentarz).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Member groups</term>
<listitem>
<para>Grupy, których cz³onkiem bêdzie u¿ytkownik (czyli
dostanie ich uprawnienia).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Home directory</term>
<listitem>
<para>Domowy katalog u¿ytkownika (wpisywany automatycznie,
je¶li pole pozostanie puste).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Login shell</term>
<listitem>
<para>Pow³oka uruchamiana po zalogowaniu siê (wybierana automatycznie,
je¶li pole pozostanie puste, np. <filename>/bin/sh</filename>).</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
<para>W przyk³adzie pow³oka zosta³a zmieniona z <filename>/bin/sh</filename>
na <filename>/usr/local/bin/bash</filename>, aby korzystaæ z pow³oki
<application>bash</application> zainstalowanej wcze¶niej jako pakiet.
Nie wpisujmy tu pow³oki, która nie istnieje, gdy¿ uniemo¿liwi to zalogowanie siê.
Najpopularniejsz± pow³ok± w ¶wiecie BSD jest pow³oka C, czyli
<filename>/bin/tcsh</filename>.</para>
<para>U¿ytkownik zosta³ dopisany do grupy <groupname>wheel</groupname>,
dziêki czemu bêdzie móg³ uzyskiwaæ uprawnienia u¿ytkownika
<username>root</username>.</para>
<para>Gdy skoñczymy, wybieramy &gui.ok;. Ponownie pojawi siê menu zarz±dzania
u¿ytkownikami i grupami:</para>
<figure id="add-user4">
<title>Wyj¶cie z menu zarz±dzania u¿ytkownikami i grupami</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/adduser3"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>W podobny sposób mo¿emy od razu utworzyæ dodatkowe grupy,
je¶li zajdzie taka potrzeba. Gdy system bêdzie ju¿ zainstalowany,
bêdziemy mogli dodawaæ grupy przy u¿yciu <command>sysinstall</command>
(<command>/stand/sysinstall</command> w wersjach &os; starszych ni¿
5.2).</para>
<para>Gdy skoñczymy dodawanie u¿ytkowników wybieramy klawiszami kursora
<guimenuitem>Exit</guimenuitem> i wciskamy <keycap>Enter</keycap>,
by kontynuowaæ instalacjê.</para>
</sect2>
<sect2 id="rootpass">
<title>Has³o u¿ytkownika <username>root</username></title>
<screen> Message
Now you must set the system manager's password.
This is the password you'll use to log in as "root".
[ OK ]
[ Press enter to continue ]</screen>
<para>Wciskamy <keycap>Enter</keycap>, aby ustawiæ has³o
<username>root</username>a.</para>
<para>Has³o musi byæ prawid³owo podane dwukrotnie. Rzecz jasna,
powinni¶my zadbaæ o to, by ³atwo odnale¼æ has³o, gdy zdarzy
siê nam je zapomnieæ. Zwróæmy uwagê, ¿e w trakcie wpisywania
has³a nie pojawi± siê ¿adne znaki, nawet gwiazdki.</para>
<screen>Changing local password for root.
New password :
Retype new password :</screen>
<para>Po pomy¶lnym wprowadzeniu has³a przejdziemy do kolejnego etapu
instalacji.</para>
</sect2>
<sect2 id="exit-inst">
<title>Zakoñczenie instalacji</title>
<para>Je¿eli bêdziemy chcieli skonfigurowaæ dodatkowe urz±dzenia sieciowe,
lub wprowadziæ inne zmiany w konfiguracji systemu, mo¿emy to zrobiæ w tym
w³a¶nie momencie, lub te¿ po zakoñczeniu instalacji za po¶rednictwem
<command>sysinstall</command> (<command>/stand/sysinstall</command>
w wersjach &os; wcze¶niejszych ni¿ 5.2).</para>
<screen> User Confirmation Requested
Visit the general configuration menu for a chance to set any last
options?
Yes [ No ]</screen>
<para>Wybieramy klawiszami kursora &gui.no; i wciskamy <keycap>Enter</keycap>,
by powróciæ do g³ównego menu instalacji.</para>
<figure id="final-main">
<title>Zakoñczenie instalacji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mainexit"/>
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Przy pomocy klawiszy kursora wybieramy <guibutton>[X Exit Install]</guibutton>
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>. Pojawi siê pro¶ba o potwierdzenie chêci
zakoñczenia instalacji:</para>
<screen> User Confirmation Requested
Are you sure you wish to exit? The system will reboot (be sure to
remove any floppies from the drives).
[ Yes ] No</screen>
<para>Wybieramy &gui.yes;. Je¿eli uruchamiali¶my komputer z dyskietki, wyjmujemy j±.
Napêd CDROM bêdzie zablokowany a¿ do chwili, gdy komputer zacznie siê ponownie uruchamiaæ.
Wtedy napêd zostanie odblokowany i bêdzie mo¿na wyj±æ z niego p³ytê (szybko).</para>
<para>Komputer zostanie ponownie uruchomiony. Zwróæmy uwagê na ewentualne komunikaty
o b³êdach.</para>
</sect2>
<sect2 id="freebsdboot">
<title>Uruchamianie FreeBSD</title>
<sect3 id="freebsdboot-i386">
<title>Uruchamianie FreeBSD na komputerach &i386;</title>
<para>Je¿eli wszystko przebieg³o prawid³owo, na ekranie zobaczymy
seriê kolejno pojawiaj±cych siê komunikatów, a na koniec bêdziemy
mogli siê zalogowaæ. Komunikaty mo¿emy przeczytaæ naciskaj±c
<keycap>Scroll-Lock</keycap>, nastêpnie przewijaj±c ekran klawiszami
<keycap>PgUp</keycap> i <keycap>PgDn</keycap>. Ponownie naciskaj±c
<keycap>Scroll-Lock</keycap> powracamy do komunikatu logowania.</para>
<para>Byæ mo¿e nie bêdziemy mogli zobaczyæ wszystkich komunikatów
(ograniczony rozmiar bufora), jednak mo¿na je przejrzeæ po zalogowaniu
siê, wpisuj±c <command>dmesg</command> w linii poleceñ.</para>
<para>Zalogujmy siê, wpisuj±c nazwê u¿ytkownika i has³o wybrane podczas
instalacji (w naszym przyk³adzie <username>rpratt</username>).
Jako <username>root</username> powinni¶my logowaæ siê tylko wtedy,
gdy jest to konieczne.</para>
<para>Typowe komunikaty pokazywane podczas uruchamiania systemu
(pominiêto informacje o wersji):</para>
<screen>Copyright (c) 1992-2002 The FreeBSD Project.
Copyright (c) 1979, 1980, 1983, 1986, 1988, 1989, 1991, 1992, 1993, 1994
The Regents of the University of California. All rights reserved.
Timecounter "i8254" frequency 1193182 Hz
CPU: AMD-K6(tm) 3D processor (300.68-MHz 586-class CPU)
Origin = "AuthenticAMD" Id = 0x580 Stepping = 0
Features=0x8001bf<FPU,VME,DE,PSE,TSC,MSR,MCE,CX8,MMX>
AMD Features=0x80000800<SYSCALL,3DNow!>
real memory = 268435456 (262144K bytes)
config> di sn0
config> di lnc0
config> di le0
config> di ie0
config> di fe0
config> di cs0
config> di bt0
config> di aic0
config> di aha0
config> di adv0
config> q
avail memory = 256311296 (250304K bytes)
Preloaded elf kernel "kernel" at 0xc0491000.
Preloaded userconfig_script "/boot/kernel.conf" at 0xc049109c.
md0: Malloc disk
Using $PIR table, 4 entries at 0xc00fde60
npx0: <math processor> on motherboard
npx0: INT 16 interface
pcib0: <Host to PCI bridge> on motherboard
pci0: <PCI bus> on pcib0
pcib1: <VIA 82C598MVP (Apollo MVP3) PCI-PCI (AGP) bridge> at device 1.0 on pci0
pci1: <PCI bus> on pcib1
pci1: <Matrox MGA G200 AGP graphics accelerator> at 0.0 irq 11
isab0: <VIA 82C586 PCI-ISA bridge> at device 7.0 on pci0
isa0: <ISA bus> on isab0
atapci0: <VIA 82C586 ATA33 controller> port 0xe000-0xe00f at device 7.1 on pci0
ata0: at 0x1f0 irq 14 on atapci0
ata1: at 0x170 irq 15 on atapci0
uhci0: <VIA 83C572 USB controller> port 0xe400-0xe41f irq 10 at device 7.2 on pci0
usb0: <VIA 83C572 USB controller> on uhci0
usb0: USB revision 1.0
uhub0: VIA UHCI root hub, class 9/0, rev 1.00/1.00, addr 1
uhub0: 2 ports with 2 removable, self powered
chip1: <VIA 82C586B ACPI interface> at device 7.3 on pci0
ed0: <NE2000 PCI Ethernet (RealTek 8029)> port 0xe800-0xe81f irq 9 at
device 10.0 on pci0
ed0: address 52:54:05:de:73:1b, type NE2000 (16 bit)
isa0: too many dependant configs (8)
isa0: unexpected small tag 14
fdc0: <NEC 72065B or clone> at port 0x3f0-0x3f5,0x3f7 irq 6 drq 2 on isa0
fdc0: FIFO enabled, 8 bytes threshold
fd0: <1440-KB 3.5" drive> on fdc0 drive 0
atkbdc0: <keyboard controller (i8042)> at port 0x60-0x64 on isa0
atkbd0: <AT Keyboard> flags 0x1 irq 1 on atkbdc0
kbd0 at atkbd0
psm0: <PS/2 Mouse> irq 12 on atkbdc0
psm0: model Generic PS/2 mouse, device ID 0
vga0: <Generic ISA VGA> at port 0x3c0-0x3df iomem 0xa0000-0xbffff on isa0
sc0: <System console> at flags 0x1 on isa0
sc0: VGA <16 virtual consoles, flags=0x300>
sio0 at port 0x3f8-0x3ff irq 4 flags 0x10 on isa0
sio0: type 16550A
sio1 at port 0x2f8-0x2ff irq 3 on isa0
sio1: type 16550A
ppc0: <Parallel port> at port 0x378-0x37f irq 7 on isa0
ppc0: SMC-like chipset (ECP/EPP/PS2/NIBBLE) in COMPATIBLE mode
ppc0: FIFO with 16/16/15 bytes threshold
ppbus0: IEEE1284 device found /NIBBLE
Probing for PnP devices on ppbus0:
plip0: <PLIP network interface> on ppbus0
lpt0: <Printer> on ppbus0
lpt0: Interrupt-driven port
ppi0: <Parallel I/O> on ppbus0
ad0: 8063MB <IBM-DHEA-38451> [16383/16/63] at ata0-master using UDMA33
ad2: 8063MB <IBM-DHEA-38451> [16383/16/63] at ata1-master using UDMA33
acd0: CDROM <DELTA OTC-H101/ST3 F/W by OIPD> at ata0-slave using PIO4
Mounting root from ufs:/dev/ad0s1a
swapon: adding /dev/ad0s1b as swap device
Automatic boot in progress...
/dev/ad0s1a: FILESYSTEM CLEAN; SKIPPING CHECKS
/dev/ad0s1a: clean, 48752 free (552 frags, 6025 blocks, 0.9% fragmentation)
/dev/ad0s1f: FILESYSTEM CLEAN; SKIPPING CHECKS
/dev/ad0s1f: clean, 128997 free (21 frags, 16122 blocks, 0.0% fragmentation)
/dev/ad0s1g: FILESYSTEM CLEAN; SKIPPING CHECKS
/dev/ad0s1g: clean, 3036299 free (43175 frags, 374073 blocks, 1.3% fragmentation)
/dev/ad0s1e: filesystem CLEAN; SKIPPING CHECKS
/dev/ad0s1e: clean, 128193 free (17 frags, 16022 blocks, 0.0% fragmentation)
Doing initial network setup: hostname.
ed0: flags=8843<UP,BROADCAST,RUNNING,SIMPLEX,MULTICAST> mtu 1500
inet 192.168.0.1 netmask 0xffffff00 broadcast 192.168.0.255
inet6 fe80::5054::5ff::fede:731b%ed0 prefixlen 64 tentative scopeid 0x1
ether 52:54:05:de:73:1b
lo0: flags=8049<UP,LOOPBACK,RUNNING,MULTICAST> mtu 16384
inet6 fe80::1%lo0 prefixlen 64 scopeid 0x8
inet6 ::1 prefixlen 128
inet 127.0.0.1 netmask 0xff000000
Additional routing options: IP gateway=TAK TCP keepalive=TAK
routing daemons:.
additional daemons: syslogd.
Doing additional network setup:.
Starting final network daemons: creating ssh RSA host key
Generating public/private rsa1 key pair.
Your identification has been saved in /etc/ssh/ssh_host_key.
Your public key has been saved in /etc/ssh/ssh_host_key.pub.
The key fingerprint is:
cd:76:89:16:69:0e:d0:6e:f8:66:d0:07:26:3c:7e:2d root@k6-2.example.com
creating ssh DSA host key
Generating public/private dsa key pair.
Your identification has been saved in /etc/ssh/ssh_host_dsa_key.
Your public key has been saved in /etc/ssh/ssh_host_dsa_key.pub.
The key fingerprint is:
f9:a1:a9:47:c4:ad:f9:8d:52:b8:b8:ff:8c:ad:2d:e6 root@k6-2.example.com.
setting ELF ldconfig path: /usr/lib /usr/lib/compat /usr/X11R6/lib
/usr/local/lib
a.out ldconfig path: /usr/lib/aout /usr/lib/compat/aout /usr/X11R6/lib/aout
starting standard daemons: inetd cron sshd usbd sendmail.
Initial rc.i386 initialization:.
rc.i386 configuring syscons: blank_time screensaver moused.
Additional ABI support: linux.
Local package initialization:.
Additional TCP options:.
FreeBSD/i386 (k6-2.example.com) (ttyv0)
login: rpratt
Password:</screen>
<para>Generowanie kluczy RSA i DSA na niezbyt szybkich komputerach
mo¿e zaj±æ nieco czasu. Dzieje siê to tylko podczas pierwszego
uruchomienia nowo zainstalowanego systemu. Nastêpne ³adowanie
systemu bêdzie ju¿ odbywaæ siê szybciej.</para>
<para>Je¶li skonfigurowali¶my serwer X i wybrali¶my mened¿era okien,
mo¿emy uruchomiæ go wpisuj±c <command>startx</command>
w linii poleceñ.</para>
</sect3>
<sect3>
<title>Uruchamianie FreeBSD na komputerach Alpha</title>
<indexterm><primary>Alpha</primary></indexterm>
<para>Po zakoñczeniu instalacji bêdziemy mogli uruchomiæ FreeBSD,
wpisuj±c nastêpuj±ce polecenie w konsoli SRM:</para>
<screen>>>><userinput>BOOT DKC0</userinput></screen>
<para>Nakazuje ono oprogramowaniu sprzêtowemu uruchomiæ system
z okre¶lonego dysku. By FreeBSD by³o automatycznie uruchamiane
przy w³±czeniu komputera, wpisujemy poni¿sze polecenia:</para>
<screen><prompt>>>></prompt> <userinput>SET BOOT_OSFLAGS A</userinput>
<prompt>>>></prompt> <userinput>SET BOOT_FILE ''</userinput>
<prompt>>>></prompt> <userinput>SET BOOTDEF_DEV DKC0</userinput>
<prompt>>>></prompt> <userinput>SET AUTO_ACTION BOOT</userinput></screen>
<para>Komunikaty pokazywane podczas ³adowania systemu bêd± podobne
(choæ nie identyczne) do komunikatów pokazywanych na &i386;.</para>
</sect3>
</sect2>
<sect2 id="shutdown">
<title>Wy³±czanie FreeBSD</title>
<para>W³a¶ciwe wy³±czenie systemu operacyjnego jest istotn± spraw±.
Nie nale¿y po prostu wy³±czaæ komputera. Powinni¶my najpierw uzyskaæ
prawa administratora, wpisuj±c w linii poleceñ <command>su</command>
i podaj±c has³o <username>root</username>a; mo¿e to zrobiæ tylko u¿ytkownik
nale¿±cy do grupy <groupname>wheel</groupname>. Mo¿emy tak¿e po prostu
zalogowaæ siê jako <username>root</username>. Nastêpnie wydajemy polecenie
<command>shutdown -h now</command>.</para>
<screen>The operating system has halted.
Please press any key to reboot.</screen>
<para>Po takim wy³±czeniu systemu i pojawieniu siê komunikatu <quote>Please press any
key to reboot</quote> (Naci¶nij dowolny klawisz by ponownie uruchomiæ system),
mo¿na ju¿ wy³±czyæ komputer. Naci¶niêcie dowolnego klawisza spowoduje ponownie
uruchomienie systemu.</para>
<para>Inny sposobem ponownego uruchomienia systemu jest kombinacja klawiszy
<keycombo action="simul">
<keycap>Ctrl</keycap>
<keycap>Alt</keycap>
<keycap>Del</keycap>
</keycombo>,
jednak w normalnych warunkach korzystanie z niej nie jest zalecane.</para>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-supported-hardware">
<title>Obs³ugiwany sprzêt</title>
<indexterm><primary>sprzêt</primary></indexterm>
<para>W obecnej chwili FreeBSD dzia³a na komputerach z magistralami
ISA, VLB, EISA i PCI wyposa¿onych w procesory Intel, AMD, Cyrix
lub NexGen <quote>x86</quote>, jak równie¿ na komputerach z procesorem
Compaq Alpha. Obs³ugiwane s± tak¿e dyski IDE i ESDI, rozmaite kontrolery
SCSI, karty PCMCIA, urz±dzenia USB oraz karty sieciowe i szeregowe.
FreeBSD pracuje tak¿e z szyn± microchannel (MCA) firmy IBM.</para>
<para>Lista obs³ugiwanych urz±dzeñ do³±czona jest do ka¿dego wydania
FreeBSD w dokumencie FreeBSD Hardware Notes. Mo¿na go zwykle znale¼æ
w pliku <filename>HARDWARE.TXT</filename>, umieszczonym bezpo¶rednio
w g³ównym katalogu p³yty CDROM lub na serwerze FTP, b±d¼ w menu
dokumentacji <application>sysinstall</application>. Na li¶cie zebrano
urz±dzenia, które poprawnie wspó³pracuj± z FreeBSD. Kopie tej listy
dla ró¿nych wydañ systemu i ró¿nych architektur mo¿na tak¿e znale¼æ
na podstronie <ulink
url="http://www.FreeBSD.org/releases/index.html">Release
Information</ulink> na stronie WWW FreeBSD.</para>
</sect1>
<sect1 id="install-trouble">
<title>Rozwi±zywanie problemów</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>rozwi±zywanie problemów</secondary>
</indexterm>
<para>W tej czê¶ci opisujemy, jak radziæ sobie z podstawowymi problemami
spotykanymi podczas instalacji. W kilku pytaniach i odpowiedziach
omawiamy tak¿e mo¿liwo¶æ uruchamiania FreeBSD i &ms-dos; na tym samym
komputerze.</para>
<sect2>
<title>Co robiæ, gdy co¶ pójdzie nie tak</title>
<para>Ze wzglêdu na rozmaite ograniczenia architektury PC,
rozpoznawanie urz±dzeñ mo¿e niekiedy sprawiaæ problemy. Mo¿na
jednak spróbowaæ sobie z nimi poradziæ</para>
<para>Zapoznajmy siê z dokumentem Hardware Notes, by mieæ
pewno¶æ, ¿e nasze urz±dzenia s± obs³ugiwane przez FreeBSD.</para>
<para>Je¶li wci±¿ wystêpuj± problemy, mimo, ¿e nasz sprzêt jest
obs³ugiwany, powinni¶my ponownie uruchomiæ komputer i wybraæ opcjê
wizualnej konfiguracji j±dra (visual kernel configuration). Bêdziemy
mieæ mo¿liwo¶æ przejrzenia naszych urz±dzeñ i podania systemowi
informacji o nich. J±dro uruchamiane z dyskietki startowej zak³ada,
¿e wiêkszo¶æ urz±dzeñ skonfigurowanych jest z fabrycznymi ustawieniami
IRQ, portów we/wy i kana³ów DMA. Je¶li konfiguracja naszego sprzêtu
jest odmienna, zapewne bêdziemy musieli poinformowaæ o tym FreeBSD,
odpowiednio modyfikuj±c konfiguracjê.</para>
<para>Mo¿e siê zdarzyæ, ¿e próba rozpoznania urz±dzenia nieistniej±cego
spowoduje k³opoty z pó¼niejszym rozpoznawaniem urz±dzeñ rzeczywi¶cie
zainstalowanych w komputerze. W takim wypadku powinni¶my wy³±czyæ
sterowniki powoduj±ce konflikty.</para>
<note>
<para>Pewnych problemów z instalacj± mo¿na unikn±æ dziêki instalacji
nowszego oprogramowania sprzêtowego (ang. firmware) urz±dzenia,
zwykle p³yty g³ównej. Oprogramowanie sprzêtowe p³yty g³ównej znane
jest pod nazw± <acronym>BIOS</acronym>. Wiêkszo¶æ producentów p³yt
g³ównych lub komputerów umieszcza informacje o nowych wersjach
oprogramowania na swoich stronach WWW.</para>
<para>Producenci zwykle stanowczo odradzaj± instalowanie nowego
<acronym>BIOS</acronym>-u, oprócz sytuacji, w których jest to
uzasadnione, na przyk³ad w przypadku wykrycia powa¿nego b³êdu.
Instalacja nowszej wersji <emphasis>mo¿e</emphasis> siê nie udaæ,
powoduj±c trwa³e uszkodzenie uk³adu <acronym>BIOS</acronym>.</para>
</note>
<warning>
<para>Nie nale¿y wy³±czaæ sterowników potrzebnych podczas instalacji,
na przyk³ad sterownika ekranu (<devicename>sc0</devicename>).
Je¿eli po zakoñczeniu konfiguracji j±dra instalacja w tajemniczy
sposób zastyga lub przerywa pracê, zapewne usunêli¶my
lub zmodyfikowali¶my co¶, co nie powinno byæ ruszane. Musimy ponownie
uruchomiæ komputer i spróbowaæ jeszcze raz.</para>
</warning>
<para>Podczas konfiguracji mo¿emy:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>Przejrzeæ listê sterowników zainstalowanych w j±drze.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Wy³±czyæ sterowniki urz±dzeñ, których nie ma w komputerze.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Zmieniæ ustawienia IRQ, DRQ i portów we/wy u¿ywanych
przez sterowniki.</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<para>Po dostosowaniu konfiguracji j±dra do naszego sprzêtu, wpisujemy
<command>Q</command>, by ponownie uruchomiæ komputer z nowymi
ustawieniami. Zmiany konfiguracji s± trwa³e i bêd± obowi±zywaæ
równie¿ po zakoñczeniu instalacji, nie bêdzie wiêc trzeba konfigurowaæ
j±dra na nowo przy ka¿dym uruchamianiu systemu. Jest jednak bardzo
prawdopodobne, ¿e bêdziemy chcieli zbudowaæ <link
linkend="kernelconfig">niestandardowe j±dro</link>.</para>
</sect2>
<sect2>
<title>Jak poradziæ sobie z istniej±cymi partycjami &ms-dos;</title>
<indexterm><primary>DOS</primary></indexterm>
<para>Wielu u¿ytkowników instaluje &os; na komputerach PC z systemem
operacyjnym z rodziny µsoft;. Specjalnie dla tych u¿ytkowników
przygotowany zosta³ program <application>FIPS</application>. Narzêdzie
to znajduje siê na p³ycie instalacyjnej w katalogu\
<filename>tools</filename>. Mo¿na je równie¿ pobraæ z wielu <link
linkend="mirrors">serwerów lustrzanych &os;</link>.</para>
<para><application>FIPS</application> umo¿liwia podzielenie istniej±cej
partycji &ms-dos; na dwie czê¶ci, zachowuj±c pierwotn± partycjê i pozwalaj±c
na instalacjê &os; na wolnej drugiej czêsci. Wpierw nale¿y wykonaæ
defragmentacjê partycji &ms-dos; za pomoc± dostêpnego w &windows;
narzêdzia (w Eksploratorze nacisn±æ prawym przyciskiem myszki na dysku
twardym, nastêpnie wybraæ opcjê defragmentacji dysku), albo <application>Norton
Disk Tools</application>. Nastêpnie nale¿y uruchomiæ
<application>FIPS</application>. Program zapyta o potrzebne mu informacje.
Potem mo¿na ponownie uruchomiæ komputer i zainstalowaæ &os; na nowym wolnym
segmencie. W menu <guimenuitem>Distributions</guimenuitem> mo¿na dowiedzieæ
siê, ile miejsca na dysku bêdzie w przybli¿eniu potrzebne.</para>
<para>Jest tak¿e bardzo u¿yteczny program firmy PowerQuest
(<ulink url="http://www.powerquest.com/">http://www.powerquest.com</ulink>),
o nazwie <application>&partitionmagic;</application>. Ma on znacznie wiêksze
mo¿liwo¶ci ni¿ <application>FIPS</application> i stosowanie go jest zalecane,
je¶li planuje siê czêste instalowanie i usuwanie systemów operacyjnych.
Nie jest on jednak za darmo; je¶li &os; ma byæ zainstalowane raz na dobre,
<application>FIPS</application> zapewne w zupe³no¶ci wystarczy.</para>
</sect2>
<sect2>
<title>Wykorzystanie systemów plików &ms-dos; i &windows;</title>
<para>W chwili obecnej &os; nie obs³uguje systemów plików skompresowanych
za pomoc± programu <application>Double Space™</application>.
Tym samym musimy wpierw rozkompresowaæ system plików nim &os; bêdzie móg³
odczytaæ zapisane w nim dane. Mo¿na do tego wykorzystaæ <application>Agenta
kompresji</application> z menu <guimenuitem>Start </guimenuitem>>
<guimenuitem>Programy</guimenuitem> > <guimenuitem>Narzêdzia
systemowe</guimenuitem>.</para>
<para>&os; obs³uguje systemy plików &ms-dos;. By je zamontowaæ nale¿y
wykorzystaæ polecenie &man.mount.msdosfs.8;
z odpowiednimi parametrami. Typowa forma
polecenia wygl±da nastêpuj±co:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>mount_msdosfs /dev/ad0s1 /mnt</userinput></screen>
<para>W tym przyk³adzie system plików &ms-dos; zlokalizowany jest na pierwszej
partycji pierwszego dysku twardego. By sprawdziæ jak jest w naszym przypadku
nale¿y sprawdziæ wynik poleceñ <command>dmesg</command> oraz
<command>mount</command>. Powinno to pozwoliæ nam zorientowaæ siê w uk³adzie
partycji na dysku.</para>
<note><para>Rozszerzone partycje &ms-dos; odwzorowywane s± na koñcu pozosta³ych
<quote>segmentów</quote> we &os;. Przyk³adowo, pierwsza partycja &ms-dos;
mo¿e znajdowaæ sie na <filename>/dev/ad0s1</filename>, partycja &os;
na <filename>/dev/ad0s2</filename>, natomiast rozszerzona partycja &ms-dos;
na <filename>/dev/ad0s3</filename>. Mo¿e to byæ myl±ce na pocz±tku.</para></note>
<para>Analogicznie mo¿na montowaæ partycje NTFS wykorzystuj±c polecenie
&man.mount.ntfs.8;.</para>
</sect2>
<sect2>
<title>Pytania u¿ytkowników komputerów Alpha</title>
<indexterm><primary>Alpha</primary></indexterm>
<para>Oto niektóre z najczê¶ciej zadawanych pytañ dotycz±cych
instalowania FreeBSD na komputerach Alpha.</para>
<qandaset>
<qandaentry>
<question>
<indexterm><primary>ARC</primary></indexterm>
<indexterm><primary>Alpha BIOS</primary></indexterm>
<indexterm><primary>SRM</primary></indexterm>
<para>Czy mogê ³adowaæ system z konsoli ARC lub Alpha BIOS?</para>
</question>
<answer>
<para>Nie. &os;, podobnie jak Compaq Tru64 i VMS, mo¿e byæ
³adowany tylko z konsoli SRM.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para>Pomocy, brakuje mi miejsca na dysku! Czy muszê
wszystko skasowaæ?</para>
</question>
<answer>
<para>Niestety tak.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para>Czy mo¿na montowaæ systemy plików Compaq Tru64 lub VMS?</para>
</question>
<answer>
<para>Nie, przynajmniej na razie.</para>
</answer>
</qandaentry>
</qandaset>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-advanced">
<sect1info>
<authorgroup>
<author>
<firstname>Valentino</firstname>
<surname>Vaschetto</surname>
<contrib>Napisa³ </contrib>
</author>
<!-- May 2001 -->
</authorgroup>
</sect1info>
<title>Instalacja zaawansowana</title>
<para>W tej czê¶ci omówiona zosta³a instalacja &os;
w sytuacjach wyj±tkowych.</para>
<sect2 id="headless-install">
<title>Instalacja FreeBSD na komputerze bez monitora
lub klawiatury</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>bez g³owy (konsola szeregowa)</secondary>
</indexterm>
<indexterm><primary>konsola szeregowa</primary></indexterm>
<para>Ten rodzaj instalacji zwany jest <quote>instalacj±
bez g³owy</quote>, poniewa¿ komputer, na którym &os;
bêdzie instalowane nie ma pod³±czonego monitora, lub nawet
nie ma wyj¶cia VGA. Jak to mo¿liwe? Dziêki konsoli szeregowej.
W roli konsoli szeregowej u¿ywa siê zwykle innego komputera,
który pe³ni rolê ekranu i klawiatury dla pozbawionego tych
urz±dzeñ komputera. By zainstalowaæ system t± metod±, musimy
przygotowaæ dyskietki instalacyjne zgodnie z opisem w
<xref linkend="install-floppies"/>.</para>
<para>By zmodyfikowaæ dyskietki do pracy z konsol± szeregow±
nale¿y wykonaæ nastêpuj±ce kroki:</para>
<procedure>
<step>
<title>W³±czenie konsoli szeregowej na dyskietce startowej</title>
<indexterm>
<primary><command>mount</command></primary>
</indexterm>
<para>Je¶li spróbowaliby¶my uruchomiæ komputer korzystaj±c
z utworzonych w³a¶nie dyskietek startowych, zosta³aby
uruchomiona zwyk³a instalacja FreeBSD. My jednak chcemy,
by podczas instalacji u¿ywana by³a konsola szeregowa.
By to skonfigurowaæ, montujemy dyskietkê
<filename>kern.flp</filename> we FreeBSD przy u¿yciu
polecenia &man.mount.8;.</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>mount /dev/fd0 /mnt</userinput></screen>
<para>Po zamontowaniu dyskietki, wchodzimy do katalogu
<filename class="directory">/mnt</filename>:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>cd /mnt</userinput></screen>
<para>Teraz w³±czymy na dyskietce konsolê szeregow±.
Musimy stworzyæ plik <filename>boot.config</filename>
zawieraj±cy wiersz <literal>/boot/loader -h</literal>.
Jego zadaniem jest po prostu nakazanie programowi
³aduj±cemu system, by u¿ywa³ konsoli szeregowej.</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>echo "/boot/loader -h" > boot.config</userinput></screen>
<para>Po prawid³owym skonfigurowaniu dyskietki odmontowujemy
j± poleceniem &man.umount.8;:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>cd /</userinput>
&prompt.root; <userinput>umount /mnt</userinput></screen>
<para>Mo¿emy wyj±æ dyskietkê ze stacji dyskietek.</para>
</step>
<step>
<title>Pod³±czenie kabla null-modem</title>
<indexterm><primary>kabel null-modem</primary></indexterm>
<para>Dwa komputery ³±czymy <link linkend="term-cables-null">kablem
null-modem</link>. Po prostu pod³±czamy kabel do portów szeregowych
w jednym i drugim komputerze. <emphasis>Zwyk³y kabel szeregowy
nie nadaje siê do tego celu</emphasis>, potrzebny jest kabel
null-modem, poniewa¿ jego przewody s± odpowiednio
skrzy¿owane.</para>
</step>
<step>
<title>Uruchomienie instalacji</title>
<para>Mo¿emy ju¿ uruchomiæ instalacjê. Do stacji dyskietek
<quote>bezg³owego</quote> komputera, na którym ma byæ
zainstalowane FreeBSD, wk³adamy dyskietkê
<filename>kern.flp</filename> i w³±czamy komputer.</para>
</step>
<step>
<title>Po³±czenie z <quote>bezg³owym</quote> komputerem</title>
<indexterm>
<primary><command>cu</command></primary>
</indexterm>
<para>Z komputerem ³±czymy siê korzystaj±c z
&man.cu.1;:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>cu -l /dev/cuaa0</userinput></screen>
</step>
</procedure>
<para>Gotowe! Powinni¶my byæ w stanie kontrolowaæ
<quote>bezg³owy</quote> komputer poprzez sesjê
<command>cu</command>. Zostaniemy poproszeni
o w³o¿enie dyskietki <filename>mfsroot.flp</filename>,
nastepnie o wybranie typu terminala. Wybieramy kolorow±
konsolê FreeBSD (FreeBSD color console) i kontynuujemy
instalacjê.</para>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-diff-media">
<title>Przygotowanie w³asnego no¶nika instalacji</title>
<note>
<para>Dla uproszczenia, w niniejszej czê¶ci <quote>dysk
FreeBSD</quote> oznaczaæ bêdzie p³ytê CDROM lub DVD
z FreeBSD, który zakupili¶my lub przygotowali¶my
samodzielnie.</para>
</note>
<para>Mo¿e siê zdarzyæ sytuacja, w której bêdziemy musieli
przygotowaæ w³asny no¶nik lub ¼ród³o dla instalacji FreeBSD.
Mo¿e to byæ no¶nik fizyczny, na przyk³ad ta¶ma, albo inne ¼ród³o
z którego <application>sysinstall</application> bêdzie móg³ pobraæ
pliki, na przyk³ad lokalny serwer FTP lub partycja &ms-dos;.</para>
<para>Oto przyk³ad:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>Mamy wiele komputerów w sieci lokalnej i jeden dysk FreeBSD.
Chcemy przygotowaæ lokalny serwer FTP z zawarto¶ci± dysku FreeBSD,
aby komputery mog³y z niego korzystaæ zamiast ³±czyæ siê
z Internetem.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Mamy dysk FreeBSD, jednak FreeBSD nie obs³uguje naszego napêdu
CD/DVD. Napêd jest natomiast prawid³owo obs³ugiwany
w &ms-dos;/&windows;. Chcemy skopiowaæ pliki instalacyjne
FreeBSD na partycjê DOS i wykorzystaæ j± do zainstalowania
FreeBSD.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Komputer, na którym chcemy zainstalowaæ system nie ma napêdu
CD/DVD ani karty sieciowej. Jest inny komputer, który ma napêd
CD/DVD lub kartê sieciow± i mo¿emy po³±czyæ siê z nim kablem
szeregowym lub równoleg³ym.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Chcemy przygotowaæ ta¶mê, przy pomocy której bêdzie mo¿na
zainstalowaæ FreeBSD.</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<sect2 id="install-cdrom">
<title>Przygotowanie p³yty instalacyjnej</title>
<para>W ramach ka¿dego wydania systemu Projekt FreeBSD udostêpnia
piêæ obrazów p³yt CD (<quote>obrazów ISO</quote>). Je¶li dysponujemy
nagrywark± CD, mo¿emy je nagraæ (<quote>wypaliæ</quote>) na p³ytach,
otrzymuj±c zestaw p³yt, które mog± pos³u¿yæ do zainstalowania systemu.
Jest to najprostszy sposób instalacji FreeBSD w przypadku, gdy mamy
nagrywarkê i tanie po³±czenie z Internetem.</para>
<procedure>
<step>
<title>Pobranie obrazów ISO</title>
<para>Obrazy ISO ka¿dego z wydañ systemu mo¿na pobraæ z
<filename>ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/ISO-IMAGES-<replaceable>arch</replaceable>/<replaceable>version</replaceable></filename> lub z najbli¿szego serwera
lustrzanego. W miejscu <replaceable>arch</replaceable>
i <replaceable>version</replaceable> wstawiamy odpowiedni±
nazwê architektury i wersjê.</para>
<para>Wspomniany katalog zawiera zwykle nastêpuj±ce obrazy:</para>
<table frame="none">
<title>Nazwy obrazów ISO dla FreeBSD 4.<replaceable>X</replaceable>
i ich znaczenie</title>
<tgroup cols="2">
<thead>
<row>
<entry>Nazwa pliku</entry>
<entry>Zawarto¶æ</entry>
</row>
</thead>
<tbody>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-miniinst.iso</filename></entry>
<entry>Wszystko, co jest potrzebne do zainstalowania FreeBSD.</entry>
</row>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-disc1.iso</filename></entry>
<entry>Wszystko, co jest potrzebne do zainstalowania
FreeBSD, i tyle dodatkowych pakietów, ile zmie¶ci³o
siê na p³ycie.</entry>
</row>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-disc2.iso</filename></entry>
<entry><quote>¯ywy system plików</quote>, u¿ywany wraz
z dostêpn± w <application>sysinstall</application> funkcj±
<quote>Repair</quote> (naprawa). Kopia drzewa CVS FreeBSD.
Dodatkowe pakiety o charakterze niezale¿nym.</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</table>
<table frame="none">
<title>Nazwy obrazów ISO dla FreeBSD 5.<replaceable>X</replaceable>
i ich znaczenie</title>
<tgroup cols="2">
<thead>
<row>
<entry>Nazwa pliku</entry>
<entry>Zawarto¶æ</entry>
</row>
</thead>
<tbody>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-bootonly.iso</filename></entry>
<entry>Wszystko co jest niezbêdne by uruchomiæ j±dro
FreeBSD i rozpocz±æ instalacjê. Pliki instalacyjne
zostan± probrane z serwera FTP b±d¼ innego ¼ród³a.</entry>
</row>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-miniinst.iso</filename></entry>
<entry>Wszystko, co jest potrzebne do zainstalowania FreeBSD.</entry>
</row>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-disc1.iso</filename></entry>
<entry>Wszystko co jest potrzebne by zainstalowaæ &os;
jako <quote>¿ywy system plików</quote> u¿ywany wraz
z dostêpn± w <application>sysinstall</application>
funkcj± <quote>Repair</quote> (naprawa).</entry>
</row>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-disc2.iso</filename></entry>
<entry>Dokumentacja &os; i tyle dodatkowych pakietów,
ile zmie¶ci³o siê na p³ycie.</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</table>
<para><emphasis>Musimy</emphasis> pobraæ albo obraz ISO mini,
albo obraz pierwszej p³yty. Nie ma sensu pobieraæ obydwu,
poniewa¿ obraz pierwszej p³yty zawiera wszystko to,
co obraz mini.</para>
<note>
<para>Obraz ISO mini dostêpny jest tylko dla wydañ starszych
ni¿ FreeBSD 5.4-RELEASE.</para>
</note>
<para>Z obrazu ISO miniinst warto jest skorzystaæ, gdy mamy
niedrogi dostêp do Internetu. Za jego pomoc± mo¿emy zainstalowaæ
FreeBSD, natomiast niezale¿ne oprogramowanie instalujemy przez
Internet, przy pomocy systemu portów i pakietów (patrz:
<xref linkend="ports"/>).</para>
<para>P³ytê pierwsz± wybieramy wtedy, gdy oprócz zainstalowania
systemu chcemy skorzystaæ z zestawu wybranych pakietów
oprogramowania.</para>
<para>Pozosta³e p³yty s± przydatne, lecz nie niezbêdne, szczególnie,
gdy dysponujemy szybkim dostêpem do Internetu.</para>
</step>
<step>
<title>Nagranie p³yt CD</title>
<para>Pliki obrazów nale¿y nagraæ na p³yty. Je¶li zamierzamy
robiæ to w systemie FreeBSD, informacje na ten temat znajdziemy
w <xref linkend="creating-cds"/> (w szczególno¶ci <xref linkend="burncd"/>
oraz <xref linkend="cdrecord"/>).</para>
<para>Je¿eli p³yty nagrywaæ bêdziemy w innym systemie,
do tego celu mo¿emy pos³u¿yæ siê dowolnymi dostêpnymi
programami obs³uguj±cymi nagrywarkê p³yt CD. ISO jest
standardowym formatem obrazu p³yt obs³ugiwanym w wielu
aplikacjach nagrywaj±cych.</para>
</step>
</procedure>
<note><para>Zainteresowanych przygotowaniem w³asnych wydañ
&os; odsy³amy do artyku³u <ulink
url="&url.articles.releng;">Release Engineering
</ulink>(ang.).</para></note>
</sect2>
<sect2 id="install-ftp">
<title>Przygotowanie lokalnego serwera FTP z dyskiem FreeBSD</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>sieæ</secondary>
<tertiary>FTP</tertiary>
</indexterm>
<para>Uk³ad plików na dysku FreeBSD jest taki sam, jak uk³ad plików
na serwerze FTP. Dziêki temu ³atwo mo¿emy przygotowaæ lokalny
serwer FTP, który mo¿e byæ wykorzystany przez inne komputery
w sieci do instalacji FreeBSD.</para>
<procedure>
<step>
<para>Na komputerze, który bêdzie s³u¿yæ jako serwer FTP,
umieszczamy CDROM w napêdzie i montujemy go w katalogu
<filename>/cdrom</filename>.</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>mount /cdrom</userinput></screen>
</step>
<step>
<para>Zak³adamy konto dla anonimowego u¿ytkownika FTP
w <filename>/etc/passwd</filename>. Plik <filename>/etc/passwd</filename>
modyfikujemy przy u¿yciu &man.vipw.8;. Dodajemy nastêpuj±cy
wiersz:</para>
<programlisting>ftp:*:99:99::0:0:FTP:/cdrom:/nonexistent</programlisting>
</step>
<step>
<para>Na koniec upewniamy siê, ¿e us³uga FTP jest w³±czona
w <filename>/etc/inetd.conf</filename>.</para>
</step>
</procedure>
<para>Od tej chwili ka¿dy, kto jest w stanie nawi±zaæ po³±czenie
z naszym komputerem, mo¿e podczas instalacji FreeBSD wybraæ
jako ¼ród³o serwer FTP, w menu wyboru serwera FTP wybraæ opcjê
<quote>Other</quote> (inny) i wpisaæ
<userinput>ftp://<replaceable>nasz.komputer</replaceable></userinput>.</para>
<note>
<para>Je¶li no¶nik, z którego uruchamiamy instalator (najczê¶ciej
dyskietka), nie pochodzi z dok³adnie tej samej wersji co pliki
na naszym serwerze FTP, to <application>sysinstall</application>
nie pozwoli nam kontynuowaæ instalacji. By pomin±æ t± blokadê
nale¿y w menu <guimenu>Options</guimenu> zmieniæ nazwê dystrybucji
na <guimenuitem>any</guimenuitem>.</para>
</note>
<warning>
<para> Ta metoda mo¿e byæ z powodzeniem stosowana na komputerze
w sieci lokalnej, chronionym przez zaporê ogniow±. Udostêpnianie
serwera FTP innym u¿ytkownikom Internetu (a nie tylko sieci
lokalnej) nara¿a nasz komputer na ataki w³amywaczy i inne problemy.
Decyduj±c siê na to nale¿y koniecznie przestrzegaæ zasad
bezpieczeñstwa.</para>
</warning>
</sect2>
<sect2>
<title>Przygotowywanie dyskietek instalacyjnych</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>dyskietki</secondary>
</indexterm>
<para>Je¿eli koniecznie chcemy instalowaæ system z dyskietek
(co <emphasis>nie jest</emphasis> zalecane), na przyk³ad
z powodu nieobs³ugiwanego urz±dzenia lub po prostu z zami³owania
do utrudnieñ, musimy najpierw przygotowaæ dyskietki
instalacyjne.</para>
<para>Bêdziemy potrzebowaæ co najmniej tylu dyskietek 1.44 MB
lub 1.2 MB, by zmie¶ci³y siê na nich wszystkie pliki z katalogu
<filename>bin</filename> (binarne pliki dystrybucyjne). Je¶li dyskietki
przygotowujemy w DOS-ie, to <emphasis>musz±</emphasis> one byæ sformatowane
przy pomocy DOS-owego polecenia <command>FORMAT</command>. W &windows;
do sformatowania dyskietek mo¿emy u¿yæ Explorera (klikamy prawym przyciskiem
myszy na stacji <devicename>A:</devicename> i wybieramy
<quote>Format</quote>).</para>
<para><emphasis>Nie ufajmy</emphasis> dyskietkom sformatowanym fabrycznie.
Dla pewno¶ci sformatujmy je jeszcze raz samodzielnie. W przesz³o¶ci wiele
problemów zg³aszanych przez u¿ytkowników spowodowanych by³o korzystaniem
z nieprawid³owo sformatowanych dyskietek, dlatego te¿ zwracamy
na to uwagê.</para>
<para>Je¿eli do przygotowania dyskietek s³u¿y nam komputer z FreeBSD,
równie¿ powinni¶my je sformatowaæ. Dyskietki nie musz± byæ formatowane
w DOS-owym systemie plików. Mo¿emy utworzyæ na nich system plików
UFS, za pomoc± poleceñ <command>bsdlabel</command> i <command>newfs</command>,
wywo³anych w nastêpuj±cy sposób (na przyk³adzie dyskietek 3.5"
1.44 MB):</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>fdformat -f 1440 fd0.1440</userinput>
&prompt.root; <userinput>bsdlabel -w -r fd0.1440 floppy3</userinput>
&prompt.root; <userinput>newfs -t 2 -u 18 -l 1 -i 65536 /dev/fd0</userinput></screen>
<note>
<para>W przypadku dyskietek 5.25" 1.2 MB, wpisaliby¶my odpowiednio
<literal>fd0.1200</literal> i <literal>floppy5</literal>.</para>
</note>
<para>Po takiej operacji dyskietki bêdzie mo¿na zamontowaæ i zapisywaæ
na nich dane tak samo, jak na innych systemach plików.</para>
<para>Po sformatowaniu dyskietek nale¿y skopiowaæ na nie pliki.
Pliki dystrybucyjne podzielone s± na kawa³ki o wygodnych rozmiarach,
tak aby piêæ z nich mie¶ci³o siê na typowej dyskietce 1.44 MB.
Umie¶æmy na ka¿dej z dyskietek tyle plików, ile siê zmie¶ci,
a¿ wszystkie pliki dystrybucyjne znajd± siê na dyskietkach. Pliki powinny
byæ umieszczone w odpowiednim katalogu na dyskietce, np.:
<filename>a:\bin\bin.aa</filename>,
<filename>a:\bin\bin.ab</filename>, itd.</para>
<para>Podczas instalacji, gdy pojawi siê ekran wyboru no¶nika (Media),
wybieramy <guimenuitem>Floppy</guimenuitem> (dyskietki). Dalej poprowadzi
nas program instalacyjny.</para>
</sect2>
<sect2 id="install-msdos">
<title>Instalacja z partycji &ms-dos;</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>z MS-DOS</secondary>
</indexterm>
<para>By mo¿na by³o zainstalowaæ FreeBSD z partycji &ms-dos;, kopiujemy pliki
dystrybucyjne do katalogu <filename>freebsd</filename> w g³ównym katalogu
partycji - na przyk³ad <filename>c:\freebsd</filename>. Wewn±trz tego katalogu
musi byæ czê¶ciowo zachowana struktura katalogów p³yty CDROM lub serwera FTP,
je¶li wiêc kopiujemy pliki z p³yty CD, dobrze jest skorzystaæ z DOS-owego
polecenia <command>xcopy</command>. Dla przyk³adu, poni¿sze polecenia
przygotuj± minimaln± instalacjê FreeBSD:</para>
<screen><prompt>C:\></prompt> <userinput>md c:\freebsd</userinput>
<prompt>C:\></prompt> <userinput>xcopy e:\bin c:\freebsd\bin\ /s</userinput>
<prompt>C:\></prompt> <userinput>xcopy e:\manpages c:\freebsd\manpages\ /s</userinput></screen>
<para>W przyk³adzie za³o¿yli¶my, ¿e miejsce dla FreeBSD mamy na dysku
<devicename>C:</devicename>, a napêd CDROM dostêpny jest jako dysk
<devicename>E:</devicename>.</para>
<para>Je¶li nie dysponujemy napêdem CDROM, pliki dystrybucyjne mo¿emy
pobraæ z <ulink
url="ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/i386/&rel.current;-RELEASE/">ftp.FreeBSD.org</ulink>.
Ka¿dy zestaw plików umieszczony jest w oddzielnym katalogu; na przyk³ad zestaw
<emphasis>base</emphasis> znajduje siê w katalogu <ulink
url="ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/i386/&rel.current;-RELEASE/base/">&rel.current;/base/</ulink>.</para>
<para>Zestawy plików, które chcemy instalowaæ z partycji &ms-dos;
(i dla których jest na niej odpowiednio du¿o wolnego miejsca), umieszczamy
w katalogu <filename>c:\freebsd</filename>. Na potrzeby instalacji minimalnej
wystarczy zestaw <literal>BIN</literal>.</para>
</sect2>
<sect2>
<title>Przygotowanie ta¶my instalacyjnej</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>z ta¶my QIC/SCSI</secondary>
</indexterm>
<para>Instalacja z ta¶my jest jedn± z najprostszych metod,
obok instalacji przez FTP i instalacji z p³yty CD.
Program instalacyjny zak³ada, ¿e ta¶ma po prostu zawiera
pliki w postaci archiwum tar. Interesuj±ce nas pliki
dystrybucyjne archiwizujemy na ta¶mie:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>cd /freebsd/distdir</userinput>
&prompt.root; <userinput>tar cvf /dev/rwt0 dist1 ... dist2</userinput></screen>
<para>Przeprowadzaj±c instalacjê powinni¶my upewniæ siê,
¿e dysponujemy odpowiedni± ilo¶ci± wolnego miejsca w jakim¶
katalogu tymczasowym (bêdziemy mieæ mo¿liwo¶æ wyboru tego
katalogu), by pomie¶ciæ <emphasis>pe³n±</emphasis> zawarto¶æ
przygotowanej wcze¶niej ta¶my. Ze wzglêdu na to, ¿e dostêp do danych
na ta¶mie nie jest swobodny, taki rodzaj instalacji bêdzie wymagaæ
do¶æ sporej przestrzeni tymczasowej. Mo¿na za³o¿yæ, ¿e potrzeba
bêdzie tyle przestrzeni, ile zajmuj± dane zapisane na ta¶mie.</para>
<note>
<para>Rozpoczynaj±c instalacjê pamiêtajmy, by ta¶ma by³a
umieszczona w napêdzie <emphasis>przed</emphasis> uruchomieniem
komputera z dyskietki startowej. W przeciwnym razie napêd ta¶mowy
mo¿e nie zostaæ wykryty podczas rozpoznawania urz±dzeñ.</para>
</note>
</sect2>
<sect2>
<title>Przed instalacj± przez sieæ</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>sieæ</secondary>
<tertiary>port szeregowy (SLIP lub PPP)</tertiary>
</indexterm>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>sieæ</secondary>
<tertiary>port równoleg³y (PLIP)</tertiary>
</indexterm>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>sieæ</secondary>
<tertiary>Ethernet</tertiary>
</indexterm>
<para>S± trzy mo¿liwo¶ci instalacji przez sieæ: port szeregowy
(SLIP lub PPP), port równoleg³y (PLIP (kabel laplink))
lub Ethernet (typowa karta sieciowa Ethernet (tak¿e
PCMCIA)).</para>
<para>Obs³uga protoko³u SLIP jest dosyæ prymitywna i ogranicza
siê do bezpo¶rednich po³±czeñ, jak choæby kabel ³±cz±cy komputer
przeno¶ny z innym komputerem. Po³±czenie musi byæ bezpo¶rednie,
poniewa¿ instalacja za po¶rednictwem SLIP nie umo¿liwia
dzwonienia; jest to mo¿liwe w przypadku PPP, dlatego te¿ powinno
siê u¿ywaæ PPP zamiast SLIP, o ile to mo¿liwe.</para>
<para>Je¿eli korzystamy z modemu, to PPP jest najprawdopodobniej
jedyn± mo¿liwo¶ci±. Zawczasu przygotujmy sobie informacje od dostawcy
us³ug sieciowych, poniewa¿ bêd± nam one potrzebne na wczesnym etapie
instalacji.</para>
<para>Je¶li ³±cz±c siê z dostawc± us³ug sieciowych u¿ywamy PAP lub CHAP
(innymi s³owy, je¶li w &windows; mo¿emy uzyskaæ po³±czenie bez korzystania
ze skryptu), wówczas wystarczy, ¿e w linii poleceñ <application>ppp</application>
wpiszemy <command>dial</command>. W przeciwnym razie bêdziemy musieli po³±czyæ
siê z dostawc± us³ug sieciowych za pomoc± <quote>poleceñ AT</quote>, zale¿nych
od typu modemu, gdy¿ do dyspozycji bêdziemy mieæ jedynie uproszczony emulator
terminala. Wiêcej informacji znajdziemy w po¶wiêconych user-ppp czê¶ciach
<link linkend="userppp">Podrêcznika</link> i <ulink
url="&url.books.faq;/ppp.html">FAQ</ulink>. Je¶li wyst±pi± problemy, mo¿emy
pos³u¿yæ siê poleceniem <command>set log local ...</command>, by komunikaty
by³y pokazywane na ekranie.</para>
<para>Je¿eli dysponujemy bezpo¶rednim po³±czeniem z innym komputerem
z FreeBSD (w wersji 2.0-R lub pó¼niejszej), wówczas mamy równie¿ mo¿liwo¶æ
instalacji przez port równoleg³y. Prêdko¶æ transmisji danych portem równoleg³ym
jest zwykle znacznie wy¿sza ni¿ prêdko¶æ przesy³ania portem szeregowym (do
50 kilobajtów/sekundê), dziêki czemu instalacja przebiega szybciej.</para>
<para>Najszybszym wariantem instalacji poprzez sieæ jest wykorzystanie karty
sieciowej Ethernet. FreeBSD obs³uguje wiêkszo¶æ popularnych kart sieciowych;
lista obs³ugiwanych kart (wraz z ich ustawieniami) znajduje siê w dokumencie
Hardware Notes, do³±czonym do ka¿dego wydania FreeBSD. Je¿eli korzystamy
z karty sieciowej PCMCIA, pamiêtajmy o tym, by by³a ona w³o¿ona
<emphasis>przed</emphasis> w³±czeniem komputera. Niestety, jak dot±d
FreeBSD nie obs³uguje wk³adania kart PCMCIA w trakcie instalacji.</para>
<para>Bêdziemy musieli znaæ nasz adres IP, maskê podsieci, oraz nazwê
naszego komputera. Je¶li instalujemy za po¶rednictwem PPP i nie mamy
statycznego adresu IP, nie musimy siê przejmowaæ, gdy¿ adres IP mo¿e
byæ przydzielony dynamicznie przez dostawcê us³ug. Administrator sieci
mo¿e nam podpowiedzieæ, jakie parametry podaæ podczas konfiguracji sieci.
Je¶li do po³±czeñ z innymi stacjami bêdziemy u¿ywaæ ich nazw, a nie adresów
IP, to dodatkowo bêdziemy musieli znaæ adres serwera nazw i prawdopodobnie
adres bramy (w przypadku PPP jest to adres IP dostawcy). Je¿eli mamy zamiar
instalowaæ za po¶rednictwem FTP i proxy HTTP, bêdzie nam ponadto potrzebny
adres proxy. Skontaktujmy siê z administratorem sieci lub dostawc± us³ug
sieciowych <emphasis>przed</emphasis> rozpoczêciem instalacji, je¶li nie znamy
którego¶ z wymienionych powy¿ej adresów.</para>
<sect3>
<title>Przed instalacj± przez NFS</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>sieæ</secondary>
<tertiary>NFS</tertiary>
</indexterm>
<para>Instalacja przez NFS jest raczej ma³o skomplikowana. Wystarczy po prostu
skopiowaæ wybrane pliki dystrybucyjne na serwer, nastêpnie podczas instalacji
wybraæ NFS jako no¶nik i wskazaæ serwer.</para>
<para>Je¿eli serwer wymaga stosowania <quote>uprzywilejowanego portu</quote>
(zwykle jest tak w przypadku stacji roboczych Sun), musimy to zaznaczyæ
w menu <guimenu>Options</guimenu> (opcja <literal>NFS Secure</literal>),
zanim rozpoczniemy instalacjê.</para>
<para>Je¶li nasza karta sieciowa jest niezbyt dobrej jako¶ci i nie grzeszy
prêdko¶ci±, mo¿emy w³±czyæ opcjê <literal>NFS Slow</literal>.</para>
<para>Instalacja przez NFS wymaga, by serwer obs³ugiwa³ montowanie
podkatalogów, na przyk³ad je¶li katalog dystrybucyjny FreeBSD &rel.current;
znajduje siê w: <filename>ziggy:/usr/archive/stuff/FreeBSD</filename>,
to serwer <hostid>ziggy</hostid> musi umo¿liwiaæ bezpo¶rednie montowanie
katalogu <filename>/usr/archive/stuff/FreeBSD</filename>, a nie tylko
<filename>/usr</filename>, lub <filename>/usr/archive/stuff</filename>.</para>
<para>We FreeBSD w pliku <filename>/etc/exports</filename> mo¿liwo¶æ montowania
podkatalogów w³±cza siê opcj± <option>-alldirs</option>. W innych serwerach
NFS mo¿e byæ inaczej. Je¶li otrzymujemy od serwera komunikaty o tre¶ci
<quote>permission denied</quote> (odmowa dostêpu), prawdopodobnie jest
to spowodowane w³a¶nie nieprawid³owym ustawieniem wspomnianej opcji.</para>
</sect3>
</sect2>
</sect1>
</chapter>