doc/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/preface/preface.sgml
Hiroki Sato 7c745958b1 Import Polish translation of the FreeBSD Handbook. While some
chapters are not translated now, they will be updated soon.

Submitted by:	Cezary Morga <cezarym@data.pl>
2006-09-24 18:59:05 +00:00

612 lines
24 KiB
Text

<!--
The FreeBSD Polish Documentation Project
$FreeBSD$
Original revision: 1.32
-->
<preface id="book-preface">
<title>Przedmowa</title>
<bridgehead id="preface-audience" renderas=sect1>Docelowy
czytelnik</bridgehead>
<para>Osoba poznająca dopiero system FreeBSD odnajdzie w pierwszej
części niniejszej książki szereg porad prowadzących użytkownika
przez proces instalacji i delikatnie prezentujących pewne koncepcje
i konwencje stojące u podstaw systemów &unix;. Przebrnięcie przez
tę część wymaga niewiele więcej niż chęć poznania i umiejętność
przyswajania sobie nowych koncepcji w miarę jak będą one
prezentowane.</para>
<para>Po dotrwaniu do drugiej, zdecydowanie obszerniejszej części
Podręcznika, czytelnik będzie miał do dyspozycji pełną wiedzę z
zakresu wszystkich zagadnień znajdujacych się w polu zainteresowań
administratorów systemów FreeBSD. Niektóre z zawartych tutaj
rozdziałów mogą wymagać wcześniejszego zapoznania się z odpowiednią
literaturą. W takich przypadkach, będzie to wyszczególnione w
streszczeniu na początku każdego rozdziału.</para>
<para><xref linkend="bibliography"> zawiera listę dodatkowych źródeł
informacji.</para>
<bridgehead id="preface-changes-from2" renderas=sect1>Zmiany od wydania
drugiego</bridgehead>
<para>Niniejsze trzecie wydanie stanowi punkt kulminacyjny przeszło
dwuletniej pracy oddanych członków Projektu Dokumentacji FreeBSD.
Główne zmiany jakie w tym okresie zostały dokonane to:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para><xref linkend="config-tuning">, Konfiguracja i dostrajanie został
poszerzony o nowe informacje o zarządzaniu mocą i zasobami APCI,
opis narzędzia cron i kolejną porcję opcji dostrajania jądra.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="security">, Bezpieczeństwo, został poszerzony
o nowe informacje odnośnie wirtualnych sieci prywatnych (VPN),
list kontroli dostępu do systemu plików, i biuletynach
bezpieczeństwa.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="mac">, Mandatory Access Control (MAC), is
a new chapter with this edition. It explains what MAC is
and how this mechanism can be used to secure a FreeBSD
system.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="disks">, Storage, has been expanded with
new information about USB storage devices, file system
snapshots, file system quotas, file and network backed
filesystems, and encrypted disk partitions.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="vinum-vinum">, Vinum, is a new chapter
with this edition. It describes how to use Vinum, a logical
volume manager which provides device-independent logical
disks, and software RAID-0, RAID-1 and RAID-5.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>A troubleshooting section has been added to <xref
linkend="ppp-and-slip">, PPP and SLIP.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="mail">, Electronic Mail, has been
expanded with new information about using alternative
transport agents, SMTP authentication, UUCP, fetchmail,
procmail, and other advanced topics.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="network-servers">, Network Servers, is
all new with this edition. This chapter includes
information about setting up the Apache HTTP Server, FTPd,
and setting up a server for Microsoft Windows clients with
Samba. Some sections from <xref
linkend="advanced-networking">, Advanced Networking, were
moved here to improve the presentation.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="advanced-networking">, Advanced
Networking, has been expanded with new information about
using Bluetooth devices with FreeBSD, setting up wireless
networks, and Asynchronous Transfer Mode (ATM)
networking.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Definicje i wykorzystywane w książce terminy techniczne
zostały zebrane razem w formie leksykonu.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Dokonano wielu estetycznych poprawek tabel i rysunków.</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<bridgehead id="preface-changes" renderas=sect1>Zmiany od wydania pierwszego</bridgehead>
<para>Wydanie drugie stanowiło punkt kulminacyjny przeszło dwuletniej pracy
oddanych członków Projektu Dokumentacji FreeBSD. Główne zmiany jakie w tym
okresie zostały dokonane to:</para>
<!-- Talk a little about justification and other stylesheet changes? -->
<itemizedlist>
<listitem>
<para>Dodano indeks.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Wszystkie diagramy ASCII zostały zastąpione rysunkami graficznymi.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Dodano standardowe streszczenie do wszystkich rozdziałów, informujące
jakie informacje rozdział zawiera i co powinien wiedzieć czytelnik nim
przystąpi do czytania.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Zawartość podręcznika została zreorganizowana w trzy logiczne części:
<quote>Pierwsze kroki</quote>, <quote>Administracja systemem</quote> oraz
<quote>Dodatki</quote>.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="install"> (<quote>Instalacja FreeBSD</quote>) został całkowicie
przepisany na nowo.Dołączono wiele zrzutów ekranu, by ułatwić nowym użytkownikom
przyswojenie tekstu.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="basics"> (<quote>Podstawy Uniksa</quote>) został poszerzony
o dodatkow informacje o procesach, demonach i sygnałach.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="ports"> (<quote>Instalacja programów</quote>) został poszerzony
o dodatkowe informacje o zarządzaniu pakietami binarnymi.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="x11"> (<quote>System okien X</quote>) został w całkości
napisany od nowa kładąc nacisk na współczesne środowiska graficzne we &xfree86; 4.X,
takie jak <application>KDE</application> i <application>GNOME</application>.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="boot"> (<quote>Proces uruchamiania FreeBSD</quote>) został
poszerzony.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="disks"> (<quote>Pamięć</quote>) został napisany na podstawie
rozdziałów <quote>Dyski</quote> oraz <quote>Kopie zapasowe</quote>. Uważamy, że
zagadnienia te łatwiej jest zrozumieć, gdy są przedstawiane jako jeden rozdział.
Dodano również podrozdział traktujący o RAID (zarówno sprzętowym jak
i programowym).</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="serialcomms"> (<quote>Komunikacja szeregowa</quote>) został całkowicie
zreorganizowany i zaktualizowany dla FreeBSD 4.X/5.X.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="ppp-and-slip"> (<quote>PPP i SLIP</quote>) zostały zasadniczo
zaktualizowane.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="advanced-networking"> (<quote>Advanced Networking</quote>) został
zaktualizowany.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="mail"> (<quote>Poczta elektroniczna</quote>) został rozszerzony materiały
traktujące o konfiguracji programu <application>sendmail</application>.</para>
</listitem>
<listitem>
<para><xref linkend="linuxemu"> (<quote>Kompatybilność z Linuksem</quote>) został poszerzony
o informacje o instalacji bazy <application>&oracle;</application> oraz
<application>&sap.r3;</application>.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>W drugim wydaniu dodano nowe rozdziały:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>Konfiguracja i dostrajanie (<xref linkend="config-tuning">).</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Multimedia (<xref linkend="multimedia">)</para>
</listitem>
</itemizedlist>
</listitem>
</itemizedlist>
<bridgehead id="preface-overview" renderas=sect1>Układ książki</bridgehead>
<para>Niniejsza książka została podzielona na pięć logicznych
części. Część pierwsza, <emphasis>Pierwsze kroki</emphasis>, opisuje
proces instalacji oraz podstawy użytkowania systemu FreeBSD. Zaleca
się aby czytelnik zapoznał się z tymi rozdziałami kolejno,
pomijając jedynie znane tematy. Część druga, <emphasis>Codzienne
czynności</emphasis>, prezentuje niektóre z najczęściej wykorzystywanych
funkcji FreeBSD. Ta część, wraz kolejnymi, może być czytania bez
określonej kolejności. Każdy z wchodzących w jej skład rozdziałów
zaczyna się od zwięzłego strzeszczenia zawartości i przedstawienia
co czytelnik powinien już wiedzieć. Celem takiego układu jest pozwolenie
zwykłemu czytelnikowi pominąć pewne rozdziały, by prejść od razu do
najbardziej interesujących. Część trzecia, <emphasis>Administracja
Systemem</emphasis>, opisuje zagadnienia administracyjne. Część czwarta,
<emphasis>Komunikacja sieciowa</emphasis>, zawiera tematy związane z pracą
w sieci oraz obsługą serwerów. Część piąta zawiera dodatki.</para>
<variablelist>
<!-- Part I - Introduction -->
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="introduction">, Wprowadzenie</emphasis></term>
<listitem>
<para>Wprowadza nowego użytkownika w świat FreeBSD. Streszcza historię
Projektu FreeBSD, stawiane przed nim cele oraz model rozwoju.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="install">, Instalacja</emphasis></term>
<listitem>
<para>Przeprowadza użytkownika przez cały proces instalacji. Opisuje
również kilka zaawansowanych zagadnień, jak np. instalację przez
konsolę szeregową.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="basics">, Podstawy Uniksa</emphasis></term>
<listitem>
<para>Przedstawia podstawowe polecenie i funkcje systemu operacyjnego
FreeBSD. Jeśli pracowaliśmy w Linuksie bądź w innym systemie typu
&unix; najprawdopodobniej możemy pominąć ten rozdział.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="ports">, Instalacja programów</emphasis></term>
<listitem>
<para>Opisuje metody instalacji dodatkowego oprogramowania we FreeBSD
za pomocą systemu <quote>Kolekcji portów</quote> oraz typowych
pakietów binarnych.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="x11">, System okien X</emphasis></term>
<listitem>
<para>Opisuje ogólnie System okien X oraz wykorzystanie X11 we FreeBSD.
Ponadto, przedstawia typowe środowiska graficzne jak np.
<application>KDE</application> czy <application>GNOME</application>.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<!-- Part II Common Tasks -->
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="desktop">, Aplikacje biurowe</emphasis></term>
<listitem>
<para>Lists some common desktop applications, such as web browsers
and productivity suites, and describes how to install them on
FreeBSD.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="multimedia">, Multimedia</emphasis></term>
<listitem>
<para>Shows how to set up sound and video playback support for your
system. Also describes some sample audio and video applications.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="kernelconfig">, Configuring the FreeBSD
Kernel</emphasis></term>
<listitem>
<para>Explains why you might need to configure a new kernel
and provides detailed instructions for configuring, building,
and installing a custom kernel.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="printing">, Printing</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes managing printers on FreeBSD, including
information about banner pages, printer accounting, and
initial setup.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="linuxemu">, &linux; Binary Compatibility</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes the &linux; compatibility features of FreeBSD.
Also provides detailed installation instructions for many
popular &linux; applications such as <application>&oracle;</application>, <application>&sap.r3;</application>, and
<application>&mathematica;</application>.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<!-- Part III - System Administration -->
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="config-tuning">, Configuration and Tuning</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes the parameters available for system
administrators to tune a FreeBSD system for optimum
performance. Also describes the various configuration files
used in FreeBSD and where to find them.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="boot">, Booting Process</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes the FreeBSD boot process and explains
how to control this process with configuration options.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="users">, Users and Basic Account
Management</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes the creation and manipulation of user
accounts. Also discusses resource limitations that can be
set on users and other account management tasks.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="security">, Security</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes many different tools available to help keep your
FreeBSD system secure, including Kerberos, IPsec and OpenSSH.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="mac">, Mandatory Access Control</emphasis></term>
<listitem>
<para>Explains what Mandatory Access Control (MAC) is and how this
mechanism can be used to secure a FreeBSD system.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="disks">, Storage</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes how to manage storage media and filesystems
with FreeBSD. This includes physical disks, RAID arrays,
optical and tape media, memory-backed disks, and network
filesystems.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="geom">, GEOM</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes what the GEOM framework in FreeBSD is and how
to configure various supported RAID levels.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="vinum-vinum">, Vinum</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes how to use Vinum, a logical volume manager
which provides device-independent logical disks, and
software RAID-0, RAID-1 and RAID-5.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="l10n">, Localization</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes how to use FreeBSD in languages other than
English. Covers both system and application level
localization.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="cutting-edge">, The Cutting Edge</emphasis></term>
<listitem>
<para>Explains the differences between FreeBSD-STABLE,
FreeBSD-CURRENT, and FreeBSD releases. Describes which users
would benefit from tracking a development system and outlines
that process.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<!-- Part IV - Network Communications -->
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="serialcomms">, Serial Communications</emphasis></term>
<listitem>
<para>Explains how to connect terminals and modems to your
FreeBSD system for both dial in and dial out connections.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="ppp-and-slip">, PPP and SLIP</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes how to use PPP, SLIP, or PPP over Ethernet to
connect to remote systems with FreeBSD.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="mail">, Electronic Mail</emphasis></term>
<listitem>
<para>Explains the different components of an email server and
dives into simple configuration topics for the most popular
mail server software:
<application>sendmail</application>.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="network-servers">, Network Servers</emphasis></term>
<listitem>
<para>Provides detailed instructions and example configuration
files to set up your FreeBSD machine as a network filesystem
server, domain name server, network information system
server, or time synchronization server.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="firewalls">, Firewalls</emphasis></term>
<listitem>
<para>Explains the philosophy behind software-based firewalls and
provides detailed information about the configuration of the
different firewalls available for FreeBSD.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="advanced-networking">, Advanced Networking</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes many networking topics, including sharing an
Internet connection with other computers on your LAN, advanced
routing topics, wireless networking, bluetooth, ATM, IPv6, and
much more.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<!-- Part V - Appendices -->
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="mirrors">, Obtaining FreeBSD </emphasis></term>
<listitem>
<para>Lists different sources for obtaining FreeBSD media on CDROM
or DVD as well as different sites on the Internet that allow
you to download and install FreeBSD.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="bibliography">, Bibliography </emphasis></term>
<listitem>
<para>This book touches on many different subjects that may
leave you hungry for a more detailed explanation. The
bibliography lists many excellent books that are referenced in
the text.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="eresources">, Resources on the Internet</emphasis></term>
<listitem>
<para>Describes the many forums available for FreeBSD users to
post questions and engage in technical conversations about
FreeBSD.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><emphasis><xref linkend="pgpkeys">, PGP Keys</emphasis></term>
<listitem>
<para>Lists the PGP fingerprints of several FreeBSD Developers.</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
<bridgehead id="preface-conv" renderas=sect1>Konwencje użyte w tej książce</bridgehead>
<para>W celu utrzymania jednolitości i łatwości czytania
niniejszego tekstu w książce zastosowane zostały następujące
konwencje.</para>
<bridgehead id="preface-conv-typographic" renderas=sect2>Konwencje typograficzne</bridgehead>
<variablelist>
<varlistentry>
<term><emphasis>Kursywa</emphasis></term>
<listitem>
<para>Czcionka <emphasis>pochyła</emphasis> stosowana jest do wskazania
plików, adresów URL, szczególnie akcentowanych fragmentów i pierwszego
zastosowania zwrotów technicznych.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><literal>Stała szerokość</literal></term>
<listitem>
<para>Czcionka o <literal>stałej szerokości</literal> stosowana jest do
przedstawienia komunikatów o błędach, poleceń, zmiennych środowiskowych,
nazw portów, nazw komputerów, nazw użytkowników i grup, nazw urządzeń,
zmiennych i fragmentów kodu.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><application>Pogrubienie</application></term>
<listitem>
<para>Czcionka <application>pogrubiona</application> stosowana jest do
nazw programów, poleceń i klawiszy.</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
<!-- Var list -->
<bridgehead id="preface-conv-commands"
renderas=sect2>Zadania użytkownika</bridgehead>
<para>Zgodnie z konwencją typograficzną, klawisze, które ma nacisnąć
użytkownik w trakcie pracy z opisywanym programem, zostały oznaczone
<keycap>pogrubieniem</keycap> by wyróżniały się z reszty tekstu.
Kombinacje klawiszy, które należy nacisnąć jednocześnie zawierają znak
`<literal>+</literal>' pomiędzy, np.:</para>
<para>
<keycombo action="simul">
<keycap>Ctrl</keycap>
<keycap>Alt</keycap>
<keycap>Del</keycap>
</keycombo>
</para>
<para>Oznacza, że użytkownik powinien nacisnąć <keycap>Ctrl</keycap>,
<keycap>Alt</keycap> i <keycap>Del</keycap> jednocześnie.</para>
<para>Klawisze, które należy nacisnąć kolejno będą oddzielone
przecinkiem, np.:</para>
<para>
<keycombo action="simul">
<keycap>Ctrl</keycap>
<keycap>X</keycap>
</keycombo>,
<keycombo action="simul">
<keycap>Ctrl</keycap>
<keycap>S</keycap>
</keycombo>
</para>
<para>Co oznacza, że użytkownik powinien nacisnąć klawisze
<keycap>Ctrl</keycap> i <keycap>X</keycap> jednocześnie,
a następnie <keycap>Ctrl</keycap> i <keycap>S</keycap>.</para>
<!-- How to type in key stokes, etc.. -->
<bridgehead id="preface-conv-examples"
renderas=sect2>Przykłady</bridgehead>
<para>Przykłady zaczynające się od <devicename>E:\&gt;</devicename>
wskazują polecenie systemu &ms-dos;. Jeśli nie jest wyraźnie zaznaczone,
że jest inaczej, polecenia te mogą być wprowadzane bezpośrednio w
oknie <quote>Linii poleceń</quote> w środowisku &microsoft.windows;.</para>
<screen><prompt>E:\&gt;</prompt> <userinput>tools\fdimage floppies\kern.flp A:</userinput></screen>
<para>Przykłady zaczynające się od &prompt.root; wskazują polecenie,
które musi być wprowadzone przez użytkownika z uprawnieniami
administratora systemu FreeBSD. Możesz zalogować się jako <username>root</username>
i wprowadzić polecenie, bądź zalogować jako zwykły użytkownik i wykorzystać
&man.su.1; by uzyskać prawa administratora.</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>dd if=kern.flp of=/dev/fd0</userinput></screen>
<para>Przykłady zaczynające się od &prompt.user; wskazują, iż polecenie
powinno być wprowadzone przez zwykłego użytkownika. Jeśli nie jest
inaczej zaznaczone, stosowana jest składnia powłoki C (csh) do ustawiania
zmiennych środowiskowych i uruchamiania innych poleceń powłoki.</para>
<screen>&prompt.user; <userinput>top</userinput></screen>
<bridgehead id="preface-acknowledgements"
renderas=sect1>Podziękowania</bridgehead>
<para>Niniejsza książka jest efektem pracy setek ludzi z całego świata.
Niezależnie czy przysłali poprawkę literówki czy cały rozdział, każdy
wkład jest doceniany.</para>
<para>Kilka firm wsparło rozwój tego dokumentu opłacając autorów,
by mogli pracować nad nią w pełnym wymiarze czasowym, finansując
publikację w formie papierowej, itd. Pragniemy wymienić przede
wszystkim BSDi (przejęte później przez
<ulink url="http://www.windriver.com">Wind River Systems</ulink>),
które opłaciło pracę członków Projektu Dokumentacji FreeBSD nad korektami
książki, przygotowując ją do pierwszej publikacji drukowanej
w Marcu 2000 r. (ISBN 1-57176-241-8). Następnie, Wind River Systems
sfinansowało pracę kolejnych osób przygotowujących nowe rozdziały,
a także format wydruku. Kulminacją ich pracy jest drugie wydanie, które ujrzało
światło dzienne w Listopadzie 2001 r. (ISBN 1-57176-303-1). W latach 2003-2004,
<ulink url="http://www.freebsdmall.com">FreeBSD Mall, Inc</ulink> sfinansowało
prace nad korektą Podręcznika, przygotowywanego do trzeciego wydania
w postaci drukowanej.</para>
</preface>
<!--
Local Variables:
mode: sgml
sgml-declaration: "../chapter.decl"
sgml-indent-data: t
sgml-omittag: nil
sgml-always-quote-attributes: t
sgml-parent-document: ("../book.sgml" "book" "preface")
End:
-->