doc/mn_MN.UTF-8/books/handbook/cutting-edge/chapter.sgml

<!--
     The FreeBSD Mongolian Documentation Project

     Original revision 1.225

     $FreeBSD$
-->

<chapter id="cutting-edge">
  <chapterinfo>
    <authorgroup>
      <author>
	<firstname>Жим</firstname>
	<surname>Мок</surname>
	<contrib>Бүтцийг дахин өөрчлөн зохион байгуулж зарим хэсгүүдийг шинэчилсэн </contrib>
      </author>
      <!-- Mar 2000 -->
    </authorgroup>
    <authorgroup>
      <author>
	<firstname>Жордан</firstname>
	<surname>Хаббард</surname>
	<contrib>Анхлан эхийг бичсэн </contrib>
      </author>
      <author>
	<firstname>Поул-Хэннинг</firstname>
	<surname>Камп</surname>
      </author>
      <author>
	<firstname>Жон</firstname>
	<surname>Полстра</surname>
      </author>
      <author>
	<firstname>Ник</firstname>
	<surname>Клэйтон</surname>
      </author>
    </authorgroup>
    <!-- with feedback from various others -->
    <authorgroup>
      <author>
	<firstname>Цагаанхүүгийн</firstname>
	<surname>Ганболд</surname>
	<contrib>Орчуулсан  </contrib>
 	<!-- Nov 2006 -->
      </author>
    </authorgroup>
  </chapterinfo>

  <title>Амжилт ололтын тэргүүнд</title>

  <sect1 id="cutting-edge-synopsis">
    <title>Ерөнхий агуулга</title>

    <para>&os; нь өөрийн хувилбаруудын хооронд байнгын хөгжүүлэлтийн доор оршин тогтнож 
	байдаг. Амжилт ололтын тэргүүнд байхыг хүссэн хүн бүхэнд өөрийн системийг хамгийн 
	сүүлийн үеийн хөгжүүлэлтийн хэлбэрт оруулах хэд хэдэн хялбар арга байдаг. 
	Амжилт ололтын тэргүүнд байх нь хүн бүхэнд зориулагдаагүйг 
	анхаарна уу! Энэхүү бүлэг нь хөгжүүлэлтийн системийг дагахыг хүсэх эсвэл гаргасан 
	хувилбартай үлдэх эсэхийг шийдэхэд танд туслах болно.</para>

    <para>Энэ бүлгийг уншсаны дараа, та дараах зүйлсийг мэдэх болно:</para>

    <itemizedlist>
      <listitem><para>&os.stable; болон &os.current; хөгжүүлэлтийн салбаруудын 
	ялгаа.</para>
      </listitem>
      <listitem><para>
	  <application>CVSup</application>,
	  <application>CVS</application>, эсвэл 
	  <application>CTM</application> програмуудын тусламжтай өөрийн системийг 
		хэрхэн хамгийн сүүлийн хэлбэрт авчрах талаар.</para>
      </listitem>
      <listitem><para>Бүх үндсэн системийг <command>make buildworld</command> 
	(гэх мэт) ашиглан хэрхэн дахин бүтээж суулгах талаар.</para>
      </listitem>

    </itemizedlist>

    <para>Энэ бүлгийг уншихаасаа өмнө, та дараах зүйлсийг мэдэх шаардлагатай:</para>

    <itemizedlist>
      <listitem><para>Өөрийн сүлжээний холболтыг зөв тохируулах (<xref
      linkend="advanced-networking">).</para>
      </listitem>
      <listitem><para>Нэмэлт гуравдагч програм хангамжуудыг 
	хэрхэн суулгахыг мэдэх (<xref linkend="ports">).</para></listitem>
    </itemizedlist>
  </sect1>
  
  <sect1 id="current-stable">
    <title>&os.current; vs. &os.stable;</title>
    <indexterm><primary>-CURRENT</primary></indexterm>
    <indexterm><primary>-STABLE</primary></indexterm>

    <para>FreeBSD-ийн хоёр хөгжүүлэлтийн салбар байдаг: &os.current; болон 
      &os.stable;. Энэ хэсэгт эдгээр тус бүрийг тайлбарлаж өөрийн системийг тус 
	тусын модны хувьд хамгийн шинэ хэлбэрт байнга байлгах талаар тайлбарлах болно. 
	&os.current; эхлээд хэлэлцэгдэх бөгөөд дараа нь &os.stable;-ийн тухай
	яригдах болно.</para>

    <sect2 id="current">
      <title>&os;-ийн одоо үеийн хэлбэрт байх нь</title>

      <para>Та үүнийг уншихдаа &os.current; нь &os;-ийн хөгжүүлэлтийн 
	<quote>bleeding edge салбар буюу амжилт ололтын хамгийн тэргүүний 
	салбар</quote> гэдгийг санаарай. &os.current; хэрэглэгчдийг техникийн өндөр 
	чадавхитай бөгөөд системийн хүнд хэцүү асуудлуудыг өөрсдөө шийдвэрлэх 
	чадвартай байна гэж тооцдог. Хэрэв та &os;-д анхлан суралцагч бол 
	үүнийг суулгахаасаа өмнө дахин сайн бодоорой.</para>

      <sect3>
	<title>&os.current; гэж юу вэ?</title>
	<indexterm><primary>хормын агшны хувилбар</primary></indexterm>

	<para>&os.current; нь &os;-ийн хамгийн сүүлийн үеийн ажлын эх юм. 
	     Энэ нь хийгдэж байгаа ажлууд, туршилтын өөрчлөлтүүд болон програм хангамжийн 
	     дараагийн албан ёсны хувилбарт байхгүй ч байж болох эсвэл байж ч болох 
	     шилжилтийн аргуудыг багтаадаг. &os;-ийн олон хөгжүүлэгчид &os.current;-ийн 
	     эх кодыг өдөр болгон эмхэтгэн хөрвүүлж байдаг боловч эхийг бүтээх боломжгүй үе бас 
	     байдаг. Эдгээр асуудлууд нь боломжийн хэрээр хурдан шийдэгддэг боловч 
	  &os.current; нь сүйрэл авчрах эсвэл тун их хүссэн ажиллагааг авчрах эсэх нь 
	     та яг ямар агшинд эх кодыг татаж авснаас хамаарах юм!</para>
      </sect3>

      <sect3>
	<title>&os.current; хэнд хэрэгтэй вэ?</title>

	<para>&os.current; нь үндсэн 3 сонирхлын бүлэгт зориулагдан
		хийгдсэн:</para>

	<orderedlist>
	  <listitem>
	    <para>Эх модны зарим хэсэг дээр идэвхтэйгээр ажиллаж байгаа &os;-ийн хүрээний 
		гишүүд болон <quote>current буюу одоо үеийн хэлбэрт</quote> байлгах нь 
		туйлын шаардлага болсон хүмүүст.</para>
	  </listitem>

	  <listitem>
	    <para>&os.current;-г аль болох ухаалаг байлгахыг хичээж асуудлуудыг шийдвэрлэхэд
		цагаа зарах хүсэлтэй байдаг идэвхтэй тест хийгч &os;-ийн хүрээний гишүүд. 
		Эдгээр хүмүүс нь өөрчлөлтүүд болон  &os;-ийн ерөнхий чиглэлд цаг үеийн 
		саналуудыг тусгахыг хүсэж тэдгээрийг шийдэх засваруудыг илгээдэг бас хүмүүс 
		юм..</para>
	  </listitem>

	  <listitem>
	    <para>Юу болж байгааг зөвхөн харж мэдэж байхыг хүссэн эсвэл одоо үеийн эхийг 
		лавлагааны зорилгоор ашиглахыг зөвхөн хүссэн хүмүүс (өөрөөр хэлбэл 
		ажиллуулах биш <emphasis>унших</emphasis> зорилгоор).
		Эдгээр хүмүүс нь хааяа бас санал гаргаж кодонд хувь нэмэр оруулдаг.</para>
	  </listitem>
	</orderedlist>
      </sect3>

      <sect3>
	<title>&os.current; нь юу <emphasis>Биш</emphasis> вэ?</title>

	<orderedlist>
	  <listitem>
	    <para>Та зарим нэг дажгүй шинэ боломж байгааг сонссон учраас бусдаас 
		түрүүлж урьдчилсан хувилбарын тэдгээр битүүдийг авах таны нэн тэргүүний 
		арга зам. Шинэ боломжийг авч эхэнд байна гэдэг нь та шинэ алдаанууд,
		хорхойнуудыг бас авч эхэнд байна гэсэн үг юм.</para>
	  </listitem>

	  <listitem>
	    <para>Алдааны засваруудыг хурдан авах арга зам. &os.current;-ийн 
		өгөгдсөн дурын хувилбар нь илэрсэн алдаануудыг засахын хажуугаар бас 
		магадгүй шинэ алдаанууд бас гаргаж байдаг.</para>
	  </listitem>

	  <listitem>
	    <para>Аль ч үед <quote>албан ёсоор дэмжигдсэн</quote>. Бид өөрсдийн 
		чадлын хирээр <quote>хууль ёсны</quote> 3 &os.current; бүлгийн 
		аль нэгэнд хүмүүст бодитоор туслахыг хичээдэг, гэхдээ бидэнд ердөө л  
		техникийн дэмжлэг үзүүлэх <emphasis>цаг байдаггүй</emphasis>.
		Энэ нь бид хүмүүст туслах дургүй өөдгүй муухай хүмүүс учраас гэсэн үг 
		биш юм (хэрэв бид байгаагүй бол бид &os;-г хийж байхгүй байх байсан).
		Бид ердөө л өдрийн хэдэн зуун захидлуудад хариулахын  
		<emphasis>хажуугаар</emphasis> FreeBSD дээр ажиллаж чаддаггүй! 
		&os;-г сайжруулах болон туршилтын кодон дээр тавигдсан маш олон 
		асуултуудад хариулах хоёр сонголтын эхнийхийг хөгжүүлэгчид сонгосон 
		юм.</para>
	  </listitem>
	</orderedlist>
      </sect3>

      <sect3>
	<title>&os.current; ашиглах нь</title>
      
	<indexterm>
	  <primary>-CURRENT</primary>
	  <secondary>ашиглах нь</secondary>
	</indexterm>
	<orderedlist>
	  <listitem>
	    <para>&a.current.name; болон &a.cvsall.name; жагсаалтуудад элсэн орно уу. 
		Энэ нь зөвхөн сайн санаанаас гадна бас <emphasis>чухал</emphasis> 
		юм. Хэрэв та <emphasis>&a.current.name;</emphasis> жагсаалтад 
		ороогүй бол системийн одоогийн төлвийн талаар хүмүүсийн  өгч байгаа санал 
		хүсэлтүүдийг харахгүй учраас бусдын аль хэдийн олоод шийдсэн маш их асуудлууд 
		дээр магадгүй та бүдрэн төөрөлдөж дуусах биз ээ. Бүр илүү чухал зүйл нь юу вэ гэвэл
		таны системийн эрүүл мэндэд эгзэгтэй байж болох чухал мэдээнүүдээс та хоцрох 
		болно.</para>

	    <para>&a.cvsall.name; жагсаалт нь кодонд оруулсан өөрчлөлт бүрийн 
		бүртгэл оруулгыг болзошгүй сөрөг нөлөөнүүдийн талаар тохирсон мэдээллийн 
		хамтаар танд харах боломжийг олгодог.</para>

	    <para>Эдгээр жагсаалтууд эсвэл байгаа бусдын аль нэгэнд элсэхийн тулд 
		&a.mailman.lists.link; хаяг уруу орж элсэхийг хүссэн жагсаалтаа 
		сонгоорой. Дарааллын үлдсэн зааврууд тэнд байгаа болно.</para>
	  </listitem>

	  <listitem>
	    <para>&os;-ийн <link linkend="mirrors">толин тусгал</link>аас 
		эхийг авна. Та үүнийг хоёр аргаар хийж болно:</para>

	    <orderedlist>
              <indexterm>
                <primary><command>cvsup</command></primary>
              </indexterm>
              <indexterm>
                <primary><command>cron</command></primary>
              </indexterm>
              <indexterm>
	        <primary>-CURRENT</primary>
		<secondary><application>CVSup</application> ашиглан сүүлийн хэлбэрт аваачих</secondary>
	      </indexterm>

	      <listitem>
		<para><filename>/usr/share/examples/cvsup</filename> санд байх 
			<filename>standard-supfile</filename> гэж нэрлэгдсэн 
			<filename>supfile</filename>-тай цуг 
			<link linkend="cvsup">cvsup</link> програм ашигла. 
			Энэ нь бүхэл цуглуулгыг нэг л удаа авч дараа нь зөвхөн өөрчлөгдсөнүүдийг
			танд авах боломжийг олгодог хамгийн сайшаасан арга юм.
			Олон хүмүүс <command>cvsup</command>-г <command>cron</command>-с 
			ажиллуулж өөрсдийн эхийг хамгийн сүүлийн хэлбэрт автоматаар 
			аваачдаг. Та дээр дурдсан жишээ <filename>supfile</filename>-г 
			өөрчлөн <link linkend="cvsup">cvsup</link>-г өөрийн орчны хувьд 
			тохируулах хэрэгтэй.</para>
	      </listitem>

              <indexterm>
	        <primary>-CURRENT</primary>
		<secondary>CTM ашиглан сүүлийн хэлбэрт аваачих</secondary>
	      </indexterm>
	      <listitem>
		<para><application><link
		  linkend="ctm">CTM</link></application> хэрэгслийг ашигла.
			Хэрэв та маш муу холболттой (өндөр үнэтэй холболтууд эсвэл 
			зөвхөн цахим захидлын хандалт) бол <application>CTM</application>
			нь сонголт болох юм. Гэхдээ энэ нь бөөн зовлон бөгөөд та эвдэрсэн 
			файлуудтай үлдэж болох юм. Энэ нь үүнийг ховор ашиглахад хүргэдэг бөгөөд 
			ингэснээр ажиллахгүй байх боломжийг нэлээн удаан хугацаагаар ихэсгэдэг.
			Бид 9600&nbsp;bps модем болон түүнээс хурдан холболттой хүмүүст 
			<application><link linkend="cvsup">CVSup</link></application>-г 
			ашиглахыг зөвлөдөг.
		</para>
	      </listitem>
	    </orderedlist>
	  </listitem>

	  <listitem>
	    <para>Хэрэв та эхийг зөвхөн харахаар биш ажиллуулахаар татаж авч байгаа бол 
		зөвхөн сонгосон хэсгүүдийг биш &os.current;-ийн <emphasis>бүх</emphasis>
		эхийг татаж аваарай. Үүний шалтгаан нь эхийн төрөл бүрийн хэсгүүд нь бусад хаа нэгтээ байгаа 
		шинэчлэлтүүдээс хамаардаг бөгөөд зөвхөн хэсэг бүлэг эхийг хөрвүүлэхийг оролдох нь 
		таныг бараг л баталгаатайгаар асуудалтай учруулах болно.</para>

	  <indexterm>
	    <primary>-CURRENT</primary>
	    <secondary>хөрвүүлэх</secondary>
	  </indexterm>
	    <para>&os.current;-ийг хөрвүүлэхээсээ өмнө <filename>/usr/src</filename> 
		дахь <filename>Makefile</filename>-г анхааралтай уншина уу.
		Эхний удаа та хамгийн багаар бодоход шинэчлэлтийн процессийн хэсэг болох <link
	      linkend="makeworld">шинэ цөмийг суулгаж ертенцийг дахин бүтээх</link> хэсгээр 
		дамжих хэрэгтэй. &a.current; болон <filename>/usr/src/UPDATING</filename> 
		файлыг унших нь биднийг дараагийн хувилбар уруу шилжихэд заримдаа шаардлагатай 
		болдог бусад эхлүүлэх процедуруудын хувьд хамгийн сүүлийн мэдээлэлтэй  байлгах 
		боломжийг бидэнд олгодог.</para>
	  </listitem>
	      
	  <listitem>
	    <para>Идэвхтэй бай! Хэрэв та &os.current; ажиллуулж байгаа бол 
		түүний талаар таныг юу хэлэхийг ялангуяа хэрэв танд өргөжүүлэлт эсвэл 
		алдааны засваруудын талаар санал хүсэлт байвал түүнийг бид мэдэхийг 
		хүсдэг юм. Хавсаргасан кодтой санал хүсэлтүүдийг хамгийн их урам зоригтойгоор 
		хүлээн авдаг билээ!</para>
	  </listitem>
	</orderedlist>
      </sect3>
    </sect2>
  
    <sect2 id="stable">
      <title>&os;-ийн тогтвортой хэлбэрт байх нь</title>

      <sect3>
	<title>&os.stable; гэж юу вэ?</title>
	<indexterm><primary>-STABLE</primary></indexterm>

	<para>&os.stable; нь үндсэн хувилбарууд гардаг бидний хөгжүүлэлтийн салбар юм.
		Өөрчлөлтүүд нь эхлээд тест хийгдэх зорилгоор &os.current; уруу ордог гэсэн 
		ерөнхий төсөөлөл/таамаглалтайгаар янз бүрийн зөвшөөрлөөр энэ салбар уруу 
		ордог. Энэ нь <emphasis>одоо болтол</emphasis> хөгжүүлэлтийн салбар 
		бөгөөд гэхдээ энэ нь ямар ч үед &os.stable;-д зориулагдсан эх нь ямар ч зорилгод 
		тохирч эсвэл тохирохгүй байж болно гэсэн үг юм. Энэ нь эцсийн хэрэглэгчид 
		зориулагдсан эх үүсвэр бус ердөө л өөр нэг инженерчлэлийн хөгжүүлэлтийн арга зам 
		юм.</para>
      </sect3>

      <sect3>
	<title>&os.stable; хэнд хэрэгтэй вэ?</title>

	<para>Хэрэв та FreeBSD-ийн хөгжүүлэлтийн процессод хувь нэмэр оруулах сонирхолтой,  
		энэ нь ялангуяа FreeBSD-ийн дараагийн <quote>гарах</quote> хувилбартай холбоотой байдаг, 
		эсвэл юу болж байгааг мэдэж байх сонирхолтой байгаа бол та дараах 
		&os.stable;-г бодолцох хэрэгтэй.</para>

	<para>Аюулгүй байдлын засварууд бас &os.stable; салбар уруу орж байдаг нь 
		үнэн боловч та үүнийг хийхийн тулд &os.stable;-г заавал дагах 
		<emphasis>хэрэггүй</emphasis>. FreeBSD-ийн аюулгүй байдлын 
		зөвлөмжүүд нь тухайн хувилбарт хамааралтай асуудлыг хэрхэн засах тухай 
		тайлбарладаг 
	  <footnote><para>Энэ нь бүр яг үнэн биш юм. Бид FreeBSD-ийн хуучин хувилбаруудыг 
		үргэлж дэмжиж чадахгүй, гэхдээ бид тэдгээрийг олон жилийн турш дэмжсээр 
		ирсэн. FreeBSD-ийн хуучин хувилбаруудын одоогийн аюулгүй байдлын бодлогын 
		бүрэн тайлбарыг <ulink
  	    url="&url.base;/security/">http://www.FreeBSD.org/security/</ulink>-с
		үзнэ үү.</para>
	  </footnote>
		бөгөөд зөвхөн аюулгүй байдлын үүднээс бүхэл бүтэн хөгжүүлэлтийн салбарыг 
		дагаж байна гэдэг бас зөндөө олон хүсээгүй өөрчлөлтүүдийг авчрах 
		магадлалтай юм.</para>

	<para>Бид &os.stable; салбар үргэлж хөрвүүлэгдэн эмхэтгэгдэж дандаа ажилладаг байлгахаар 
		чармайж байдаг боловч энэ нь баталгаатай биш юм. Нэмж хэлэхэд код нь &os.stable;-д 
		орохоосоо өмнө &os.current;-д хөгжүүлэгдэж байдаг боловч &os.current;-г 
		ашиглан ажиллуулдгаас илүү &os.stable;-г хүмүүс ажиллуулдаг болохоор 
		&os.current;-ийн хувьд илэрхий биш байсан алдаанууд болон булангийн тохиолдлууд 
		&os.stable;-д  илрэх нь заримдаа зайлшгүй юм.</para>

	<para>Эдгээр шалтгаануудаас болоод бид &os.stable;-г сохроор дагахыг танд 
		<emphasis>зөвлөдөггүй</emphasis> бөгөөд энэ нь 
		өөрийн хөгжүүлэлтийн орчиндоо кодыг эхлээд сайтар тест хийлгүйгээр 
		үйлдвэрлэлд (production) ашиглаж байгаа серверүүдээ  &os.stable; 
		уруу шинэчлэхгүй байхад танд ялангуяа чухал ач холбогдолтой юм.</para>

	<para>Хэрэв танд үүнийг хийх эх үүсвэрүүд байхгүй бол бид FreeBSD-ийн хамгийн сүүлийн үеийн 
		хувилбарыг ажиллуулж хоёртын шинэчлэлт хийх аргыг хувилбараас хувилбар уруу шилжихдээ 
		ашиглахыг танд зөвлөж байна.</para>
      </sect3>

      <sect3>
	<title>&os.stable; ашиглах нь</title>
      
	<indexterm>
	  <primary>-STABLE</primary>
	  <secondary>ашиглах нь</secondary>
	</indexterm>
	<orderedlist>
	  <listitem>
	    <para>&a.stable.name; жагсаалтад элсэн орно уу. Энэ нь  
		&os.stable;-д илэрч болох бүтээлтийн хамаарлууд эсвэл 
		тусгайлсан анхаарал шаардлагатай өөр бусад асуудлуудын талаар 
		танд мэдээлж байх болно. Хөгжүүлэгчид нь зарим нэг маргаантай засвар 
		эсвэл шинэчлэлийн талаар бодож байгаа талаараа бас энэ захидлын жагсаалтад 
		мэдээлдэг бөгөөд ийнхүү санал болгож байгаа өөрчлөлтийн талаар хэрэглэгчдэд 
		ямар нэг асуудал байвал тэдэнд эргээд хариу өгөх боломж олгодог юм.</para>

	    <para>&a.cvsall.name; жагсаалт нь кодонд оруулсан өөрчлөлт бүрийн 
		бүртгэл оруулгыг болзошгүй сөрөг нөлөөнүүдийн талаар тохирсон мэдээллийн 
		хамтаар танд харах боломжийг олгодог.</para>

	    <para>Эдгээр жагсаалтууд эсвэл байгаа бусдын аль нэгэнд элсэхийн тулд 
		&a.mailman.lists.link; хаяг уруу орж элсэхийг хүссэн жагсаалтаа 
		сонгоорой. Дарааллын үлдсэн зааврууд тэнд байгаа болно.</para>
	  </listitem>

	  <listitem>
	    <para>Хэрэв та шинэ систем суулгаж &os.stable;-ээс бүтээсэн сар бүрийн хормын 
		агшны хувилбарыг түүн дээр ажиллуулахыг хүсэж байгаа бол дэлгэрэнгүй 
		мэдээллийн талаар <ulink url="&url.base;/snapshots/">
		Хормын агшны хувилбарууд</ulink> вэб хуудаснаас шалгана уу.
		Үүнээс гадна хамгийн сүүлийн үеийн &os.stable; хувилбарыг  
		<link linkend="mirrors">толин тусгалын хаягууд</link>аас 
		татан авч суулгах боломжтой бөгөөд доор дурдсан заавруудыг дагаж 
		өөрийн системийг хамгийн сүүлийн үеийн &os.stable; эх код уруу 
		шинэчилж болох юм.</para>

	    <para>Хэрэв та &os;-ийн урдны хувилбар аль хэдийн ажиллуулж байгаа бөгөөд 
		эхээс шинэчлэхийг хүсэж байгаа бол &os;-ийн 
		<link linkend="mirrors">толин тусгал хуудас</link>аас хялбараар 
		хийж болно. Үүнийг хоёр аргаар хийж болно:</para>

	    <orderedlist>
	      <indexterm>
		<primary><command>cvsup</command></primary>
	      </indexterm>
	      <indexterm>
		<primary><command>cron</command></primary>
	      </indexterm>
	      <indexterm>
	        <primary>-STABLE</primary>
		<secondary><application>CVSup</application>  ашиглан сүүлийн хэлбэрт аваачих</secondary>
	      </indexterm>
	      <listitem>
		<para><filename>/usr/share/examples/cvsup</filename> санд байх 
			<filename>standard-supfile</filename> гэж нэрлэгдсэн 
			<filename>supfile</filename>-тай цуг 
			<link linkend="cvsup">cvsup</link> програм ашигла. 
			Энэ нь бүхэл цуглуулгыг нэг л удаа авч дараа нь зөвхөн өөрчлөгдсөнүүдийг
			танд авах боломжийг олгодог хамгийн сайшаасан арга юм.
			Олон хүмүүс <command>cvsup</command>-г <command>cron</command>-с 
			ажиллуулж өөрсдийн эхийг хамгийн сүүлийн хэлбэр автоматаар 
			аваачдаг. Та дээр дурдсан жишээ <filename>supfile</filename>-г 
			өөрчлөн <link linkend="cvsup">cvsup</link>-г өөрийн орчны хувьд 
			тохируулах хэрэгтэй.</para>
	      </listitem>

	      <indexterm>
	        <primary>-STABLE</primary>
		<secondary>CTM ашиглан сүүлийн хэлбэрт аваачих</secondary>
	      </indexterm>
	      <listitem>
		<para><application><link
		  linkend="ctm">CTM</link></application> хэрэгслийг ашигла.
			Хэрэв танд Интернэт уруу холбогдсон хурдан хямд холболт байхгүй бол 
			энэ аргыг та ашиглах хэрэгтэй.
		  </para>
	      </listitem>
	   </orderedlist>
	 </listitem>

	  <listitem>
	    <para>Гол нь хэрэв та эхэд хурдан, шаардлагын улмаас хандах хэрэгтэй болоод 
		холболтуудын зурвасын өргөн ач холбогдолгүй бол <command>cvsup</command> эсвэл 
		<command>ftp</command> ашиглаарай. Бусад тохиолдолд 
		<application>CTM</application>-г ашигла.</para>
	  </listitem>

	  <indexterm>
	    <primary>-STABLE</primary>
	    <secondary>хөрвүүлэх нь</secondary>
	  </indexterm>
	  <listitem>
	    <para>&os.current;-ийг хөрвүүлэхээсээ өмнө <filename>/usr/src</filename> 
		дахь <filename>Makefile</filename>-г анхааралтай уншина уу.
		Эхний удаа та хамгийн багаар бодоход шинэчлэлтийн процессийн хэсэг болох <link
	      linkend="makeworld">шинэ цөмийг суулгаж ертенцийг дахин бүтээх</link> хэсгээр 
		дамжих хэрэгтэй. &a.current; болон <filename>/usr/src/UPDATING</filename> 
		файлыг унших нь биднийг дараагийн хувилбар уруу шилжихэд заримдаа шаардлагатай 
		болдог бусад эхлүүлэх процедуруудын хувьд хамгийн сүүлийн мэдээлэлтэй  байлгах 
		боломжийг бидэнд олгодог.</para>
	  </listitem>
	</orderedlist>
      </sect3>
    </sect2>
  </sect1>

  <sect1 id="synching">
    <title>Өөрийн эхийг хамгийн сүүлийн хэлбэрт аваачих нь</title>
    
    <para>Интернетийн (эсвэл цахим захидал) холболт ашиглан &os; төслийн эхүүдийн аль ч 
	хэсгийн хувьд эсвэл таны юу сонирхож байгаагаас хамааран бүх хэсгүүдийг  
	хамгийн шинэ байлгаж байх төрөл бүрийн аргууд байдаг. Бидний санал болгодог үндсэн 
	үйлчилгээнүүд бол <link linkend="anoncvs">Anonymous буюу нэргүй 
      CVS</link>, <link linkend="cvsup">CVSup</link> болон <link
      linkend="ctm">CTM</link> юм.</para>

    <warning>
      <para>Өөрийн эх модны зөвхөн зарим хэсгийг шинэчлэх боломжтой боловч 
	цорын ганц шинэчлэх арга бол модыг бүтнээр нь шинэчилж хэрэглэгчийн талбар 
	(өөрөөр хэлбэл <filename>/bin</filename> болон 
        <filename>/sbin</filename> гэх мэт дэх хэрэглэгчийн талбарт ажилладаг 
	бүх програмууд) болон цөмийн эхүүдийг дахин эмхэтгэх явдал юм. Өөрийн эх модны 
	зөвхөн нэг хэсэг зөвхөн цөм эсвэл зөвхөн хэрэглэгчийн талбарыг шинэчлэх нь 
	асуудлууд гарахад ихэвчлэн хүргэдэг. Эдгээр асуудлууд нь эмхэтгэлтийн үеийн 
	алдаануудаас авахуулаад цөмийн сүйрлүүд эсвэл өгөгдлийн эвдрэлийг хүртэл 
	хамардаг.</para>
    </warning>

    <indexterm>
      <primary>CVS</primary>
      <secondary>anonymous буюу нэргүй</secondary>
    </indexterm>

    <para><application>Нэргүй CVS</application> болон 
      <application>CVSup</application> нь эхийг шинэчлэхдээ 
	<emphasis>татах</emphasis> загварыг хэрэглэдэг. 
	<application>CVSup</application>-ийн хувьд хэрэглэгч (эсвэл 
	<command>cron</command> скрипт) <command>cvsup</command>
	програмыг эхлүүлэн хаа нэгтээ байгаа <command>cvsupd</command> 
	серверт хандаж таны өөрийн файлуудыг хамгийн шинэ хэлбэрт авчирдаг. 
	Таны хүлээн авах шинэчлэлтүүд нь хамгийн сүүлийн минут хүртэлх үеийнх 
	байх бөгөөд та тэдгээрийг зөвхөн өөрийн хүссэн тэр үедээ авдаг. Та өөрийн 
	шинэчлэлтүүдийг таны сонирхож байгаа тусгайлсан файлууд эсвэл сангуудаар 
	хялбараар хязгаарлаж болно. Шинэчлэлтүүд нь таны юуг авахыг хүссэн болон танд 
	юу байгаагаас хамааран серверээр тухайн үед үүсгэгддэг.
	<application>Нэргүй CVS</application> нь алсын CVS repository 
	буюу кодын архиваас өөрчлөлтүүдийг шууд татахыг түүнд зөвшөөрдөг 
	<application>CVS</application>-ийн  ердөө л нэг өргөтгөл бөгөөд 
	үүгээрээ <application>CVSup</application>-с арай илүү хялбар юм.
	<application>CVSup</application> нь үүнийг хамаагүй илүү 
	үр дүнтэйгээр хийж чаддаг боловч <application>Нэргүй CVS</application>-г 
	ашиглахад илүү хялбар байдаг.</para>

    <indexterm>
      <primary><application>CTM</application></primary>
    </indexterm>
    <para>Нөгөө талаас <application>CTM</application> нь танд байгаа эхийг 
	мастер архив дахь эхтэй лавлаж асуух зарчмаар харьцуулдаггүй бөгөөд өөрөөр хэлбэл 
	тэдгээрийг татаж авдаггүй. Ингэхийн оронд харин өмнө нь ажиллуулснаас хойшхи 
	файл дахь өөрчлөлтүүдийг таньдаг скрипт өдөрт хэд хэдэн удаа мастер CTM машин 
	дээр ажиллаж илэрсэн өөрчлөлтүүдийг шахаж дарааллын-дугаар тавин цахим 
	захидлаар дамжуулахад зориулан кодчилдог (зөвхөн хэвлэгдэх боломжтой ASCII 
	хэлбэрээр). Эдгээр <quote>CTM дельтануудыг</quote> авсаны дараа 
	тэдгээрийг автоматаар декод хийж шалган хэрэгчид байгаа эхийн хуулбарт 
	өөрчлөлтүүдийг хийх &man.ctm.rmail.1; хэрэгсэл уруу өгдөг. Энэ процесс 
	нь <application>CVSup</application>-с хамаагүй илүү үр дүнтэй 
	бөгөөд энэ нь <emphasis>татах</emphasis> биш харин 
	<emphasis>түлхэх</emphasis> загвар учраас бидний серверийн эх үүсвэрт 
	бага ачаалал учруулдаг юм.</para>

    <para>Мэдээж үүнээс гадна харилцан сул болон давуу талуудтай асуудлууд байдаг. 
	Хэрэв та санамсаргүйгээр өөрийн архивын хэсгийг устгачих юм бол 
	<application>CVSup</application> үүнийг илрүүлж эвдэрсэн хэсгүүдийг 
	дахин бүтээж өгдөг. <application>CTM</application> ингэж 
	хийдэггүй бөгөөд хэрэв та өөрийн эх модны зарим хэсгийг устгасан  
	(бас нөөцлөн аваагүй) бол та дахин шинээр эхнээс нь (хамгийн сүүлийн үеийн 
	CVS <quote>суурь дельтагаас</quote>) эхэлж 
	<application>CTM</application>-ийн тусламжтайгаар бүгдийг дахин бүтээх
	буюу эсвэл <application>Нэргүй CVS</application>-ийн тусламжтайгаар
	муу битүүдийг ердөө л устгаж дахин сүүлийн хэлбэрт аваачих хэрэгтэй болно.</para>
  </sect1>

  <sect1 id="makeworld">
    <title><quote>Ертөнц</quote>ийг дахин бүтээх нь</title>

    <indexterm>
      <primary><quote>Ертөнц</quote>ийг дахин бүтээх нь</primary>
    </indexterm>
    <para>Та өөрийн локал эх модоо &os;-ийн тухайн хувилбарын (&os.stable;, 
	&os.current;, гэх зэрэг) хамгийн сүүлийн үеийн хэлбэрт аваачсаныхаа 
	дараа та эх модоо ашиглан системийг дахин бүтээж болно.</para>

    <warning>
      <title>Нөөц хий</title>

      <para>Та дээрхийг хийхээсээ <emphasis>өмнө</emphasis> өөрийн системийг 
	нөөцлөн авах нь ямар чухал болохыг энэ нь хангалттай хэлж өгч чаддаггүй.
	Ертөнцийг дахин бүтээх нь (хэрэв та эдгээр заавруудыг дагасан тохиолдолд) 
	хялбар боловч таныг алдаа гаргахад эсвэл бусдын эх модонд хийсэн алдаанууд 
	нь таны системийг ачаалагдахгүй болгох нөхцөлд зайлшгүй хүргэдэг.</para>

      <para>Нөөц хийж авсан эсэхээ шалгаарай. Засварлах уян диск эсвэл ачаалагдах 
	CD-г гарын дор байлгаарай. Магадгүй та үүнийг хэзээ ч хэрэглэхгүй байж болох 
	юм, гэхдээ харамсахаасаа өмнө аюулгүй байж байх нь илүү дээр юм!</para>
    </warning>

    <warning>
      <title>Тохирох захидлын жагсаалтад бүртгүүл</title>

      <indexterm><primary>захидлын жагсаалт</primary></indexterm>
      <para>&os.stable; болон &os.current; салбарууд нь угаасаа 
	<emphasis>хөгжүүлэлтэд байдаг</emphasis>. &os;-д хувь нэмэр 
	оруулж байгаа хүмүүс нь хүн л учраас алдаанууд заримдаа гардаг.</para>

      <para>Заримдаа эдгээр алдаанууд нь нэг их хор хөнөөлгүй бөгөөд ердөө л таны 
	системийг шинэ оношлогооны анхааруулга хэвлэхэд хүргэдэг. Эсвэл 
	өөрчлөлт нь сүйрлийн байж болзошгүй байдаг бөгөөд таны системийг ачаалагдахгүй 
	болгож эсвэл файлын системүүдийг чинь устгаж (эсвэл бүр муу юм болж) болох юм.</para>

      <para>Эдгээртэй адил асуудлууд гарвал асуудлын учир шалтгаан болон аль систем дээр 
	энэ асуудал хамааралтайг тайлбарласан <quote>heads up буюу бүхний сонорт</quote>
	хандсан зарлал тохирох захидлын жагсаалтад  илгээгддэг. Тэгээд 
	<quote>all clear буюу бүгд цэвэр</quote> зарлал асуудал шийдэгдсэний дараа 
	тавигддаг.</para>

      <para>Хэрэв та &os.stable; эсвэл &os.current;-ийг дагахыг оролдож &a.stable; 
	эсвэл &a.current;-г харгалзуулан уншихгүй байгаа бол энэ нь та өөртөө гай төвөг асууж 
	байна л гэсэн үг юм.</para>
    </warning>

    <warning>
      <title><command>make world</command> тушаалыг бүү ашигла</title>

      <para>Ихэнх хуучин баримтууд үүнд зориулан <command>make world</command>
	тушаалыг ашиглахыг зөвлөдөг. Энэ тушаалыг ажиллуулснаар зарим нэг чухал алхмуудыг 
	алгасах бөгөөд та юу хийж байгаагаа  мэдэж байгаа тохиолдолд үүнийг зөвхөн ашиглах 
	хэрэгтэй. Бараг ихэнх тохиолдолд <command>make world</command> хийх нь  
	буруу зүйл бөгөөд энд тайлбарласан процедурыг түүний оронд ашиглах ёстой юм.</para>
    </warning>

    <sect2>
      <title>Шалгагдсан аргаар өөрийн системийг шинэчлэх нь</title>

      <para>Өөрийн системийг шинэчлэхийн тулд өөрт чинь байгаа эхийн хувилбарт шаардлагатай байгаа 
	бүтээхээс урьдах алхмууд та <filename>/usr/src/UPDATING</filename>
	файлд байгаа эсэхийг шалгах хэрэгтэй бөгөөд үүний дараа доор дурдсан процедурыг 
	ашиглана:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>make buildworld</userinput>
&prompt.root; <userinput>make buildkernel</userinput>
&prompt.root; <userinput>make installkernel</userinput>
&prompt.root; <userinput>reboot</userinput></screen>

      <note>
	<para><maketarget>buildworld</maketarget> алхмаас өмнө 
	  <command>mergemaster -p</command> тушаалыг нэмж ажиллуулах 
	    цөөн ховор тохиолдлууд байдаг. Эдгээрийн талаар <filename>UPDATING</filename>
	    файлд тайлбарласан байдаг. Хэрэв та &os;-ийн нэг буюу олон голлох 
	    хувилбаруудын дагуу шинэчлэл хийхгүй байгаа бол ерөнхийдөө энэ алхмыг 
	    эмээлгүйгээр орхиж болох юм.</para>
      </note>

      <para><maketarget>installkernel</maketarget> амжилттай дууссаны 
	дараа та ганц хэрэглэгчийн горим уруу ачаалах хэрэгтэй (өөрөөр хэлбэл&nbsp;
	<command>boot -s</command> тушаалыг дуудагч мөрөөс ашиглана). 
	Дараа нь доор дурдсан тушаалуудыг ажиллуулна:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>mergemaster -p</userinput>
&prompt.root; <userinput>make installworld</userinput>
&prompt.root; <userinput>mergemaster</userinput>
&prompt.root; <userinput>reboot</userinput></screen>

      <warning>
	<title>Тайлбаруудыг цааш уншина уу</title>

	<para>Дээр тайлбарласан дараалал нь зөвхөн таныг эхлэхэд туслах богино 
	     сэргээлт болох юм. Гэхдээ хэрэв та ялангуяа өөрчлөн тохируулсан 
	     цөмийн тохиргоо ашиглахыг хүсэж байгаа бол дараах хэсгүүдийг уншиж 
	     алхам бүрийг сайтар ойлгох хэрэгтэй.</para>
      </warning>
    </sect2>

    <sect2>
      <title><filename>/usr/src/UPDATING</filename> файлыг унш</title>

      <para>Өөр юм хийж эхлэхээсээ өмнө та <filename>/usr/src/UPDATING</filename>-г 
	(эсвэл эх кодын хуулбар хаана байгаа тэндээс үүнтэй төстэй файлыг ) уншаарай. 
	Энэ файл нь танд учирч болзошгүй асуудлуудын талаар  чухал мэдээлэл агуулдаг бөгөөд  
	эсвэл таны ажиллуулах зарим нэг тушаалуудын дарааллын талаар заасан байдаг. 
	Хэрэв <filename>UPDATING</filename> файл таны энд уншсантай зөрчилдөж 
	байвал <filename>UPDATING</filename> файлд заасныг дагах хэрэгтэй.</para>

      <important>
	<para><filename>UPDATING</filename> файлыг унших нь өмнө нь тайлбарласнаар 
	     зөв захидлын жагсаалтад бүртгүүлэхтэй харьцуулах юм бол хүлээн зөвшөөрч болохуйц  
	     орлогч байж чадахгүй юм. Энэ хоёр шаардлага нь нэмэлт бөгөөд заавал шаардлагатай 
	     биш юм.</para>
      </important>
    </sect2>

    <sect2>
      <title><filename>/etc/make.conf</filename> файлыг шалга</title>
      <indexterm>
        <primary><filename>make.conf</filename></primary>
      </indexterm>

      <para><filename>/usr/share/examples/etc/make.conf</filename> 
	болон <filename>/etc/make.conf</filename> файлыг шалгаарай.
	Эхнийх нь зарим нэг анхдагч тодорхойлолтуудыг агуулдаг &ndash; тэдгээрийн 
	ихэнх нь тайлбар болон хаагдсан байдаг. Та системээ эхээс нь дахин бүтээх үедээ 
	тэдгээрийг ашиглахын тулд <filename>/etc/make.conf</filename> 
	файлд нэмэх хэрэгтэй. <filename>/etc/make.conf</filename> файлд 
	нэмсэн болгон <command>make</command> тушаалыг ажиллуулах бүрд 
	бас ашиглагддаг учир өөрийн системдээ зориулан тэдгээрийг боломжийн утгаар 
	тохируулж өгөх нь зүйтэй юм.</para>

      <para>Ердийн хэрэглэгч <filename>/usr/share/examples/etc/make.conf</filename> 
	файлд байдаг <makevar>CFLAGS</makevar> болон 
	<makevar>NO_PROFILE</makevar> мөрүүдийг 
	<filename>/etc/make.conf</filename> уруу хуулж 
	тэдгээрийг тайлбар болгосныг болиулж нээхийг магадгүй хүсэж 
	болох юм.</para>

      <para>Бусад тодорхойлолтуудыг (<makevar>COPTFLAGS</makevar>, 
	<makevar>NOPORTDOCS</makevar> гэх зэрэг) шалгаж танд хамаатай 
	эсэхээс хамаарч оруулах эсэхээ шийдээрэй.</para>
    </sect2>

    <sect2>
      <title><filename>/etc</filename> дэх файлуудыг шинэчил</title>

      <para><filename>/etc</filename> сан нь таны системийн тохиргооны мэдээллийн 
	ихэнх хэсгийг агуулдгаас гадна системийг эхлүүлэхэд ажилладаг скриптүүд энд байдаг.
	Эдгээр скриптүүдийн зарим нь FreeBSD-ийн хувилбараас хувилбарт өөрчлөгддөг.</para>

      <para>Тохиргооны файлуудын зарим нь бас системийг ажиллуулахад өдөр тутам хэрэглэгддэг.
	Ялангуяа <filename>/etc/group</filename>-г дурдаж болно.</para>

      <para><command>make installworld</command> тушаалын суулгалт хийх хэсэг нь 
	зарим нэг хэрэглэгчийн нэр эсвэл бүлгүүд байж байна гэж тооцдог тохиолдлууд байдаг.
	Шинэчлэл хийж байх үед эдгээр хэрэглэгчид эсвэл бүлгүүд ихэнхдээ байхгүй байдаг. 
	Энэ нь шинэчлэл хийхэд асуудал учруулдаг. Зарим тохиолдолд <command>make buildworld</command> 
	нь эдгээр хэрэглэгчид эсвэл бүлгүүд байгаа эсэхийг шалгана.</para>

      <para>Үүний нэг жишээ нь <username>smmsp</username> хэрэглэгч нэмэгдсэн 
	тохиолдол юм. &man.mtree.8; нь <filename>/var/spool/clientmqueue</filename>-г 
	үүсгэхийг оролдох үед хэрэглэгчийн суулгалтын процесс энэ асуудлаас болж амжилтгүй
	болж байсан.</para>

      <para>Үүний шийдэл нь &man.mergemaster.8;-г ертөнцийг бүтээхээс урд <option>-p</option> 
	тохируулгатай ажиллуулах явдал юм. Энэ нь <maketarget>buildworld</maketarget> 
	эсвэл <maketarget>installworld</maketarget> тушаалыг амжилттай болгоход 
	зөвхөн шаардлагатай файлуудыг харьцуулдаг. Хэрэв таны хуучин <command>mergemaster</command> 
	хувилбар <option>-p</option> тохируулгыг дэмждэггүй бол эх модон дахь шинэ хувилбарыг 
	эхний удаа ажиллуулахдаа ашиглаарай:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/src/usr.sbin/mergemaster</userinput>
&prompt.root; <userinput>./mergemaster.sh -p</userinput></screen>

      <tip>
	<para>Хэрэв та ялангуяа хэтэрхий санаа зовж байгаа бол тухайн бүлэгт харьяалагдаж байгаа
	нэрийг нь өөрчилж байгаа эсвэл устгаж байгаа ямар файлууд байгааг өөрийн системээс 
	шалгаарай:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>find / -group <replaceable>GID</replaceable> -print</userinput></screen>

	<para>дээрх нь <replaceable>GID</replaceable> (энэ бүлгийн нэр байж болно эсвэл
	бүлгийн тоон ID байж болно) бүлгийн эзэмшдэг файлуудыг харуулна.</para>
      </tip>
    </sect2>

    <sect2 id="makeworld-singleuser">
      <title>Ганц хэрэглэгчийн горимд шилж</title>
      <indexterm><primary>ганц хэрэглэгчийн горим</primary></indexterm>

      <para>Та системийг ганц хэрэглэгчийн горимд эмхэтгэхийг хүсэж болох юм. 
	Энэ нь шинэчлэлтийг арай илүү хурдасгах илэрхий ашиг тустайгаас гадна 
	системийг дахин суулгах нь системийн стандарт хоёртын файлууд, 
	libraries буюу туслах сангууд, оруулгын файлууд гэх зэрэг системийн 
	маш олон чухал файлуудыг хөнддөг. Ажиллаж байгаа систем дээр эдгээрийг 
	өөрчлөх нь (ялангуяа хэрэв тухайн үед таны систем дээр идэвхтэй хэрэглэгчид 
	байвал) гай төвгийг өөрөө эрж байна гэсэн үг юм.</para>

      <indexterm><primary>олон хэрэглэгчийн горим</primary></indexterm>
      <para>Өөр нэг арга бол системийг олон хэрэглэгчийн горимд эмхэтгэж дараа нь 
	суулгахдаа ганц хэрэглэгчийн горимд шилжин хийх явдал юм. Хэрэв та энэ замаар 
	хийхийг хүсэж байвал бүтээлт дуустал дараах алхмууд дээр хүлээж байгаарай.
	Та <maketarget>installkernel</maketarget> эсвэл 
	<maketarget>installworld</maketarget> хийх хүртлээ ганц хэрэглэгчийн горимд 
	оролгүйгээр хүлээж байж болно.</para>

      <para>Супер хэрэглэгч болоод та доор дурдсаныг:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>shutdown now</userinput></screen>

      <para>ажиллаж байгаа системээс ганц хэрэглэгчийн горим уруу оруулахдаа 
	ажиллуулж болно.</para>

      <para>Өөр нэг арга нь системийг дахин ачаалаад ачаалалтын тушаал хүлээх мөрөн дээр 
	<quote>single user буюу ганц хэрэглэгч</quote> тохируулгыг сонгоорой. 
	Ингэхэд систем ганц хэрэглэгчийг ачаална. Бүрхүүлийн тушаал хүлээх мөрөнд та 
	доор дурдсан тушаалуудыг ажиллуулах шаардлагатай:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>fsck -p</userinput>
&prompt.root; <userinput>mount -u /</userinput>
&prompt.root; <userinput>mount -a -t ufs</userinput>
&prompt.root; <userinput>swapon -a</userinput></screen>

      <para>Энэ нь файлын системүүдийг шалгаж <filename>/</filename>-г 
	дахин унших/бичихээр дахин холбож бусад бүх UFS файлын системүүдийг 
	<filename>/etc/fstab</filename>-д заасны дагуу холбон дараа нь 
	swap-ийг идэмвхжүүлэх болно.</para>


        <note>
          <para>Хэрэв таны CMOS цаг нь GMT биш локал хугацаагаар тохируулагдсан бол 
		(хэрэв &man.date.1; тушаалын гаралт зөв цаг болон бүсийг харуулахгүй 
		бол энэ нь үнэн) та дараах тушаалыг бас ажиллуулах хэрэгтэй болж 
		болох юм:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>adjkerntz -i</userinput></screen>

          <para>Энэ нь таны локал цагийн бүсийн тохируулгуудыг зөвөөр тохируулж өгдөг &mdash; 
		үүнийг хийхгүй бол та дараа нь зарим асуудлуудтай тулгарч магадгүй.
          </para>
        </note>

    </sect2>

    <sect2>
      <title><filename>/usr/obj</filename>-г устга</title>

      <para>Системийн хэсгүүд дахин бүтээгдсэнийхээ дараа (анхдагчаар) 
	<filename>/usr/obj</filename> дахь сангуудад байршдаг. Эдгээр сангууд нь 
	<filename>/usr/src</filename> доторхийг халхалдаг.</para>

      <para>Та <command>make buildworld</command> процессийг хурдасгаж болох бөгөөд 
	энэ санг бас устгаснаар хамаарлын зовлонгуудаас өөрийгөө магадгүй аврах болно.</para>

      <para><filename>/usr/obj</filename> доторхи зарим файлуудад immutable 
	буюу хувиршгүй туг тавигдсан (дэлгэрэнгүй мэдээллийг &man.chflags.1;-с үзнэ үү ) 
	байж болох бөгөөд түүнийг эхлээд арилгах хэрэгтэй.</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/obj</userinput>
&prompt.root; <userinput>chflags -R noschg *</userinput>
&prompt.root; <userinput>rm -rf *</userinput></screen>
    </sect2>

    <sect2 id="cutting-edge-compilebase">
      <title>Үндсэн системийг дахин эмхэтгэ</title>

      <sect3>
	<title>Гаралтыг хадгалах нь</title>

	<para>&man.make.1;-г ажиллуулахдаа гарах үр дүнг өөр файл уруу хадгалах нь 
	зүйтэй юм. Хэрэв ямар нэг юм болохоо боливол та алдааны мэдэгдлийн хуулбартай 
	байх болно. Энэ нь танд юу буруутсаныг шинжлэхэд чинь тус болохгүй байж болох боловч 
	та өөрийн энэ асуудлаа &os;-ийн аль нэг захидлын жагсаалт уруу илгээсэн тохиолдолд 
	бусдад тус болж болох юм.</para>

	<para>Үүнийг хамгийн амраар хийхийн тулд &man.script.1; тушаалыг бүх гаралтыг хадгалах 
	файлын нэрийг заасан параметрийн хамтаар ашиглана. Та үүнийг ертөнцийг дахин бүтээхээс 
	өмнөхөн нэн даруй хийж дараа нь процесс дууссаны дараа <userinput>exit</userinput> 
	гэж бичиж гарна.</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>script /var/tmp/mw.out</userinput>
Script started, output file is /var/tmp/mw.out	 
&prompt.root; <userinput>make TARGET</userinput>
<emphasis>&hellip; compile, compile, compile &hellip;</emphasis>	  
&prompt.root; <userinput>exit</userinput>
Script done, &hellip;</screen>

	<para>Хэрэв та үүнийг хийх бол гаралтыг <filename>/tmp</filename> дотор 
	<emphasis>битгий </emphasis> хадгалаарай. Энэ сан нь таныг дахин ачаалсны 
	дараа цэвэрлэгдэж болох юм. Энэ файлыг хадгалах арай илүү боломжийн газар нь 
	<filename>/var/tmp</filename> (өмнөх жишээн дээрх шиг) эсвэл 
	<username>root</username> хэрэглэгчийн гэр сан байж болох юм.</para>
      </sect3>

      <sect3 id="make-buildworld">
	<title>Үндсэн системийг эмхэтгэ</title>

	<para>Та <filename>/usr/src</filename> сан дотор байх 
	шаардлагатай:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/src</userinput></screen>

	<para>(гэхдээ мэдээж таны код өөр газар байгаа тохиолдолд тэр сан уруугаа орох 
	     хэрэгтэй).</para>
	<indexterm><primary><command>make</command></primary></indexterm>

	<para>Ертөнцийг дахин бүтээхдээ та &man.make.1; тушаалыг ашиглана. Энэ 
	тушаал нь &os;-ийн агуулсан програмууд ямар дарааллаар дахин хэрхэн бүтээгдэх зэргийг 
	тайлбарласан <filename>Makefile</filename> файлаас заавруудыг уншдаг.</para>

	<para>Таны бичих тушаалын мөрийн ерөнхий хэлбэр нь дараах байдлаар байна:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>make -<replaceable>x</replaceable> -D<replaceable>VARIABLE</replaceable> <replaceable>target</replaceable></userinput></screen>

	<para>Энэ жишээн дээр <option>-<replaceable>x</replaceable></option> нь 
	&man.make.1; уруу таны дамжуулах тохируулга юм. &man.make.1;-н гарын авлагын хуудаснаас 
	та дамжуулж болох тохируулгуудын жишээг үзнэ үү.</para>

	<para><option>-D<replaceable>VARIABLE</replaceable></option>
	  тохируулга нь <filename>Makefile</filename> уруу хувьсагч дамжуулж байна. 
	<filename>Makefile</filename>-ийн ажиллагаа эдгээр хувьсагчуудаар 
	хянагдана. Эдгээр нь <filename>/etc/make.conf</filename> дотор 
	зааж өгсөн хувьсагчуудтай адил бөгөөд энэ нь тэдгээрийг тохируулах бас нэг өөр 
	арга юм.</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>make -DNO_PROFILE <replaceable>target</replaceable></userinput></screen>

	<para>тушаал нь профиль хийгдсэн сангууд бүтээгдэх ёсгүйг заах өөр нэг арга бөгөөд
	энэ нь <filename>/etc/make.conf</filename> дахь дараах</para>

	<programlisting>NO_PROFILE=    true 	#    Avoid compiling profiled libraries</programlisting>

	<para>мөрд харгалзах юм.</para>

	<para><replaceable>target</replaceable> нь &man.make.1;-д 
	таны юу хийхийг хэлж өгдөг. <filename>Makefile</filename> болгон 
	өөр өөр <quote>targets буюу даалгаврын төрлүүдийг</quote> тодорхойлдог 
	бөгөөд таны сонгосон төрөл юу болохыг тодорхойлдог.</para>

	<para>Зарим төрлүүд <filename>Makefile</filename>-д жагсаагдсан байх 
	бөгөөд гэхдээ эдгээр нь таныг ажиллуулахад зориулагдаагүй. Харин тэдгээр нь 
	системийг дахин бүтээхэд шаардлагатай алхмуудыг хэд хэдэн дэд алхмуудад хуваахын 
	тулд бүтээх процессод хэрэглэгддэг.</para>

	<para>Ихэнх тохиолдолд та &man.make.1; уруу ямар ч параметр дамжуулах 
	хэрэггүй бөгөөд тэгэхээр таны тушаал дараахтай ижил байж болно:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>make <replaceable>target</replaceable></userinput></screen>

	<para>дээрх <replaceable>target</replaceable> нь олон бүтээх тохируулгуудын 
	нэг болно. Эхний төрөл нь үргэлж <makevar>buildworld</makevar> 
	байх ёстой.</para>

	<para>Нэртэйгээ адилаар <maketarget>buildworld</maketarget> нь 
	<filename>/usr/obj</filename> дотор бүрэн гүйцэд шинэ модыг бүтээх бөгөөд 
	өөр нэг төрөл болох <maketarget>installworld</maketarget> нь 
	энэ модыг тухайн машин дээр суулгадаг.</para>

	<para>Тусдаа тохируулгуудтай байх нь хоёр шалтгаанаар маш ач холбогдолтой юм. 
	Нэгдүгээрт энэ нь бүтээлтийг таны ажиллаж байгаа системийн ямар ч хэсэгт нөлөөлөхгүйгээр 
	аюулгүйгээр хийхийг танд зөвшөөрдөг. Бүтээлт нь <quote>өөр дээрээ хийгдэнэ (self hosted)</quote>.
	Ийм болохоор та <maketarget>buildworld</maketarget> тушаалыг олон 
	хэрэглэгчийн горимд ажиллаж байгаа машин дээр буруу нөлөөллөөс айлгүйгээр аюулгүйгээр 
	хийж болно. Гэхдээ <maketarget>installworld</maketarget> хэсгийн хувьд ганц 
	хэрэглэгчийн горимд хийхийг танд зөвлөдөг.</para>

	<para>Хоёрдугаарт энэ нь сүлжээн дэх олон машинуудыг шинэчлэхэд 
	NFS холболтуудыг ашиглахыг танд зөвшөөрдөг. Хэрэв танд гурван машин байгаа бөгөөд 
	<hostid>A</hostid>, <hostid>B</hostid> болон <hostid>C</hostid> 
	машинуудыг шинэчлэхийг хүсвэл <command>make
	  buildworld</command> болон <command>make installworld</command> 
	тушаалыг <hostid>A</hostid> дээр ажиллуулна.  Дараа нь <hostid>B</hostid> болон <hostid>C</hostid> 
	 машинууд <hostid>A</hostid> дээрх <filename>/usr/src</filename>
	  болон <filename>/usr/obj</filename> сангуудыг NFS холболт хийн 
	<command>make installworld</command>-г ажиллуулж 
	бүтээлтийн үр дүнг <hostid>B</hostid> болон <hostid>C</hostid> дээр 
	суулгаж болох юм.</para>

	<para><maketarget>world</maketarget> төрөл байсаар байгаа хэдий ч 
	танд түүнийг ашиглахгүй байхыг зөвлөж байна.</para>

	<para>Дараах тушаалыг ажиллуул</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>make buildworld</userinput></screen>
 
        <para>Хэд хэдэн зэрэгцээ процессуудыг үүсгэх <option>-j</option> тохируулгыг 
	<command>make</command> тушаалд зааж өгөх боломжтой. Энэ нь олон CPU-тэй 
	машинууд дээр хамгийн их ашигтай. Гэхдээ эмхэтгэх процессийн ихэнх нь CPU дээр биш  
	IO дээр ажилладаг болохоор энэ нь бас нэг CPU-тэй машинууд дээр ашигтай юм.</para>

	<para>Ердийн нэг CPU-тэй  машин дээр та доор дурдсаныг ажиллуулж болох юм:</para>
	  
	  <screen>&prompt.root; <userinput>make -j4 buildworld</userinput></screen>

	<para>&man.make.1; нь 4 хүртэлх процессийг нэгэн зэрэг ажиллуулах юм. Захидлын 
	жагсаалтуудад илгээгдсэн туршлагаас харахад энэ нь ерөнхийдөө ажиллагааг хамгийн сайн
	хангаж хурдасгадаг байна.</para>

	<para>Хэрэв та олон CPU машинтай бөгөөд SMP тохируулагдсан цөм ашиглаж байвал 
	утгыг 6-аас 10 хүртэл болгож хэр хурдсаж байгааг хараарай.</para>
      </sect3>
      
      <sect3>
	<title>Хугацаа</title>
	<indexterm>
	  <primary><quote>ертөнцийг</quote> дахин бүтээх нь</primary>
	  <secondary>хугацаа</secondary>
	</indexterm>

        <para>Бүтээхэд шаардагдах хугацаанд олон хүчин зүйлс нөлөөлдөг, гэхдээ 
	нэлээн сүүлийн үеийн машинуудын хувьд &os.stable; модыг процессийн явцад ямар нэгэн 
	заль мэх эсвэл дөт зам ашиглалгүйгээр бүтээхэд зөвхөн нэг юм уу эсвэл хоёр цаг л 
	шаардагдах болох юм.  &os.current; модны хувьд арай удах болов уу.</para>
      </sect3>
    </sect2>
    
    <sect2>
      <title>Шинэ цөмийг эмхэтгэж суулга</title>
      <indexterm>
        <primary>цөм</primary>
	<secondary>суулгах нь</secondary>
      </indexterm>

      <para>Та өөрийн шинэ системийн давуу талыг бүгдийг нь авахын тулд цөмөө дахин эмхэтгэх 
	хэрэгтэй. Зарим нэг санах ойн бүтцүүд өөрчлөгдсөн байх талтай бөгөөд 
	&man.ps.1; болон &man.top.1; зэрэг програмууд нь цөм болон эх кодын хувилбарууд 
	адил болтол ажилладаггүй болохоор эмхэтгэх нь үнэндээ чухал хэрэгцээтэй юм.</para>

      <para>Үүнийг хамгийн хялбараар аюулгүйгээр хийхийн тулд <filename>GENERIC</filename> 
	дээр тулгуурласан цөмийг бүтээж суулгах явдал юм. <filename>GENERIC</filename> нь 
	таны системийн хувьд хэрэгцээтэй төхөөрөмжүүдийг агуулаагүй байж болох боловч 
	таны системийг ядаж ганц хэрэглэгчийн горимд ачаалахад шаардлагатай бүгдийг агуулсан 
	байх ёстой. Шинэ систем зөв ажиллуулахад энэ сайн тест болж өгдөг. 
	<filename>GENERIC</filename>-с ачаалж таны систем ажиллаж байгааг шалгасны 
	дараа та өөрийн ердийн цөмийн тохиргооны файл дээр тулгуурлан шинэ цөмөө бүтээж 
	болох юм.</para>

      <para>&os; дээр шинэ цөм бүтээхээсээ өмнө <link
        linkend="make-buildworld">ертөнцийг бүтээх</link> нь чухал юм.</para>

      <note><para>Хэрэв та өөрчлөн тохируулсан цөмийг бүтээхийг хүсэж тохиргооны файлаа аль 
	хэдийн үүсгэсэн бол доор дурдсантай адилаар 
	<literal>KERNCONF=<replaceable>MYKERNEL</replaceable></literal> 
	гэж ашиглаарай:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/src</userinput>
&prompt.root; <userinput>make buildkernel KERNCONF=<replaceable>MYKERNEL</replaceable></userinput>
&prompt.root; <userinput>make installkernel KERNCONF=<replaceable>MYKERNEL</replaceable></userinput></screen>
      </note>

      <para>Хэрэв та <literal>kern.securelevel</literal> хувьсагчийг 
	1-ээс дээш болгон ихэсгэсэн <emphasis>бөгөөд</emphasis> 
	<literal>noschg</literal> эсвэл түүнтэй адил тугуудыг өөрийн цөмийн хоёртын 
	файлд тавьсан бол <maketarget>installkernel</maketarget> хийхийн тулд 
	та ганц хэрэглэгчийн горимд шилжин орох шаардлагатай байж болох юм. Үгүй бол 
	та энэ хоёр тушаалыг олон хэрэглэгчийн горимоос ямар ч асуудалгүйгээр 
	ажиллуулах ёстой. <literal>kern.securelevel</literal>-ийн талаар 
	дэлгэрэнгүйг &man.init.8; болон төрөл бүрийн файлын тугуудын талаар дэлгэрэнгүйг 
	&man.chflags.1; гарын авлагын хуудаснуудаас үзнэ үү.</para>
    </sect2>

    <sect2>
      <title>Ганц хэрэглэгчийн горим уруу дахин ачаалан ор</title>
      <indexterm><primary>ганц хэрэглэгчийн горим</primary></indexterm>

      <para>Та шинэ цөмийн ажиллагааг шалгахын тулд ганц хэрэглэгчийн горимд дахин 
	ачаалан орох хэрэгтэй. Үүнийг <xref linkend="makeworld-singleuser"> 
	дахь заавруудын дагуу хийнэ.</para>
    </sect2>

    <sect2 id="make-installworld">
      <title>Шинэ системийн хоёртын файлуудыг суулга</title>

      <para>Хэрэв та <command>make buildworld</command> тушаалыг ашигласан 
	саяхны &os;-ийн хувилбарыг бүтээж байгаа бол одоо шинэ системийн хоёртын 
	файлуудыг суулгахын тулд <maketarget>installworld</maketarget> 
	тушаалыг ашиглах шаардлагатай.</para>

      <para>Доор дурдсаныг ажиллуулна</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/src</userinput>
&prompt.root; <userinput>make installworld</userinput></screen>

      <note>
	<para>Хэрэв та <command>make buildworld</command> тушаалын мөрөнд 
	хувьсагчуудыг зааж өгсөн бол тэдгээр хувьсагчуудыг 
	<command>make installworld</command> тушаалын мөрөнд бас адилаар 
	зааж өгөх хэрэгтэй. Энэ бусад тохируулгуудын хувьд заавал шаардлагатай биш 
	байж болох юм; жишээ нь <option>-j</option> тохируулга 
	<maketarget>installworld</maketarget>-той цуг хэзээ ч хэрэглэгдэх 
	ёсгүй.</para>
	
	<para>Жишээ нь хэрэв та доор дурдсаныг ажиллуулсан бол:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>make -DNO_PROFILE buildworld</userinput></screen>

	<para>хоёртын файлуудыг дараах тушаалаар суулгана:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>make -DNO_PROFILE installworld</userinput></screen>

	<para>ингэхгүй бол <command>make buildworld</command> тушаалын ажиллах 
	явцад бүтээгдээгүй профиль хийгдсэн сангуудыг (libraries) суулгахыг оролдох болно.</para>
      </note>
    </sect2>

    <sect2>
      <title><command>make installworld</command> тушаалаар шинэчлэгдээгүй файлуудыг шинэчил</title>
      
      <para>Ертөнцийг дахин бүтээх нь зарим нэг сангуудыг (ялангуяа <filename>/etc</filename>, 
	<filename>/var</filename> болон <filename>/usr</filename>) шинэ болон 
	өөрчлөгдсөн тохиргооны файлуудаар шинэчилдэггүй.</para>

      <para>Эдгээр файлуудыг хамгийн амархнаар шинэчлэх арга нь &man.mergemaster.8;-г 
	ашиглах явдал юм, гэхдээ та хэрэв хүсвэл үүнийг гараар ажиллуулах боломжтой юм.
	Аль ч аргыг сонголоо гэсэн  ямар нэгэн зүйл буруутсан тохиолдолд сэргээх боломжтойгоор 
	<filename>/etc</filename>-г нөөцөлж авах нь зүйтэй юм.</para>

    <sect3 id="mergemaster">
      <sect3info>
	<authorgroup>
	  <author>
	    <firstname>Том</firstname>
	    <surname>Рөүдс</surname>
	    <contrib>Хувь нэмэр болгон оруулсан </contrib>
	  </author>
	</authorgroup>
      </sect3info>
      <title><command>mergemaster</command></title>
        <indexterm><primary><command>mergemaster</command></primary></indexterm>

      <para>&man.mergemaster.8; хэрэгсэл нь <filename>/etc</filename> дэх 
	таны тохиргооны файлууд  болон <filename>/usr/src/etc</filename> эх модон дахь 
	тохиргооны файлуудын ялгааг тодорхойлоход танд тусалдаг Bourne скрипт юм. 
	Энэ нь системийн тохиргооны файлуудыг эх модон дахь тохиргооны файлуудаар шинэчлэх 
	зориулалттай бидний зөвлөдөг шийдэл юм.</para>

      <para>Эхлэхийн тулд өөрийн тушаал оруулах мөрөнд ердөө л <command>mergemaster</command>-г 
	бичиж түүний эхлэхийг нь хараарай. <command>mergemaster</command> нь түр зуурын 
	root орчныг <filename>/</filename>-с доошлуулан бүтээж төрөл бүрийн системийн тохиргооны 
	файлуудаар дамждаг. Тэдгээр файлууд нь таны системд суулгагдсан файлуудтай харьцуулагддаг. 
	Энэ үед хоорондоо ялгаатай файлууд &man.diff.1; хэлбэрээр үзүүлэгддэг бөгөөд 
	<option>+</option> тэмдэгтээр нэмэгдсэн эсвэл өөрчлөгдсөн мөрүүдийг 
	<option>-</option> тэмдэгтээр устгагдсан эсвэл шинэ мөрөөр солигдсон мөрүүдийг 
	харуулдаг. &man.diff.1;-н синтакс болон файлын өөрчлөлтүүдийг хэрхэн үзүүлдэг талаар 
	дэлгэрэнгүй мэдээллийг &man.diff.1; гарын авлагын хуудаснаас үзнэ үү.</para>

      <para>&man.mergemaster.8; нь зөрчилдөөнүүдийг үзүүлсэн файл болгоныг харуулдаг бөгөөд 
	энэ үед танд шинэ файлыг устгах (түр зуурын файл гэгддэг), түр зуурын файлыг өөрчлөлгүйгээр 
	суулгах, суусан байгаа файлтай түр зуурын файлыг нийлүүлэх эсвэл &man.diff.1;-н 
	гаралтыг дахин харах сонголтыг үзүүлэх болно.</para>

      <para>Түр зуурын файлыг устгахыг сонгосноор бид одоо байгаа файлаа хэвээр өөрчлөлгүй үлдээж 
	шинэ хувилбарыг устгахыг хүсэж байгаагаа &man.mergemaster.8;-д хэлж байна гэсэн үг юм. 
	Хэрэв та одоо байгаа файлаа өөрчлөх шалтгааныг олж харахгүй байгаагаас бусад тохиолдолд 
	энэ сонголтыг хийхийг зөвлөдөггүй. Та ямар ч үед &man.mergemaster.8; тушаал хүлээх 
	мөрөн дээр <keycap>?</keycap> гэж бичин тусламж авч болох юм. Хэрэв хэрэглэгч 
	файлыг орхихоор сонгосон бол энэ нь бусад бүх файлуудтай ажилсны дараа дахин үзүүлэгдэн 
	хэрэглэгчээс тушаал хүлээх болно.</para>

      <para>Өөрчлөгдөөгүй түр зуурын файлыг суулгахыг сонгосноор одоо байгаа файлыг шинээр 
	сольдог. Ихэнх өөрчлөгдөөгүй файлуудын хувьд энэ нь хамгийн шилдэг сонголт юм.</para>

      <para>Файлыг нийлүүлэхийг сонгосноор текст засварлагч болон хоёр файлын агуулгыг танд 
	харуулах болно. Та дэлгэцийн хоёр талд байрласан тэдгээр хоёр файлыг хоёуланг нь 
	шалган аль аль талаас нь хэрэгтэй хэсгүүдийг сонгон эцсийн бүтээгдэхүүн гаргаж аван 
	нийлүүлж болно. Файлууд нь дэлгэцийн хоёр талд байрлан харьцуулагдах явцад 
	<keycap>l</keycap> түлхүүр таны зүүн талын агуулгыг сонгодог бол 
	<keycap>r</keycap> түлхүүр нь таны баруун тал дахь агуулгыг сонгох юм. 
	Гарах эцсийн үр дүн нь хоёр файлын хоёулангийн хэсгүүдийг агуулсан файл болох бөгөөд 
	түүнийг дараа нь суулгах боломжтой болох юм. Энэ сонголтыг хэрэглэгчийн тохиргоонуудад 
	хийгдсэн өөрчлөлтүүдтэй файлуудын хувьд хэрэглэх нь зуршил болжээ.</para>

      <para>&man.diff.1;-ээс гарах үр дүнг дахин харахыг сонгосноор өмнө нь 
	&man.mergemaster.8; файлын өөрчлөлтүүдийг харуулан таны сонголтыг хүлээсний 
	нэгэн адилыг дахин харуулдаг.</para>

      <para>&man.mergemaster.8; системийн файлуудтай ажиллаж дууссаны дараа 
	танаас бусад сонголтуудыг хийхийг хүлээдэг. &man.mergemaster.8; тушаал 
	нууц үгийн файлыг дахин бүтээхийг хүсэж байгаа эсэхийг танаас асууж үлдсэн 
	түр зуурын файлуудыг устгах сонголтыг үзүүлэн дуусдаг.</para>
      </sect3>

      <sect3>
	<title>Гараар шинэчлэх</title>

      <para>Хэрэв та гараар шинэчлэхийг хүсвэл гэхдээ та <filename>/usr/src/etc</filename> 
	сангаас <filename>/etc</filename> сан уруу файлуудыг зүгээр л дарж хуулж ажиллуулж 
	чадахгүй. Зарим файлуудыг эхлээд <quote>суулгах</quote> хэрэгтэй. Учир нь 
	<filename>/usr/src/etc</filename> сан таны <filename>/etc</filename> 
	сангийн хуулбар шиг байхаар <emphasis>харагддагүй</emphasis>. Мөн 
	<filename>/usr/src/etc</filename> санд байдаггүй хэрнээ  
	<filename>/etc</filename> сан дотор байх шаардлагатай зарим файлууд 
	байдаг.</para>

      <para>Хэрэв та &man.mergemaster.8; (зөвлөсний дагуу) ашиглаж байвал та 
	<link linkend="cutting-edge-rebooting">дагаагийн хэсэг</link> уруу 
	орж болно.</para>

      <para>Үүнийг гараар хамгийн хялбар аргаар хийхийн тулд файлуудыг шинэ сан уруу 
	суулгаж нэг бүрчлэн өөрчлөлтүүдийг хайн ажиллах хэрэгтэй.</para>
    
      <warning>
	<title>Өөрт байгаа <filename>/etc</filename>-г нөөцөл</title>

	<para>Онолоор бол автоматаар энэ санд юу ч хүрдэггүй ч үүнд үргэлж итгэлтэй 
	байх хэрэгтэй. Тэгэхээр өөрийн байгаа <filename>/etc</filename> санг 
	хаа нэг аюулгүй газар хуулах хэрэгтэй. Доорхтой адилаар:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>cp -Rp /etc /etc.old</userinput></screen>

	<para><option>-R</option> нь рекурсив хуулбар хийх бөгөөд 
	<option>-p</option> нь файлуудын хугацаа, эзэмшигч гэх мэтийг 
	хадгалдаг.</para>
      </warning>
      
      <para>Та шинэ <filename>/etc</filename> болон бусад файлуудыг суулгахын тулд 
	хоосон сангууд бүтээх хэрэгтэй. <filename>/var/tmp/root</filename> нь 
	боломжийн сонголт болох бөгөөд энэ сангийн доор хэд хэдэн дэд сангууд бас
	шаардлагатай болно.</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>mkdir /var/tmp/root</userinput>
&prompt.root; <userinput>cd /usr/src/etc</userinput>
&prompt.root; <userinput>make DESTDIR=/var/tmp/root distrib-dirs distribution</userinput></screen>

      <para>Энэ нь шаардлагатай сангийн бүтцийг бүтээж файлуудыг суулгадаг. 
	<filename>/var/tmp/root</filename> дотор үүсгэгдсэн олон дэд сангууд 
	хоосон бөгөөд тэдгээрийг устгах шаардлагатай байдаг. Үүнийг хамгийн хялбараар 
	хийхийн тулд:</para>
      
      <screen>&prompt.root; <userinput>cd /var/tmp/root</userinput>
&prompt.root; <userinput>find -d . -type d | xargs rmdir 2&gt;/dev/null</userinput></screen>
      
      <para>Энэ нь бүх хоосон сангуудыг устгана. (Хоосон биш сангуудын тухай анхааруулгуудыг 
	гаргахгүйн тулд стандарт алдаа нь <filename>/dev/null</filename> 
	уруу илгээгддэг.)</para>

      <para>Одоо <filename>/var/tmp/root</filename> нь <filename>/</filename>-с 
	доор байрлах тохирох байрлалуудад байршуулах ёстой бүх файлуудыг агуулсан байх болно.
	Та одоо эдгээр файл бүрийг шалгаж танд байгаа файлуудаас хэрхэн ялгаатай болохыг 
	тогтоох хэрэгтэй.</para>
    
      <para><filename>/var/tmp/root</filename> дотор суулгагдсан зарим файлуудын нэр 
	урдаа <quote>.</quote> тэмдэгттэй байдгийг анхаарна уу. Энэ баримтыг бичиж байх үед 
	ийм файлуудтай адил файлууд <filename>/var/tmp/root/</filename> болон 
	<filename>/var/tmp/root/root/</filename> сан дахь бүрхүүлийн эхлүүлэх файлууд 
	байсан, гэхдээ (таны хэзээ үүнийг уншиж байгаагаас хамаарч) өөр бусад файлууд байхыг 
	үгүйсгэхгүй. Тэдгээрийг олж харахын тулд <command>ls -a</command> тушаалыг 
	заавал ашиглаарай.</para>
    
      <para>Үүнийг хамгийн хялбар аргаар хийж хоёр файлыг харьцуулахын тулд &man.diff.1; 
	тушаалыг ашиглах явдал юм:</para>
    
      <screen>&prompt.root; <userinput>diff /etc/shells /var/tmp/root/etc/shells</userinput></screen>
      
      <para>Энэ нь таны <filename>/etc/shells</filename> файл болон 
	шинэ <filename>/var/tmp/root/etc/shells</filename> файлын хоорондын 
	ялгааг харуулна. Эдгээрийг ашиглаж өөрийн хийсэн өөрчлөлтүүдийг нийлүүлэх эсвэл 
	өөрийн хуучин файл дээрээс хуулах эсэхээ шийдээрэй.</para>
    
      <tip>
	<title>Хувилбаруудын Хоорондох Ялгаануудыг Хялбараар Харьцуулахын Тулд Та 
	Шинэ Root Сангаа Тухайн Үеийн Хугацаагаар Нэрлээрэй</title>

	<para>Ертөнцийг байнга дахин бүтээнэ гэдэг нь <filename>/etc</filename>-г 
	та бас байнга шинэчилнэ гэсэн үг бөгөөд энэ нь ердөө л жижиг хэвшмэл ажил юм.</para>

	<para>Та энэ процессийг <filename>/etc</filename> уруу нийлүүлсэн 
	өөрийн хамгийн сүүлийн өөрчлөгдсөн файлуудыг хадгалснаар хурдасгаж болох юм. 
	Дараах процедур үүнийг хэрхэн хийж болох нэг санааг өгч байна.</para>

	<procedure>
	  <step>
	    <para>Ертөнцийг жирийнээр бүтээ. <filename>/etc</filename> болон 
		бусад сангуудыг шинэчлэхийг хүсэхдээ тухайн цаг дээр тулгуурласан нэр бүхий 
		санг өг. Хэрэв та үүнийг 1998 оны 2 сарын 14-нд хийж байгаа бол дараах 
		байдлаар хийнэ:</para>
	  
	    <screen>&prompt.root; <userinput>mkdir /var/tmp/root-19980214</userinput>
&prompt.root; <userinput>cd /usr/src/etc</userinput>
&prompt.root; <userinput>make DESTDIR=/var/tmp/root-19980214 \
    distrib-dirs distribution</userinput></screen>
	  </step>
	  
	  <step>
	    <para>Энэ сангийн өөрчлөлтүүдийг дээр дурдсаны дагуу нийлүүл.</para>
	    
	    <para>Та дууссаныхаа дараа <filename>/var/tmp/root-19980214</filename> 
		санг <emphasis>битгий</emphasis> устгаарай.</para>
	  </step>
	  
	  <step>
	    <para>Та эхийн хамгийн сүүлийн хувилбарыг татан авч дахин бүтээхдээ 1-р алхмыг дага. 
		Энэ нь танд шинэ сан өгөх бөгөөд <filename>/var/tmp/root-19980221</filename> 
		гэж нэрлэгдсэн байж болох юм (хэрэв та шинэчлэлтүүдийг хийхдээ долоо хоног 
		хүлээсэн бол).</para>
	  </step>
	  
	  <step>
	    <para>Та одоо &man.diff.1; ашиглан хоёр сангийн хооронд рекурсив diff үүсгэж 
		долоо хоногийн хооронд хийгдсэн өөрчлөлтүүдийг харж болно:</para>
	      
	    <screen>&prompt.root; <userinput>cd /var/tmp</userinput>
&prompt.root; <userinput>diff -r root-19980214 root-19980221</userinput></screen>
	  
	    <para>Ихэнхдээ энэ нь <filename>/var/tmp/root-19980221/etc</filename> болон 
		<filename>/etc</filename> хоёрын хоорондох өөрчлөлтүүдийг бодох юм бол 
		харьцангуй бага өөрчлөлтүүд байдаг. Өөрчлөлтүүд нь арай бага болохоор тэдгээр 
		өөрчлөлтүүдийг өөрийн <filename>/etc</filename> сан уруу шилжүүлэх нь 
		илүү хялбар байдаг.</para>
	  </step>
	  
	  <step>
	    <para>Та одоо хоёр <filename>/var/tmp/root-*</filename> сангуудын аль хуучныг 
		устгаж болно:</para>
	      
	    <screen>&prompt.root; <userinput>rm -rf /var/tmp/root-19980214</userinput></screen>
	  </step>
	  
	  <step>
	    <para><filename>/etc</filename> уруу өөрчлөлтүүдийг 
		нийлүүлэх болгондоо энэ процессийг давтах хэрэгтэй.</para>
	  </step>
	</procedure>

	<para>Та &man.date.1;-г ашиглан сангийн нэрсийг автоматаар үүсгэж 
		болно:</para>
	  
	<screen>&prompt.root; <userinput>mkdir /var/tmp/root-`date "+%Y%m%d"`</userinput></screen>
      </tip>
      </sect3>
    </sect2>
    
    <sect2 id="cutting-edge-rebooting">
      <title>Дахин ачаалах нь</title>
      
      <para>Та ерөнхийдөө ингээд хийгээд дуусч байна. Та бүх зүйл байх ёстой байрандаа байгаа эсэхийг шалгасныхаа 
	дараа системийг дахин ачаалж болно. Энгийн &man.shutdown.8; үүнийг 
	хийх болно:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>shutdown -r now</userinput></screen>
    </sect2>

    <sect2>
      <title>Дууслаа</title>
      
      <para>Одоо та өөрийн &os; системийг амжилттайгаар шинэчлээд дууссан байх 
		ёстой. Баяр хүргэе.</para>
      
      <para>Хэрэв юмс шал буруугаар эргэвэл системийн тухайн хэсгийг дахин бүтээхэд амархан 
	байдаг. Жишээ нь хэрэв та шинэчлэлтийн явцад эсвэл <filename>/etc</filename>-г 
	нийлүүлэх явцад санамсаргүйгээр <filename>/etc/magic</filename> файлыг 
	устгасан бол &man.file.1; тушаал ажиллахаа больно. Ийм тохиолдолд дараах 
	засварыг ажиллуулж болох юм:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/src/usr.bin/file</userinput>
&prompt.root; <userinput>make all install</userinput></screen>
    </sect2>    
    
    <sect2>
      <title>Асуултууд</title>

      <qandaset>
	<qandaentry>
	  <question>
	    <para>Өөрчлөлт бүрт зориулан ертөнцийг дахин бүтээх хэрэгтэй юу?</para>
	  </question>

	  <answer>
            <para>Үүнд хялбар хариулт байхгүй, учир нь өөрчлөлтийн цаад утга чанараас 
		хамаарна. Жишээ нь хэрэв та <application>CVSup</application>-г 
		дөнгөж ажиллуулахад дараах файлууд шинэчлэгдэж байгааг үзүүлж байгаа бол:</para>
      
	    <screen><filename>src/games/cribbage/instr.c</filename>
<filename>src/games/sail/pl_main.c</filename>
<filename>src/release/sysinstall/config.c</filename>
<filename>src/release/sysinstall/media.c</filename>
<filename>src/share/mk/bsd.port.mk</filename></screen>

	    <para>магадгүй бүхэл ертөнцийг дахин бүтээх хэрэггүй байж болох юм.
		Та тохирох дэд сангууд уруу орж <command>make all install</command> 
		гэж тушаалыг өгөөд л болох юм. Хэрэв зарим нэг гол чухал зүйл жишээ нь 
		<filename>src/lib/libc/stdlib</filename> өөрчлөгдсөн бол 
		та ертөнцийг эсвэл хамгийн багаар бодоход статикаар холбогдсон (statically linked) 
		түүний тэдгээр хэсгүүдийг дахин бүтээх шаардлагатай болно.</para>
      
	    <para>Эцсийн эцэст энэ нь танаас л хамаарна. Та жишээ нь хоёр долоо хоног тутам 
		ертөнцийг дахин бүтээж тэр хоёр долоо хоногийн хугацаанд өөрчлөлтүүдийг 
		хуримтлуулж байгаадаа сэтгэл хангалуун байж болно. Эсвэл та зөвхөн өөрчлөгдсөн 
		зүйлсүүдийг дахин бүтээхийг хүсэж магадгүй бөгөөд бүх хамаарлуудыг шийднэ 
		гэдэгтээ итгэлтэй байх хэрэгтэй.</para>
      
	    <para>Тэгээд мэдээж энэ бүхэн таны ямар давтамжтайгаар шинэчлэхийг хүсдэг болон 
		&os.stable; эсвэл &os.current;-ийн алийг дагаж байгаагаас хамаарах 
		болно.</para>
	  </answer>
	</qandaentry>

	<qandaentry>
	  <question>
	    <para>Миний эмхэтгэл маш олон дохио 11 (эсвэл бусад дохионы дугаар) 
		алдаагаар амжилтгүй болсон. Юу болсон юм бол?</para>
	  </question>
    <indexterm><primary>дохио 11</primary></indexterm>

	  <answer>

	    <para>Энэ нь ихэвчлэн тоног төхөөрөмжийн асуудлыг илэрхийлдэг. 
		Ертөнцийг (дахин) бүтээх нь өөрийн тоног төхөөрөмжийг ачаалах тест 
		хийх үр дүнтэй арга бөгөөд удаа дараа санах ойн асуудлууд байвал
		тэдгээрийг илрүүлдэг. Эмхэтгэгч нь сонин/хачин дохионуудыг хүлээн авч 
		ид шидийн байдлаар амжилтгүй болсноор тэдгээр асуудлууд нь өөрсдийгөө 
		зарлан тунхагладаг.</para>
      
	    <para>Хэрэв та бүтээлтийг дахин эхлүүлээд тэр нь процессийн өөр өөр хэсэгт 
		амжилтгүй болж байвал энэ нь үүнийг тодоор зааж байна 
		гэсэн үг юм.</para>
      
	    <para>Энэ тохиолдолд та өөрийн машин дахь бүрэлдэхүүн хэсгүүдээ өөрчлөн 
		нэгээс нөгөөд сольж тавин аль нь ажиллахгүй байгааг олохоос өөр зүйл 
		хийж чадахгүй л болов уу.</para>
	  </answer>
	</qandaentry>

	<qandaentry>
	  <question>
	    <para>Би дууссаныхаа дараа <filename>/usr/obj</filename>-г устгаж болох уу?</para>
	  </question>
	  
	  <answer>
	    <para>Товчхондоо бол болно.</para>
      
	    <para><filename>/usr/obj</filename> нь эмхэтгэх үед бүтээгдсэн бүх 
		обьект файлуудыг агуулдаг. Жирийн үед <command>make buildworld</command> 
		процессийн эхний алхмуудын нэг нь энэ санг устгаад цоо шинээр эхлэх явдал 
		юм. Энэ тохиолдолд <filename>/usr/obj</filename>-г дууссаныхаа 
		дараа байлгаад байх нь ухаалаг биш бөгөөд үүнийг устгаснаар ихээхэн хэмжээний дискний зайг 
		суллах болно (одоогоор 340&nbsp;MB орчим).</para>
      
	    <para>Гэхдээ хэрэв та юу хийж байгаагаа мэдэж байгаа бол <command>make buildworld</command> 
		хийхдээ энэ алхмыг алгасаж болно. Энэ нь дараа дараагийн бүтээлтийг илүү хурдасгадаг 
		бөгөөд учир нь ихэнх эхүүд дахин эмхэтгэх шаардлагагүй байдаг. Үүний сул тал нь 
		баригдашгүй хамаарлын асуудлууд илэрч таны бүтээлтийг хачин байдлаар амжилтгүй 
		болгодог. Хэн нэгэн илүү дөтлөх гэснээсээ болоод амжилтгүй болсныг мэдэлгүй өөрийн 
		бүтээлтийг амжилтгүй болсныг гомдоллосноор &os;-ийн захидлын жагсаалтуудад 
		хий дэмий шуугианыг удаа дараа  үүсгэдэг билээ.</para>
	  </answer>
	</qandaentry>

	<qandaentry>
	  <question>
	    <para>Тасалдсан бүтээлтүүдийг үргэлжлүүлж болох уу?</para>
	  </question>

	  <answer>
	    <para>Энэ нь асуудлыг олох хүртлээ та хэр хол явснаас хамаарна.</para>
	    <para><emphasis>Ерөнхийдөө</emphasis> (энэ нь хэцүү бас хурдан дүрэм биш)  
		<command>make buildworld</command> процесс нь үндсэн 
		багажуудын (&man.gcc.1;, болон &man.make.1; зэрэг) болон системийн 
		сангуудын шинэ хуулбаруудыг бүтээдэг. Тэдгээр багажууд болон сангууд нь 
		дараа нь суулгагддаг. Шинэ багажууд болон сангууд дараа нь 
		өөрсдийгөө дахин бүтээхэд ашиглагддаг бөгөөд дахин суулгагддаг. Бүхэл бүтэн 
		систем (одоо &man.ls.1; эсвэл &man.grep.1; зэрэг ердийн хэрэглэгчийн програмууд) 
		дараа нь шинэ системийн файлуудтайгаар дахин бүтээгддэг.</para>

	    <para>Хэрэв та сүүлийн шатанд байгаа бөгөөд та үүнийг мэдэж байгаа бол (та 
		хадгалж байгаа гаралтаас харсан болохоор) та дараах тушаалыг ажиллуулж 
		(бараг л аюулгүйгээр) болно:</para>

	    <screen><emphasis>&hellip; fix the problem &hellip;</emphasis>
&prompt.root; <userinput>cd /usr/src</userinput>
&prompt.root; <userinput>make -DNO_CLEAN all</userinput></screen>

	    <para>Энэ нь өмнөх <command>make buildworld</command> тушаалын 
		хийснийг буцаахгүй.</para>

	    <para>Хэрэв та доорх мэдэгдлийг :</para>

	      <screen>--------------------------------------------------------------
Building everything..
--------------------------------------------------------------</screen>

	    <para><command>make buildworld</command> тушаалын гаралт дээр харсан 
		бол магадгүй тэгж хийх нь аюулгүй байж болох юм.</para>
	    
	    <para>Хэрэв та тийм мэдэгдэл харахгүй байгаа бол эсвэл та итгэлтэй биш байгаа бол 
		харамсахаасаа өмнө аюулгүй байдлыг бодож бүтээлтийг бүр эхнээс нь дахин эхлүүлсэн нь 
		дээр юм.</para>
	  </answer>
	</qandaentry>

	<qandaentry>
	  <question>
	    <para>Би ертөнцийг бүтээхийг хэрхэн хурдасгах вэ?</para>
          </question>

          <answer>
	    <itemizedlist>
	      <listitem>
		<para>Ганц хэрэглэгчийн горимд ажиллуул.</para>
	      </listitem>
	      
	      <listitem>
		<para><filename>/usr/src</filename> болон
		  <filename>/usr/obj</filename> сангуудыг тус тусдаа байх дискнүүд 
		дээр тус тусдаа байх файлын системүүд дээр байрлуул. Хэрэв боломжтой бол 
		эдгээр дискнүүдийг тус тусад нь дискний хянагчууд дээр байрлуул.</para>
	      </listitem>
	      
	      <listitem>
		<para>&man.ccd.4; (нийлүүлсэн дискний драйвер) төхөөрөмж ашиглан 
		эдгээр файлын системүүдийг олон дискнүүдийн дагуу байрлуулах нь бас  
		арай илүү хурдасгах юм.</para>
	      </listitem>
	      
	      <listitem>
		<para>Профиль хийгдэхийг (<filename>/etc/make.conf</filename> файлд 
		<quote>NO_PROFILE=true</quote> гэж зааж өг) болиул. Танд энэ бараг 
		гарцаагүй хэрэггүй.</para>
	      </listitem>
	      
	      <listitem>
		<para><filename>/etc/make.conf</filename> файлд бас 
		<makevar>CFLAGS</makevar>-г <option>-O -pipe</option> гэдэгтэй 
		адилаар заа. <option>-O2</option> оновчлол нь илүү удаан байдаг бөгөөд 
		<option>-O</option> болон <option>-O2</option> оновчлолын 
		ялгаа ихэвчлэн өчүүхэн байдаг. <option>-pipe</option> нь эмхэтгэгчид 
		холбооны зориулалтаар түр зуурын файлуудыг биш хоолойнуудыг ашиглахыг 
		зөвшөөрдөг бөгөөд энэ нь дискэнд хандах хандалтыг (санах ойг илүүтэй хэрэглэж) 
		багасгадаг.</para>
	      </listitem>
	      
	      <listitem>
		<para><option>-j<replaceable>n</replaceable></option> тохируулгыг 
		&man.make.1;-д дамжуулж олон процессийг зэрэгцээгээр ажиллуул. Энэ нь  
		танд ганц эсвэл олон процессортой машин аль нь ч байсан ялгаагүйгээр ихэвчлэн тусалдаг.</para>
	      </listitem>
	      
	      <listitem><para><filename>/usr/src</filename>-г агуулж байгаа файлын 
		систем <option>noatime</option> тохируулгаар холболт хийгдэж (эсвэл салгагдаж) 
		болно. Энэ нь файлын систем файл уруу хандах хандалтын хугацааг бүртгэхийг 
		болиулдаг. Танд магадгүй энэ мэдээлэл бараг л хэрэггүй биз ээ.</para>
		  
		  <screen>&prompt.root; <userinput>mount -u -o noatime /usr/src</userinput></screen>
		  
		  <warning>
		    <para>Энэ жишээ <filename>/usr/src</filename> нь өөрийн файлын 
			систем дээр байгаа гэж тооцож байгаа болно. Хэрэв энэ нь тийм биш бол 
			(хэрэв энэ сан жишээ нь <filename>/usr</filename>-ийн хэсэг маягаар 
			байгаа бол) та <filename>/usr/src</filename>-г биш харин тэр 
			файлын системээ холболтын цэг болгон ашиглах хэрэгтэй.</para>
		  </warning>
	      </listitem>
	      
	      <listitem>
		<para><filename>/usr/obj</filename>-г агуулж байгаа файлын систем 
		<option>async</option> тохируулгатай холболт хийгдэж (эсвэл салгагдаж) 
		болно. Энэ нь диск уруу хийх бичилтийг асинхроноор буюу зэрэг биш хийлгэдэг. 
		Өөрөөр хэлбэл бичилт нэн даруй хийгдээд өгөгдөл диск уруу цөөн секундын дараа 
		бичигддэг. Энэ нь бичилтүүдийг бүлэглэхийг зөвшөөрч маш их үр дүнтэйгээр 
		ажиллагааг хурдасгаж болох юм.</para>

		<warning>
		  <para>Энэ тохируулга нь таны файлын системийг илүү 
			эмзэг болгохыг санаарай. Тэжээл тасалдаж машин дахин ачаалах үед 
			файлын систем сэргээж болшгүй төлөвт орох магадлал энэ тохируулгатай 
			байхад илүү байдаг.</para>
	   
		  <para>Хэрэв <filename>/usr/obj</filename> нь энэ файлын систем 
			дээрх цорын ганц зүйл бол энэ асуудал биш юм. Хэрэв танд уг файлын 
			систем дээр өөр, үнэтэй өгөгдөл байгаа бол энэ тохируулгыг 
			идэвхжүүлэхээсээ өмнө өөрийн нөөц чинь шинэ эсэхийг шалгаарай.</para>
		</warning>
		
		<screen>&prompt.root; <userinput>mount -u -o async /usr/obj</userinput></screen>
		
		<warning>
		  <para>Дээр дурдсан шиг хэрэв <filename>/usr/obj</filename> нь 
			өөрийн файлын систем дээр биш байх юм бол жишээн дээрхийг 
			тохирох холболт хийх цэгийн нэрээр солиорой.</para>
		</warning>
	      </listitem>
	    </itemizedlist>
	  </answer>
	</qandaentry>

        <qandaentry>
          <question>
            <para>Хэрэв ямар нэг юм буруутвал би юу хийх вэ?</para>
          </question>

          <answer>
            <para>Таны орчинд өмнөх бүтээлтүүдийн үеийн илүү үлдэгдлүүд   
		байхгүйд үнэхээр итгэлтэй байх хэрэгтэй. Энэ нь их амархан 
		юм.</para>

            <screen>&prompt.root; <userinput>chflags -R noschg /usr/obj/usr</userinput>
&prompt.root; <userinput>rm -rf /usr/obj/usr</userinput>
&prompt.root; <userinput>cd /usr/src</userinput>
&prompt.root; <userinput>make cleandir</userinput>
&prompt.root; <userinput>make cleandir</userinput></screen>

            <para>Тиймээ, <command>make cleandir</command> тушаалыг үнэндээ 
		хоёр удаа ажиллуулах шаардлагатай.</para>

            <para>Тэгээд <command>make buildworld</command> 
		тушаалыг эхлүүлж бүх процессийг дахин эхлүүл.</para>

            <para>Хэрэв та асуудалтай хэвээр байгаа бол алдаа болон 
		<command>uname -a</command> тушаалын дүнг &a.questions; 
		уруу явуулаарай. Өөрийн тохиргооныхоо талаар бусад асуултанд 
		хариулахад бэлэн байгаарай!</para>
          </answer>
        </qandaentry>
      </qandaset>
    </sect2>
  </sect1>

  <sect1 id="small-lan">
    <sect1info>
      <authorgroup>
	<author>
	  <firstname>Майк</firstname>
	  <surname>Мэйэр</surname>
	  <contrib>Хувь нэмэр болгон оруулсан </contrib>
	</author>
      </authorgroup>
    </sect1info>
    <title>Олон машины хувьд дагах нь</title>
    <indexterm>
      <primary>NFS</primary>
      <secondary>олон машин суулгах нь</secondary>
    </indexterm>
    
    <para>Хэрэв та олон машинуудын хувьд ижил эх модыг дагахыг хүсэж бүгдийн хувьд 
	эхийг татан авахуулж бүгдийг дахин бүтээхийг хүсэж байгаа бол энэ нь дискний зай, 
	сүлжээний зурвасын өргөн болон 
	CPU циклүүд зэрэг эх үүсвэрүүдийг үр ашиггүйгээр ашиглахад хүргэхээр санагдаж 
	болох юм. Тиймээ, үүний шийдэл нь нэг машинаар ихэнх ажлыг хийлгэж 
	бусад машинууд нь тэр ажлыг NFS-ээр дамжуулан холбох явдал юм. Энэ хэсэгт 
	ингэж хийх аргыг тайлбарсан.</para>

    <sect2 id="small-lan-preliminaries">
      <title>Бэлтгэл ажлууд</title>

      <para>Эхлээд хоёртын адил файлуудыг ажиллуулах <emphasis>build set буюу 
	бүтээх олонлог</emphasis> гэж бидний нэрлэх машинуудыг олох хэрэгтэй. 
	Машин бүр өөрчлөн тохируулсан цөмтэй байж болох бөгөөд гэхдээ тэд ижил хэрэглэгчийн 
	талбарын хоёртын файлуудыг ажиллуулж байх ёстой. Тэр олонлогоос 
	<emphasis>бүтээх машин</emphasis>ыг сонгох хэрэгтэй. Энэ нь 
	ертөнц болон цөм бүтээгдэх машин байх юм. Туйлын хүслээр бол энэ 
	нь <command>make buildworld</command> болон 
	<command>make buildkernel</command> тушаалуудыг ажиллуулахад 
	хангалттай нөөц CPU бүхий хурдан машин байх хэрэгтэй. Та мөн 
	үйлдвэрлэлд ашиглахаас өмнө програм хангамжуудыг тест хийдэг 
	<emphasis>тест машин</emphasis> сонгохыг бас хүсэж болох юм. 
	Энэ нь удаан хугацаагаар унтраастай эсвэл зогссон байж болох машин <emphasis>байх 
	ёстой</emphasis>. Энэ нь бүтээх машин байж болох юм, гэхдээ заавал 
	биш юм.</para>

      <para>Энэ бүтээх олонлог дахь бүх машинууд нь өөр өөрийн машин дээрээсээ ижил цэг дээр
	<filename>/usr/obj</filename> болон <filename>/usr/src</filename>-г  
	холболт хийх хэрэгтэй. Туйлын хүслээр бол энэ нь бүтээх машин дээрх хоёр өөр дискнүүд 
	байж болох бөгөөд гэхдээ эдгээр нь уг машин дээр  NFS холболт бас хийгдэж болохоор 
	байж болох юм. Хэрэв танд олон бүтээх олонлогууд байгаа бол 
	<filename>/usr/src</filename> сан нь нэг бүтээх машин дээр байрлаж 
	бусад дээр нь NFS холболт хийгдсэн байх юм.</para>
	  
      <para>Төгсгөлд нь бүтээх олонлогийн бүх машинууд дээрх <filename>/etc/make.conf</filename> 
	файл бүтээх машиныхтай тохирч байгаа эсэхийг шалгаарай. Энэ нь бүтээх олонлогийн 
	машин бүрийн суулгах үндсэн системийн бүх хэсгүүдийг бүтээх машин хийх ёстой гэсэн 
	үг юм. Мөн бүтээх машин бүр өөрийн цөмийн нэрийг <filename>/etc/make.conf</filename> 
	файлд <makevar>KERNCONF</makevar> хувьсагчид заан өгөх ёстой бөгөөд бүтээх 
	машин бүр <makevar>KERNCONF</makevar> хувьсагчдаа өөрийн цөмийг эхэнд
	оруулан дараа нь тэдгээрийг жагсаах ёстой байдаг. Бүтээх машин нь машин бүрийн 
	цөмийг бүтээхээр болох юм бол тэдгээрийн тохиргооны файлыг 
	<filename>/usr/src/sys/<replaceable>arch</replaceable>/conf</filename> 
	санд агуулсан байх шаардлагатай.</para>
    </sect2>

    <sect2>
      <title>Үндсэн систем</title>

      <para>Одоо бүх юм ингэж хийгдсэний дараа та бүгдийг бүтээхэд бэлэн боллоо. 
	Бүтээх машин дээр <xref linkend="make-buildworld">-д тайлбарласны 
	дагуу цөм болон ертөнцийг бүтээ, гэхдээ юуг ч битгий суулгаарай. Бүтээлт 
	дууссаны дараа тест машин дээр дөнгөж саяхан бүтээсэн цөмөө суулга. 
	Хэрэв энэ машин нь <filename>/usr/src</filename>
	болон <filename>/usr/obj</filename> сангуудыг NFS-ээр холболт хийх 
	гэж байгаа бол та ганц хэрэглэгчийн горимд дахин ачаалахдаа сүлжээг нээж 
	тэдгээрийг холбож өгөх хэрэгтэй. Үүнийг хамгийн хялбараар хийхийн тулд 
	олон хэрэглэгчийн горимд ачаалан <command>shutdown now</command> 
	тушаалыг ажиллуулж ганц хэрэглэгчийн горимд орох явдал юм. Тэгэж орсныхоо 
	дараа та шинэ цөм болон ертөнцийг суулгаж жирийн үедээ хийдэг 
	<command>mergemaster</command> тушаалыг ажиллуулж болно. 
	Ингэж дууссаныхаа дараа энэ машины хувьд ердийн олон хэрэглэгчийн 
	үйлдлүүдэд дахин ачаалж орно.</para>

      <para>Тест машин дээрх бүх зүйлс зөв ажиллаж байгааг мэдсэнийхээ дараа та 
	бүтээх олонлогийн бусад машин бүр дээр шинэ програм хангамж суулгахдаа 
	ижил процедурыг ашиглаарай.</para>
    </sect2>

    <sect2>
      <title>Портууд</title>

      <para>Үүнтэй адил санааг бас портуудын модонд ашиглаж болно. Эхний чухал 
	алхам бол нөгөө машин дээрх <filename>/usr/ports</filename> санг  
	бүтээх олонлогийн бусад машинууд дээр холбож өгөх явдал юм. Дараа нь та 
	<filename>/etc/make.conf</filename> файлыг distfiles 
	буюу түгээлтийн файлуудыг хуваалцахаар зөв тохируулж өгч болно. 
	Та <makevar>DISTDIR</makevar> хувьсагчийг таны NFS холболтуудад заагдсан 
	аль ч <username>root</username> хэрэглэгчийн хувьд бичигдэх боломжтой байх 
	нийтлэг хуваалцсан сангаар тохируулах шаардлагатай.
	Машин бүр <makevar>WRKDIRPREFIX</makevar> хувьсагчийг локал 
	бүтээх сангаар зааж өгөх хэрэгтэй. Эцэст нь хэрэв та багцуудыг бүтээж түгээх 
	гэж байгаа бол <makevar>PACKAGES</makevar> хувьсагчийг 
	<makevar>DISTDIR</makevar> хувьсагчийн нэгэн адил сангаар зааж өгөх 
	хэрэгтэй.</para> 
    </sect2>
  </sect1>
</chapter>
<!-- 
     Local Variables:
     mode: sgml
     sgml-declaration: "../chapter.decl"
     sgml-indent-data: t
     sgml-omittag: nil
     sgml-always-quote-attributes: t
     sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter")
     End:
-->